ЕШКІ СҮТІНІҢ ПАЙДАСЫ

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

Табантал орта мектебі

ҒЫЛЫМИ ЖОБА
Тақырыбы: Ешкі сүтінің емдік қасиеті.
Бағыты:медицина

Дайындаған:Маратова Айлин
Жетекшісі:Рысжан Зибагүл

2022-2023 оқу жылы

МАЗМҰНЫ

І. КІРІСПЕ
ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 ҚАЗІРГІ ҚОЛДАНЫСТАҒЫ ЕШКІ СҮТІ
2.2 ЕШКІ СҮТІНІҢ ПАЙДАСЫ
III.ЗЕРТТЕУ БӨЛІМІ
3.1 ЕШКІ СҮТІНІҢ НӘРЕСТЕЛЕРГЕ ПАЙДАСЫ
3.2 КОСМЕТИКАДАҒЫ ЕШКІ СҮТІ
3.3 ЕШКІДЕН ПАЙДА ЕКІ ЕСЕ
ІV. ҚОРЫТЫНДЫ
V. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Ешкі сүтінің емдік қасиеті
ғылыми жұмысына
Пікір

Осы жобаны жазарда оқушы көп ізденді, сабақтан тыс уақытта жеке компьютерде отырып , кітаптардан, мақалаларды қарап, газет журналдардан біраз ақпарат қарап, ізденді. Жұмыс кіріспе, негізгі, зерттеу, қорытынды бөлімдерден және пайдаланылған әдебиеттерден тұрады. Жұмыста баяндалған мәселелер әр тақырыпшаға сай іріктелген, мысалдары, дәлелдері жеткілікті.Жобаны жазушы тақырыпты толық ашуға әрекет еткен. Ешкі сүті-жоғарғы азықтық және биологиялық құндылығы бар ерекше тағам. Өзінің физикалық химиялық қасиеттері мен дәміне сай ешкі сүтінің сиыр немесе басқа жануарлардың сүтімен салыстырғанда тиімді айырмашылығының мол екенін дәлелдеді деп ойлаймын. Ғылыми жоба барысында оқушым тақырыптың әрбір пунктіне жеке көңіл бөліп толық зерттеу жұмыстарын жүргізіп отырды. Осы ғылыми жоба бойынша оқушыға көптеген деректер, ақпарат, мысалдар келтіріп, оқу, тәжірибе алмасу жұмыстарын жүргіздім. Болашақта шәкіртімнің жан-жақты, жаңа инновациялық технологияларды меңгерген, басқа жасөспірімдерге үлгі болатындай еліміздің біртуар, білімді ел басқарар азамат(ша) болатынына сенім білдіремін. Жалпы алғанда жұмыс өз дәрежесінде жасалынған деуге болады. Зерттеу жұмысының мазмұндылығы мен мәнділігін ескере отырып, жоғары дәрежеде бағалауға ұсынамын.
Ғылыми жетекшісі:

АННОТАЦИЯ
Ешкі сүті -жоғары азықтық және биологиялық құндылығы бар ерекше тағам өніміне жатады. Өзінің физикалық-химиялық қасиеттері мен дәміне сай ешкі сүтінің сиыр немесе басқа да ауыл- шаруашылық жануарларының сүтімен салыстырғанда тиімді айырмашылықтары мол.

АННОТАЦИЯ

Козье молоко относится к специфическим пищевым продуктам, имеющим высокую кормовую и биологическую ценность. В соответствии со своими физико-химическими свойствами и вкусом козье молоко имеет более эффективные различия по сравнению с молоком коров или других сельскохозяйственных животных.
Annotation

Goat milk refers to specific foods that have a high feed and biological value. According to its physico-chemical properties and taste, goat's milk has more effective differences compared to the milk of cows or other farm animals.

Жұмыстың өзектілігі:

Қазіргі уақытта салауатты өмір салты идеяларына деген құштарлық азық-түліктің пайдалы болуына үлкен мән береді. Осыған байланысты ешкі сүтіне деген қызығушылықтың өсуі байқалады. Кейде ешкі сүтінің емдік қасиеттері асыра айтылады, кейде оның пайдасы күмән тудырады. Ешкі үй дәріханасы деп аталады. Бұл өнімнің қасиеттері қандай, ол қаншалықты пайдалы, кімге пайдалы және кімге пайдалы емес екенін ғылыми тұрғыдан дәлелдеу біздің зерттеуімізге көмектеседі. Ал біздің отандық нарықта ешкі сүтіне мүлде мән берілмеген. Ешкі сүтінен тұратын балалар тағамдарының тоқсан пайызы шетелден келеді. Рас, бізде отандық сүт өнімдерін шығаратын өндіріс орындары бар, бірақ осы ешкі сүтін өндіруді ешбірі қаперіне алар емес.
Зерттеудің мақсаты:
Ешкі сүтінің емдік қасиеттерін анықтау, казіргі таңдағы қолданыстағы ешкі сүтінің адам ағзасына пайдалы жақтарын көрсету.
Зерттеудің міндеттері:
Адам ағзасында ешкі сүтінің пайдасы;
Кездесетін әр-түрлі ауруларға ешкі сүтінің пайдасын ашу;
Ешкі сүтінің құрамын зерттеу;
Қолданыстағы ешкі сүтіне тоқталу.
Зерттеудің маңыздылығы:
Ешкінің сүтінің ауруға қаншалықты ем болатынын, қалай пайдалану керектігін үйреніп, іс жүзінде пайдалануға болатынында. Жалпы, балалар дәрігерлері ешкі сүтіне бірауыздан ықылас білдіруде. Балаларды қоректендіруде сиыр сүтіне қарағанда, ешкі сүті жарамды келеді. Әрине, бала үшін ана сүтіне жететін тағам жоқ. Бірақ жасанды немесе аралас қоректендіруде ешкі сүті ана сүтін алмастыру үшін лайықты және 6 айдан асқан балалар үшін қосымша қорек ретінде пайдалануға болады.
Зерттеу жаңалығы:
Жақында Ресей нарығында ешкі сүті негізінде жасалған, ана сүтін алмастыратын, бейімделген қоспалар пайда болды. Сондықтан ата-аналардың өздерінің сәбилерін ешкі сүтімен қоректендіруге мүмкіндіктері бар екен.
Жұмыстың нәтижесі мен шешімі:
Ешкі сүтінің пайдасы, мектеп оқушыларының ешкі сүтін пайдаланбауы, емдік қасиеттерін білмеуі, ешкі сүтінің пайдалы жақтарын насихаттау.
Жұмыста теориялық және практикалық әдістер қолданылды: зерттеу тақырыбы бойынша интернеттің әдебиеттері мен мақалаларын талдау; жиналған материалдарды талдау, салыстыру, салыстыру және жалпылауды қамтитын сауалнама, эксперимент, алынған нәтижелерді сипаттау және фотофиксациялау.Жұмыс құрылымы: жұмыс кіріспе, негізгі, зерттеу қорытынды бөлімдермен пайдаланылған әдебиеттер тізімі мен қосымшалардан тұрады.

І. КІРІСПЕ

Алжирде мынадай дәстүрлі сәлем бар екен. Қадірлі мырза, саған және сенің достарыңа өз ешкімнің сүтін ұсынуыма рұксат етіңіз...
Ешкінің сүті қойдікіне қарағанда аппақ болады. Өзінің құрамы мен жұғымдылығы жөнінен ол сиыр сүтіне жақындайды, бірақ белок пен дәрумендерге бай болғандықтан ағзаға анағұрлым пайдасы зор. Сиыр сүтіне қарағанда ешкі сүтіндегі май түйіршіктерінің көлемі екі есе кіші, мұның өзі майды ағзаның жақсы сіңіруіне игі ықпалын тигізеді. Әсіресе ешкі сүті балаларға аса пайдалы.
Қалаштардың (Гималайдың Пәкістанға қараған жазық далаларында мекендейтін халықтар) бірден-бір бағалы мүлкі - осы ешкі жануары. Жылына алты ай қалаштар бүкіл сыртқы әлемнен қол үзіп қалады: қар жазық далаға жетелер соқпақтарды жауып тастайды. Алайда олар аш-жалаңаш қалмайды. Ешкілер қалаштарға бойындағы игіліктердің бәрін - сүтін, етін де, қылшығы мен түбітін де, тері, мүйізін де береді екен.
Ықылым заманнан адам баласы қолға үйреткен ең алғашқы хайуанаттардың бірі де осы ешкі түлігі. Бағаналы үйлер заманындағы мекендерге қазба жұмысын жүргізгенде ешкінің сүйегі табылғаны бұған айғақ бола алады дейді зерттеушілер. Калифорния университетінің ғалымдары ежелгі хайуанаттардың сүйектеріне радий-көміртегі анализін жасау арқылы ешкі мен қойды адамдар шамамен бұдан жүз ғасырдан астам бұрын қолға үйреткенің анықтаған.
Біздің заманымызға дейінгі V-IV ғасырда өмір сүрген грек тарихшысы Ксенофондтың еңбектерінде ежелгі фракийлердің ешкі ұстағаны баяндалған. Көне Грекия аңыздарында ешкі сүтін ішіп өскен батырлар жайында айтылады. Орта ғасыр кезінде кейбір елдердің үкіметі ешкіні қанша қажет болса да сонша мөлшерде өсіру керек деп арнайы қаулы қабылдаған дейді.
Біздің арғы бабаларымыз сүтті сол күйінде ішіп қана қоймай, оны өңдей де білген. Сүт өнімдері - ірімшік, май, айран, шалап және басқалары жөнінде мәліметтер бізге сонау бағзы замандардан жеткен. Бірак сүт шаруашылығы тек беріде ғана шын мәнінде дами алды деп түйеді мамандар (Мәліметтер сүт - тіршілік көзі деген еңбектен. А.И.Ивашура. Қайнар баспасы. Алматы - 1979, 15-6). Мені осы ешкі сүтінің емдік қасиеті қызықтырды. Ендеше менімен бірге ешкі сүтінің емдік қасиеттеріне зерттеп көрейін.

II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Қазіргі қолданыстағы ешкі сүті

Сүт өнеркәсібі халық шараушылығының маңызды саласы, сондықтан сүт және сүт өнімдерін өндіру тиімділігі халықтың өмір сүру деңгейіне әсер етеді. Елдің азық-түлік қауіпсіздігі, халықтың сапалы өнімдерді тұтынудың тұрақты кепілі болады. Ешкі сүтінен йогурт, ірімшік, айран және т.б. сүт өнімдері өндіріледі, соның ішінде сыр өндіру кең таралған. Сыр өндірісі дүние жүзі бойынша Англия, Франция, Греция, Чехия, Италия және басқа елдерде жақсы дамыған. Негізінен тағамдық және дәмдік қасиеті жоғары ешкі сүтінен өндірілген сырлар қоғамның үлкен сұранысына ие болады. Еуропада және АҚШ-та өзінің арнайы сүт өнімдері сатылатын дүкендері бар 0,5-2 мың ешкілері бар ешкі сүтті фермалары кеңінен таралған.
Ресейдегі ірі фермаларда орташа шамамен үш жүз бас ферма бар. Бірнеше жобалар іске қосылуда. Таза тұқымды жануарларды өсіретін орташа және ірі рентабельді өндірістік кәсіпорындарды ұйымдастыру салыстырмалы түрде ұзақ уақытты және ауқымды шығындарды қажет етеді. Осыдан 25-30 жыл бұрын сүтті ешкілерді асыраудың өндірістік технологиялары жайында ешқандай мәлімет болмады. Тәжірибесіз мәліметтерге сүйенсек, қарқынды сипаттамасы бар сүтті мал шаруашылығына қарағанда, сүтті ешкі өндірісінде экстенсивті аз энергошығынды технологиялар қолданылады.
Бірақ, АҚШ, Франция, Голландия, Германия және т.б. елдердің тәжірибесі сүтті ешкі өндірісінде асырау, азықтандыру, сауу және жануарларды өсіруде жоғары механикаландырылған технологиялық процестерді сәтті қолдануға болатындығын дәлелдеді. Сонымен қатар ешкілердің сүтті өнімділігі артып, саланы жүргізудің экономикалық тиімділігі жоғарылайды.
Голландияда 500 сүтті ешкілері бар, өнімділігі 900 мың кг сүтті құрайтын шамамен 300-дей кәсіби фермалары бар.
Осылайша, отандық сүтті ешкі өндірісі дамуының заманауи кезеңінде келесі мәселелер орын алды.
Біріншіден, сұрыптау жұмыстары жүргізілмейтін және барлық технологиялық үрдістер қолмен жүзеге асырылатын жеке шаруашылықтардағы ешкі басы көлем үлесінің жоғары болуында.
Екіншіден, ірі және шағын сүт өнімдерін өндіретін өндірістер ешкі сүтін өндіруді тар шеңберлі және аз тартымды сегмент болып табылады деп ойлайды. Тіпті біреу қазір осындай тәжірибені жүргізсе, бірден сүт шикізатын алу мәселесі туындар еді. Өндірістік қайта өндеу тек сапалы сүттің көп көлемде болған кезінде ғана жүзеге асырылады. Ал осыншама көп көлемді жоғары сапалы сүтті жеке сектор құрлы фермерлық шаруашылықтарда да жинау мүмкін емес. Көп басты шаруашылықтар жоқтың қасы. Ал жеке сектор жануарларынан алынатын сүт регламенттелген сапалы талаптарға әрдайым жауап бермейді. Тіпті жоғары температуралы өндеуге шыдай алмайды.
Үшіншіден, өнімдерді ешкі сүті негізінде өндіруден бас тартуға әкелетін факторлардың бірі болып арнайы құрылғылардың жоқ болуы табылады. Көбінесе анықталған қиындықтар ешкі сүтін дезодорация, стерилизация, сепараттау үшін, көп құрамды соның ішінде сүзбелі өнімдерді аралстыру үшін қолданылатын құрылғыларды қолдану кезінде пайда болады. Барлық фермерлік шаруашылықтар және ауыл шаруашылық өндірістері үшін өткен жылы 100 мың тоннадан төмен өте төмен саудалы сүт өндірілді.
Сонымен қатар өндіріс маусымдылығын да ұмытпаған жөн.
Көптеген елдерде, мысалы Испания, Франция, Голландияда ешкі сүтінің негізгі көлемі ірімшік өндірісінде қолданылады. Біздің елде бұл өндіріс шала, сапасыз болды және солай болып келеді. Берілген өнім өндірісінің дәстүрі мен тәжірибесі жоқ. Бүгін өндірістік кәсіпорын ашу үшін шикізат өндірушілерде жоқ, дезодорирлейтін қондырғылар қажет, ал оларды сатып алу өте көп шығынға әкеледі. Сонымен қатар, ешкі ірімшіктері отандық тұтынушылар арасында аса сұранысқа ие болып жүрген жоқ.Аса қарқынды дамып келе жатқан бағыттардың бірі болып, ірі мегаполистердің қасында орналасқан фермаларда өндірілетін сүт болып табылады. Ал біздің отандық нарықта ешкі сүтіне мүлде мән берілмеген. Ешкі сүтінен тұратын балалар тағамдарының тоқсан пайызы шетелден келеді. Рас, бізде отандық сүт өнімдерін шығаратын өндіріс орындары бар, бірақ осы ешкі сүтін өндіруді ешбірі қаперіне алар емес. Тек 2009 жылдан бастап Ақ бастау атты компания голландиялық өндірушілермен серіктесіп, ультрапастерленген ешкі сүтін шығарып келеді. Ультрапастерленген ешкі сүтінің 1 литрінің бағасы 800 теңге, сатылым бағасы 1300-1500 теңге, сақталу мерзімі алты ай. Алайда жалғыз Ақ бастаудың өнімдері елдің нарығын жаулай алмасы анық. Сондықтан елдің Ауыл шаруашылығы министрлігі осы мәселені қаперге алып, ешкі сүтін өндіруді қолға алғысы келетін азаматтарға жағдай жасаса, елдегі шипажайлар диеталық тағамдарының мәзіріне ешкі сүтін енгізсе, жаңа туған балаларға есейгенше берілетін биологиялық тағамдардың қатарына ешкі сүтінен жасалған қоспалар кірсе, отандық дәрігерлер, диетологтар тарапынан аталған өнім көбірек насихатталса құба-құп болар еді.

2.2 Ешкі сүтінің пайдасы

Ешкі сүтінің пайдасы жөнінде тәм-тұмдап болса да ақпарат құралдары, мерзімді баспасөзде айтылып келеді. Дерттің алдын алуда, ағзаны күшейтуде таптырмайтын тағам. Қымыз бен шұбат ішіп, кең даланы еркін көсілген қазақтар ешкіні аса қадірлей қоймаған. Қой бастайтын серкелердің жөні бір басқа. Отырықшылыққа бейімделген тұста бау-бақшаның жауы деп түсініп ешкіні аса дәріптемеген. Өсімтал түлік ретінде есің кетсе ешкі бақ деп тағы бір түйіп кояды қазекең. Қалай болғанда да Шекшек ата тұқымының өзіндік орны бар.
Авиценна жерлестеріне кәрі жасқа жеткенде ешкі сүтін ұдайы пайдалануды ұсынған. Ежелгі аңызға сенсек, найзағаймен алысқан Зевстің өзі Амалтея - тәңірлік керемет ешкісінің сүтін мүйізінен ішкен. Әл-Фараби ешкі сүті туралы ең тұрақты деп жазған екен. Ешкі сүтінің жоғары сіңімділігі ішінара ақуыз мен майдың неғұрлым нәзік күйде болуымен түсіндіріледі. Ешкі сүтінде кальций мен фосфор көп, олардың қатынасы жоғары, оны табиғат әр жаңа туған адамға бағыттайды. Басқа көрсеткіштер бойынша ешкі мен әйел сүті өте ұқсас. Ешкі сүтін балалар ағзасы неге соншалықты табиғи түрде қабылдайтыны белгілі болады.
Зерттеулер көрсеткендей, ешкі сүті сиыр сүтіне қарағанда алты есе тез сіңеді және бұл ауру нәрестелерді қалпына келтіретін қарттарға диета жасау кезінде өте маңызды.
Ешкі сүтін қолданудың белгілі бір емдік әсері экзема, бронх демікпесі, мигрень, колит, шөп безгегі, ас қорыту жүйесінің бұзылуы, бауыр мен өт қабының аурулары сияқты аурулармен де байқалады. Ешкі сүті ұйқысыздыққа, іш қатуға, тамақтың невротикалық қорытылуына көмектеседі. Сиыр сүтіне "аллергиялық" ересектер мен сәбилердің барлығы дерлік (99%) ешкілерді жақсы қабылдайтыны анықталды.
Өкінішке орай, ешкі сүтінің шын мәнін аз адамдар түсінеді. Тіпті оның қоректік және емдік қасиеттерін мойындайтындар оның дәмі сиырдан гөрі нашар деп санайды. Алайда, тиісті диетада және жануарларды ұстау мен күтудің тиісті санитарлық жағдайында сүт сиыр сүтінен іс жүзінде ажыратылмайды.
Ешкі сүті, әрине, барлық ауруларға қарсы панацея емес, бірақ оның өте құнды, емдік және жағымды өнім екендігі сөзсіз. Дәрігерлер ешкі сүтін ересектер мен балаларға асқазан-ішек аурулары, метаболизмнің бұзылуы, тыныс алу жолдарының аурулары, қалқанша без, жүрек-тамыр жүйесі, туберкулез, аллергия, экзема, ісік ауруларының алдын алу, Радиоактивті сәулелену үшін ұсынады.
Ешкі сүті өмірді ұзартады дейді. Ешкі сүтін көп тұтынатын аймақтарда жүзжылдықтардың көп болуы кездейсоқ емес, бактерицидті және зиянды микрофлораны өлтіреді. Ешкі сүтінде сиыр сүтінде жоқ биологиялық белсенді заттар бар. Олар сүтті ұзақ уақыт сақтайды.
Дәрігерлер отандық ешкі сүтінің ерекше емдік қасиеттерін көрсетеді. Бірқатар зерттеушілердің пікірінше, ешкі сүті белгілі бір май қышқылдарының көптігіне байланысты бірқатар ауруларды, соның ішінде өт тастарын, ас қорыту бұзылыстарын, кисталар мен фибромаларды, балалар эпилепсиясын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.