Қаптаушы, қармаушы, тітіркендіруші және сіңіруші заттар.

Жоспар
1. Қаптаушы заттар.
2. Қармаушы заттар.
3. Тітіркендіргіш заттар.
4. Сіңіргіш заттар.
5. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Қаптаушы заттар
Бүркеуші заттар – шырышты қабықшаларды бүркеп, сезімтал жүйке ұштарының тітіркенуіне кедергі жасайды. АІЖ-ның қабыну ауруларында қолданып, құрамында тітіркендіргіш заттары бар микстуралардың құрамына кіреді. Mucilago Amyli - Крахмал шырышы (2%) Mucilagoseminum Lini - Зығыр тұқымының шырышы (1:30).Зығыр майы құнды Омега-3 және Омега - 6 полиқанықпаған май қышқылдарының тамаша сыртқы көзі болып табылады (біздің ағзамыз бұл майларды өзі синтездей алмайды). Омега-6 кейбір басқа майларда болса да, Омега-3 жеткілікті көлемде тек қана зығыр майында болады. Зығыр тұқымынан жасалған майда Омега-3 көлемі, балық майны қарағанда, 2 есе көп, және басқа тағам өнімдеріне қарағанда айтарлықтай көп. Ағзаға түскен кезде Омега-3 және Омега-6 жасушаның құрылымына енеді де, кейін жасуша белсенділігіне, жүйке импульстарын табыстау жылдамдығына жағымды әсер етеді.Бұған қоса, зығырдың тұқымында ақуыздың, дәрумендердің (А, В, Е, F, Р) және сау тамақтану үшін қажетті болатын басқа да биологиялық белсенді заттардың мол көлемі бар. Зығыр майын жүйелі түрде қабылдау холестерин деңгейі мен қан тұтқырлығын төмендетуге, тамырлар иілімділігін арттыруға көмектеседі, ең соңында бұл миокард инфарктының, атеросклероздың, гипертониялық аурудың, жүректің ишемиялық ауруының дамуына жол бермейді, инсульт пен тромбтардың пайда болу тәуекелін төмендетеді.Бұған қоса, зығыр майы адамның барлық ас қорыту жүйесінің жұмысын қалпына келтіреді: бауырдың функциясын жақсартады, шаншу, гастриттің алдын алуға көмектеседі, іш қатаюын, қыжылды жояды, паразиттерге қарсы әсер береді.Майдың иммунқорғау қасиеттері: зығыр тұқымынан жасалған майды операциядан кейін және қалпына келу кезеңіндегі әлсізденген ауруларға ішуге ұсынылады. Зығыр майын жүйелі түрде қабылдау балалар үшін ағзаның толыққұнды сау дамуына пайдалы болады. «Алмагель» - Алмагель: асқазан мен ұлтабардың жарасында, гиперацидті гастритте және асқазан ауруларында қолданылады. 170мл флаконда суспензия түрінде шығарылады. «Алмагель А» -құрамында 0,1 анестезин бар.

Қармаушы заттар
Бырыстырғыш дәрілер – тері және шырышты қабықшаның бетіндегі ақуыздың коаугуляцияға ұшырауына байланысты, жергілікті қабынуға қарсы әсері бар. Тығыз ақуыз пленкасы сезімтал жүйке ұштарын тітіркендіргіш заттардан қоғап, ауырсыну сезімдерін төмендетеді. Бырыстырғыш дәрілер тері және шырышты қабышаның қабынуында (дерматитте, жараларда, эрозияда, экземада) сеппе, жағылма, жағу, шаю үшін белгіленеді. АІЖ- ң қабыну ауруларында (энтерин, колит және т.б.) ішке қолданылады.
а) Бейорганикалық бырыстырғыш дәрілерге: висмуттың негіздік нитраты, қорғасын ацетаты, ашутас, мырыш сульфаты, күміс нитраты жатады. Висмуттың негізгі нитраты. «Викалин», «Викаир» таб; 5-10% жағылма; сеппе; «Нео-анузол» супп. түрінде шығарылады. Қорғасын ацетаты (Plumbi acetas): 0,25-0,5% дымқылдау үшіне қолданылады. Ашутас (Alumen): 0,5-1% еріт.

Пайдаланылған әдебеиттер
1. http://studopedia.org/1-135715.html
2. http://wapref.ru/referat_qasatyqasotrujgyfs.html
3. Рахимоа Қ.Д. Фармакология. Оқулық. – Алматы. 2014 –578б.
4. Харкевич Д.А. Фармакология: Учебник. Перевод на каз. язык. 2009.- 451 с.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Қаптаушы, қармаушы, тітіркендіруші және сіңіруші заттар.
Жоспар
1. Қаптаушы заттар.
2. Қармаушы заттар.
3. Тітіркендіргіш заттар.
4. Сіңіргіш заттар.
5. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Қаптаушы заттар
Бүркеуші заттар - шырышты қабықшаларды бүркеп, сезімтал жүйке ұштарының тітіркенуіне кедергі жасайды. АІЖ-ның қабыну ауруларында қолданып, құрамында тітіркендіргіш заттары бар микстуралардың құрамына кіреді. Mucilago Amyli - Крахмал шырышы (2%) Mucilagoseminum Lini - Зығыр тұқымының шырышы (1:30).Зығыр майы құнды Омега-3 және Омега - 6 полиқанықпаған май қышқылдарының тамаша сыртқы көзі болып табылады (біздің ағзамыз бұл майларды өзі синтездей алмайды). Омега-6 кейбір басқа майларда болса да, Омега-3 жеткілікті көлемде тек қана зығыр майында болады. Зығыр тұқымынан жасалған майда Омега-3 көлемі, балық майны қарағанда, 2 есе көп, және басқа тағам өнімдеріне қарағанда айтарлықтай көп. Ағзаға түскен кезде Омега-3 және Омега-6 жасушаның құрылымына енеді де, кейін жасуша белсенділігіне, жүйке импульстарын табыстау жылдамдығына жағымды әсер етеді.Бұған қоса, зығырдың тұқымында ақуыздың, дәрумендердің (А, В, Е, F, Р) және сау тамақтану үшін қажетті болатын басқа да биологиялық белсенді заттардың мол көлемі бар. Зығыр майын жүйелі түрде қабылдау холестерин деңгейі мен қан тұтқырлығын төмендетуге, тамырлар иілімділігін арттыруға көмектеседі, ең соңында бұл миокард инфарктының, атеросклероздың, гипертониялық аурудың, жүректің ишемиялық ауруының дамуына жол бермейді, инсульт пен тромбтардың пайда болу тәуекелін төмендетеді.Бұған қоса, зығыр майы адамның барлық ас қорыту жүйесінің жұмысын қалпына келтіреді: бауырдың функциясын жақсартады, шаншу, гастриттің алдын алуға көмектеседі, іш қатаюын, қыжылды жояды, паразиттерге қарсы әсер береді.Майдың иммунқорғау қасиеттері: зығыр тұқымынан жасалған майды операциядан кейін және қалпына келу кезеңіндегі әлсізденген ауруларға ішуге ұсынылады. Зығыр майын жүйелі түрде қабылдау балалар үшін ағзаның толыққұнды сау дамуына пайдалы болады. Алмагель - Алмагель: асқазан мен ұлтабардың жарасында, гиперацидті гастритте және асқазан ауруларында қолданылады. 170мл флаконда суспензия түрінде шығарылады. Алмагель А -құрамында 0,1 анестезин бар.
Қаптаушы заттар шырышты қабаттарды жаба отырып, сезімтал жүйке ұштарын тітіркенуден сақтайды. Қаптаушы заттарға крахмалдың шырышы, зығыр дәнінің шырышы және т.б. жатады. Оларды көбінесе асқазан-ішек жолдарының қабыну үрдістерінде, сонымен қатар тітіркендіргіш қасиеті бар заттармен бірге қолданады. Қаптаушы заттар резорбтивті әсер көрсетпейді.
Қолданылуы: Асқазан-ішек жолдарының қабынуы, тітіркендіргіш заттармен бірге қолданылады.
Қаптағыш дәрілер сумен қосылып, коллоидты ерітінді түзейді, ол шырышты қабықшаны жауып, сезгіш жүйке ұштарына тітіркендіргіш заттардың әсеріне кедергі жасайды. Бұл заттарға негізінен крахмал кілегейі (Mucilago Amyli), зығыр дәнінің кілегейі жатады. Олар жергілікті қабынуға қарсы және ауыруды басатын әсер көрсетеді. Гастрит, асқазан мен он екі елі ішектің ойық жараларында және энтероколитте қолданылады. Дәрілермен бірге ауыруды басатын бір реттік клизма ретінде, қышқылдар мен негіздермен уланғанда ұзақ уақыт ішке шырышты қабатты жаралардан қорғау мақсатында тағайындайды.
Рецепт үлгісі. Rp.: Chlorali hydratratis 1,5
Mucilaginis Amyli
Aq. destill aa 15 ml.
M.D.S. 1 клизма жасауға.

Қармаушы заттар
Бырыстырғыш дәрілер - тері және шырышты қабықшаның бетіндегі ақуыздың коаугуляцияға ұшырауына байланысты, жергілікті қабынуға қарсы әсері бар. Тығыз ақуыз пленкасы сезімтал жүйке ұштарын тітіркендіргіш заттардан қоғап, ауырсыну сезімдерін төмендетеді. Бырыстырғыш дәрілер тері және шырышты қабышаның қабынуында (дерматитте, жараларда, эрозияда, экземада) сеппе, жағылма, жағу, шаю үшін белгіленеді. АІЖ- ң қабыну ауруларында (энтерин, колит және т.б.) ішке қолданылады.
а) Бейорганикалық бырыстырғыш дәрілерге: висмуттың негіздік нитраты, қорғасын ацетаты, ашутас, мырыш сульфаты, күміс нитраты жатады. Висмуттың негізгі нитраты. Викалин, Викаир таб; 5-10% жағылма; сеппе; Нео-анузол супп. түрінде шығарылады. Қорғасын ацетаты (Plumbi acetas): 0,25-0,5% дымқылдау үшіне қолданылады. Ашутас (Alumen): 0,5-1% еріт.
б) Органикалық бырыстырғыш дәрілерге: танин, дерматол, ксероформ, тұнба және қайнатпалар (1:10-1:20), емен қабығы, шайқурай шөбі, жылантаран тамыр сабағы, шатыраш жапырағы, түймедақ гүлі, кәдімгі қаражидек жемісі, итошаған шөбі жатады. Танин - Tanninum: сеппе түрінде; ауыз қуысын шаю үшін 1-2% еріт. түрінде; жараларға, жарылуда, күйгенде, тесілуде 3-5-10% қолдану үшін сулы және глициринді ерітінділер мен жағылма түрінде тағайындалады. Танинді шырышты қабық суықтағанда, ауыз қуысы, жұтқыншақ пен көмей ауырғанда, ауыз уылғанда, жара іріңдегенде, күйіп қалғанда, ішімдікке және ішкі құрылысты жуатын металдан жасалған заттардан уланғанда қолданады. Танин ұнтақ түрде болады. Бір пакетте 5 немесе 10 гр. болады. Оны құрғақ жерде аузы мықтап жабылатын банкіде сақтау крек. Сақтау мерзімі - 5 жыл. Іш өткенде танинді қолдануға болмайды, өйткені ол асқазанды бұзып, тәбетті төмендетеді және ас қорыту жұмысын баяулатады. Емен қабығының қайнатпасы(Decoctum corticis Quercus), сонымен қатар таниннен тұратын басқа да өсімдіктердің тұнбасы мен қайнатпалары (шайқурай шөбі, шатыраш жапырағы, зерде гүлі, тарлан тамыры, сиырсілекей, қаражидек, мойыл ж.т.б.) стоматит, гингивит және басқа да ауыз қуысының қабынуы кезінде қолданылады. Дерматол және ксероформ - сеппе түрінде (сыртқа); 10% жағылма.

Жіктелуі:
1. Органикалық: танин, емен қабығының қайнатпасы
2. Бейорганикалық: Қорғасын ацетаты, висмут нитраты, ашудас, мырыш тотығы, мырыш сульфаты, күміс нитраты
Тұтқыр дәрілер шырышты қабатпен жанасқан кезде коллоидты қосылыстар түзеп, нәтижесінде тамырлардың тарылуына, олардың экссудаттар үшін өткізгіштігіне төмендеуіне, ауыру сезімінің басылуына, қабыну үрдісінің азаюына әкеледі. Тұтқыр дәрілерге органикалық заттар (танин, емен қабығының қайнатпасы, шайқурай шөбінің тұнбасы, шатыраш жапырағы, зерде гүлін ж.т.б.), неорганикалық (висмут субнитраты, дерматол, ксероформ, қорғасын ацетаты, ашутас (квасцылар), мырыш тотығы, мыс сульфаты, күміс нитраты және т.б.) жатады.
Танин (Tanninum) танин қышқылы немесе галло тұтқырлық (тері илейтін) май және ерітінді түрінде шығарылады. Танин ауыр метал тұздарымен және алкалоидтармен (морфин, атропин, никотин, кокаин) қосылып нашар еритін қосылыс түзейді.
Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.Ауыз қуысын, жұтқыншақты 1-2% ерітінді түрінде шаю үшін, күйік, ойық жараларда сыртқа 3-10% ерітінді және май түрінде жауыр кезінде қолданылады. Іштің өтуі кезінде таниннің шырышты қабықтарда тұнбаға түспеуі үшін, танинді ақуызбен қосылған қосындысын(танальбин) қолданады. Ауыр металл тұздарымен және алкалоидтармен уланғанда асқазанды жуу үшін 0,5% ерітіндісі қолданылады. Танин тұрақсыз қосылыстар түзейді, сондықтан асқазаннан тез шығару (3-5 минут арасында) керек.
Жанама әсерлері. Асқазанның шырышты қабатында қалаусыз тұнбалардың түзуіне әкелуі мүмкін.
Рецепт үлгісі. Rp.: Sol. Tannini spirituosаe 4% - 25 ml
D.S. Күйіктің ІІ сатысында теріге жағу үшін.

Емен қабығының қайнатпасы (Decoctum corticis Quercus), сонымен қатар таниннен тұратын басқа да өсімдіктердің тұнбасы мен қайнатпалары (шайқурай шөбі, шатыраш жапырағы, зерде гүлі, тарлан тамыры, сиырсілекей, қаражидек, мойыл ж.т.б.) стоматит, гингивит және басқа да ауыз қуысының қабынуы кезінде қолданылады.

Рецепт үлгісі. Rp.: Decоcti corticis Quercus 20,0 - 200 ml
D.S. Ауызды шаю үшін.

Висмут субнитраты (Bismuthi subnitras) және оның тендестері дерматол (висмут субгаллат), ксероформ (висмут негізінің трибромфенолаты) сонымен қатар, қорғасын ацетаты (Plumbi acetas),ашутас (Aluminum),күміс, мыс, мырыш препараттарыжәне басқа да тұтқырлайтын, антисептикалық, үлкен шоғырымда күйдіретін әсері бар дәрілер. Терінің және шырышты қабаттың қабынулырында, энтерит, колит кезінде антисептикалық, май және сеппе ретінде теріні тазалау үшін, артық грануляцияны алып тастау үшін қолданылады.

Рецепт үлгісі. Rp.: Ung. Bismuthi subnitratis 10% - 25,0
D.S. Тері ауруларына жағу үшін.
#
Rp.: Sol. Plumbi acetatіs 0,25% - 50 ml
D.S. Жараны шаю үшін.
#
Rp.: Aluminis 4,0
Ac. borici 10,0
Aq. destill. 200 ml
M.D.S. Жараны өңдеу үшін.

Адсорбциялаушы заттар.
Сіңіргіш дәрілер (сорбенттер) - шырышты қабықшаларды тітіркендірмейтін және суда ерімейтін, үлкен адсорбциялық беті бар, ұнтақ тәрізді инертті заттар болып табылады. Олар өз бойына химиялық қосылыстарды сіңіріп, сезімтал жүйке ұштарын тітіркендіруден қорғайды. Белсендірілген көмір (Carbo activatus), карболен, карбактин, энтеросорбент, арнайы өнделген, сорғыш беткейі бар, ерімейтін қара түсті ұнтақ. Белсенді көмірөзіне улы заттарды (токсиндерді, газдарды, алкалоидтарды) сіңіріп алады. Ішектегі ашу және шіру үрдістерімен жүретін диспепсияда (метеоризм), қышқылдықтың жоғары болуы мен асқазан сөлінің гиперсекрециясында, іштің өтуінде, жедел улануларда (алкалоидтармен, жүрек гликозидтерімен, ауыр металдардың тұздарымен және т.б.), токсикалық синдром ауруларында - тамақ токсикоинфекцияларында, дизентерия, сальмонеллезде, күйік ауруларының токсемия және септикотоксемия сатысында, созылмалы бауыр жетіспеушілігінде, бронх демікпесінде, атопиялық дерматитте, рентгенологиялық зерттеулерге дайында кезінде (газдардың түзілуін азайту үшін). Сулы жүзгінді уланғанда және интоксикация кезінде 20-30г; қышқылдық жоғары болғанда және іштің кебуінде - 1-2 таблеткадан (таблетка 0,5-0,25 г.) тәулігіне 3 - 4 реттен. Сулы жүзгінін ересектер үшін тамақтың арасында 10 г (бір пакет) тәулігіне 3 реттен; 7 жасқа дейінгі балаларға - 5 г, 7-14 жастағыларға - 7 г қабылдау. Емдеу курсының ұзақтығы 3-15 күн. Асқазан ішек жолдарының ойық жараларында және асқазаннан қан кетулерде, әсіресе басқа дәрілермен бірге беруге және жоғары сезімталдықта болмайды. Диспепсия болуы мүмкін, асқазан ішек жолдарында майлардың, ақуыздардың, витаминдердің, гормондардың, қоректі заттардың ж.т.б. сіңірілуі төмендейді; іштің қатуы немесе іштің өтуі, нәжістің қара түске боялуы, белсенді көмір арқылы гемоперфузия кезінде эмболияның дамуы мүмкін, геморрагия, гипокалемия, гипокальцемия, гипотермия және гипотензия, ағзада витаминнің, гормондардың, майлардың және ақуыздардың азаюы. Дәрілермен бірге қолданғанда олардың ықпалының төмендеуі мүмкін. Активтелген көмір - Carbo activatus: ұнтақ түрінде, 0,5таб түрінде, уланғанда асқазанды шаю үшін 20,0-30,0 (10-15мл су мен араластырып) суспензиясын, ал метеоризмде 1 таб күніне 2-3 рет белгіленеді. Смекта - Smecta: 3,0 пакетте; әртүрлі диареяларда (іш өту) қолданылады. Адсорбциялық (сіңіргіш) қасиетінен басқа ауырған жерді сездірмейтін және АІЖ-ның шырышты қабықшаларына қорғаныш қызмет көрсететін қасиеттері бар. Полифепам - гранула және паста түрінде шығарылып, жұқпалы және жұқпалы емес диареяларда, метеоризмде (іш кебу) және жалпы улануларда қолданылады. Ақ балшық (каолин) пен тальк - майда ұнтаққа жылдам айналатын минерал. Кондитер өнімдерін пішіндеуге қолайлы материал. Ерітілген қантты құюға қажетті материалдың бірі- тальккекрахмал қосуға да болады
Адсорбциялаушы (сорып алушы) заттар суда ерімейтін, тіндерді тітіркендірмейтін және адсорбциялық беткейлігі үлкен ұнтақ тәрізді инертті заттар. Теріге немесе шырышты қабаттарға қолданғанда олар химиялық қосылыстарды өзінің бетіне адсорбциялап, сезімтал жүйке ұштарын тітіркендіргіш әсерлерден қорғайды. Сонымен қатар, адсорбциялаушы заттар тері бетін немесе шырышты қабаттарды жұқа қабатпен жаба отырып, сезімтал жүйке ұштарын механикалық түрде қорғайды. Мысалы, тальк (4SiO2-3МgO-Н2О) тері бетіне қолданылғанда бездердің бөлінділерін адсорбциялайды, теріні құрғатады және оны механикалық түрде қорғайды.
Адсорбциялаушы заттарды (мысалы, активтелген көмірді) химиялық қосылыстармен уланғанда қолдану өте маңызды. Активтелген көмір ішке тағайындалғанда уытты заттарды адсорбциялайды, олардың сіңуін баяулатады немесе тоқтатады және мүмкін болатын жедел улануды басады. Сонымен қатар адсорбенттер диареяда (уытты заттарды адсорбциялайды), метеоризмде (күкіртсутекті сіңіреді) қолданылады.Жануарлардан және өсімдіктерден алынатын, үлкен белсенді беткейден тұратын, нәтижесінде басқа химиялық қосылыстармен немесе дәрілік препараттармен жақсы әрекеттесіп, өздерінің бойына сіңіріп алып, жүйке талшықтарын тітіркенуден қорғайтын сорғыш дәрілер. Бұл заттарға белсенді көмір, тальк және т.б. жатады. Бұлар іш өту кезінде және улы заттардың сіңірілуін тоқтату үшін қолданылады.
Белсенді көмір (Carbo activatus), карболен, карбактин, энтеросорбент, арнайы өнделген, сорғыш беткейі бар, ерімейтін қара түсті ұнтақ. Белсенді көмірөзіне улы заттарды (токсиндерді, газдарды, алкалоидтарды) сіңіріп алады.
Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі. Ішектегі ашу және шіру үрдістерімен жүретін диспепсияда (метеоризм), қышқылдықтың жоғары болуы мен асқазан сөлінің гиперсекрециясында, іштің өтуінде, жедел улануларда (алкалоидтармен, жүрек гликозидтерімен, ауыр металдардың тұздарымен және т.б.), токсикалық синдром ауруларында - тамақ токсикоинфекцияларында, дизентерия, сальмонеллезде, күйік ауруларының токсемия және септикотоксемия сатысында, созылмалы бауыр жетіспеушілігінде, бронх демікпесінде, атопиялық дерматитте, рентгенологиялық зерттеулерге дайында кезінде (газдардың түзілуін азайту үшін). Сулы жүзгінді уланғанда және интоксикация кезінде 20-30г; қышқылдық жоғары болғанда және іштің кебуінде - 1-2 таблеткадан (таблетка 0,5-0,25 г.) тәулігіне 3 - 4 реттен. Сулы жүзгінін ересектер үшін тамақтың арасында 10 г (бір пакет) тәулігіне 3 реттен; 7 жасқа дейінгі балаларға - 5 г, 7-14 жастағыларға - 7 г қабылдау. Емдеу курсының ұзақтығы 3-15 күн.
Кері көрсеткіштері. Асқазан ішек жолдарының ойық жараларында және асқазаннан қан кетулерде, әсіресе басқа дәрілермен бірге беруге және жоғары сезімталдықта болмайды.
Жанама әсерлері.Диспепсия болуы мүмкін, асқазан ішек жолдарында майлардың, ақуыздардың, витаминдердің, гормондардың, қоректі заттардың ж.т.б. сіңірілуі төмендейді; іштің қатуы немесе іштің өтуі, нәжістің қара түске боялуы, белсенді көмір арқылы гемоперфузия кезінде эмболияның дамуы мүмкін, геморрагия, гипокалемия, гипокальцемия, гипотермия және гипотензия, ағзада витаминнің, гормондардың, майлардың және ақуыздардың азаюы. Дәрілермен бірге қолданғанда олардың ықпалының төмендеуі мүмкін.
Шығарылу түрі. 200 мг капсуласы; 230, 250, 500 мг (N.10) таблеткасы; 5, 10, 15, 25, 30, 50, 100, 150 г ұнтағы пакетте; 100, 200 г флаконы; 100, 250, 450, 700, 850, 1300 г пастасы; 2,5; 3, 5, 10, 60, 100, 650 пакеттегi грануласы; 10, 12, 15, 24, 25 г флаконда.
Рецепт үлгісі. Rp.: Granularum Carbonis activati 5,0
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.