Жасанды былғары

Мазмұны:
Кіріспе
1. Жасанды былғары сапасын бағалаудың көрсеткіштері
1.1. Жасанды былғарының сапа көрсеткіштері
2. Жасанды былғарының кемсіктері мен сорттылығын анықтау
3. Жасанды былғарының ескіргенге дейінгі тұрақтылығын анықтау
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер

1. Жасанды былғары сапасын бағалаудың көрсеткіштері
1.1. Жасанды былғарының сапа көрсеткіштері
Жасанды былғары – кәдімгі тері орнына қолданылатын полимер материалдар. Олар құрамына қарай резиналы, талшықты, жұқа қабатты және беті қапталған мата, т. б. қолданылуы қарай аяқ киімдік, галантереялық, техникалық болып бөлінеді. Жасанды былғары жасауда негізгі шикізат – каучук, полихлорвинил, нитроцеллюлоза, казеин, полиамидтер т. б. жұқа қабат түзгіш заттар.
Жасанды былғары өткізу және оны сорттау мемлекеттік стандарт (ГОСТ) негізінде жүргізіледі. Мемлекеттік стандарт тері шикізатын даярлау, оны былғары зауыттарын өткізу, шикізаттың топтастырылуы, оның спасы мен сыртқы түріне қойылатын талаптар, қабылдау ережелері мен шарттары, салмағы, ауданы және сұрыпталуы белгіленеді.
Сапа өнімнің белгілі тұтыныстық сұранысқа сәйкес келетін қасиеттер жиынтығы. Қоғамның өнім сапасының тұтыныстық көрсеткіштеріне сұранысы, оның даму деңгейіне тікелей байланысты. Сұраныстық талаптар өнімнің белгілі стандарттарымен анықталады.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарты МЕСТ – 44.11.- 81. «Өнім сапасының көрсеткіштер жүйесі». Жасанды былғары. Көрсеткіштер номенклатурасына сәйкес жасанды былғары сапа көрсеткіштері, барлық былғары топтарына қажет көрсеткіштері жалпы және кейбір былғары түрлеріне қажетті көрсеткіштер арнайы болып бөлінеді. Өз кезегінде арнайы көрсеткіштер міндетті және кейбір былғарылар сапасын арттыру мақсатында болашақты болып бөлінеді.
Жалпы сапа көрсеткіштеріне былғары қалыңдығы Т және оның құрамындағы ылғал мөлшері Н жатады.
Кең қолданылатын арнайы көрсеткіштер – былғары құрамындағы илегіштер (Хи); майлы заттар (Хм); шайылатын заттар (Хш.а.); күл (Хк); иленуі И; созылудағы беріктік шегі δ; 10 МПА кернеуден ұзаруы; игротермиялық тұрақтылық Jr; беткі қабаттың жарылыуының кернеуі δж; жиырылу температура Тж.
Болашақты арнайы көрсеткіштер – отқа төзімділік, сызықтық кішірею; бояудың үйкеліске төзімділігі, беткі қабаттың беріктігі, су сіңіргіштігі мен су өткізгіштігі.

Қолданылған әдебиеттер

1. Былғары және үлбір технологиясы (оқу құралы). А. Рахметбай, Д. Ділдәбек, К. Рахметбайұлы. Тараз 2003 жыл.
2. Былғарыдан жасалған бұйымдар материалдарын танудың зертханалық практикумы. Мараджапов И. К. Тараз 2001 жыл.
3. Былғары бұйымдарының технологиясы терминдерінің қазақша түсіндірме сөздігі. А. Ш. Джомартов, А. Ж. Бопеев, С. Е. Мұнасипов, Б. М. Мұнатаев, О. Қ. Жанахметов. Алматы. Рауан. 1994 жыл.
4. Тері мен мех шикізатының және оның өнімдерінің қасиеттерін сараптау. К. Бейсеуов, Д. Т. Досхожаев, Д. С. Ділдәбек. Алматы. Тауар. 1997 жыл.
5. Былғары және мех химиясы мен технологиясы. Ө. Қ. Мадиев, Қ. Т. Айтөленова. Алматы. Білім. 1995 жыл.