Басты берілістің қызметі мен негізгі түрі
Басты берілістің қызметі мен негізгі түрі
1. Басты берілістің қызметі
Басты беріліс - жетекші дөңғалаққа қажет мәнге дейін бұрыштық жылдамдықты азайтуға және айналдырушы иінді күшті ұлғайтуға арналған көліктік құралдың күштік берілісіндегі беріліс.
Автомобиль тура жүргенде, ол дискілер конусты дөңгелектермен жанаспайды, ойткені оларды сыртқа қарай итеретін осьтік күш болмайды, болса да аз болады. Ал автомобиль бұрылғанда, немесе жайсыз жер- де тығылғанда, кедергісі көп дөңгелектің конусты дөңгелегінің ось бойымен әсер ететін күші артады да ол артындағы үйкеліс үлкен дискіге жанасады. Енді оны мен диск аралығындағы үйкеліс көп болғандықтан ол дифференциал қорабымен бірге айналады. Сөйтіп, айналыс моменті енді кедергісі аз дөңгелекке емес, керісінше кедергісі көп дөңгелекке беріледі. Сонда тығылып тұрған автомобильдің жер бетімен ілінісі көп дөңгелек айналады да оның жайсыз жерден шығуына көмектеседі.
2. Басты берілістің түрлері
Басты берілістер.Басты берілістер айналу моментін ұлғайтуға және оны жетекші доңғалақтарға беругі арналған. Басты берілістің негізгі классификациялық белгілері беріліс, тісті берілістердің өзара орналасуы және типі болып табылады. Жалаң қабат, қос қабат, қос қабат таратылған және шапшаң басты берілістер деп ажыратады.
Сур. 4.7. ГАЗ-53-12 автомобилінің одинарлы басты берілісі: 1- тіреу; 2- май қабылдағыш құбыр; 3- реттегіш төсемдер; 4- мойынтірек муфталары; 5- фланец; 6- жетекші тегеріш; 7,15- қақпақтар; 8- реттегіш сақиналар; 9- құршы тесіктердің тығыны 10-сателит; 11- картер; 12- бұрандама; 13- жарты өс; 14- дифференциял қорабының оң жақ чашкасы; 16- жартылай өстік тегеріш; 17- крестовина;18- жетеленуші; 19- дифференциял қорабының сол жақ чашкасы; 20- май ұстағыш.
Конусты немесе гипойдты тісті доңғалағы бар одинарлы басты берілістер (4.7. Сур) кеңінен таралған. Одинарлы басты берілістің беріліс саны 5 ... 3 ... 6 аралығында жатады. Ары қарай беріліс санының ұлғары жетеленуші тісті доңғалақтың диаметрінің ұлғарына әкеледі, бұл өз кезегінде термо-өңдеуді қиындатады және дорожный просвет төмендетеді. Шеңбер доғасы бойынша жасалатын конусты берілістердің тісті доңғалақтары қисық тісті (глисон, элоид, эрликон немесе эвольвента, клингельнберг типінде). Мұндай берілістерлің артықшылығы: тістер доңғалағының өзара орналасуының дәлсіздігіне сезімталдығы аз және тістерді жоғары өнімділіктегі жабдықта өңдеу мүмкіншілігі бар. Гипойдты берілістер қисық сызықты конусты беріліспен червякті тістердің арасында орналасады. Олар конусты берілістен жетеленуші тісті доңғалақ өсіне қатысты жетекші тісті доңғалақтардың өсінің орын ауыстыруымен ерекшеленеді: жеңіл автомобильдерде төмен ( бұл шанақ еденін төмен түсіруге мүмкіндік береді ), ал жүктік автомобильдерде жоғары ( дорожный просвет үлкейту үшін ). Бұл орын ауыстыру әдепте жүктік автомобильдер үшін жетеленуші доңғалақтың бөлгіш диаметрінің 0,12 құрайды, жеңіл автомобильдер үшін 0,2.
Сур.4.8. Зил-431410 автомобилінің қос басты берілісі: 1- конусты тегеріш: 2- білігінің алдыңғы конусты тегеріштің мойынтірегі; 3- реттеуші шайбалар; 4- артқы конусты, роликті мойынтірек; 5- конусты тісті доңғалақтардың ілінісуін реттеуге арналған төсем; 6- конусты тегеріш;7- конусты тісті доңғалақ; 8- реттеуші төсемдер; 9- цилиндрлі тегеріштердің конустық роликті мойынтіректері; 10,19- оң және сол жақ мойынтіректерге сәйкес қақпақтар; 11- цилиндрлі тегеріш; 12- басты берілістің картері; 13- цилиндрлі тісті доңғалақ; 14- жарты өсті тегеріш; ... жалғасы
1. Басты берілістің қызметі
Басты беріліс - жетекші дөңғалаққа қажет мәнге дейін бұрыштық жылдамдықты азайтуға және айналдырушы иінді күшті ұлғайтуға арналған көліктік құралдың күштік берілісіндегі беріліс.
Автомобиль тура жүргенде, ол дискілер конусты дөңгелектермен жанаспайды, ойткені оларды сыртқа қарай итеретін осьтік күш болмайды, болса да аз болады. Ал автомобиль бұрылғанда, немесе жайсыз жер- де тығылғанда, кедергісі көп дөңгелектің конусты дөңгелегінің ось бойымен әсер ететін күші артады да ол артындағы үйкеліс үлкен дискіге жанасады. Енді оны мен диск аралығындағы үйкеліс көп болғандықтан ол дифференциал қорабымен бірге айналады. Сөйтіп, айналыс моменті енді кедергісі аз дөңгелекке емес, керісінше кедергісі көп дөңгелекке беріледі. Сонда тығылып тұрған автомобильдің жер бетімен ілінісі көп дөңгелек айналады да оның жайсыз жерден шығуына көмектеседі.
2. Басты берілістің түрлері
Басты берілістер.Басты берілістер айналу моментін ұлғайтуға және оны жетекші доңғалақтарға беругі арналған. Басты берілістің негізгі классификациялық белгілері беріліс, тісті берілістердің өзара орналасуы және типі болып табылады. Жалаң қабат, қос қабат, қос қабат таратылған және шапшаң басты берілістер деп ажыратады.
Сур. 4.7. ГАЗ-53-12 автомобилінің одинарлы басты берілісі: 1- тіреу; 2- май қабылдағыш құбыр; 3- реттегіш төсемдер; 4- мойынтірек муфталары; 5- фланец; 6- жетекші тегеріш; 7,15- қақпақтар; 8- реттегіш сақиналар; 9- құршы тесіктердің тығыны 10-сателит; 11- картер; 12- бұрандама; 13- жарты өс; 14- дифференциял қорабының оң жақ чашкасы; 16- жартылай өстік тегеріш; 17- крестовина;18- жетеленуші; 19- дифференциял қорабының сол жақ чашкасы; 20- май ұстағыш.
Конусты немесе гипойдты тісті доңғалағы бар одинарлы басты берілістер (4.7. Сур) кеңінен таралған. Одинарлы басты берілістің беріліс саны 5 ... 3 ... 6 аралығында жатады. Ары қарай беріліс санының ұлғары жетеленуші тісті доңғалақтың диаметрінің ұлғарына әкеледі, бұл өз кезегінде термо-өңдеуді қиындатады және дорожный просвет төмендетеді. Шеңбер доғасы бойынша жасалатын конусты берілістердің тісті доңғалақтары қисық тісті (глисон, элоид, эрликон немесе эвольвента, клингельнберг типінде). Мұндай берілістерлің артықшылығы: тістер доңғалағының өзара орналасуының дәлсіздігіне сезімталдығы аз және тістерді жоғары өнімділіктегі жабдықта өңдеу мүмкіншілігі бар. Гипойдты берілістер қисық сызықты конусты беріліспен червякті тістердің арасында орналасады. Олар конусты берілістен жетеленуші тісті доңғалақ өсіне қатысты жетекші тісті доңғалақтардың өсінің орын ауыстыруымен ерекшеленеді: жеңіл автомобильдерде төмен ( бұл шанақ еденін төмен түсіруге мүмкіндік береді ), ал жүктік автомобильдерде жоғары ( дорожный просвет үлкейту үшін ). Бұл орын ауыстыру әдепте жүктік автомобильдер үшін жетеленуші доңғалақтың бөлгіш диаметрінің 0,12 құрайды, жеңіл автомобильдер үшін 0,2.
Сур.4.8. Зил-431410 автомобилінің қос басты берілісі: 1- конусты тегеріш: 2- білігінің алдыңғы конусты тегеріштің мойынтірегі; 3- реттеуші шайбалар; 4- артқы конусты, роликті мойынтірек; 5- конусты тісті доңғалақтардың ілінісуін реттеуге арналған төсем; 6- конусты тегеріш;7- конусты тісті доңғалақ; 8- реттеуші төсемдер; 9- цилиндрлі тегеріштердің конустық роликті мойынтіректері; 10,19- оң және сол жақ мойынтіректерге сәйкес қақпақтар; 11- цилиндрлі тегеріш; 12- басты берілістің картері; 13- цилиндрлі тісті доңғалақ; 14- жарты өсті тегеріш; ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz