Психологиялық бағыттар

Жоспар
Кіріспе

1 "Серуендеу"
2 "Көңіл.күй бейнесі мен пластикасы"
3 «Балалық шаққа саяхат»
4 Арт.терапиядағы: психологиялық бағыттар

Мысалы, дәптер бетіндегі "серуендеу" қатысушыларға өздерін жалғыз әріппен белгілеп, парақтың аумағы мен шекарасынан шығып кетпей, белгіленген территорияда "серуендеу" ұсынылады. Арт-терапевттің белгісімен барлық қатысушылар тоқтап қалады. Осыдан кейін кім парақтың қай жерінде орналасқаны талқыланады. Кейбіреулер .{еңістікті жақсы сезбейді және олардың "әрпі" қай жерде - парақтың басында ма, әлде соңында немесе шетінде орналасып тұр деген сұраққа жауап берген кезде қателеседі. Мұндай құбылыс дисграфиямен ауыратын балаларға тән.
Жаттығуларды қайталаған кезде К,атысушыларға, яғни "әріптерге" сөзге, есімге бірігуді ұсынуға болады. Сонымен қатар, оларға сапқа тұруды, дөңгелек, төртбұрыш, Т.б. фигураларды жасауды ұсынуға болады. Осы арқылы арттерапиялық кеңістік дұрыс игеріліп келеді.
"Серуендеу" ерік болуы мүмкін. Жаттығудың мақсаты - бөлменің белгілі бір аумағындағы түрлі қимылдар (бірқалыпты және кенет, ақырын және тез) кезінде өзіне көңіл аударып, өз денесін сезіну. Ақырындап жаттығу күрделене береді. Мысалы, серуендеп жүріп қатысушылар вербальді емес тәсілдерді (жест, мимика, күлімдеу) қолдана отырып ке'Здесуді имитациялау. Келесі тапсырмада әр кездесу ден кейін қозғалыстың бағытын шұғыл өзгерту керек. Мысалы, арт¬терапевттің нұсқауымен 90 немесе 180 градусқа бұрылу, отырып тұру, секіру, Т.б.
Осылайша дайындаушы жаттығулардың барлығы сезімдерге, эмоциялық күйге назарды шоғырландыруды жүзеге асырады. Джейн Райнның сөзі бойынша бұл әрбір қатысушыға өзін айқындаудың бағытын өзі анықтауға мүмкіндік береді. Бастапқы кезде жетекші сурет СеЛУ немесе басқа да шығармашылық іс¬әрекетпен айналысу арқылы қатысушылардың өзін айқындаудың еркіндігіне қол жеткізуге көмектесуі керек. Автордың көрсетуі бойынша тапсырмалар қорқынышты тудырмауға, сананың бю~ылауын әлсіретуге және қатысушыларға өздерінің ішкі күйін көрсетуге көмектеседі. {{өніл күйді, өз қиялынан бір нәрсені немесе махаббат, жек көру, сұлулық, еркіндік туралы өздерінің түсініктерін бейнелеуді сұрауға болады. Тапсырманы орындап болған соң қатысушыларға өздерінің қайғыруларын айтып беру ұсынылады. қиялдағы ойларды бейнелеу кезінде басып отырылған эмоциялар көрініс табуы мүмкін. Осындай жағдайда топ болып жұмыс істеуге болады.

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

"Серуендеу"
Мысалы, дәптер бетіндегі "серуендеу" қатысушыларға өздерін жалғыз
әріппен белгілеп, парақтың аумағы мен шекарасынан шығып кетпей, белгіленген
территорияда "серуендеу" ұсынылады. Арт-терапевттің белгісімен барлық
қатысушылар тоқтап қалады. Осыдан кейін кім парақтың қай жерінде
орналасқаны талқыланады. Кейбіреулер .{еңістікті жақсы сезбейді және
олардың "әрпі" қай жерде - парақтың басында ма, әлде соңында немесе шетінде
орналасып тұр деген сұраққа жауап берген кезде қателеседі. Мұндай құбылыс
дисграфиямен ауыратын балаларға тән.
Жаттығуларды қайталаған кезде К,атысушыларға, яғни "әріптерге" сөзге,
есімге бірігуді ұсынуға болады. Сонымен қатар, оларға сапқа тұруды,
дөңгелек, төртбұрыш, Т.б. фигураларды жасауды ұсынуға болады. Осы арқылы
арт-
. . . . .. . .
терапиялық кеңістік дұрыс игершІП, кеЩ':;ТІкте қиялдау жетшеДІ.
"Серуендеу" ерік болуы мүмкін. Жаттығудың мақсаты - бөлменің белгілі бір
аумағындағы түрлі қимылдар (бірқалыпты және кенет, ақырын және тез) кезінде
өзіне көңіл аударып, өз денесін сезіну. Ақырындап жаттығу күрделене береді.
Мысалы, серуендеп жүріп қатысушылар вербальді емес тәсілдерді (жест,
мимика, күлімдеу) қолдана отырып ке'Здесуді имитациялау. Келесі тапсырмада
әр кездесу ден кейін қозғалыстың бағытын шұғыл өзгерту керек. Мысалы,
арттерапевттің нұсқауымен 90 немесе 180 градусқа бұрылу, отырып тұру,
секіру, Т.б.
Осылайша дайындаушы жаттығулардың барлығы сезімдерге, эмоциялық күйге
назарды шоғырландыруды жүзеге асырады. Джейн Райнның сөзі бойынша бұл әрбір
қатысушыға өзін айқындаудың бағытын өзі анықтауға мүмкіндік береді.
Бастапқы кезде жетекші сурет СеЛУ немесе басқа да шығармашылық ісәрекетпен
айналысу арқылы қатысушылардың өзін айқындаудың еркіндігіне қол жеткізуге
көмектесуі керек. Автордың көрсетуі бойынша тапсырмалар қорқынышты
тудырмауға, сананың бю~ылауын әлсіретуге және қатысушыларға өздерінің ішкі
күйін көрсетуге көмектеседі. {{өніл күйді, өз қиялынан бір нәрсені немесе
махаббат, жек көру, сұлулық, еркіндік туралы өздерінің түсініктерін
бейнелеуді сұрауға болады. Тапсырманы орындап болған соң қатысушыларға
өздерінің қайғыруларын айтып беру ұсынылады. қиялдағы ойларды бейнелеу
кезінде басып отырылған эмоциялар көрініс табуы мүмкін. Осындай жағдайда
топ болып жұмыс істеуге болады.
"Көңіл-күй бейнесі мен пластикасы"
Пластилинмен және түсті қамырмен жасалатын жұмыс. қамыр кішкентай
балалар үшін қолайлы әрі І:ауіпсіз мюериал болып табылады. Осы жаттығуды
. . . агрессивТl эмоциялар, деструктивТl МіНез-құлық, қорқыныш
терапиясында
қолданған пайдалы.
Бастапқы кезде белгілі бір түсі бар қамыр немесе пластилиннен келісті
форма жасау ұсынылады. Кейін көңіл-күй түсіне сәйкес қатысушылар топқа
бірігеді. Әркім өз оқиғасын айтып береді. Кейін индивидуалды жұмыстардан
бір түсті ұжымдық композиция жасалады (ТақЪРJыптар: Менің әлемім, Менің
жан дүнием, Пластилиннен жасалған кала, Пластилинді жұмақ, т.б.).
қатысушылар өнімінің тақырыбы мен сюжетін, атын өздері ойлап тапса дұрыс
болады.
Материалдардың ИlЛlМДШІГ1 жұмыска көптеген өзгерістерді еНГізуге,
сәйкесінше эмоциялық көңіл,-күйді түзетіп жақсартуға жағдай жасайды.
Негативті эмоциялар топтың жағымды, тілектестік атмосферасында еріп,

жоғалып кетуі мүмкін. Осындай мақсатта терапия ұжымдық форма жасаумен
аяқталады, яғни жеке пластилиндік фрагменттерден бір түсті Көңіл-күй
шарын жасау.
Осы жаттыудың басқа түріндегі HҮCH~ay нақтырақ болуы мүмкін:
-белгілі бір көңіл-күйді бейнелеңіз (не\1есе өзіңіздің қиялдарыңызды;
бақыт, сұлулық, махаббат, еркіндік, сезім, Т.б. туралы түсініктеріңізді).
-өзіңіздің Мен бейнесін жасаңыз (субт~~лғаны).
-метафора қолдану арқылы пластилиннен өзіңіздің ұнайтын және ұнамайтын
қасиеттеріңізді беЙнелеңіз.
-презентациялаудың кез келген түрін І,олдана отырып пластикалық бейнеде
көрініс табатын өзіңіздің қаЙғыруларын.ызды бейнелеп беріңіз.
Пластилиннен, қамырдан, саз балшықтан форма жасау көркемдік бейненің
. . . .
символдық мәНІ мен түрш өзгерту! МҮМКІН, сондықтан да ол өзге координат
жүйесінде жаңа Мен бейнесін, өнімді қарым-қатынасты, тұлғаның \
құндылықтарын модельдеуге көмектес етін тиімді арт-терапиялық тәсіл болып
\ табылады.
ПаЙдал.l кеңес
Түрлі түсті қамыр жасау рецепті: 250 мл. қайнатылған су, 10 гр. шарап
сірке суы, тағамдық бояғыштық пакетигі (пишевой краситель), өсімдік майының
З ас қасығы, 125 гр. тұз, 250 гр. ұн. Үнды қайнап тұрған ерітіндіге қосып,
тез араластыру керек (қайнатылған қамыр технологиясы бойынша).
СезіМДI~рді бояу
~ы жаттьн~уды екі кезең бойь~нша өткізген дұрыс. Бастапқыдан қатысушылар
А4 парағына абстракты түрде сызықтар мен формалар арқылы өз тәжірибесінен
белгілі ең жаРІ:ЫН сезімдерді жай қаламмен бейнелеуі керек. Мазасыз және
тұйық балалармен жұмыс жасаған кезде АЗ форматын, көркемдік көмірді немесе
сангинаны қолданған дұрыс. Бейнеленген сезімдердің атауы суреттердің екінші
бетіне жазылады. Кейін әр бейнеге сәйкес түсті таңдай отырып суреттерді
бояу І:ажет.
Бұл жаттығу көркем түрде теренде жатқан сезімдерді бейнелеуге, яғни
іштей серпіліске жетуге көмектеседі. Бұл өздерінің эмоция:ларын ұстай
алмайтын және агрессия немесе деструкті мінез-құлыққа бейім субъектілер мен
жұмыс жасағанда пайдалы.
Психологтың міндеті өздершш сезімдерін шынайы білдіруге және
басқаларға қатысты сыйластықпен қарауға түрткі болу. Балаларға сезімдер
мен моральді байланыстыра білуді үйрену керек.
Біртіндеп өзінің басым сезімдерін зерттеуге және анализдеуге қажет құнды
тәжірибе мен батылдық жиналады. Осындай сезімдерді үғынуға көмектесу
арттерапияльщ ойындар мен жаттығулардың психотерапиялық қорын құрайды.
Себебі ұғынылған және ұғынылмаған эмоциялардың арасындағы конфликт
невроздардың негізі болып табылады.

Балалық Ш&.ққа саяхат
Ерте кездегі еске түсірулердің суреттері автордың оны қоршаған ортамен
өзара байланысының өзінше бір метафс,расы ретінде қарастырылады. Балалық
еске түсірулер тұлға аралық қатынастардың символикалық моделі ретінде өзара
әрекеттесу дің индивидуалды ерекшелі ктерін, коммуникативті қиындықтарды
және оларды шешудің тәсілдерін, бұрынғы және қазіргі кездегі жауап
қайтарудың сипатын бейнелейді деп есептелінеді. Аталған феномен бейнелеу
өнерінің табиғатымен тығыз байланысты және арт-терапиялық диагностика
контеКСТІНде үлкен маН,ызға ие.
Балалық еске түсірулердің сөздері ме н суреттері субъектінің ішкі
өмірімен байланысты сезімдерді шығармашыЛJ::'Щ тұрғыдан айқындауға үлкен
түрткі болып табылады.
Сондықтан бірнеше терапиялық сабақтардың тақырыбы мынадай болуы мүмкін:
Өзіме бала сияқты ойнауды р.ұК,сат ете аламын.
Тапсырмалардың бірі: жазбайтын қолмен балалық шақтан ең сүйікті ойынды
салып, суретке атау беру керек.
Мақсатқа байланысты нұсқау балалық еске түсірудің эмоциялық бояуын
таңдауға еркіндік қалдырады. Дәлірек аtітқанда:
жазбайтын қолмен балалық шақтын, белгілі оқиғасын салу; жазбайтын қолмен
балалық шақтьщ ең жарқын еске түсіруін салу.
Жұмыста жұмсақ бейнелеу құралдарын (балауыздан жасалған борлар, пастель)
және форматы үлкен қағаздарды (АЗ және одан үлкендерін) қолданған дұрыс.
Оң қолмен жазатын адамдар сол қолымен сурет салу кеЗІНде өздеРІНІҢ
қабілеттерінің шекарасын кеңейтеді, ~aHa бақылауын азайтып, сезімдерге
қарайды, яғни спонтанды бола бастайды. Ол өз суретінің көркемділігі туралы
ойламай, жай сурет сала бастайды. Осындай кезде күшті қайғырулардың,
балалық қорқыныштың көрініс табуы және жарқын шығармашылық бейнелердің
пайда болуы мүмкін.
Неліктен осы балалық ойда пайда болғанын талқылаған дұрыс. Адам
бейнелермен жұмыс істеу кезінде өзін қалай сезінді және өзін қазір қалай
сезініп жатыр? Еске түскен оқиғаның азтордың өмірлік сценариімен,
мінезқұлықтың басым жақтарымен қандай байланысы бар? Оның қазіргі өмірінде
қалай көрініс тауып жатыр?
Келесі терапиялардағы балалық еске түсірулердің тақырыбы мынадай болуы
мүмкін: Менің бірінші өтірігім, EI~ '~CTe қалған оқиға, Мен -
кішкентай бала, Мен кішкентай болған кезімде ... , Балалық құпия, т.б.
、
тез өтіп кетеді.
(:]өздер мен символдар өзіндік реттеудің табиғи механизмдерін қосуға
қабілетті жарқын әсерлер мен шынайы сезімдерді оятатыны белгілі.
қорқыныш сезім (эмоциялық компонент) міндетті түрде қимылдық
мазасыздықты (моторлық компонент), адамның ойының өзгеруін тудыратыны
жалпыға белгілі. Демек жағымды бей нені суреттеп қиялдаған кезде мимика,
жест,қимылдар өзіне және басқаларға леген қарым-қатынаста көрініс
табатын рахаттану сезімін бастан өткізуге болады. Сондықтан терапия
мақсатында жағымды тақырыптар пайдалы: "Мен жақсымын", "Балалық шағымның ең
жарқын әсерлері", "Қуаныш".
Арт-терапиялық техникалардың нәтижелілігін қатысушылардың өздерінің
.. . П1юрлерІ, олардың тұрақты түрде терапияға қатысуға деген
құлшыныстары ,
сонымен қатар өзара қapым-қaтынас тaғы жағымды өзгерістер және басқа да
белгілер дәлелдейді.
Арт-терапияның тиімділігінің жалпыланған белгісі болып қатысушылардьщ
көңіл-күйінің әлеуметтік және психологиялық динамикасының көрсеткіші
есептеледі.
Жалпы алғанда, ұсынылған техникалар мен жаттығулар жан-жақты болып
табылады. Олар айна секілді шынайы нмірдегі адамның мінез-құлық моделін
бейнелейді.
Кемпірқосақтың түстері. (Радуга). (ІОмин.)
Бұл неПЗІНен кооперпацияға арналған жатгығу. Жатгығу cәтri болу үшін әр
ойыншы бірін - бірі жан тәнімен түсінісуі керек, нәтежиеСІНде ойынның баяу
жүруіне қарамастан олар бір ритмге және бірдей жағымды көңіл күйде болуы
керек.
1. Ойыншылар шағын 5-6 адамнан тұратын топқа бөлінеді. Әр топ өздерінің
шеңберлерін жасап бір басшы сайлайды және ол жоғары дауыспен үшке дейін
санау керек. Топ басшы 3 деп айтқан cәтre қалғандары бірдей түсті айтып
хормен айту керек. Мысалы: қызыл, қара, көк. Ойынның мақсаты - әр топтың
мүшелері алдын ала келіспей ақ бәрі бірдей түсті айтуында. Осымен қоса мына
шартгарды орындау керек: ойыншылар бір түсті екінші рет қайталамау керек.
2. Жатгығу барлық ойыншы бірдей түсті айтқанда бітеді.
Диагностика 9.Арт - терапия(Пың -жyprіз-іл-У-Кe3eftдері\
1. Дайындық кезенj яғни, шығармашылық жұмысқа дайындық. Бұл кезеңнің
міндеті - топ мүшелерінің СПJнтандық көркемсурет іс-әрекетіне дайын
болулары және топ мүшелеріfін өзара тіл табысып, қаРЫМ-І:атынасқа түсе
алуы. Бұл жерде ПСИХОЛОГЕЯ.1ық ойындар, қимыл-қозғалыс, билейтін
жаттығулар, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.