−жанама салық нәтижелерін талдау
Қазақстан Республикасы ғылым және жоғары білім Министрлігі
Кенжеғали Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университеті
Базалық Жоғарғы Білім факультеті
Қаржы және есеп кафедрасы
Мулдабекова Анар Оралқызы
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Жанама салықтарды есепке алуды ұйымдастыру және ерекшеліктері
6B04118- ACCA бойынша Есеп және Аудит
Алматы, 2024
Қазақстан Республикасы ғылым және жоғары білім Министрлігі
Кенжеғали Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университеті
Қорғауға жіберілді
_____________ кафедра меңгерушісі
Н.К. Зайтенова
____________20__г., хаттама №__
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Жанама салықтарды есепке алуды ұйымдастыру және ерекшеліктері
6B04118- ACCA бойынша Есеп және Аудит оқу бағдарламасы
Орындаған: _________________ А.О Мулдабекова
Ғылыми жетекші
аға оқытушы, магистр _________________ А.А. Мырзаева
Алматы, 2024
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.Жанама салықтар есебін ұымдастырудың теориялық негіздері
1.1 Жанама салықтардың экономикалық мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.2 Жанама салықтар бойынша бюджетпен есеп айырысудың мақсаты мен міндеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 12
1.3 .Қостанайшинсервис жшс-нің экономикалық мазмұны мен есеп саясаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.Қостанайшинсервис ЖШС- де жанама салықтардың
есебін ұйымдастыру
2.1 Жанама салықтарды салықтық бақылау әдістері талдау ... ... ... ... ... ... 15
2.2Акциздер бойынша есеп айырысу ерекшеліктері мен құрылымы ... ... .18
2.3 Қосылған құн салығы бойынша бюджетінен есеп айырысу есебі және салықтық есептілікті ұсыну тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
3. Жанама салықтар бойынша бюджетпен есептесуді аудиттеу
және дамыту бағыттары
3.1.Қостанайшинсервис жшс-де жанама салықтардың есебін аудиттеудің тәсілдері мен әдістерін жетілдіру жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .30
3.2 Салықтарды аудиттеудің мақсаты ,міндеттері мен функциялары ... .. 35
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..41
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 43
Қосымшалар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...46
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасында бүгінгі таңда салықтардың рөлі мен маңызы арттыруда және экономикалық тұрғыдан табысты дамуын жалғастыруда. Салық түсімдерінің нығаюы және олардың қоғамдағы маңызының артуы еліміздің тұрақты дамуына ықпал етті. Дамушы мемлекеттің өркендеуінің негізі - тұрақты қаржылық базаның болуы.
Жанама салықтар - бюджет тұрақтылығын қамтамасыз етуге, экономиканы реттеуге және әлеуметтік мәселелерді шешуге бағытталған мемлекеттік қаржы саясатының маңызды құралы. Бұл салықтар жеке тұлғалардың немесе кәсіпорындардың кірістеріне немесе пайдасына тікелей емес, нақты тауарлар мен қызметтерге алынады. Жанама салықтарды ұйымдастыру жинаудың, есепке алудың және бақылаудың тиімді тетіктерін әзірлеуді, сондай-ақ оларды жинаудың ашықтығын талап етеді. Жанама салыктарға қосылған кұнға салынатын салық, акциздер жатады.
Жанама салыктарға сондай-ақ сыртқы экономикалық қызметтен түсетін түсімдер де (кеден баждары түріндегі, экспортка жэне импортка салынатын салык түріндегі кеден кірістері, ішкі рынокта сатылатын тауарлар бағасы) жатады. Жанама салықтар мемлекеттің фискалдык мүдделерін білдіреді. Салықты алатын және оған билік жасайтын органға қарай орталық және жергілікті салықтарды ажыратады.
Мемлекеттік салықтар: акциздер, сатудан алынатын салықтар және ҚҚС сияқты жанама салықтар мемлекет кірістерінің маңызды көздері болып табылады. Олар сондай-ақ түрлі мемлекеттік бағдарламалар мен түрлі қызметтерді қаржыландыруға болатын тұрақты қаражат ағынын қамтамасыз етеді. Жанама салықтар нарықтағы сұраныс пен ұсынысты реттей алатын тауарлар мен қызметтердің бағасына әсер ете алады. Тұтыну салықтары тұтынушылардың таңдауына тікелей әсер етуі мүмкін, өйткені олар белгілі бір тауарлар мен қызметтерге қолданылуы мүмкін және тұтыну үлгілерін өзгертуі мүмкін. Шығындарға салынатын жанама салықтарды ұлғайту көбінесе салық төлеушілер үшін аз ауыртпалық ретінде қарастырылады, өйткені бұл оларға кірістерге қарағанда шығыстарды көбірек бақылауға мүмкіндік береді. Ол сондай-ақ жауапты қаржылық мінез-құлықты ынталандыруы мүмкін.
Акциздер мемлекет үшін маңызды қаржы құралы болып табылады және әртүрлі мақсаттарда қолданылады. Біріншіден, олар нарықты реттеу құралы ретінде қызмет етеді, өйткені олар белгілі бір тауарлардың бағасының өсуіне мүмкіндік береді, бұл өз кезегінде олардың тұтынуының төмендеуіне әкелуі мүмкін. Мысалы, алкоголь мен темекіге салынатын акциздер осы зиянды заттарды тұтынуды азайтуға және халықтың денсаулығын сақтауға көмектеседі.
Екіншіден, акциздерді белгілі бір бағдарламалар мен жобаларды қаржыландыруға пайдалануға болады. Мысалы, автокөліктерге салынатын акциздерді қоғамдық көлікті дамытуды немесе жол құрылысын қаржыландыруға пайдалануға болады. Бұл салық төлемдерінің ауыртпалығын халықтың әртүрлі топтары арасында олардың қажеттіліктері мен қосымша төлеу қабілетіне қарай бөлуге мүмкіндік береді.
Сондай-ақ акциздер импорттан қорғау құралы ретінде пайдаланылуы мүмкін.
Алайда, жоғарыда аталған барлық артықшылықтарға қарамастан, акциздерді енгізу жағымсыз салдар тудыруы мүмкін. Мысалы, тауарлар мен қызметтердің құнының өсуі халықтың сатып алу қабілетінің төмендеуіне әкеліп, экономикалық өсуді тежейді. Сондай-ақ акциздерді дұрыс пайдаланбау заңсыз нарықтардың пайда болуына және заңнаманың бұзылуына әкелуі мүмкін.
Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі. Зерттеу тақырыбының өзектілігі бүгінгі таңда жанама салық есептеу шығындарды дәл есепке алу арқылы өндірісті тиімді дамытуға қабілетті және ресурстық базаны үнемдеуге ықпал ететін ең перспективалы құрал болып табылатындығына байланысты пайданы ұлғайту.
Шешілетін ғылыми мәселенің қазіргі жағдайын бағалау. ЖШС Қостанайшинсервис ұйымы қарқынды пайда табу үстінде, бірақ шығындардың пайдадан процентті қатынасы бойынша асуы компанияның өсуіне кедергі жасауы мүмкін.
Дипломдық жұмыстың мақсаты мен міндеттері. Дипломдық жұмыстың мақсаты ЖШС Қостанайшинсервис мысалында өндіріс шығындарын есепке алуды және жанама салықтарды зерттеу, оларды жақсарту бойынша практикалық ұсыныс беру.
Қойылған мақсаттан туындайтын міндеттер:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
өндірістегі шығындар ұғымын және олардың жіктелуін, бухгалтерлік есепте көрсетілуін қарастыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
салық жүйесіндегі жанама салықты талдау және есептеу әдістерін, өндіріс шығындарын бөлу әдістерін зерттеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
кәсіпорынға есептеулерді талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
өндірістегі шығындарды есепке алудың бухгалтерлік жазбаларын талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
шығындарды оңтайландыру жүйесін жетілдіру жөнінде ұсыныс беру.
Дипломдық жұмыстың зерттеу объектісі. ЖШС Қостанайшинсервисұйымының өндіріс шығындарын есепке алу және жанама салықтардың ерекшеліктерін, теориялық негіздерін талдау және негіздеу.
Дипломдық жұмыстың зерттеу пәні. Жанама салық пәні- бюджет тұрақтылығын қамтамасыз етуге, экономиканы реттеуге және әлеуметтік мәселелерді шешуге бағытталған мемлекеттік қаржы саясатын талқылайды. Қосалқы өндірістерде - жұмыстар мен қызметтер; өнеркәсіптік өндірістерде-дайындалған өнімдер мен бұйымдардың түрлері жатуы мүмкін. Есептеу объектісі шығындарды есепке алу объектісімен сәйкес келуі мүмкін, бірақ бұл сирек кездеседі.
Дипломдық жұмыстың теориялық және әдіснамалық негізі. Ақпараттық база шығындарды есепке алуға және жанама салықты есептеуге қатысты нормативтік-құқықтық база, дара кәсіпкердің есепті деректері мен ішкі құжаттары, көрсетілген мәселелер бойынша мерзімді басылымдарда жарияланымдар, өндіріс шығындарын есепке алу және жанама салықты есептеу туралы ақпараттық порталдардың сайттары болды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу жұмысының методологиялық және теориялық негізі. Жанама салықтарды зерттеп, олардың функцияларын қолдана отырып, компанияның қаржылық проблемаларын азайту.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дипломдық жұмыстың ғылыми және практикалық маңыздылығы. Дипломдық жұмыста ұйымдардың шығынға ұшырамауы және пайданың азаймауы бойынша ұсыныстар берілген.
Дипломдық жұмысты жазудың практикалық негізі. Практикалық негізі болып ЖШС Қостанайшинсервис компаниясының жеке ішкі деректері, есептері мен ақпараттары болып табылады.
Дипломдық жұмыстың құрылымы мен көлемі. Жұмыстың құрылымы зерттеуде қойылған мақсаттар мен міндеттермен анықталады. Кіріспеден, бөлінген үш негізгі тараудан, әдебиет көздерінен, қосымшадан тұрады.
Салықтық талдаудың әдебиетіне шолу:
"Жанама салықтардың экономикаға әсері "
- Автор: Кацюба И.
- Жыл: 2020
Бұл зерттеуде жанама және тікелей салық салу механизмдері талданады. Жанама салықтар жалпы мемлекеттік бюджет кірістерінің үлкен үлесін құрайды, бірақ тікелей салықтар да айтарлықтай үлеске ие. Жанама салықтардың өзге ерекшеліктері айтарлықтай көп брлады.
"Contribution and challenges of underect taxes in case of large taxpayers, branch office"
- Автор: Birhany Sisay
- Жыл: 2018
Бұл жұмыс нақты жанама салықтың түрлерін, ерекшеліктерін, жақсы және жаман жақтары туралы айтылады. Сонымен қатар салық салуды талқылайды. Мысалы салық салу - үкіметтер даму жобалары мен ағымдағы шығыстарды жүзеге асыру үшін қажетті кірістерді қалыптастыратын ең маңызды арна туралы айтылады.
"Optimization of forestry indirect and direct taxation in sustainable development conditions"
- Автор: O. Pavelko, L. Uhrun, M Koshchynets
- Жыл: 2023
Бұл мақалада жанама және тікелей салық салу механизмдері туралы айтылады. Жанама салықтар мемлекеттік бюджеттің жалпы кірісінде маңызды орын алатынын талқылайды.
"Қазaқстaн рeспубликaсындaғы сaлық жүйeсі"
- Автор: Сағынова С.Т
- Жыл: 2020
Бұл мақалада салықтардың қалыптасуы, олардың қандай функциялар атқаратынын талдайды. К. Маркс салықтардың мәнін былай түсіндірген Салық- бұл меншікпен, отбасымен, тәртіппен және дінмен қатар бесінші кұдай; одан әрі Салықтарда мемлекеттің экономикалық тұрғыдан айтылған өмір сүруі жүзеге асады.
"Жанама салықтардың салық жүйесіндегі рөлі"
- Автор: Турсунов У. С, Косимова Н.Ч
- Жыл: 2021
Бұл жұмыс нақты салықтар мемлекет экономиканы, өндіріс, бөлу және тұтыну процестерін реттейтін негізгі құралдардың бірі болуы.Тұтынуды реттеу үшін салықтар қолданылуын және функцияларын көрсетеді. Мысалы, акциз сияқты салықтар осы салық салынатын тауарларға қатысты халықтың сұранысы мен сатып алу қабілетіне әсер етуін қарастырылады.
"Салық салудың негізгі принциптері және олардың
жүзеге асырылуы "
- Автор: Беркимбаева А.Ш
- Жыл: 2020
Бұл жұмыс нақты салық салу принциптерін, салық салудың міндеттілігі, әділдігі , салық жүйесінің біртұтастығын талдайды. Сонымен қатар салық стратегияларының бағалайтын эмпирикалық зерттеуді қолданады.
"Қазіргі уақыттағы қосылған құн салығын алудың өзекті мәселелері "
- Автор: Тасмаганбетов А.Б, Байшукурова Ж.Ж, Кунуркульжаева Г.Т
- Жыл: 2018
Бұл мақалада Қазақстан Республикасында ерекше орын алатын қосылған құн салығын қарастырылған. Авторлар қосылған құн салығы бойынша пікірталас жүргізу бойынша көптеген сұрақтарға сипаттама берген. Сонымен қатар мақалада алғашында енгізілген ққс салық жүйесінде енгізгендігі туралы қарастырылған.
"Impact of direct and indirect taxes on economic development"
- Автор: Jasmine David, Raina's Ginsad
- Жыл: 2022
Мақалада дамыған және дамушы елдердегі жанама және тікелей салықтардың әсері көрсетіледі, сонымен қатар салықтардың артықшылықтары мен кемшіліктері бойынша салыстырылады.
"Акциздер және олардың бағаның өсуіне әсері"
- Автор: Плеханова Г.В
- Жыл: 2017
Бұл мақалада акциз салығына қолданатын талдау бойынша тауарларға әсер ететін факторларын зерттеген. Сонымен қатар бағасының өзгеруіне байланысты өнім түрлерін талдайды.
"Қосылған құн салығын есептеу жолдары"
- Автор: Байтасова М.Б
- Жыл: 2021
Бұл мақалада ҚҚС қоса алғанда, Қазақстан Республикасында жанама салықтарды есептеу және төлеу тәсілдері келтірілген. Бюджетке төлеуге байланысты ҚҚС тауарларды немесе жұмыстарды, қызметтерді қолма-қол ақшаға айналдыру процесінде төлеуге салынатын салық сомасы мен қажетті тауарларды немесе орындалған жұмыстарды, қызметтерді төлеуге салынатын салық сомасы арасындағы айырма ретінде айқындалады.
"Жанама салықтардың даму перспективалары"
- Автор: Беркимбаева А.Ш
- Жыл: 2020
Бұл жұмыс нақты жанама салық - бұл өндірушілер тап болатын жеткізу шығындарын арттыратын үкімет салатын салық .Салық сомасы әрқашан екі ұсыныс қисығы арасындағы тік қашықтық арқылы көрсетіледі.Нәтиже - нарықтық бағаның өсуі және жаңа тепе-теңдік өнімге сұраныстың қысқаруы туралы айтылады.
12. Жанама салықтарды есепке алу
- Авторлары: Петров А.И., Сидорова Н.П., Иванов И.В.
Бұл мақалада олар төлейді сөзін қалай түсінетінімізге байланысты. Егер төлеу сіздің ақшаңызды беруді білдірсе, онда бұл салықты бір нәрсені сатып алатын азаматтар төлейді. Егер төлеу мемлекетке ақша аударуды білдірсе, онда жанама салықтарды кәсіпорын есепті кезеңнің соңында төлейді. Негізінде мемлекет жанама салықтарды жинау жауапкершілігін сатып алушыдан бизнеске ауыстырады.
13. "ҚҚС: бухгалтерлік есепті ұйымдастыру және қолдану тәжірибесі"
- Авторлары: Козлова Е.М., Федоров П.С., Григорьев Д.А.
Бұл мақалада ҚҚС қызықты ерекшелігі туралы айтылады. Ол дегеніміз - шегерімдер. Бір сөзбен айтқанда, компания бұрынғы иесі тауарға төлеген ҚҚС-ты төлемеуі керек.
14. Қазіргі экономикадағы жанама салықтардың есебі
- Авторлары: Николаева Л.С., Смирнов О.В., Макарова А.А.
-Жыл: 2017
Бұл мақалада жанама салықтардың ерекшелігі туралы айтылады. Мысалы Жанама салық:
төлеу мүмкін емес - сатып алушы оны сатып алу кезінде автоматты түрде төлейді;
біркелкі емес бөлінген - салықтардың көпшілігі ең танымал тауарлар мен қызметтерден келеді;
жасырын төленген - сатып алушы қанша төлейтінін білмейді, ал мемлекет нақты кім төлейтінін білмейді;
бизнестің мойнына түседі - жанама салық сатып алушының қалтасынан төленсе де, ақшаны жинау және оны мемлекетке аудару жұмысы бизнесте;
жоғары рентабельділікті қамтамасыз етеді - бизнес өнімге неғұрлым көп үстеме баға қойса, мемлекет соғұрлым көп табыс табады;
15. Салық менеджменті стратегиялары: талдау және оңтайландыру
- Авторлары: Титова Е.Г., Кузнецов П.Н., Андреева Т.С.
Жыл: 2015
Бұл жобада жанама салықтың артықшылығы тек мемлекет үшін ғана артықшылықтар болып табылады: оны барлық тұтынушылар төлейді, одан құтылу мүмкін емес, салық түсімдері азаматтардың сатып алу қабілетінің өсуімен өседі туралы айтылады. Ұйымдар үшін жанама салық бизнестің мойнына жүктелетін қосымша міндет және баға белгілеуді қиындататын шектеуші болып табылады.
16. Жанама салықтарды есепке алудың құқықтық аспектілері
- Авторлары: Беляева М.И., Соколов А.В., Павлов Д.М.
-Жыл: 2012
Бұл мақалада жанама салықтарды есепке алу құқықтық аспектілері туралы айтылады. Жанама салықтарды есептеген кезде қолданылатын бірнеше аспектілері:
Жанама салықтарды есепке алуды берушінің құқықты жасаушы рөлі кеңейтілген кезде, берілген кездестірмелерге сәйкес қанағатты жасаушыны өзгерту құқығы болуы мүмкін.
Салықтарды төлеу кезінде қанағатты жасаушы мен беруші арасында талдаулар, жаттығушылықтар жасау үшін құқықты аймақтама жасау керек.
Құжаттама жасаушының беру үшін жасаушының жанама салықтары мен шарттарын аяулап, салықты берушіге берген жаттама. Бұл құжаттамада жанама салықтарының мөлшерлемелері, төлемтері, құжаттама беру және басқа талаптар көрсетілген.
Салықты берушінің жасаушы үшін берген барысында жоғары құқықты бақылауы қажет. Салықты беруші жауапкерші болуы мен салықты берушінің құқықты жауапкершілігі туралы нормативтерге байланысты жауап беруі керек.
Бұлар орнатылған мәніне көмек көрсету үшін жанама салықтарды есепке алу процесінде құқықты аспекттерді ескеру керек. Осы құқықты аспекттерге жасаушының нормативтерге сәйкес өзгертулер жасауына, өтініштер беруіне, салықты берушімен жауаптын байланыстырып көмек көрсету қажет.
17.Халықаралық стандарттар және жанама салықтарды есепке алу
-Авторлары:Герасимова О.С., Крылов А.П., Широкова Е.Н.
-Жыл: 2020
Осы кітабында халықаралық стандарттар және жанама салықтарды есепке алу кезінде бірнеше факторларды байқауға болады:
Жоғары Әріптестік Ұйымы стандарттары: әзірлегендірген салық жүйесі бойынша амалдауға қойылған бірнеше стандартты талаптарды басқару жасалған. Себебі оларды әлемдік деңгейде өзгертуге жатпайтындығы, жеке бейімделуі мен мемлекеттік өкілдігін бекітуі жатпайтындығын айтады.
Жоғары Сауда Және Әзірлендіру Орталығы стандарттары: Тікелей салық саласындағы кейбір төлемдер мен шарттар бойынша басқару әдістері мен талаптар туралы білім беру үшін таратуында басқару жасалған. Оларды қолдану арқылы байланыс жасаушылар өздерінің салықты берушінін міндеттемені, қажетті мөлшерлемелерге сай жататынын байланысқан жағдайларда тура келген шолу жасауға мүмкіндік береді.
OECD рекомендациялары: Экономикалық жағдай және бизнес салалары бойынша өзге өзін-өзіне стандарттау ұйымы орындайды. Оларды қолдану арқылы бизнес өздерінің жанама салықтары мен төлемдерін бекіту мен көмек көрсету мақсатында дайындалатын өзге мемлекеттермен байланыстырылуы мүмкін.
Кітаптың негізгі мақсаты оқырманға салық талдауындағы жаңа инновациялық тәсілдер, олардың артықшылықтары мен шектеулері, сондай-ақ оларды ұйымдарда енгізуге байланысты мүмкіндіктер мен қиындықтар туралы жан-жақты түсінік беру болып табылады.
18. The efficiency of indirect taxes under imperfect competition
- Авторлары : Simon P. Anderson , Andre de Palma, Brent Kreider
- Жыл: 2015
Бұл мақалада бәсекелестік жетілмеген нарықтардағы жанама салықтардың тиімділігі қарастырылады. Жанама салықтар әр түрлі фирмалар үшін өндіріс шығындары бірдей болған кезде өндіріс бірлігіне салынатын салықтарға қарағанда қысқа мерзімде көп пайда әкелетіндігінің қарапайым дәлелі болып саналады. Дәлел әртүрлі өнімдерді және нарықтағы мінез-құлықтың кең ауқымы туралы айтылады.
19. Қаржылық қызметтерге жанама салық салу
- Автор: Байсеитова Ж.Н
- Жыл: 2017
Бұл мақалада ҚҚС-тың тауарларды экспорттаудағы артықшылықтары, сондай-ақ тұтыну бағалары егжей-тегжейлі қарастырылады. Ол сондай-ақ валюта айырбастау және төлем қызметтерін жеңілдететін делдалдыққа салық салуды қарастырады.
20 . Қазіргі уақыттағы қосылған құн салығын алудың өзекті мәселелері
- Автор: Тасмаганбетов А.Б , Кунуркульжаева Г.Т , Байшукурова Ж.Ж
- Жыл: 2018
Бұл мақалада Косылған құнның маңыздылығы туралы айтылған. Қандай мемлекеттер қосылған құннан бастартқан және алғашқыда енгізілгені туралы қарастырылады. Оның ерекшеліктері, есептеу принциптері және мөлшермелері туралы жазылған.
21. Қосылған құн салығының есептеу механизмі және төлеу әдістерін талдау
- Автор: Байтасова М.Б
- Жыл: 2020
Бұл мақалада жанама салықтардың, яғни қосылған құн салығының есептеу механизмі және әдістері қарастырылған. ҚР ққс-на салынатын салық ставкасы 12%-бен есептейді. Бюджет төлеміне жататын қосылған құнға салынатын салық тауарды немесе жұмыс пен қызметті ақшаға айналдыру барысында салынатын салықтың сомасы мен керектелінген тауардың, я болмаса орындалған жұмыс, қызметтің төлеміне салынатын салықтың сомасы арасындағы айырмашылық ретінде анықталуы туралы айтылған..
22. Ұйымдардағы салынатын салықты төлеуден жалтарудың обьективтілік жағы
- Автор: Құсатаева А.Қ
- Жыл: 2018
Мақалада ұйымдардан салық төлеуден жалтару қылмысының объективтік жағы қарастырылған. Және осыған қарай салықты төлеу туралы жалтару әдістері ретінде аталған әрекеттерге талдау жасалған.
23. The tax policy of the republic of kazakhstan in the context of modernization
- Автор: Sembekov A.K, Lukpanova ZH.K
- Жыл: 2020
Зерттеудің мақсаты-салық реформаларының нәтижелерін анықтау. Қазақстан Республикасының салық жүйесінің қазіргі жағдайын бағалау, сондай-ақ проблемаларды анықтау және Қазақстанның салық жүйесін жетілдірудің негізгі бағыттарын талдау. Мақалада Қазақстан Республикасындағы қолданыстағы салық саясаты, атап айтқанда салық реформаларының Қазақстан экономикасына әсері талданады,
24. Қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етудегі салықтық әкімшілендіруді оңтайландыру жолдары
- Автор: Айдарова А.Б
- Жыл: 2020
Бұл мақалада бюджет кірістерінің толық түсуіне әсер ететін негізгі көрсеткіштердің бірі-салықтық әкімшілендіруді жетілдіру мәселелері қарастырылады. Бизнес үшін қолайлы орта құру мақсатында салықтық бақылаудың екпіні салық декларацияларынан, сондай-ақ мемлекеттік кірістердің басқа көздерінен алынған деректерді талдау арқылы ішкі бақылауға ауыстырылды. Бюджет кірістерінің толық түсуіне әсер ететін негізгі көрсеткіштердің бірі салық салу саласындағы әкімшілендіру болып табылады.
25. Жанама салықтар бойынша түсімдерді арттырудың болашақтағы бағыттары
- Автор: Айдарова А.Б
- Жыл: 2021
Мақалада бюджеттің кіріс бөлігін толықтырудағы жанама салықтардың түсімдерін арттырудың бағыттары қарастырылған. Қазақстан Республикасының Салық Кодексіне сәйкес елімізде жанама салықтардың маңызы зор туралы қарастырылған.
26. Экономикалық процестерді реттеудегі акциздік салықтың рөлі
- Автор: Тегетаева О.Р
- Жыл: 2013
Мақалада ел экономикасында акциздік салынатын салықтың маңыздылығын қарастырылады. Сонымен қатар акциздердің өзекті мәселелерін, табыс салығын және фискалды құнының маңызді принциптер туралы айтылады.
27. Салық басқарудағы ққс ерекшеліктері
- Автор: Белоусова Я.В
- Жыл: 2015
Мақалада ҚҚС қөрнекі көрсеткіштерге қарап оның әр жылда қанша пайыз болғаны туралы ақпарат қамтиды. Сонымен бірге оның көмегімен жұмысты тиімді арттыру үшін функцияларды қарастырылады.
Қорытындылай келе, әдебиеттерді шолу жаңа зерттеу жүргізбес бұрын белгілі бір саладағы ағымдағы зерттеулермен танысу мен түсінуді белгілейді , ұйымдардағы салықтық менеджмент стратегияларын әзірлеу үшін іргелі тұжырымдамалар мен практикалық тәсілдермен қамтамасыз ете отырып, қазіргі бизнес ортасындағы салықтық талдаудың негізгі рөлін көрсетеді.
Зерттеу жұмысындағы жалпы әдістеме
Ұйымдардағы салықтық талдау тақырыпбына байланысты алынған дипломдық жұмысты жазуға көмектесетін әдіснамалар :
1. Кіріспе
−Жалпы тақырыпты ашып өту яғни менің тандаған тақырыбым не жайлы екенің жазып кету.
−Қазіргі дамыған экономикалық ортада ұйымдардағы жанама салықтың өзектілігін негіздеу болып табылады.
−Жанама салық мақсаты мен міндеттерін анықтау .
−Жанама салықтың түсінігі мен мақсаттары
−Жанама салықтың ерешеліктері
- Жанама салықтың ұйымдағы атқарылатын рөлі және міндеттері
2. Теориялық негіздерге шолу
− Салықты басқарудың негізгі теориялық аспектілерін зерттеу
−Әдебиеттердегі зерттеулерге қарай талдау жүргізу
−Жанама салықтың негізгі принциптері мен әдістері
3. Зерттеу нысаның таңдау
−Жанама салықты жүргізу үшін нақты ұйымды таңдау
−Зерттеу нысанының практикалық жән ғылыми салалар үшін маңыздылығын дәлелдеу
4. Бастапқы деректер жинағы
−Жанама салық түсінігі, ерекшеліктері
−Ұйымның қаржылық операциялары мен функциялары және салық міндеттемелері туралы қажетті ақпаратты жинау
5. Практикалық бөлім:
−Таңдалған ұйымның сипаттамасы және оның салық жүйесі
−Қарастырылған әдістер негізінде жанама салықты жүргізу
6. Салық саясатын талдау:
−Ұйымда жанама салықты басқарудың қолданбалы стратегиялары мен әдістерін зерттеу және бағалау
−Таңдалған салық саясатының ұйымның қаржылық жағдайына әсерін зерттеу
7. Салық тәуекелін анықтау
−Салық салуға байланысты ықтимал тәуекелдерді анықтау және оларды санаттау.
−Тәуекелдердің қаржылық нәтижеге әсер ету дәрежесін бағалау.
−Салық ставкалары мен ұйымның қаржылық көрсеткіштері арасындағы байланыс
−Салық тәуекелін бағалау және азайту
8. Салық жеңілдіктері мен жеңілдіктерін қолдану:
−салықтық жеңілдіктер мен жеңілдіктерді пайдалану мүмкіндіктерін зерттеу
−Қолданыстағы жеңілдіктерді қолдану тиімділігін талдау
9. Жанама салықтарға қойылатын талаптар:
−Қателер мен сәйкессіздіктерді анықтау үшін салық есебіне тексеру жүргізу
−Анықталған ауытқуларға сәйкес тіркелгі деректерін түзету
10. Қорытындылар мен ұсыныстарды тұжырымдау:
−жанама салық нәтижелерін талдау
−Қорытындыларды тұжырымдау және ұйымға нақты ұсыныстар әзірлеу
11. Қорытынды:
−Зерттеу нәтижелерін қорытындылау
−жүргізілген салықтық талдаудың тәжірибеге және ғылыми салаға қосқан үлесін бағалау
12. Қолданылған әдебиеттер тізімі
13. Қосымшалар
Зерттеуде қарастырылатын әдістер
Бұл жобада мен әртүрлі әдістерді қолданып, жобаның нақты түйіндемесін, маңызың ашу үшін талқылаймын.
Біріншіден, тақырыпты жақсы түсіну үшін заңды құжаттарды талдау әдісін қолданамын. Яғни талдау жүргізу барысында салық декларациялары, келісімшарттар ұйымның салық жүйесіне қатысты әртүрлі құжаттарды зерттейді. Сонымен қатар тандаған ұйымның есеп жүргізу барысында көмек көрсетеді.
Екіншіден, Экономикалық талдау: бұл әдіс ұйымның салық салуына экономикалық талдау жүргізуді қамтиды. Зерттеуші салық ставкаларының ұйымның қаржылық нәтижесіне әсерін талдайды, салық тәуекелдерін бағалайды және бизнеске әсер етуі мүмкін салықтық өзгерістерді болжайды.
Үшіншіден, Қаржылық деректерді жинау және талдау туралы әдіс. Бұл әдісте көбінесе зерттеуші ұйымның қаржылық деректерін жинайды, мысалы, пайда мен залал туралы есеп, бухгалтерлік баланс және басқа қаржылық ақпарат. Осыдан кейін ол ұйымның салық жүктемесінің деңгейін және оның салықты тиімділігін анықтау үшін деректерді талдайды.
Төртіншіден, Бұл зерттеуге жүйелі шолу жүргізу үшін мазмұнды талдау әдісі (контент- анализ)пайдаланылды. Бастапқыда жинақталған мақалалардың атауындағы түйінді сөздерді іздеу арқылы анықталды.
Бесіншіден , салыстыру әдісін талдау . Салыстыру әдістемесі екі немесе одан да көп объектілерді, құбылыстарды, процестерді және олардың арасындағы ұқсастықтарды, айырмашылықтарды, артықшылықтар мен кемшіліктерді анықтау мақсатында басқа аспектілерді талдауға және бағалауға жүйелі тәсіл болып табылады.
Осы әдістер көмегімен тақырыпты толықтай ашуға болады. Жанама салықтың ерекшеліктерін зерттеп, ұйымда жүргізген міндеттер арқылы есеп жүргізі сатысын талқылайды. Сонымен қатар осы әдістер арқылы
1.1 Жанама салықтардың экономикалық мазмұны
Жанама салықтар - тауарларына, көрсетілген қызметтеріне, әлде істеген жұмысына сатушы тұтынушыларына қосады. Олар: ққс , акциздер, кедендік баждар деп бөлінеді. Осы салықтар табысқа немесе байлыққа тікелей емес, тауарлар мен қызметтерге алынады. Оларды бөлшек саудагерлер немесе өндірушілер сияқты делдалдар жинайды, содан кейін олар бағаны көтеру арқылы салық ауыртпалығын тұтынушыларға береді. Бұл салықтар көптеген елдерде бар және бірнеше негізгі экономикалық функцияларды орындайды.
Негізгі мақсаттарының бірі - мемлекетке табыс түсіру. Өзінің кең сипатына байланысты мемлекеттік қазынаға айтарлықтай үлес қосады. Олар тұтынуға таңылғандықтан, табысы төмен адамдар да тауарлар мен өнімдерді, қызметтерді сатып алғанда осы салықтарды төлейді. Осы салықтардан жиналған барлық кірістер әрі қарай негізгі мемлекеттік қызметтерді және әлеуметтік қамсыздандыру бағдарламаларын қаржыландыру үшін пайдаланылуы мүмкін, осылайша экономикалық даму мен әлеуметтік әл-ауқатқа ықпал етеді
Оның үстіне жанама салықтар тұтынушылардың мінез-құлқына әсер ету және нақты экономикалық мақсаттарға жету үшін фискалдық саясат құралы ретінде пайдаланылуы мүмкін.
Тағы бір экономикалық қызметі олардың әртүрлі табыс топтары арасында салық ауыртпалығын әділ бөлуді қамтамасыз етудегі рөлі болып табылады. Олар әдетте регрессивті болып келеді, яғни табысы жоғары адамдармен салыстырғанда табысы төмен адамдарға салыстырмалы түрде жоғары жүктемені білдіреді, үкіметтер бұл регрессивтілікті жеңілдету үшін салық жүйелерін жобалай алады. Мысалы ЖШС Қостанайшинсервис алып қарастыратын болсақ онда олар өзінің өнімін сатқан кезде сатып алушыларға олар өздерінің ҚҚС қосып сатады. Осыларды біз жанама салықтар деп атаймыз.
Жанама салықтар салыстырмалы бағалар мен тұтыну үлгілерін өзгерту арқылы тұтынушылардың мінез-құлқына және нарық динамикасына әсер етуі мүмкін. Мысалы, сәнді тауарларға салық ставкасын арттыру оларға деген сұранысты төмендетуі мүмкін, бұл тұтынушыларды өз шығындарын балама тауарларға немесе жинақтарға қайта бағыттауға итермелейді. Сол сияқты жанама салықтардың өзгеруі отандық өндірістердің шетелдік бәсекелестерге қатысты бәсекеге қабілеттілігіне әсер етуі мүмкін. Мысалы, экспортқа салынатын салықты төмендету отандық өндірушілердің өндірістік шығындарын азайту және экспорт көлемін арттыру арқылы олардың халықаралық бәсекеге қабілеттілігін арттыруы мүмкін. Керісінше, импорттық салықтарды көтеру отандық өнеркәсіптерді шетелдік бәсекелестіктен қорғауы мүмкін, бірақ сонымен бірге импорттық тауарларға бағаның өсуіне әкелуі мүмкін, бұл тұтынушылардың әл-ауқатын төмендетуі мүмкін.
Жанама салықтар барлық секторлар мен салалардағы бизнеске әсер етіп, олардың баға стратегияларына, жеткізу тізбегін басқаруға және жалпы табыстылыққа әсер етеді. Салықты түсіну және тиімді басқару компаниялар үшін бәсекеге қабілетті болып қалуы, салықтардың сақталуын қамтамасыз ету және олардың қаржылық нәтижелерін оңтайландыру үшін өте маңызды. Жалпы корпоративтік салықтар сияқты тікелей салықтар жеке тұлғалардан немесе кәсіпорындардан олардың табысы немесе пайдасы негізінде тікелей алынады, ал жанама салықтар тауарлар мен қызметтерді тұтынудан алынады және бизнес арқылы жанама түрде алынады. Тікелей салықтар әдетте салық төлеушілерге анағұрлым айқын болады, ал жанама салықтар бағаларға енгізілген және тұтынушылар үшін онша түсінікті болуы мүмкін. Салықтардың екі түрі де мемлекеттік кірістерді қалыптастыруда және фискалдық саясатта маңызды рөл атқарады, бірақ олардың көлемі, алу әдістері және салық төлеушілерге көрінуі бойынша әр түрлі ерекшеленеді. Жанама салықтар бойынша артықшылықтар айтып кететін болсам, олар мыналар:
Жұмыс барысында оларды рационалды түрде пайданылса, үлкен қаржылық көлемінде мемлекетке түсуін қамтамасыз етеды. Мысалы қосылған құн салығы және акциздер пайданылса.
Жанама салықтар тікелей салыққа қарағанда ауыртпашылығы онша емес болады, себебі оларды аз бөліктермен өндіріп алуға болады. Ал тікелей салықтар оларды тез төлеуді қажет етеді.
Экономикалық қызметтен сондай-ақ кедендік баждар, импортқа және экспортка салынатын тауарлар, рынокта сататын кедендік кірістер жатады.
1- кесте. Жанама салықтардың түсуі.
2017 жыл
2018 жыл
2019 жыл
2018жыл 2017 жыл мен салыстырғандағы қатынасы, %
2019жыл 2018 жыл мен салыстырғандағы қатынасы, %
мың.теңге
үлесі
мың.теңге
үлесі
мың.теңге
үлесі
Жанама салықтар
барлығы
1016921
100
1340757
100
1124217
14,6
76,5
119
Қосылған құн салығы
948414
92
1233769
91
1092198
97
77,1
88,3
Акциз салығы
78243
8
106 988
9
37019
4
66,8
35,9
Gov.kz сайтынан алынған мәлімет
Осы кесте бойынша қорытындылай келе, 2017 жылы бойынша 1 бөлімінде жанама салықтар 10 16921 мың тг, ққс 948 414 мың тг, акциздер 78 243 мың тг көрсетілген. Ал олардың үлесі салық бойынша 100, ққс 92, акциз 8% құрды. Ал 2017 жылды 2018 жылмен салыстырғанда олардың көбеюін көруге болады.
Мысалы акциз 106 988 мың тг құрды, ққс 948414 мың тг құрды. 2019 жылды 2018 жылмен салыстырғанда олардың қатынасы ққс 88,3, акциз 35, 9 құрайды.
1.2 Жанама салықтар бойынша бюджетпен есеп айырысудың
мақсаты мен міндеттері
Жанама салықтар бойынша салық салудың осы нысанының әртүрлі аспектілерін қарастыруға болады.
Біріншіден, жанама салықтардың тарихы мен олардың әртүрлі елдерде қолданылуын талдауға болады. Әртүрлі мемлекеттер жанама салық салудың әртүрлі нысандарын пайдаланады, мысалы, ҚҚС, акциздер, баждар және т.б. Бұл салықтардың тарихы мен эволюциясын зерттеу олардың экономикадағы рөлі мен маңызын түсінуге көмектеседі.
Екіншіден, жанама салықтардың тұтынушыларға, бизнеске және жалпы экономикаға тигізетін салдарын қарастыруға болады. Мысалы, ҚҚС мөлшерлемесінің өсуі тауарлар мен қызметтер бағасының өсуіне алып келуі мүмкін, бұл халықтың сатып алу қабілетіне теріс әсер етуі мүмкін. Сондай-ақ шолуға жанама салықтардың экономикалық өсуге, инфляцияға немесе тұтынушылық белсенділікке әсері туралы шолулар мен зерттеулерді қосуға болады. Сондай-ақ жанама салықтардың әсерін басқару үшін қолданылатын әртүрлі стратегиялар мен құралдарды қарауға болады. Мысалы, сұранысты ынталандыру немесе әлеуметтік әділеттілікті қолдау үшін белгілі бір тауарларға немесе қызметтерге ҚҚС мөлшерлемелерін төмендету. Әртүрлі елдердің тәжірибесін талдау әртүрлі тәсілдердің тиімділігін түсінуге және болашақта жанама салықтарды қолдану бойынша ұсыныстар жасауға пайдалы болуы мүмкін. Салықтар екіге бөлінеді. Олар прогрессивті және пропорционалды болып бөлінеді.
Прогрессивті дегеніміз - бұл салықтың түрі көбінесе қосылған құн салығына арналған , яғни бұл жерде кімнің табысы жоғары соған байланысты ҚҚС мөлшерінің пайыздық ставкасыда жоғары болады. Мысалы Қазақстан Республикасында барлық адамдарға ҚҚС пайызы бірдей 12% құрайды , бірақ басқа мемлекеттерде пайыздық ставка мөлшерлемесі әр түрлі болуы мүмкін. АҚШ мемлекетін алсақ оларда шамамен 8-10% құрайды.
Пропорционалды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кенжеғали Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университеті
Базалық Жоғарғы Білім факультеті
Қаржы және есеп кафедрасы
Мулдабекова Анар Оралқызы
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Жанама салықтарды есепке алуды ұйымдастыру және ерекшеліктері
6B04118- ACCA бойынша Есеп және Аудит
Алматы, 2024
Қазақстан Республикасы ғылым және жоғары білім Министрлігі
Кенжеғали Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университеті
Қорғауға жіберілді
_____________ кафедра меңгерушісі
Н.К. Зайтенова
____________20__г., хаттама №__
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Жанама салықтарды есепке алуды ұйымдастыру және ерекшеліктері
6B04118- ACCA бойынша Есеп және Аудит оқу бағдарламасы
Орындаған: _________________ А.О Мулдабекова
Ғылыми жетекші
аға оқытушы, магистр _________________ А.А. Мырзаева
Алматы, 2024
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.Жанама салықтар есебін ұымдастырудың теориялық негіздері
1.1 Жанама салықтардың экономикалық мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.2 Жанама салықтар бойынша бюджетпен есеп айырысудың мақсаты мен міндеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 12
1.3 .Қостанайшинсервис жшс-нің экономикалық мазмұны мен есеп саясаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.Қостанайшинсервис ЖШС- де жанама салықтардың
есебін ұйымдастыру
2.1 Жанама салықтарды салықтық бақылау әдістері талдау ... ... ... ... ... ... 15
2.2Акциздер бойынша есеп айырысу ерекшеліктері мен құрылымы ... ... .18
2.3 Қосылған құн салығы бойынша бюджетінен есеп айырысу есебі және салықтық есептілікті ұсыну тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
3. Жанама салықтар бойынша бюджетпен есептесуді аудиттеу
және дамыту бағыттары
3.1.Қостанайшинсервис жшс-де жанама салықтардың есебін аудиттеудің тәсілдері мен әдістерін жетілдіру жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .30
3.2 Салықтарды аудиттеудің мақсаты ,міндеттері мен функциялары ... .. 35
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..41
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 43
Қосымшалар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...46
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасында бүгінгі таңда салықтардың рөлі мен маңызы арттыруда және экономикалық тұрғыдан табысты дамуын жалғастыруда. Салық түсімдерінің нығаюы және олардың қоғамдағы маңызының артуы еліміздің тұрақты дамуына ықпал етті. Дамушы мемлекеттің өркендеуінің негізі - тұрақты қаржылық базаның болуы.
Жанама салықтар - бюджет тұрақтылығын қамтамасыз етуге, экономиканы реттеуге және әлеуметтік мәселелерді шешуге бағытталған мемлекеттік қаржы саясатының маңызды құралы. Бұл салықтар жеке тұлғалардың немесе кәсіпорындардың кірістеріне немесе пайдасына тікелей емес, нақты тауарлар мен қызметтерге алынады. Жанама салықтарды ұйымдастыру жинаудың, есепке алудың және бақылаудың тиімді тетіктерін әзірлеуді, сондай-ақ оларды жинаудың ашықтығын талап етеді. Жанама салыктарға қосылған кұнға салынатын салық, акциздер жатады.
Жанама салыктарға сондай-ақ сыртқы экономикалық қызметтен түсетін түсімдер де (кеден баждары түріндегі, экспортка жэне импортка салынатын салык түріндегі кеден кірістері, ішкі рынокта сатылатын тауарлар бағасы) жатады. Жанама салықтар мемлекеттің фискалдык мүдделерін білдіреді. Салықты алатын және оған билік жасайтын органға қарай орталық және жергілікті салықтарды ажыратады.
Мемлекеттік салықтар: акциздер, сатудан алынатын салықтар және ҚҚС сияқты жанама салықтар мемлекет кірістерінің маңызды көздері болып табылады. Олар сондай-ақ түрлі мемлекеттік бағдарламалар мен түрлі қызметтерді қаржыландыруға болатын тұрақты қаражат ағынын қамтамасыз етеді. Жанама салықтар нарықтағы сұраныс пен ұсынысты реттей алатын тауарлар мен қызметтердің бағасына әсер ете алады. Тұтыну салықтары тұтынушылардың таңдауына тікелей әсер етуі мүмкін, өйткені олар белгілі бір тауарлар мен қызметтерге қолданылуы мүмкін және тұтыну үлгілерін өзгертуі мүмкін. Шығындарға салынатын жанама салықтарды ұлғайту көбінесе салық төлеушілер үшін аз ауыртпалық ретінде қарастырылады, өйткені бұл оларға кірістерге қарағанда шығыстарды көбірек бақылауға мүмкіндік береді. Ол сондай-ақ жауапты қаржылық мінез-құлықты ынталандыруы мүмкін.
Акциздер мемлекет үшін маңызды қаржы құралы болып табылады және әртүрлі мақсаттарда қолданылады. Біріншіден, олар нарықты реттеу құралы ретінде қызмет етеді, өйткені олар белгілі бір тауарлардың бағасының өсуіне мүмкіндік береді, бұл өз кезегінде олардың тұтынуының төмендеуіне әкелуі мүмкін. Мысалы, алкоголь мен темекіге салынатын акциздер осы зиянды заттарды тұтынуды азайтуға және халықтың денсаулығын сақтауға көмектеседі.
Екіншіден, акциздерді белгілі бір бағдарламалар мен жобаларды қаржыландыруға пайдалануға болады. Мысалы, автокөліктерге салынатын акциздерді қоғамдық көлікті дамытуды немесе жол құрылысын қаржыландыруға пайдалануға болады. Бұл салық төлемдерінің ауыртпалығын халықтың әртүрлі топтары арасында олардың қажеттіліктері мен қосымша төлеу қабілетіне қарай бөлуге мүмкіндік береді.
Сондай-ақ акциздер импорттан қорғау құралы ретінде пайдаланылуы мүмкін.
Алайда, жоғарыда аталған барлық артықшылықтарға қарамастан, акциздерді енгізу жағымсыз салдар тудыруы мүмкін. Мысалы, тауарлар мен қызметтердің құнының өсуі халықтың сатып алу қабілетінің төмендеуіне әкеліп, экономикалық өсуді тежейді. Сондай-ақ акциздерді дұрыс пайдаланбау заңсыз нарықтардың пайда болуына және заңнаманың бұзылуына әкелуі мүмкін.
Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі. Зерттеу тақырыбының өзектілігі бүгінгі таңда жанама салық есептеу шығындарды дәл есепке алу арқылы өндірісті тиімді дамытуға қабілетті және ресурстық базаны үнемдеуге ықпал ететін ең перспективалы құрал болып табылатындығына байланысты пайданы ұлғайту.
Шешілетін ғылыми мәселенің қазіргі жағдайын бағалау. ЖШС Қостанайшинсервис ұйымы қарқынды пайда табу үстінде, бірақ шығындардың пайдадан процентті қатынасы бойынша асуы компанияның өсуіне кедергі жасауы мүмкін.
Дипломдық жұмыстың мақсаты мен міндеттері. Дипломдық жұмыстың мақсаты ЖШС Қостанайшинсервис мысалында өндіріс шығындарын есепке алуды және жанама салықтарды зерттеу, оларды жақсарту бойынша практикалық ұсыныс беру.
Қойылған мақсаттан туындайтын міндеттер:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
өндірістегі шығындар ұғымын және олардың жіктелуін, бухгалтерлік есепте көрсетілуін қарастыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
салық жүйесіндегі жанама салықты талдау және есептеу әдістерін, өндіріс шығындарын бөлу әдістерін зерттеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
кәсіпорынға есептеулерді талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
өндірістегі шығындарды есепке алудың бухгалтерлік жазбаларын талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
шығындарды оңтайландыру жүйесін жетілдіру жөнінде ұсыныс беру.
Дипломдық жұмыстың зерттеу объектісі. ЖШС Қостанайшинсервисұйымының өндіріс шығындарын есепке алу және жанама салықтардың ерекшеліктерін, теориялық негіздерін талдау және негіздеу.
Дипломдық жұмыстың зерттеу пәні. Жанама салық пәні- бюджет тұрақтылығын қамтамасыз етуге, экономиканы реттеуге және әлеуметтік мәселелерді шешуге бағытталған мемлекеттік қаржы саясатын талқылайды. Қосалқы өндірістерде - жұмыстар мен қызметтер; өнеркәсіптік өндірістерде-дайындалған өнімдер мен бұйымдардың түрлері жатуы мүмкін. Есептеу объектісі шығындарды есепке алу объектісімен сәйкес келуі мүмкін, бірақ бұл сирек кездеседі.
Дипломдық жұмыстың теориялық және әдіснамалық негізі. Ақпараттық база шығындарды есепке алуға және жанама салықты есептеуге қатысты нормативтік-құқықтық база, дара кәсіпкердің есепті деректері мен ішкі құжаттары, көрсетілген мәселелер бойынша мерзімді басылымдарда жарияланымдар, өндіріс шығындарын есепке алу және жанама салықты есептеу туралы ақпараттық порталдардың сайттары болды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу жұмысының методологиялық және теориялық негізі. Жанама салықтарды зерттеп, олардың функцияларын қолдана отырып, компанияның қаржылық проблемаларын азайту.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дипломдық жұмыстың ғылыми және практикалық маңыздылығы. Дипломдық жұмыста ұйымдардың шығынға ұшырамауы және пайданың азаймауы бойынша ұсыныстар берілген.
Дипломдық жұмысты жазудың практикалық негізі. Практикалық негізі болып ЖШС Қостанайшинсервис компаниясының жеке ішкі деректері, есептері мен ақпараттары болып табылады.
Дипломдық жұмыстың құрылымы мен көлемі. Жұмыстың құрылымы зерттеуде қойылған мақсаттар мен міндеттермен анықталады. Кіріспеден, бөлінген үш негізгі тараудан, әдебиет көздерінен, қосымшадан тұрады.
Салықтық талдаудың әдебиетіне шолу:
"Жанама салықтардың экономикаға әсері "
- Автор: Кацюба И.
- Жыл: 2020
Бұл зерттеуде жанама және тікелей салық салу механизмдері талданады. Жанама салықтар жалпы мемлекеттік бюджет кірістерінің үлкен үлесін құрайды, бірақ тікелей салықтар да айтарлықтай үлеске ие. Жанама салықтардың өзге ерекшеліктері айтарлықтай көп брлады.
"Contribution and challenges of underect taxes in case of large taxpayers, branch office"
- Автор: Birhany Sisay
- Жыл: 2018
Бұл жұмыс нақты жанама салықтың түрлерін, ерекшеліктерін, жақсы және жаман жақтары туралы айтылады. Сонымен қатар салық салуды талқылайды. Мысалы салық салу - үкіметтер даму жобалары мен ағымдағы шығыстарды жүзеге асыру үшін қажетті кірістерді қалыптастыратын ең маңызды арна туралы айтылады.
"Optimization of forestry indirect and direct taxation in sustainable development conditions"
- Автор: O. Pavelko, L. Uhrun, M Koshchynets
- Жыл: 2023
Бұл мақалада жанама және тікелей салық салу механизмдері туралы айтылады. Жанама салықтар мемлекеттік бюджеттің жалпы кірісінде маңызды орын алатынын талқылайды.
"Қазaқстaн рeспубликaсындaғы сaлық жүйeсі"
- Автор: Сағынова С.Т
- Жыл: 2020
Бұл мақалада салықтардың қалыптасуы, олардың қандай функциялар атқаратынын талдайды. К. Маркс салықтардың мәнін былай түсіндірген Салық- бұл меншікпен, отбасымен, тәртіппен және дінмен қатар бесінші кұдай; одан әрі Салықтарда мемлекеттің экономикалық тұрғыдан айтылған өмір сүруі жүзеге асады.
"Жанама салықтардың салық жүйесіндегі рөлі"
- Автор: Турсунов У. С, Косимова Н.Ч
- Жыл: 2021
Бұл жұмыс нақты салықтар мемлекет экономиканы, өндіріс, бөлу және тұтыну процестерін реттейтін негізгі құралдардың бірі болуы.Тұтынуды реттеу үшін салықтар қолданылуын және функцияларын көрсетеді. Мысалы, акциз сияқты салықтар осы салық салынатын тауарларға қатысты халықтың сұранысы мен сатып алу қабілетіне әсер етуін қарастырылады.
"Салық салудың негізгі принциптері және олардың
жүзеге асырылуы "
- Автор: Беркимбаева А.Ш
- Жыл: 2020
Бұл жұмыс нақты салық салу принциптерін, салық салудың міндеттілігі, әділдігі , салық жүйесінің біртұтастығын талдайды. Сонымен қатар салық стратегияларының бағалайтын эмпирикалық зерттеуді қолданады.
"Қазіргі уақыттағы қосылған құн салығын алудың өзекті мәселелері "
- Автор: Тасмаганбетов А.Б, Байшукурова Ж.Ж, Кунуркульжаева Г.Т
- Жыл: 2018
Бұл мақалада Қазақстан Республикасында ерекше орын алатын қосылған құн салығын қарастырылған. Авторлар қосылған құн салығы бойынша пікірталас жүргізу бойынша көптеген сұрақтарға сипаттама берген. Сонымен қатар мақалада алғашында енгізілген ққс салық жүйесінде енгізгендігі туралы қарастырылған.
"Impact of direct and indirect taxes on economic development"
- Автор: Jasmine David, Raina's Ginsad
- Жыл: 2022
Мақалада дамыған және дамушы елдердегі жанама және тікелей салықтардың әсері көрсетіледі, сонымен қатар салықтардың артықшылықтары мен кемшіліктері бойынша салыстырылады.
"Акциздер және олардың бағаның өсуіне әсері"
- Автор: Плеханова Г.В
- Жыл: 2017
Бұл мақалада акциз салығына қолданатын талдау бойынша тауарларға әсер ететін факторларын зерттеген. Сонымен қатар бағасының өзгеруіне байланысты өнім түрлерін талдайды.
"Қосылған құн салығын есептеу жолдары"
- Автор: Байтасова М.Б
- Жыл: 2021
Бұл мақалада ҚҚС қоса алғанда, Қазақстан Республикасында жанама салықтарды есептеу және төлеу тәсілдері келтірілген. Бюджетке төлеуге байланысты ҚҚС тауарларды немесе жұмыстарды, қызметтерді қолма-қол ақшаға айналдыру процесінде төлеуге салынатын салық сомасы мен қажетті тауарларды немесе орындалған жұмыстарды, қызметтерді төлеуге салынатын салық сомасы арасындағы айырма ретінде айқындалады.
"Жанама салықтардың даму перспективалары"
- Автор: Беркимбаева А.Ш
- Жыл: 2020
Бұл жұмыс нақты жанама салық - бұл өндірушілер тап болатын жеткізу шығындарын арттыратын үкімет салатын салық .Салық сомасы әрқашан екі ұсыныс қисығы арасындағы тік қашықтық арқылы көрсетіледі.Нәтиже - нарықтық бағаның өсуі және жаңа тепе-теңдік өнімге сұраныстың қысқаруы туралы айтылады.
12. Жанама салықтарды есепке алу
- Авторлары: Петров А.И., Сидорова Н.П., Иванов И.В.
Бұл мақалада олар төлейді сөзін қалай түсінетінімізге байланысты. Егер төлеу сіздің ақшаңызды беруді білдірсе, онда бұл салықты бір нәрсені сатып алатын азаматтар төлейді. Егер төлеу мемлекетке ақша аударуды білдірсе, онда жанама салықтарды кәсіпорын есепті кезеңнің соңында төлейді. Негізінде мемлекет жанама салықтарды жинау жауапкершілігін сатып алушыдан бизнеске ауыстырады.
13. "ҚҚС: бухгалтерлік есепті ұйымдастыру және қолдану тәжірибесі"
- Авторлары: Козлова Е.М., Федоров П.С., Григорьев Д.А.
Бұл мақалада ҚҚС қызықты ерекшелігі туралы айтылады. Ол дегеніміз - шегерімдер. Бір сөзбен айтқанда, компания бұрынғы иесі тауарға төлеген ҚҚС-ты төлемеуі керек.
14. Қазіргі экономикадағы жанама салықтардың есебі
- Авторлары: Николаева Л.С., Смирнов О.В., Макарова А.А.
-Жыл: 2017
Бұл мақалада жанама салықтардың ерекшелігі туралы айтылады. Мысалы Жанама салық:
төлеу мүмкін емес - сатып алушы оны сатып алу кезінде автоматты түрде төлейді;
біркелкі емес бөлінген - салықтардың көпшілігі ең танымал тауарлар мен қызметтерден келеді;
жасырын төленген - сатып алушы қанша төлейтінін білмейді, ал мемлекет нақты кім төлейтінін білмейді;
бизнестің мойнына түседі - жанама салық сатып алушының қалтасынан төленсе де, ақшаны жинау және оны мемлекетке аудару жұмысы бизнесте;
жоғары рентабельділікті қамтамасыз етеді - бизнес өнімге неғұрлым көп үстеме баға қойса, мемлекет соғұрлым көп табыс табады;
15. Салық менеджменті стратегиялары: талдау және оңтайландыру
- Авторлары: Титова Е.Г., Кузнецов П.Н., Андреева Т.С.
Жыл: 2015
Бұл жобада жанама салықтың артықшылығы тек мемлекет үшін ғана артықшылықтар болып табылады: оны барлық тұтынушылар төлейді, одан құтылу мүмкін емес, салық түсімдері азаматтардың сатып алу қабілетінің өсуімен өседі туралы айтылады. Ұйымдар үшін жанама салық бизнестің мойнына жүктелетін қосымша міндет және баға белгілеуді қиындататын шектеуші болып табылады.
16. Жанама салықтарды есепке алудың құқықтық аспектілері
- Авторлары: Беляева М.И., Соколов А.В., Павлов Д.М.
-Жыл: 2012
Бұл мақалада жанама салықтарды есепке алу құқықтық аспектілері туралы айтылады. Жанама салықтарды есептеген кезде қолданылатын бірнеше аспектілері:
Жанама салықтарды есепке алуды берушінің құқықты жасаушы рөлі кеңейтілген кезде, берілген кездестірмелерге сәйкес қанағатты жасаушыны өзгерту құқығы болуы мүмкін.
Салықтарды төлеу кезінде қанағатты жасаушы мен беруші арасында талдаулар, жаттығушылықтар жасау үшін құқықты аймақтама жасау керек.
Құжаттама жасаушының беру үшін жасаушының жанама салықтары мен шарттарын аяулап, салықты берушіге берген жаттама. Бұл құжаттамада жанама салықтарының мөлшерлемелері, төлемтері, құжаттама беру және басқа талаптар көрсетілген.
Салықты берушінің жасаушы үшін берген барысында жоғары құқықты бақылауы қажет. Салықты беруші жауапкерші болуы мен салықты берушінің құқықты жауапкершілігі туралы нормативтерге байланысты жауап беруі керек.
Бұлар орнатылған мәніне көмек көрсету үшін жанама салықтарды есепке алу процесінде құқықты аспекттерді ескеру керек. Осы құқықты аспекттерге жасаушының нормативтерге сәйкес өзгертулер жасауына, өтініштер беруіне, салықты берушімен жауаптын байланыстырып көмек көрсету қажет.
17.Халықаралық стандарттар және жанама салықтарды есепке алу
-Авторлары:Герасимова О.С., Крылов А.П., Широкова Е.Н.
-Жыл: 2020
Осы кітабында халықаралық стандарттар және жанама салықтарды есепке алу кезінде бірнеше факторларды байқауға болады:
Жоғары Әріптестік Ұйымы стандарттары: әзірлегендірген салық жүйесі бойынша амалдауға қойылған бірнеше стандартты талаптарды басқару жасалған. Себебі оларды әлемдік деңгейде өзгертуге жатпайтындығы, жеке бейімделуі мен мемлекеттік өкілдігін бекітуі жатпайтындығын айтады.
Жоғары Сауда Және Әзірлендіру Орталығы стандарттары: Тікелей салық саласындағы кейбір төлемдер мен шарттар бойынша басқару әдістері мен талаптар туралы білім беру үшін таратуында басқару жасалған. Оларды қолдану арқылы байланыс жасаушылар өздерінің салықты берушінін міндеттемені, қажетті мөлшерлемелерге сай жататынын байланысқан жағдайларда тура келген шолу жасауға мүмкіндік береді.
OECD рекомендациялары: Экономикалық жағдай және бизнес салалары бойынша өзге өзін-өзіне стандарттау ұйымы орындайды. Оларды қолдану арқылы бизнес өздерінің жанама салықтары мен төлемдерін бекіту мен көмек көрсету мақсатында дайындалатын өзге мемлекеттермен байланыстырылуы мүмкін.
Кітаптың негізгі мақсаты оқырманға салық талдауындағы жаңа инновациялық тәсілдер, олардың артықшылықтары мен шектеулері, сондай-ақ оларды ұйымдарда енгізуге байланысты мүмкіндіктер мен қиындықтар туралы жан-жақты түсінік беру болып табылады.
18. The efficiency of indirect taxes under imperfect competition
- Авторлары : Simon P. Anderson , Andre de Palma, Brent Kreider
- Жыл: 2015
Бұл мақалада бәсекелестік жетілмеген нарықтардағы жанама салықтардың тиімділігі қарастырылады. Жанама салықтар әр түрлі фирмалар үшін өндіріс шығындары бірдей болған кезде өндіріс бірлігіне салынатын салықтарға қарағанда қысқа мерзімде көп пайда әкелетіндігінің қарапайым дәлелі болып саналады. Дәлел әртүрлі өнімдерді және нарықтағы мінез-құлықтың кең ауқымы туралы айтылады.
19. Қаржылық қызметтерге жанама салық салу
- Автор: Байсеитова Ж.Н
- Жыл: 2017
Бұл мақалада ҚҚС-тың тауарларды экспорттаудағы артықшылықтары, сондай-ақ тұтыну бағалары егжей-тегжейлі қарастырылады. Ол сондай-ақ валюта айырбастау және төлем қызметтерін жеңілдететін делдалдыққа салық салуды қарастырады.
20 . Қазіргі уақыттағы қосылған құн салығын алудың өзекті мәселелері
- Автор: Тасмаганбетов А.Б , Кунуркульжаева Г.Т , Байшукурова Ж.Ж
- Жыл: 2018
Бұл мақалада Косылған құнның маңыздылығы туралы айтылған. Қандай мемлекеттер қосылған құннан бастартқан және алғашқыда енгізілгені туралы қарастырылады. Оның ерекшеліктері, есептеу принциптері және мөлшермелері туралы жазылған.
21. Қосылған құн салығының есептеу механизмі және төлеу әдістерін талдау
- Автор: Байтасова М.Б
- Жыл: 2020
Бұл мақалада жанама салықтардың, яғни қосылған құн салығының есептеу механизмі және әдістері қарастырылған. ҚР ққс-на салынатын салық ставкасы 12%-бен есептейді. Бюджет төлеміне жататын қосылған құнға салынатын салық тауарды немесе жұмыс пен қызметті ақшаға айналдыру барысында салынатын салықтың сомасы мен керектелінген тауардың, я болмаса орындалған жұмыс, қызметтің төлеміне салынатын салықтың сомасы арасындағы айырмашылық ретінде анықталуы туралы айтылған..
22. Ұйымдардағы салынатын салықты төлеуден жалтарудың обьективтілік жағы
- Автор: Құсатаева А.Қ
- Жыл: 2018
Мақалада ұйымдардан салық төлеуден жалтару қылмысының объективтік жағы қарастырылған. Және осыған қарай салықты төлеу туралы жалтару әдістері ретінде аталған әрекеттерге талдау жасалған.
23. The tax policy of the republic of kazakhstan in the context of modernization
- Автор: Sembekov A.K, Lukpanova ZH.K
- Жыл: 2020
Зерттеудің мақсаты-салық реформаларының нәтижелерін анықтау. Қазақстан Республикасының салық жүйесінің қазіргі жағдайын бағалау, сондай-ақ проблемаларды анықтау және Қазақстанның салық жүйесін жетілдірудің негізгі бағыттарын талдау. Мақалада Қазақстан Республикасындағы қолданыстағы салық саясаты, атап айтқанда салық реформаларының Қазақстан экономикасына әсері талданады,
24. Қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етудегі салықтық әкімшілендіруді оңтайландыру жолдары
- Автор: Айдарова А.Б
- Жыл: 2020
Бұл мақалада бюджет кірістерінің толық түсуіне әсер ететін негізгі көрсеткіштердің бірі-салықтық әкімшілендіруді жетілдіру мәселелері қарастырылады. Бизнес үшін қолайлы орта құру мақсатында салықтық бақылаудың екпіні салық декларацияларынан, сондай-ақ мемлекеттік кірістердің басқа көздерінен алынған деректерді талдау арқылы ішкі бақылауға ауыстырылды. Бюджет кірістерінің толық түсуіне әсер ететін негізгі көрсеткіштердің бірі салық салу саласындағы әкімшілендіру болып табылады.
25. Жанама салықтар бойынша түсімдерді арттырудың болашақтағы бағыттары
- Автор: Айдарова А.Б
- Жыл: 2021
Мақалада бюджеттің кіріс бөлігін толықтырудағы жанама салықтардың түсімдерін арттырудың бағыттары қарастырылған. Қазақстан Республикасының Салық Кодексіне сәйкес елімізде жанама салықтардың маңызы зор туралы қарастырылған.
26. Экономикалық процестерді реттеудегі акциздік салықтың рөлі
- Автор: Тегетаева О.Р
- Жыл: 2013
Мақалада ел экономикасында акциздік салынатын салықтың маңыздылығын қарастырылады. Сонымен қатар акциздердің өзекті мәселелерін, табыс салығын және фискалды құнының маңызді принциптер туралы айтылады.
27. Салық басқарудағы ққс ерекшеліктері
- Автор: Белоусова Я.В
- Жыл: 2015
Мақалада ҚҚС қөрнекі көрсеткіштерге қарап оның әр жылда қанша пайыз болғаны туралы ақпарат қамтиды. Сонымен бірге оның көмегімен жұмысты тиімді арттыру үшін функцияларды қарастырылады.
Қорытындылай келе, әдебиеттерді шолу жаңа зерттеу жүргізбес бұрын белгілі бір саладағы ағымдағы зерттеулермен танысу мен түсінуді белгілейді , ұйымдардағы салықтық менеджмент стратегияларын әзірлеу үшін іргелі тұжырымдамалар мен практикалық тәсілдермен қамтамасыз ете отырып, қазіргі бизнес ортасындағы салықтық талдаудың негізгі рөлін көрсетеді.
Зерттеу жұмысындағы жалпы әдістеме
Ұйымдардағы салықтық талдау тақырыпбына байланысты алынған дипломдық жұмысты жазуға көмектесетін әдіснамалар :
1. Кіріспе
−Жалпы тақырыпты ашып өту яғни менің тандаған тақырыбым не жайлы екенің жазып кету.
−Қазіргі дамыған экономикалық ортада ұйымдардағы жанама салықтың өзектілігін негіздеу болып табылады.
−Жанама салық мақсаты мен міндеттерін анықтау .
−Жанама салықтың түсінігі мен мақсаттары
−Жанама салықтың ерешеліктері
- Жанама салықтың ұйымдағы атқарылатын рөлі және міндеттері
2. Теориялық негіздерге шолу
− Салықты басқарудың негізгі теориялық аспектілерін зерттеу
−Әдебиеттердегі зерттеулерге қарай талдау жүргізу
−Жанама салықтың негізгі принциптері мен әдістері
3. Зерттеу нысаның таңдау
−Жанама салықты жүргізу үшін нақты ұйымды таңдау
−Зерттеу нысанының практикалық жән ғылыми салалар үшін маңыздылығын дәлелдеу
4. Бастапқы деректер жинағы
−Жанама салық түсінігі, ерекшеліктері
−Ұйымның қаржылық операциялары мен функциялары және салық міндеттемелері туралы қажетті ақпаратты жинау
5. Практикалық бөлім:
−Таңдалған ұйымның сипаттамасы және оның салық жүйесі
−Қарастырылған әдістер негізінде жанама салықты жүргізу
6. Салық саясатын талдау:
−Ұйымда жанама салықты басқарудың қолданбалы стратегиялары мен әдістерін зерттеу және бағалау
−Таңдалған салық саясатының ұйымның қаржылық жағдайына әсерін зерттеу
7. Салық тәуекелін анықтау
−Салық салуға байланысты ықтимал тәуекелдерді анықтау және оларды санаттау.
−Тәуекелдердің қаржылық нәтижеге әсер ету дәрежесін бағалау.
−Салық ставкалары мен ұйымның қаржылық көрсеткіштері арасындағы байланыс
−Салық тәуекелін бағалау және азайту
8. Салық жеңілдіктері мен жеңілдіктерін қолдану:
−салықтық жеңілдіктер мен жеңілдіктерді пайдалану мүмкіндіктерін зерттеу
−Қолданыстағы жеңілдіктерді қолдану тиімділігін талдау
9. Жанама салықтарға қойылатын талаптар:
−Қателер мен сәйкессіздіктерді анықтау үшін салық есебіне тексеру жүргізу
−Анықталған ауытқуларға сәйкес тіркелгі деректерін түзету
10. Қорытындылар мен ұсыныстарды тұжырымдау:
−жанама салық нәтижелерін талдау
−Қорытындыларды тұжырымдау және ұйымға нақты ұсыныстар әзірлеу
11. Қорытынды:
−Зерттеу нәтижелерін қорытындылау
−жүргізілген салықтық талдаудың тәжірибеге және ғылыми салаға қосқан үлесін бағалау
12. Қолданылған әдебиеттер тізімі
13. Қосымшалар
Зерттеуде қарастырылатын әдістер
Бұл жобада мен әртүрлі әдістерді қолданып, жобаның нақты түйіндемесін, маңызың ашу үшін талқылаймын.
Біріншіден, тақырыпты жақсы түсіну үшін заңды құжаттарды талдау әдісін қолданамын. Яғни талдау жүргізу барысында салық декларациялары, келісімшарттар ұйымның салық жүйесіне қатысты әртүрлі құжаттарды зерттейді. Сонымен қатар тандаған ұйымның есеп жүргізу барысында көмек көрсетеді.
Екіншіден, Экономикалық талдау: бұл әдіс ұйымның салық салуына экономикалық талдау жүргізуді қамтиды. Зерттеуші салық ставкаларының ұйымның қаржылық нәтижесіне әсерін талдайды, салық тәуекелдерін бағалайды және бизнеске әсер етуі мүмкін салықтық өзгерістерді болжайды.
Үшіншіден, Қаржылық деректерді жинау және талдау туралы әдіс. Бұл әдісте көбінесе зерттеуші ұйымның қаржылық деректерін жинайды, мысалы, пайда мен залал туралы есеп, бухгалтерлік баланс және басқа қаржылық ақпарат. Осыдан кейін ол ұйымның салық жүктемесінің деңгейін және оның салықты тиімділігін анықтау үшін деректерді талдайды.
Төртіншіден, Бұл зерттеуге жүйелі шолу жүргізу үшін мазмұнды талдау әдісі (контент- анализ)пайдаланылды. Бастапқыда жинақталған мақалалардың атауындағы түйінді сөздерді іздеу арқылы анықталды.
Бесіншіден , салыстыру әдісін талдау . Салыстыру әдістемесі екі немесе одан да көп объектілерді, құбылыстарды, процестерді және олардың арасындағы ұқсастықтарды, айырмашылықтарды, артықшылықтар мен кемшіліктерді анықтау мақсатында басқа аспектілерді талдауға және бағалауға жүйелі тәсіл болып табылады.
Осы әдістер көмегімен тақырыпты толықтай ашуға болады. Жанама салықтың ерекшеліктерін зерттеп, ұйымда жүргізген міндеттер арқылы есеп жүргізі сатысын талқылайды. Сонымен қатар осы әдістер арқылы
1.1 Жанама салықтардың экономикалық мазмұны
Жанама салықтар - тауарларына, көрсетілген қызметтеріне, әлде істеген жұмысына сатушы тұтынушыларына қосады. Олар: ққс , акциздер, кедендік баждар деп бөлінеді. Осы салықтар табысқа немесе байлыққа тікелей емес, тауарлар мен қызметтерге алынады. Оларды бөлшек саудагерлер немесе өндірушілер сияқты делдалдар жинайды, содан кейін олар бағаны көтеру арқылы салық ауыртпалығын тұтынушыларға береді. Бұл салықтар көптеген елдерде бар және бірнеше негізгі экономикалық функцияларды орындайды.
Негізгі мақсаттарының бірі - мемлекетке табыс түсіру. Өзінің кең сипатына байланысты мемлекеттік қазынаға айтарлықтай үлес қосады. Олар тұтынуға таңылғандықтан, табысы төмен адамдар да тауарлар мен өнімдерді, қызметтерді сатып алғанда осы салықтарды төлейді. Осы салықтардан жиналған барлық кірістер әрі қарай негізгі мемлекеттік қызметтерді және әлеуметтік қамсыздандыру бағдарламаларын қаржыландыру үшін пайдаланылуы мүмкін, осылайша экономикалық даму мен әлеуметтік әл-ауқатқа ықпал етеді
Оның үстіне жанама салықтар тұтынушылардың мінез-құлқына әсер ету және нақты экономикалық мақсаттарға жету үшін фискалдық саясат құралы ретінде пайдаланылуы мүмкін.
Тағы бір экономикалық қызметі олардың әртүрлі табыс топтары арасында салық ауыртпалығын әділ бөлуді қамтамасыз етудегі рөлі болып табылады. Олар әдетте регрессивті болып келеді, яғни табысы жоғары адамдармен салыстырғанда табысы төмен адамдарға салыстырмалы түрде жоғары жүктемені білдіреді, үкіметтер бұл регрессивтілікті жеңілдету үшін салық жүйелерін жобалай алады. Мысалы ЖШС Қостанайшинсервис алып қарастыратын болсақ онда олар өзінің өнімін сатқан кезде сатып алушыларға олар өздерінің ҚҚС қосып сатады. Осыларды біз жанама салықтар деп атаймыз.
Жанама салықтар салыстырмалы бағалар мен тұтыну үлгілерін өзгерту арқылы тұтынушылардың мінез-құлқына және нарық динамикасына әсер етуі мүмкін. Мысалы, сәнді тауарларға салық ставкасын арттыру оларға деген сұранысты төмендетуі мүмкін, бұл тұтынушыларды өз шығындарын балама тауарларға немесе жинақтарға қайта бағыттауға итермелейді. Сол сияқты жанама салықтардың өзгеруі отандық өндірістердің шетелдік бәсекелестерге қатысты бәсекеге қабілеттілігіне әсер етуі мүмкін. Мысалы, экспортқа салынатын салықты төмендету отандық өндірушілердің өндірістік шығындарын азайту және экспорт көлемін арттыру арқылы олардың халықаралық бәсекеге қабілеттілігін арттыруы мүмкін. Керісінше, импорттық салықтарды көтеру отандық өнеркәсіптерді шетелдік бәсекелестіктен қорғауы мүмкін, бірақ сонымен бірге импорттық тауарларға бағаның өсуіне әкелуі мүмкін, бұл тұтынушылардың әл-ауқатын төмендетуі мүмкін.
Жанама салықтар барлық секторлар мен салалардағы бизнеске әсер етіп, олардың баға стратегияларына, жеткізу тізбегін басқаруға және жалпы табыстылыққа әсер етеді. Салықты түсіну және тиімді басқару компаниялар үшін бәсекеге қабілетті болып қалуы, салықтардың сақталуын қамтамасыз ету және олардың қаржылық нәтижелерін оңтайландыру үшін өте маңызды. Жалпы корпоративтік салықтар сияқты тікелей салықтар жеке тұлғалардан немесе кәсіпорындардан олардың табысы немесе пайдасы негізінде тікелей алынады, ал жанама салықтар тауарлар мен қызметтерді тұтынудан алынады және бизнес арқылы жанама түрде алынады. Тікелей салықтар әдетте салық төлеушілерге анағұрлым айқын болады, ал жанама салықтар бағаларға енгізілген және тұтынушылар үшін онша түсінікті болуы мүмкін. Салықтардың екі түрі де мемлекеттік кірістерді қалыптастыруда және фискалдық саясатта маңызды рөл атқарады, бірақ олардың көлемі, алу әдістері және салық төлеушілерге көрінуі бойынша әр түрлі ерекшеленеді. Жанама салықтар бойынша артықшылықтар айтып кететін болсам, олар мыналар:
Жұмыс барысында оларды рационалды түрде пайданылса, үлкен қаржылық көлемінде мемлекетке түсуін қамтамасыз етеды. Мысалы қосылған құн салығы және акциздер пайданылса.
Жанама салықтар тікелей салыққа қарағанда ауыртпашылығы онша емес болады, себебі оларды аз бөліктермен өндіріп алуға болады. Ал тікелей салықтар оларды тез төлеуді қажет етеді.
Экономикалық қызметтен сондай-ақ кедендік баждар, импортқа және экспортка салынатын тауарлар, рынокта сататын кедендік кірістер жатады.
1- кесте. Жанама салықтардың түсуі.
2017 жыл
2018 жыл
2019 жыл
2018жыл 2017 жыл мен салыстырғандағы қатынасы, %
2019жыл 2018 жыл мен салыстырғандағы қатынасы, %
мың.теңге
үлесі
мың.теңге
үлесі
мың.теңге
үлесі
Жанама салықтар
барлығы
1016921
100
1340757
100
1124217
14,6
76,5
119
Қосылған құн салығы
948414
92
1233769
91
1092198
97
77,1
88,3
Акциз салығы
78243
8
106 988
9
37019
4
66,8
35,9
Gov.kz сайтынан алынған мәлімет
Осы кесте бойынша қорытындылай келе, 2017 жылы бойынша 1 бөлімінде жанама салықтар 10 16921 мың тг, ққс 948 414 мың тг, акциздер 78 243 мың тг көрсетілген. Ал олардың үлесі салық бойынша 100, ққс 92, акциз 8% құрды. Ал 2017 жылды 2018 жылмен салыстырғанда олардың көбеюін көруге болады.
Мысалы акциз 106 988 мың тг құрды, ққс 948414 мың тг құрды. 2019 жылды 2018 жылмен салыстырғанда олардың қатынасы ққс 88,3, акциз 35, 9 құрайды.
1.2 Жанама салықтар бойынша бюджетпен есеп айырысудың
мақсаты мен міндеттері
Жанама салықтар бойынша салық салудың осы нысанының әртүрлі аспектілерін қарастыруға болады.
Біріншіден, жанама салықтардың тарихы мен олардың әртүрлі елдерде қолданылуын талдауға болады. Әртүрлі мемлекеттер жанама салық салудың әртүрлі нысандарын пайдаланады, мысалы, ҚҚС, акциздер, баждар және т.б. Бұл салықтардың тарихы мен эволюциясын зерттеу олардың экономикадағы рөлі мен маңызын түсінуге көмектеседі.
Екіншіден, жанама салықтардың тұтынушыларға, бизнеске және жалпы экономикаға тигізетін салдарын қарастыруға болады. Мысалы, ҚҚС мөлшерлемесінің өсуі тауарлар мен қызметтер бағасының өсуіне алып келуі мүмкін, бұл халықтың сатып алу қабілетіне теріс әсер етуі мүмкін. Сондай-ақ шолуға жанама салықтардың экономикалық өсуге, инфляцияға немесе тұтынушылық белсенділікке әсері туралы шолулар мен зерттеулерді қосуға болады. Сондай-ақ жанама салықтардың әсерін басқару үшін қолданылатын әртүрлі стратегиялар мен құралдарды қарауға болады. Мысалы, сұранысты ынталандыру немесе әлеуметтік әділеттілікті қолдау үшін белгілі бір тауарларға немесе қызметтерге ҚҚС мөлшерлемелерін төмендету. Әртүрлі елдердің тәжірибесін талдау әртүрлі тәсілдердің тиімділігін түсінуге және болашақта жанама салықтарды қолдану бойынша ұсыныстар жасауға пайдалы болуы мүмкін. Салықтар екіге бөлінеді. Олар прогрессивті және пропорционалды болып бөлінеді.
Прогрессивті дегеніміз - бұл салықтың түрі көбінесе қосылған құн салығына арналған , яғни бұл жерде кімнің табысы жоғары соған байланысты ҚҚС мөлшерінің пайыздық ставкасыда жоғары болады. Мысалы Қазақстан Республикасында барлық адамдарға ҚҚС пайызы бірдей 12% құрайды , бірақ басқа мемлекеттерде пайыздық ставка мөлшерлемесі әр түрлі болуы мүмкін. АҚШ мемлекетін алсақ оларда шамамен 8-10% құрайды.
Пропорционалды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz