Мемлекеттің функциясы

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

КІРІСПЕ . . . 31 Мемлекет функциялары түсінігі, белгілері, әдістері . . . 4

2 Мемлекеттің ішкі және сыртқы функциялары . . . 6

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 9

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 10

КІРІСПЕ

Мемлекет функциялары - бұл мемлекеттің қызметінің негізгі бағыттары, олардан мемлекеттің мәні мен мақсаты көрініс табады. Мемлекеттің функциялары оның міндеттерімен тығыз байланысты, олар мемлекеттің мәніне тәуелді болып келеді және оның өзгеруіне қарай өздері де өзгереді. Сонымен, мемлекет функциялары-ауыспалы сипаттағы категория. Олар мемлекет түрінің басқа түрге ауысу жағдайында да өзгереді.

Мемлекет функцияларын түрлерге бөлуді әртүрлі негіздер бойынша жүзеге асыруға болады:

а) әрекет ету ұзақтығына қарай функциялар тұрақты және уақытша болып бөлінеді. Тұрақты функциялар мемлекет дамуының барлық кезеңдерінде жүзегеасырылса, уақытша функциялар төтенше сипаттағы белгілі бір міндетті шешумен өз әрекетін жояды.

ә) маңыздылығына қарай-негізгі және қосымша функциялар;

б) қоғамдық өмірдің қай саласында жүзеге асырылуына байланысты-ішкі және сыртқы функциялар.

Мемлекеттің ішкі функциялары-оның алдында тұрған ішкі міндеттерді шешудегі қызметінің негізгі бағыттары. Ішкі функцияларға мыналар жатады: адам және азамат құқықтары мен бостандықтарын қорғау, құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету функциясы, экономикалық функция, салық салу функциясы, әлеуметтік қорғау функциясы, экологиялық функция және мәдени функция.

Мемлекеттің сыртқы функциялары-оның алдында тұрған сыртқы міндеттерді шешуге байланысты қызметінің негізгі бағыттары. Сыртқы функцияларға мыналар жатады: мемлекетті қорғау функциясы, бейбіт тәртіпті сақтау функциясы, басқа мемлекеттермен одақтасу функциясы және т. б.

1 Мемлекет функциялары түсінігі, белгілері, әдістері

Мемлекет функциясы - нақтылы тарихи кезеңде, өзінің алдында тұрған нақтылы стратегиялық мақсатқа жетуге арналған, көбірек жалпылама мемлекеттік қызметтің ең маңызды бағыттары.

Мемлекеттік функцияның белгілері:

Мемлекеттік қызметтегі маңыздылау бағыттардың ұқсастық аспектілерінің нақтылы аядағы жиынтығы;
Қоғам өмірінің маңызды аясындағы мемлекеттің қалыптасқан тұрақты пәндік линиясы;
өзінің функциясын іске асыруда мемлекет биліктік мәжбүрлеу әдісін және қоғамдық қатынастардағы субъектілерге ықпал етудің әр түрлі жолдарын пайдаланады (көтермелеу әдісін, сендіруді және мәжбүр етуді) ;
мемлекеттің функциясы жеткілікті түрде заңда белгіленген;
мемлекеттің негізгі міндеті мен мақсаты, берілген кезеңде орындалады. Олар мемлекеттің әр түрлі көп жоспарлы қызметіндегі бір жағы және мемлекеттің функциясын туғызады.

Мемлекет өзінің функциясын әр түрлі мемлекеттік қызметтердің қалпында іске асырады және өзінің жиынтығымен арнайы ұйымдастырушылық пен құқықтық нысанның бар екенін айтуға мүмкіндік береді.

Осы негізде құқықтық нысанға, яғни, сыртқы белгілерімен біртектес (заңды нәтижесі мен сипаты) мемлекеттік органдар түрлерін сол не басқа бағыттарын, заңды актілерді іс жүзіне асырумен байланысты жататындар:

құқықтық шығармашылық (заңды нормаларды жасау, қабылдау және қабылдамау жиынтығында мемлекет қызметінің әрбір бағытының дамуын белгілеуші, ағымдағы кезеңнің мемлекеттік саясаты) ;
құқықты іске асыру құқықты қолданғанда көрінеді (Мемлекеттің билігі бар өкілетті органдардың құқық нормалардағы қолдану актісін іс жүзіне асыру) және құқықты орындау (мемлекеттік органдардың жөнді құқық нормаларын қамтамасыз ету, ұйымдар мен мекеменің сонымен бірге мемлекеттік функцияны өз мәнінде іс жүзіне асыруға арналған қажетті күштерді координациялау (реттеу) ;
тексеру-бақылау және құқыққорғау қызметінің түрлерінің қызметін құқықтық қамтамасыз ету (құқық нормаларын бұзушыларға мәжбүрлеу шарасын қолдану) ;

Ұйымдастырушылық нысандары - мемлекеттік іске асыру функциясымен, тікелей заңды нәтижелер туғызумен байланысты емес. Бұл нысандар мемлекеттік механизмнің жөнді және жемісті жұмысын қамтамасыз етуге керек, олар мемлекеттің нақтылы функциясын іс жүзіне асыру үшін қатынасады. Ұйымдастыру нысанына мемлекет әрекеттерінің мынадай түрлерін жатқызуға болады:

ұйымдастырушылық - уақыт тәртібін белгілеу (белгі-лі мекеменің және бөлімдерінің жұмысына бағдарлама жасау, тиімді тәжірибені зерттеп жүйеге келтіруге, біріккен шараларды координациялауға ағымдағы құжаттарды дайындау, т. б. ) ;
ұйымдастырушылық-шаруашылығы (әр түрлі мемле-кеттік функцияларды материалдық қамтамасыз ету процесін орындау) ;
ұйымдастырушылық-идеологиясы (әр түрлі мемле-кеттің алған бағыты мен қоғамдық қатынастар аясындағы іс жүзіне асыру әдістерінің дұрыс екенін тұрақты түрде және бір бағытта уағыздайтын жұмыс, ол тұрғындарға ағымдағы нормативтік актілердің мәнін түсіндіру кезінде де көрініс табады) .

Мемлекеттің функциясын іс жүзіне асыру әр түрлі әдістерді, қоғамдық қатынастарға ықпал етуді пайдаланумен байланысты. Мемлекеттік функцияны іс жүзіне асырудың мынадай түрін бөліп көрсетуге болады: Көтермелеу (пощрение) құқықтық қатынастар субъектілерін, олардың қоғамға және меншікке қажетті құқықтық тәртіптерін бағалап, көтермелеу; Ұсыныс беру (рекомендация) - мемлекеттің талаптарына сай келетін субъектілердің әрекеттеріндегі тиімді жақтарын көрсетіп, бағыт беру; Сендіру (убеждение) - бағдарлы және мақсатты түрде мемлекеттің субъектілердің сезіміне, өзінің саясатта ұстаған бағытының дұрыстығын түсіндіруге ықпал ету; мәжбүрлеу (принуждение) - құқық негізінде мемлекеттік органдардың және олардың лауазымды адамдар арқылы, жеке адамның, қоғамдық не мемлекеттік мүдделерді қорғау мақсатында, құқық нормаларымен белгіленген тәртіпті бұзушыларға, физикалық, психикалық, мүліктік әсер ету.

2 Мемлекеттің ішкі және сыртқы функциялары

Мемлекеттің ішкі функциялары - бұл мемлекеттің қызметінің негізгі бағыттары және оның негізімен, әлеуметтік орнымен, елдің ішкі өмірінің мақсатымен қамтамасыз етілген.

Экономикалық функция - мемлекеттің, қажетті заңмен белгіленген шаруашылықтағы қызметі - ол экономикалық міндеттерді шешеу, оның негізі мен әлеуметтік орнын, экономиканың жөнді дамуының қамтамасыз етілуін көрсетіп, қоғам өміріндегі сырт елдермен экономикалық байланысты белгілейді.

Қаржы функциясы - мемлекеттің бюджетінің қалыптасуы мен орындалуын көздейді; қаржылық қадағалау жүргізеді (табыстың есебін белгілейді) ; салық салу (табыс салығы, мүлік салығы, жер салығы, табыс салығы, мақсатты жинау, кедендік, қосымша салық), т. б.

Мемлекеттің саяси функциясы - мемлекеттің индиви-дуумдар мен әр түрлі әлеуметтік топтардың және елдегі саяси билікті іске асыру аясындағы мүдделерді үйлестіру қызметі. Сонымен қатар, саяси жүйенің негізін құрудағы, билік үшін саяси күрес жолындағы, мемлекеттік және қоғамдық қауіпсіздікті сақтаудағы, әлеуметтік және ұлттық келісімдегі, мемлекеттің егемендігін, ішкі және сыртқы жаулардан қорғанудағы мүдделерді келістіретін мемлекеттің әрекеті.

Осы аядағы мемлекеттің әрекетінің маңызды бағытына, өмірге қабілетті демократиялық қоғамды құру (демократияны дамыту, ұлттық және таптық сенімділік, қоғамдағы тұрақтылық пен тәртіпті сақтау) .

Мемлекеттің әлеуметтік функциясы - бұл мемлекеттің барлық қоғам мүшелерінің жөнді өмір сүру жағдайын қамтамасыз етуге бағытталған қызметі. Өндіріске қатысу, қатыспауына, материалдық жағдайына, жасына, жынысына, денсаулығына қарамай, т. с. с. (минималды еңбекақы төлеу, пенсия, стипендия, ауруларға қаржылық көмек, мүгедектерге, қартайған адамдарға, студенттерге, балаларға, аналарға, жұмыссыздарға қажетті қаржыны денсаулық сақтауға бөлу, мәдени демалыс, сауаттандыру, тұрғын үй салу, т. б. ) .

Мемлекеттің құқыққорғау функциясы - бұл мемлекеттің барлық құқық субъектілерімен заңдағы тәртіптерді нақтылы және толық орындалуын қамтамасыз етуге арналған қызметі, сонымен қатар, сондай талап, профилактикаға, құқықбұзушылармен күресте, оны болдырмауға бағытталған.

Мемлекеттің экологиялық (табиғатты қорғау) функциясы - бұл өмірлік маңыздылығы бар әрбір мемлекеттің функциясы. Мақсаты, өз кезегінде тиімді табиғатты қорғау заңдарын шығару, табиғи ортаны қорғайтын адамдардың, әр түрлі мекемелердің қызметін реттеу және қоршаған ортаны қорғауға арналған ұлттық бағдарлама жасау. Табиғаттың тұтастығын бұзушыларға белсенді ықпал жасап, заңды жауапкершілікке тарту көзделеді.

Мемлекеттің идеологиялық функциясы - бұл белгілі мемлекеттің идеологиясын қалыптастыру, қолдау, жариялау, бекітудегі мемлекет қызметі. Бұл функция білім беру, мәдени, басылым, теледидар құралдарымен іс жүзіне асырылады.

Мемлекеттің мәдени-тәрбие функциясы - бұл мемле-кеттің искусстваны (әдебиетті, театрды, киноны, музыканы, архитектураны) дене шынықтыруды, спортты, көпшілік ақпарат құралдарын, тарихи-мәдени ескерткіштерді сақтау, архивтерді, музейлерді, ғылымды мемлекеттік қолдау, елдегі білім беру аясын дамытуға арналған көпжақты әрекеттері.

Мемлекеттің сыртқы функциялары - бұл мемлекеттің негізгі әрекетінің бағыты, оның негізімен, әлеуметтік орнымен және халықаралық, мемлекетаралық қатынастардағы мақ-саттарымен қамтамасыз етілген.

Мемлекеттің қорғау функциясы - бұл елдің әскери қауіпсіздігін қамтамасыз ету, мемлекетке қарсы бағытталған агрессияны тойтаруға, оның аумағының тұтастығы мен дербестігін әскери қорғау қызметтері (әрекеттері) .

Мемлекеттің сыртқы экономикалық функциясы - бұл мемлекеттің қызметі, бір-біріне тиімді мемлекеттер арасындағы қарым-қатынасты дамыту, халықаралық еңбекті бөлуде, мамандандыру мен өндірісті кооперацияға айналдырғанда, жаңа технологиямен ауыстырғанда, зат ауыстырудағы координациялау кезінде, кредиттік-қаржылық байланыстың дамуынан көрінеді. Мемлекеттің сыртқы экономикалық қызметіне, ұлттық экономиканы әлемдікке интеграциялау, шетелдердің инвестициясын, халықаралық сауданы мемлекеттік жандандыру жатады.

Мемлекеттің дипломатиялық функциясы - барлық мемле-кеттермен олардың қандай идеологияны қолдайтындығына, қандай шаруашылықты пайдаланатындығына, қарамай тиімді қарым-қатынаста болуға мүмкіншілік жасайды; бұл мемлекет-тің халықаралық аренада, басқа мемлекеттермен жөнді көпші-лік қатынастарды белгілеп қолдау әрекеттері, мақсаты адамзат баласының тұрақтылығы мен гүлденуіне жету көзделген.

Әлемдік тәртіпті қолдаушылық - бұл мемлекеттердің бейбітшілікті сақтау, соғысты болдырмау, халықты қыратын қаруларды жою (бактериологиялық, химиялық, т. б. ) мақсатындағы ынтымақтастық қарым-қатынастар туралы әрекеттері. Басқа мемлекеттермен бірігіп, халықаралық және ұлттық қатынастармен, терроризммен, әлемдік әскери конфликтермен күрестегі ынтымақтастық қарым-қатынастар.

Қазіргі кездегі, әлемдік проблемаларды шешуге қатынасу, яғни адам баласының алдында тұрған пролемалардың жиын-тығын, шешуден оның болашағы тікелей тәуелді (эколо-гиялық, демографиялық, шикі затсыз, энергетикалық, эколо-гиялық, космостық қауіптілік, метеориттер, астероидтар), азық-түлік, миграциялық, денсаулықты сақтау (эпидемиямен, пандемиямен күрес), т. б.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.