Microsoft Access 2000 мәліметтер базасын басқару жүйесімен жұмыс істеу негіздері

Жоспар
Кіріспе

1 Access мәліметтер базасымен жұмыс істеу
2 Кестелермен жұмыс істеу
3 Кесте аралық байланыстарды құру
4 Сұраныстармен жұмыс істеу
5 Сұрыптау шартын пайдалану
6 Қалыптармен жұмыс істеу

Беттер - Access 2000 версиясына ғана енетін жаңа объект. Қалыптар сияқты бұл объект мәліметтерге қатынауды қамтамасыз етеді. Бірақ бұл қатынау Интернет желісі арқылы жүреді.
Қатынау беттерінің көмегімен базадағы мәліметтерді өте қашықта орналасқан тұтынушыға жіберу мәселесі шешіледі. Мәліметтер базасының өлшемдері өте үлкен болғандықтан, оларды баяу қозғалатын байланыс арналары арқылы жіберу өте қолайсыз. Оның үстіне қазіргі кездегі Web- броузерлерінің мәліметтер базасымен жұмыс істеу функциялары жоқ. Бұл қызметті қатынау беттері орындайды. Олардың өлшемдері кішірек, HTML пішімінде жазыла алады және баяу байланыс тораптары арқылы беріліп, стандартты броузерлерде шығарыла алады. Содықтан пішімі бойынша ол Web-құжат болады және оны кез келген Web-құжатқа кірістіруге болады.
Басқа объектілерден айырмашылығы қатынау беттерінің екі түрлі табиғаты бар. Мәліметтер базасының басқа объектілері ішкі объектілер болып табылады. Мысалы, кестені (немесе сұранысты, қалыпты) біз жеке файл ретінде қарастыра алмаймыз. Олар мәліметтер базасы файлының ішінде орналасады. Операциялық жүйе аталған объектілермен жұмыс істей алмайды, өйткені олар жеке файл емес.
Олармен тек мәліметтер базасын басқару жүйесі ғана жұмыс істей алады. Ал қатынау беттерінің екі түрлі объект ретінді бейнелену қасиеті бар: мәліметтер базасының ішкі объектісі ретінде оларды редакциялауға болады және сыртқы операциялық жүйедегі HTML пішімінде жазылған файл ретінде қарастыруға болады.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Microsoft Access 2000 мәліметтер базасын басқару жүйесімен жұмыс істеу
негіздері
Access мәліметтер базасымен жұмыс істеу
Microsoft Access 2000 программасы ұсынып отырған мәліметтер базасының
негізгі объектілерін құру құралдарын қарастыралық. Бұл құралдар келесідей
топтастырылған:
• Конструктор режимі (қолмен енгізу құралы);
• Шебердің көмегімен (автоматтандыру құралы);
• Қарапайым объектілерді жасаудың жеделдетілген құралдары.

Кестелермен жұмыс істеу
Кестені құру
Microsoft Access-те кез келген объектімен жұмыс істеу Мәліметтер
базасы терезесінен басталады. Оның сол жақ панелінде Access-тің негізгі
объектілері орналасқан. Кестені құру үшін сол жақ панельден кестені басқару
элементін таңдап аламыз.
Оң жақ панельде жаңа кестені құруға арналған басқару элементтері мен
мәліметтер базасында бұрыннан бар кестелер тізімі келтірілген. Шебердің
көмегімен кестені құру жұмысты жеделдетуге арналғандықтан мұнда Microsoft
Access-тің негізгі құрылымдары мен әдістерін игеру қиын. Бұл режим Access-
те жұмыс істеп үйренген профессионалдарға арналған. Сондықтан біз кестені
құруды қолмен жүзеге асыратын Конструктор режимінде бастаймыз.
Кестелердің Конструктор терезесі 39-суретте көрсетілген. Осы суретте
көрсетілген терезе кестенің құрылымын дайындау мен редакциялауға арналған
графиктік бланк болып табылады. Бірінші бағанға өріс атаулары енгізіледі.
Егер қолтаңба қасиеті енгізілмесе, онда болашақ кестенің сәйкес бағаны өріс
атауымен аталады. Әрбір өрістің атауының жанында мәліметтер типі бағанында
оның типі көрсетіледі. Ол үшн сол ұяшыққа тышқан батырмасын бассақ, төмен
бағытталған жебелік батырмасы пайда болады, оның ішіне кіріп тізімнен
қажетті типті таңдап аламыз.
Бланкінің төменгі жағында өріс қасиеттерінің тізімі орналасқан. Оның
кейбіреулері өзі алдын-ала берілген. Жалпы алғанда өріс қасиеттерін енгізу
міндетті емес. Оны өз қалауымызша баптауымызға болады.
Кестені құрған кезде түйінді өрісті енгізген дұрыс. Сол арқылы
кестелер арасындағы байланысты ұйымдастыруға болады. Қандай да бір өрісті
түйінді өріс ретінде беру үшін, өріс атауына тышқанның оқ жақ батырмасын
басып, шыққан жанама менюден Түйінді өріс бөлімін таңдап алу керек.
Кестенің құрылымын дайындап болған соң, бланкіні жабу батырмасын
басамыз. Жабу кезінде жаңа кестені Кесте1 деген атпен сақтау жайлы
программаның сұранысы пайда болады. Жаңа кестеге мағыналы ат қоямыз.
Дайын болған кестені Мәліметтер базасы терезесіндегі кестелер
тізіміне қосылады. Құрылған кесте осы терезеде тышқанның батырмасын екі рет
басу арқылы ашылады. Жаңа кесте ешқандай жазбалары жоқ бағандардың атауынан
тұрады. Мәліметтер әдеттегідей толтырылады. Ұяшықтан ұяшыққа өту Tаb
пернесі арқылы жүргізіледі. Кестенің төменгі жағында Өту батырмалар панелі
орналасқан. Жазбалар саны өте көп болған жағдайда кестеде жылжу үшін осы
панельдің элементтерін пайдаланған дұрыс. Енгізу барысында мәліметтер
ұяшықтан тысқа шығып кетсе, бізге белгілі әдіспен, яғни тышқанның
нұсқағышын бағандардың шекарасына орналастырып, қажетімізше жылжытамыз.
Кестеге мәліметтер енгізілгеннен кейін оны сақтаудың қажеті жоқ,
барлық мәліметтер автоматты түрде сақталынады.
Кестенің құрылымын өзгерту қажеттілігі туған жағдайда, оны
Конструктор режимінде ашу қажет.
Кесте аралық байланыстарды құру
Егер мәліметтер базасының құрылымы бұрыннан дайындалып, кестелер
арасындағы байланыстар белгіленіп қойылған болса, онда кестеаралық
қатынастарды құру қиынға түспейді. Ол үшін Сервис→Мәліметтер схемасы
терезесінде кестеаралық байланыстарды орнатамыз.
Осы тереземен қатар Кестелерді қосу сұхбат терезесі ашылады. Оның
Кестелер қыстырмасынан өзара байланыстырылатын кестелерді таңдап аламыз.
Мәліметтер схемасы терезесінде таңдап алынған кестелердің өрістер тізімі
ашылады. Бір кестеден бір немесе бірнеше өрісті ерекшелеп, тышқан
нұсқағышымен іліп алып, екінші кестеге апарып тышқан батырмасын жіберсек,
Байланыстарды өзгерту терезесі ашылады. Байланыстарды өзгерту терезесінің
оң жақ панелінен байланыс орнатылатын өрістер таңдалынып алынады.
Байланыстарды өзгерт терезесін жауып, Мәліметтер схемасы терезесіне
ораламыз. Орнатылған кестеаралық байланыс Мәліметтер схемасы терезесінде әр
кестенің екі өрісінің арасындағы сызық түрінде бейнеленеді. Оның ішінде бір
кесте – негізгі, ал қалғаны бағыныңқы болып табылады. Негізгі кесте деп
байланысқа өзінің түйінді өрісімен қатынасқан кестені айтады. Түйінді
өрістің атауы мәліметтер схемасында майлы қаріппен көрсетіледі.
Бұл жерде мынадай сұрақ туады: "Кестеаралық байланыс не үшін қажет?"
деген. Байланыстар мынандай екі негізгі қолданыс тауып отыр:
• бірінші – мәліметтердің тұтастығын қамтамасыз ету;
• екінші – мәліметтер базасына қызмет көрсетуді автоматтандыру.
Мысалмен қарастырайық, жоғарыда айтылған мәліметтер базасының
Клиенттер кестесінен қайсібір клиенттің мәліметтері өшіріліп тасталсын,
бірақ Жазылу кестесінде өшірілмей қалып қойсын. Сонда Жазылу кестесінде
тек контракт нөмірі ғана бар, не аты-жөні, не адресі жоқ клиент тіркеулі
болып шығады. Контрактісінің нөмірі бойынша оны анықтау мүмкін емес. Міне
осы мысал мәліметтер тұтастығы бұзылғандығын көрсетеді.
Бұл жағдайда мәліметтер базасының иесі үш түрлі әрекет жасай алады:
• мәліметтердің тұтастығын сақтау үшін ешқандай әрекет жасамау;
• негізгі кестенің түйінді өрісінен мәліметтерді өшіруге тиым салу;
• негізгі кестенің түйінді өрісінен мәліметтерді өшіруге рұқсат ету
және онымен байланысты кестелерге қайтадан өзгерістер енгізу.
Бұл өзгерістерді қолмен енгізу мүмкін емес, сондықтан автоматтандыру
құралдарын пайдаланамыз.
Байланыс қасиеттерін баптау үшін Мәліметтер схемасы терезесінде екі
кестені қосушы сызықты ерекшелеп алып, оған тышқанның оң жақ батырмасын
шертіп, байланыстың жанама менюін ашу қажет. Соның ішінен Байланыстарды
өзгерту бөлімін таңдап алсақ, Байланыстарды өзгерісі сұхбат терезесі
ашылады. Мұнда өзара байланыс орнатылған кестелердің атаулары мен ондағы
байланысқа қатысушы өрістер көрсетіледі. Оның астында мәліметтер
тұтастығын қамтамасыз ету шарттары көрсетілген басқару элементтері
берілген.
Егер Мәліметтердің тұтастығын қамтамасыз ету жалаушасы қойылған
болса, онда негізгі кестенің түйінді өрісінен мәліметтерді өшіру мүмкін
емес.
Егер Байланысқан өрістерді каскадты түрде жаңарту және Байланысқан
жазбаларды каскадты түрде өшіру жалаушалары қойылған болса, онда
сәйкесінше негізгі кестенің түйінді өрісінде жүргізілген өзгерістер
автоматты түрде байланысқан кестелерде де жүргізіледі.
Сұраныстармен жұмыс істеу
Кестелер мәліметтер базасының ең негізгі, құнды объектісі
болғандықтан, оған тек базаны құрушы адам ғана қатынай алатындай болуы
керек. Ал басқа қолданушылар базадан мәліметтер алу үшін сұраныстарды
қолдануы қажет. Мәліметтер базасын жобалаушы барлық қажетті сұраныстарды
алдын-ала даярлап қояды. Егер қолданушы өзіне қажет мәліметтерді таба
алмаса, онда ол жаңа сұраныс дайындауды қажет етеді.
Егер бізге керек сұраныс мәліметтер базасында бар болса, оны
Мәліметтер базасы терезесіндегі Сұраныс панелін екі рет шерту әдісі арқылы
таңдап аламыз.
Сұранысты конструктордың көмегімен даярлау
Ол үшін Мәліметтер базасы терезесінің сол жағындағы Сұраныс
элементін таңдап алып, оң жақ терезедегі Конструкторлар режимінде сұранысты
даярлау командасын таңдасақ, Үлгі бойынша сұраныс бланкі терезесі ашылады.
Үлгі бойынша сұранысты даярлау өте оңай жүргізіледі. Жанама менюдің
көмегімен бланкінің жоғарғы бөлігінде қажетті кестелерді ашып алады. Соның
ішінен құрылатын сұранысқа қажет өрістерді тышқанның көмегімен таңдап
алады. Сол кезде бланкінің төменгі жағындағы бағандар автоматты түрде
толтырылады. Сұраныстың құрылымын даярлап болған соң, оны жаңа атпен
сақтап қояды. Осылайша құрылған сұраныс – таңдамаға сұраныс деп аталады.
Таңдамаға сұраныс нәтижесінде алынған мәліметтерді қандай да бір
өріс бойынша реттеп орналастырғыңыз келсе, сұрыптауды қолданамыз. Төменгі
бланкінің сол жағында Сұрыптау деген жол орналасқан. Сол батырмаға екі рет
басу арқылы ашылған тізімнен сұрыптау әдісін таңдап алуға болады: өсу
немесе кему бойынша. Төменгі бланкінің Экранға шығару жолында жалпы
жағдайда Барлық өрістер үшін экранға шығарылсын деген (V) жалауша
қойылған. Егер қандай да бір өрістің мәліметтерін экранға шығармай жасырып
қалу керек болса, онда сәйкес жалаушаны алып тастауға болады.
Сұрыптау шартын пайдалану
Мәліметтерді қандай да бір критерий бойынша сұрыптауды қамтамасыз
етудің қосымша құралы болып Сұрыптау шарты есептеледі. Оған сәйкес келетін
жол Үлгі бойынша сұраныс бланкісінің ең төменгі жағында орналасқан. Әрбір
өріс үшін осы жолда жеке дара шарт беруге болады.
Есептеулері бар сұраныс
Бұл сұраныс берілген өрістерде, қандай да бір ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.