Сот төрелігі

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... .3
Негізгі бөлім
1. Сот төрелігі конституциялық принциптері ... ... ...4
2. Азаматтық сот өндірісі ... ... ... ... 6
3. Азаматтық іс қозғау ... ... ... ... ... 7
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... .11

Сот билігі азаматтық, әкімшілік және қылмыстық сот өндірісі арқылы жүзеге асырылады. Сот билігі органдарына: Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты, сондай-ақ төменгі буындағы соттар жатады. Қазақстандық сот өндірісі төрелік процестің жекелеген тармағының болмауымен ерекшеленеді. Экономикалық даулар олардың субъектілеріне қарамастан азаматтық сот өндірісі аясында шешіледі. Соттар қаралып жатқан істер бойынша шешім, үкім, анықтама, қаулы және бұйрық үлгісіндегі сот актілерін қабылдайды. Сот билігі деп соттар жүзеге асыратын адамдардың мінез құлқына және әлеуметтік процестерге ықпал ету мүмкіндігі мен қабілетін айтамыз. Сот билігі Қазакстан Республиқасының атынан жүзеге асырылады және оның мақсат-міндеті азаматтар мен ұйымдардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қорғауды. Республикя Конституциясының, заңдарының, өзге де нормативтік-құқықтық актілерінің халықаралық шарттарының орындалуын қамтамасыз ету. Ол осылардын негізінде туындайтын барлық істер мен дауларға қатысты болады. Соттар шешімдерінің, үкімдері мен өзге де қаулыларының Рестгубликаның бүкіл аумағында міндетті күші болады, оларды орындамау, сол сияқты сотты сыйламаудын өзге де көріністері заң бойынша жауапкершілікке әкеліп соғады (Конституцияның 76-бабы, "Қазақстан Республиқасындагы соттар және судьялардың мәртебедері туралы" Президенттің, № 2694 заң күші бар Жарлығының 1-бабы). Сот билігі сотта іс жүргізудін азаматтық, қылмыстық және заңмен белгіленгеи өзге де нысандары арқылы жүзете асырылады (Конституцияның 75-бабы, Жарлықшн 1 бабы).

1. Сапарғалиев Ғ.,Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы». Алматы,1998ж. 3-бет
2. Жоламан Қ., Мұхтарова А., Тәуекелов А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы, 1999ж. 5-бет
3. Ағдарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» 6-бет
4. Ағдарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясының мәселелері». Оқу құралы.-Алматы : Заң әдебиеті, 2008. 8-бет

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... 3
Негізгі бөлім
1. Сот төрелігі конституциялық
принциптері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2. Азаматтық сот
өндірісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..6
3. Азаматтық іс
қозғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .7
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... .10
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..11

Кіріспе
Сот билігі азаматтық, әкімшілік және қылмыстық сот өндірісі арқылы
жүзеге асырылады. Сот билігі органдарына: Қазақстан Республикасы Жоғарғы
Соты, сондай-ақ төменгі буындағы соттар жатады. Қазақстанды қ сот өндірісі
төрелік процестің жекелеген тармағының болмауымен
ерекшеленеді. Экономикалық даулар олардың субъектілеріне қарамастан
азаматтық сот өндірісі аясында шешіледі. Соттар қаралып жатқан істер
бойынша шешім, үкім, анықтама, қаулы және бұйрық үлгісіндегі сот актілерін
қабылдайды. Сот билігі деп соттар жүзеге асыратын адамдардың мінез құлқына
және әлеуметтік процестерге ықпал ету мүмкіндігі мен қабілетін айтамыз. Сот
билігі Қазакстан Республиқасының атынан жүзеге асырылады және оның мақсат-
міндеті азаматтар мен ұйымдардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды
мүдделерін қорғауды. Республикя Конституциясының, заңдарының, өзге де
нормативтік-құқықтық актілерінің халықаралық шарттарының орындалуын
қамтамасыз ету. Ол осылардын негізінде туындайтын барлық істер мен
дауларға қатысты болады. Соттар шешімдерінің, үкімдері мен өзге де
қаулыларының Рестгубликаның бүкіл аумағында міндетті күші болады, оларды
орындамау, сол сияқты сотты сыйламаудын өзге де көріністері заң бойынша
жауапкершілікке әкеліп соғады (Конституцияның 76-бабы, "Қазақстан
Республиқасындагы соттар және судьялардың мәртебедері туралы" Президенттің,
№ 2694 заң күші бар Жарлығының 1-бабы). Сот билігі сотта іс жүргізудін
азаматтық, қылмыстық және заңмен белгіленгеи өзге де нысандары арқылы
жүзете асырылады (Конституцияның 75-бабы, Жарлықшн 1 бабы). Сот билігінің
Қазақстандаш иелері құқық қорғау орғандары пирамидасының жоғаргы сатысын
айғақтайтын соттар болып саналады Құқық Корғау қызметінің жүйесінде сот
төрелігі орталық орын алады. Оны соттардың мемлексттік мәжбүрлеу шараларын
қолдана отырып және заңда белгіленген тәртіп пен рәсімді сақтай отырып.
қылмыстық, азаматтық және өзге де істерді қарау мен шешу жөніңдегі құқық
қорғау қызметі деп түсіну керек[1].
1.Сот төрелігі конституциялық принциптері
Сот төрелігі конституциялық принциптерге — сот қызметін ұйымдастырудың
және реттеудін мәні мен мазмұнын анықтайтын жалпы басшылық идеялары мен
ережелерін сәйкес жүзеге асырылады. Оған қүкық қоріау кызметінін барлық
жалпы принциптері жатады.Бұған қоса, онын тек қана өзіне тән сағалары бар,
мәселен:
1. Сот төрелігін тек сот қана жүзеге асырады.
(Қазақстан Республиқасының Конституциясының 75-бабының 1 тармағы). Ол
мыналардан көрініс табады:
• соттардың айырықяза юрисдикциясында жатқызылған істерді ешқандай басқа
орғанлар қарай алмайды;
• сот құзыретін, онын юрисдицияасының аясын, сот ісін жүргізуді жүэеге
асырудын тәртібін заң белгшейаі және оны ешкім ез бетінше өзгерте
алмайды;
• қандай да бір атаумен төтенше немесе арнаулы соттарды құруға жол
берілмейді;
• адамды қылмыс жасағаны үшін кінәлі деп табуға тек соттың ғана құқығы
бар;
• қылмыстық жаза тағайындауға тек соттыц ғана қүкыгы бар;
• сот қаулыларын тек жоғары тұрған сот қана белгіленген тәртіп бойынша
бұзуы мүмкін.
2.Судья сот төрелігін жүзеге асыру кезінде тәуелсіз жәнеКонституция мен
заңға ғана бағынады (Қазақстан Республиқасы Конституциясы 77-бабының 1 және
2-тармақтары) Сот төрелігін іске асыру жөніндегі соттың қызметіне қандай да
болсын араласуға жол берілмсйді және ол заң бойынша жауапкершілікке әкеп
соғады. Нақты істер бойынша судьялар есеп бермейді, Бұл принциптің мәні
сотқа бөгде біреулердің араласуынсыз, қандай да бір қысымсыз немесе өзге де
сырттан жасалатын ықпалсыз өз бетінше жауапға шешімдер қабылдауға шынайы
мүмкіндік беретіндей жағдай туғызуға ұмтылу болып табылады.
3. Сот төрелігі тараптардың тартысы және тең құқықтылығы
негізінде жүзеге асырылады (Қазақстан Республиқасы Президентінің Қазакстан
Республиқасындағы соттар және судьялардың мәртебесі турады" 1995 жылы 20
желтоқсандағы №2694 заң күші бар Жарлығының 4 және 9-баптары).
4. Барлық мемлекеттік және мемлекеттік емес орғандар, лауазымды
адамдар мен азаматтар үшін сот төрелігі актісінің міпдетті күші бар. Заңды
күшіне енген сот қаулылары Қазақстан Республиқасының барлық аумағында
орындалуға тиіс.
5. Сот терелігін жүзеге асыруда судья мынадай ережелерді басшылыққа
алады:
• бір құқық бұзушылық үшін ешкімді де қайтадан қылмыстық немесе
әкімишлік жауапқа тартуға болмайды;
• өзіне заңмен көзделген сотшлыгын оның келісімінсіз ешкімнің өзгертуіне
болмайды;
• сотта әркім өз сезін тыңдатуға құқылы;
• ешкім өзіне-өзі, жүбайына (зайыбына) және заңмен белгіленген шектегі
жақын туыстарына қарсы айғақ беруге міндетті емес.
• Діни қызметшілер өздеріне сеніп сырын ашқандарға қарсы куәгер болуға
міндетті емес;
• қылмыстық заңды үқсастыгына қарап қолдануға жол берілмейді.
6. Сот төрелігінің кінәсіздік презумпциясы принципін ерекше атап өту
керек. Оның мәні адамның кінәлі екендігі заңды күшіне енген сот үкімімен
танылғанша. ол жасалған қылмысқа кінәлі емес деп есептеледі.
Жоғарғы Сот – төменгі буындағы соттардың азаматтық, қылмыстық,
шаруашылық және басқа да сот істері бойынша заңда көрсетілген процесуалды
формада олардың қызметтеріне сот қадағалу жүргізіп, сот практикасы
мәселелері бойынша түсінік береді.
Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің 1997 жылғы 6
наурыздағы №3 қаулысына сәйкес "Қазақстан Республикасы Конституциясының 4
бабы 1 тармағының нормасымен бекітілетін, қолданылатын құқық Жоғарғы Соттың
нормативтік қаулылары болып табылады дегенді Қазақстан Республикасының
Жоғарғы Соты сот практикасында заңнамалық нормалар, оның ішінде Конституция
нормаларын қолдану мәселелері бойынша ғана нормативтік қаулылар шығаруға
өкілетті деп түсінген жөн".
Қазақстанның сот билігі жүйесін пирамида түрінде елестетуге болады,
оның барлық бөліктері заңда белгіленген өзара қарым-қатынастармен өзара
байланысты[2].
Қазақстан Республикасы Конституциясының 13 -бабының 2-тармағына сәйкес
әркім өз құқықтары мен бостандықтарын сот арқылы қорғауға құқылы, ал
Қазақстан Республикасы Президентінің Конституциялық заң күші бар "Қазақстан
Республикасындағы соттар және судьялар мәртебесі туралы" жарлығы 5-бабының
1 және 2 тармақтары әр азаматқа мемлекеттік органдардың, үйымдардың,
лауазымды және басқа түлғалардың Қ.Р.Конституциясында және зандарында
көзделген құқықтарына, бостандықтарына және занды мүдделеріне нұқсан
келтіретін заңсыз шешімдері мен әрекеттерінен сот арқылы қорғалуына
кепілдік береді.

2.Азаматтық сот өндірісі
Заңда азаматтардың түрлі қарым-қатынастарда бұзылған құқығы мен
мүдделерін қорғау көзделеді: отбасы, тұрғын үй, мүліктік, еңбек және басқа.
Егер азаматтар осы салаларда олардың құқығы мен мүдделері бұзылды деп
есептесе, заң оларға тікелей сотқа арызбен шағымдану мүмкіндігін береді.
Мұндай арыз талап қою деп аталады. Оны берген сәттен бастап азаматтық сот
ісін жүргізу бойынша талап қою ісі жүргізіледі.
Талап қою арызы – талапты қамтитын негізгі құжат, ол бойынша іс
жөнінде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.