Электрондық оқулықтың сипаттамасы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 29 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 3

1 ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚУЛЫҚ ТУРАЛЫ НЕГІЗГІ ҰҒЫМ 4
1.1 Электрондық оқулық туралы мағұлмат. 5
1.2 Электрондық оқулықтың сипаттамасы.
1.3 Электрондық оқулықтың тиімділігі, негізін жасау кезеңдері 6
1.4 Электрондық оқыту құралдарымен жұмыс жасаудың тиімділігі, пайдасы 7

2 ОРТА МЕКТЕП МҰҒАЛІМІНЕ АРНАЛҒАН ИНФОРОМАТИКА ПӘНІ БОЙЫНША
ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНДІ ҚҰРАСТЫРУ
2.1 Информатика пәні бойынша мұғалімге арналған оқу – әдістемелік
кешенді сипаттау. Оның құрылымы мен пайдасы.
2.2 Бағдарламалау тілін оқыту әдістемесі
2.3 Бағдарламалау тілін оқыту әдістемелерінің сараптамасы

3 ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУДАҒЫ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖӘНЕ БАҒДАРЛАМАЛАУ ТІЛДЕРІ
3.1 Информатиканы оқыту әдіс курсына бағдарламалау тілін және
технологиясын таңдау
3.2 Информатика пәнін оқытудың тиімді әдістерін анықтау
3.3 Қазіргі заманғы қолданыс аясындағы бағдарламалау тілдері

ҚОРЫТЫНДЫ

ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТЕР ТІЗІМІ

ҚОСЫМША

КІРІСПЕ

Дипломдық жоба тақырыбының өзектілігі

Қазіргі уақытта дамыған заманның ақпараттандыру кезеңінде оның барлық
мүшелері олардың қоғамдық жағдайына қарамастан өзінің қызмет барысында
алдында тұрған міндеттерді шешу ақпарат пен білімді пайдаланады. Кітаптар,
патенттар, журналдар, есептер, идеялар шоғырланған білім, тәжірибе, жалпы
қоғамның барлық танымдық талабының қоры техникалық деңгейде күнделікті
өндірістік, ғылыми, жалпы білімдік және басқа да қызмет түрлерінде әрдайым
көбейіп отырады. Ақпарат құндылығы мен ақпараттық қызмет көрсетудің салмағы
қазіргі қоғам өмірінде жедел түрде өсуде. Бұл ақпараттандыру процесі
кезінде материалдық құндылығы болмаса да басты рөл деуге негіз береді.
Дипломдық жұмыстың өзектілігі, соңғы кездегі электрондық оқулықтарды
жасау тақырыбының мемлекет деңгейінде талап етілуі және кеңінен
талқылануынан болса керек. Қазіргі кездегі білім беру жүйесі, ақпараттық
технологияларды және компьютерлік телекоммуникацияны белсене пайдалануда.
Әсіресе қашықтықтан оқыту жүйесі жылдам дамып келеді, осыған байланысты
білім беру орталықтарының, күшті компьютерлік техникамен және Интернет
желісімен жабдықтау факторларына жағдай жасайды. Өздігінен білім алу
мақсатымен және қашықтықтан білім берудің құрамды бөлігі ретінде
электрондық оқулықтарды пайдалануға болады.
Бүгінде білім беру жүйесін ақпараттандыру істерінің басты мақсаты –
заман талабына байланысты ақпараттық қоғамның шарттарына сәйкес оқушыларды
тұрмыстық қоғамдық және кәсіптік өмір салаларына толық әрі тиімді түрде
араластыру болып табылады. Білім беру ісінің өзі күрделі құрамнан тұратын
жүйе ретінде қарастырылады. Осындай күрделі жүйе бір – бірімен және
қоғамдық өмірдің басқа аумақтарымен де тығыз байланысқан бес бөліктен
тұрады: теориялық – әдіснамалық, педагогикалық, экономикалық,
ұйымдастырушылық және технологиялық жүйелер болып табылады.
Сондықтан да, қазіргі кезде білім беру саласындағы өзекті мәселелердің
бірі – ақпараттық технологияларды пайдаланудың техникалық жағы емес,
керісінше оны ұйымдастырушылық, әлеуметтік және педагогикалық жақтары болып
отыр.
Білім беру жүйесін ақпараттандыру ісі жаңа оқыту технологияларын
дайындауды талап етеді. Бірінші кезекте оларға электрондық басылымдар:
электрондық оқулықтар, мультемедиялық оқыту құралдары мен әртүрлі
құрылғыларға жазылған электрондық жазбалар жатады.
Әрбір мұндай курста мәліметтер базасы сияқты бөлімін оқыту
тереңдік және зерттеу көлемі түрлендіріледі. Компьютерліктің техника мен
телекоммуникациялардың және интернет-технологияның дамуы-оқушылармен жаңа
ақпараттық технологиялардың көмегімен сабақтарды ұйымдастыруға мүмкіндік
береді. Сабақ өткізудің әртүрлі формаларын қолдануымен оқу процесін
интенсифтеуге болады. Жалпыға бірдей компьютендірлеу мен өмір екпіні
қарыштай дамуына байланысты артық уақытты шығын қылмай және дара
графиктермен қашықтық оқу мүмкіншілік пайда болады.
Мектепте Информатика пәнін оқытудың әдістерін кемелдендіру арқылы
оқушылардың ойлау икемділігін, ақыл – ой белсенділігін, өз бетінше жұмыс
істей алуын, білім мазмұнын терең қабылдауын, алған білімін өз қажетінде
қолдана алуын қамтамасыз ету білім беру саласындағы өзекті мәселелердің
бірі ретінде зерттеу жұмысына арқау болды.

Дипломдық жобаның мақсаты:

Білім беруді ақпараттандыру процесінің жүргізілуіне байланысты осы
процесті жүзеге асырудағы өзекті мәселелердің бірі – электрондық оқулықтар
болып табылады. Ал оларды оқыту процесінде қолдану – сапалы білімнің бірден
– бір құралы болып табылады.
Электрондық байланыс жүйелері арқылы ақпарат алмасудың тиімділігі
өркениетті елдердің іс – тәжірибелерде айқын сезілуде. Республикамызда
білім беру жүйесі мен білімді тексеру мақсатында ақпараттық технологияларды
енгізу басты мәселеге айналуда.
Оқыту процесін компьютерлендіру үрдісі оқытушылардың қызығушылығын,
шығармашылық ізденісін, сабақты сапалы, жоспарлы болуына алып келеді.
Электрондық оқулықтың ерекшелігі мынада:
- интерактивті байланыстарды қамтамасыз етеді;
- қажетті ақпаратты жедел түрде алуға жағдай жасайды;
- оқушының ой – өрісін, дүниетанымын кеңейтуге, білімін бағалауға
мүмкіндік береді;
Жоғарғы оқу орындарында немесе мектеп базасында Информатика пәнінен
электрондық оқулықты жобалау болып табылады.
Қойылған мақсатқа жету үшін келесі міндеттер орындалды:
Электрондық оқулықтың негізгі ұғымы қарастырылды;
Информатика пәнінен оқушыларына беру тәсілдері мен электрондық оқулықты
жобалау тілі зерттелді;
- Мектеп оқушыларына және мұғалімдерге арналған Информатика пәнінен
электрондық оқулық жобаланды;
Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігін зерттеу;
Жобалаудың экономикалық есебін жасау;
Осы мақсатқа сәйкес Информатика негізі пәнінің қашықтық курсы
жасалуда. Бұндай курсты әртүрлі формадағы оқытуда (мысалы, күндізгі оқу -
сырттай, сырттай немесе қашықтықтан), сонымен қатар әртүрлі мамандықтағы
дара қажеттіліктеріне байланысты қолданады.
Зерттеу обьектісі : Орта мектеп мұғаліміне арналған инфороматика пәні
бойынша электрондық оқу- әдістемелік кешенді құрастыру
Зерттеу пәні: Информатика сабақтарында инновациялық
технологияларды қолдану
Мәселені талдау дәрежесі: Дипломдық жобаның тақырыбын зерттеу
барысында отандық және шетелдік ғылыми еңбектері мен оқулықтар, электрондық
басылымдардағы ғылыми мақалалар қолданылды.
Зерттеу тәжірибесі: салыстырмалық, аналитикалық, логикалық, құрылымдық
жүйе, функционалдық жүйе, жалпылау тәжірибесі.
Дипломдық жұмыстың жаңалығы: Барлық дәрістердің оқулықтан көшіріп алу
мүмкіншілігі. Сонымен бірге бағдарламаның өте қолайлы және түсініктілігі,
барлық дәрістердің қол астында болуы. Оқушылар электрондық оқулықта
көрініс тапқан түрлі обьектілердің, құбылыстардың, процестердің үлгілерін
басқару. Оқу процесінің нәтижелеріне автоматтық бақылау өзіндік бақылау
жасау және бақылаудың нәтижелері бойынша тестілеу, түзетулер енгізу.
Дипломдық жобаның тәжірибелік қоры: бағдарлама құрастыру нәтижесінде
оқу барысын дамыту үшін оқулықты қолдануға болады. Арнаулы семинарлар
өткізуде, дәріс беруде, тренинг жүргізуде пайдалануға ыңғайлы. Оған қоса әр
бір дәрістерден кейін оқушыларға арналған бақылау тестілері мен көрмелер
(слайд) бар. Электрондық оқулықтарды құрастыруға, қолдануға және мәселерді
шешуге келесі адамдар зерттеулер мен тәжірибе жасады.
Дипломдық жұмыстың құрылымы: Дипломдық жұмыс кіріспеден, бес тараудан,
қорытындыдан және қолданылған әдебиеттер тізімі мен қосымшадан тұрады.
Кіріспеде дипломдық жобаның өзектілігі, мақсаттары, талаптары, зерттеу
обектісі мен пәні, ғылыми жаңалығы және жұмыс структурасы талқыланып
ашылынды.
Бірінші тарауда: электрондық оқулықтың негізі, түсінігі, сипатттамасы,
тиімділігі, жасау тәсілдері қарастырылады.
Екінші тарауда:электрондық оқулықты құрастырудың теориялық негіздері,
бағдарламаның құрылымы мен қолдануы көрсетіледі.
Үшінші тарауда:электрондық оқулықтарды жасау классификациясы
қарастырылады.
Дипломдық жобадағы зерттеу мәні қорытындыда талқыланған.

1 ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚУЛЫҚ ТУРАЛЫ НЕГІЗГІ ҰҒЫМ

1.1 Электрондық оқулық туралы мағлұмат және оның сипаттамасы

Электрондық оқулыққа байланысты көптеген ұғымның соңғы жиырма жылдың
ішінде маңыздылығы өзгерген. Осы құжат авторлары бірнеше электрондық оқулық
туралы пікір сайыста ескі түсініктеме бойынша -тезистерді алға қойып және
оны қорғау жөніндегі куәгері болуға тура келген. Ескірген концепция бойынша
практикалық жоспарында электрондық өнімдер жасауына жиі әкеледі, бірақ
шынында олар электрондық оқулық болмайды. Сондықтан электрондық оқулыққа
жататын негізгі ұғымдар:
Электрондық басылым - бұл графикалық, мәтіндік, сандық, бейне, фото
және басқа хабардың жиынтығы, сонымен қатар пайдаланушы баспа
құжатнамалары. Электрондық басылым кез келген электрондық сақтаушыда мүмкін
атқарылған - магниттікте ( магниттік бау , магниттік тегеріш және т.б.),
оптикалық, сонымен қатар қосымша электрондық компьютерлік желіде
жарияланған [5].
Электрондық оқулық басылымы - ғылыми - практикалық білім облыстарына
лайықты жүйеге келтірілген материалдар болуы мектеп мұғалімдері мен
оқушыларға , оқушы осы облыстағы біліммен, іскерліктермен, дағдылармен
шығармашылық және белсенді меңгеру қамтамасыздандыру. Электрондық оқулық
басылымы жоғары дәрежелі көркем дайындаумен орындалуы, толық
информатикалық, әдістемелік құрал – жабдықтар сапасымен, техникалық
орындалу сапасымен, көрнектілікпен, қисындымен және баяндау жүйелілігімен
жоғары дәрежеде орындалуы керек.
Оқулық - бұл оқу бағдарламаға және мемлекеттік стандартқа лайықты, оқу
пәні оның бөлімінің жүйелендірілген оқулық басылымы.
Электрондық оқулық - мемлекеттік білім стандарттарына сәйкес пәндерден
құралған мамандықтар бағыттарына, жоғары ғылыми және әдістемелік деңгейде
жасалған негізгі электрондық оқулық басылымы.
Оқу құралы - бұл, жарым - жарты немесе толық ауыстыратын немесе оқулық
толықтырушы және ресми бекітілген басылым.
Электрондық оқулық құралы - бұл жарым - жарты немесе толық ауыстыратын
оқулық толықтырушы және ресми бекітілген электрондық басылым.
Гипермәтін - бұл бір фрагменттен екінші фрагментке шапшаң өтуге
мүмкіндік беретін тармақты жүйемен жабдықталған байланысы бар және
электрондық түрде берілген мәтін [24].
Интелектауалдық түйін (ИТ) - математикалық операцияның сандық және
символдық формаларда іске асырушы бағдарламалардың арнайы кешені.
Компьютерлік түсіндіру - сұраққа “ ия ” және “ жоқ ” индукция бойынша
пайымдаулар және ұғымдардың құруы жолымен көрнектілік қолданатын түсіндіру.
Компьютерлік шешім - қарапайым және табиғи, өрбиген есептеулердің және
өзгертулер талап етілгенде компьютер көмегін қолданатын шешім.
Көзбен шолушылық – суреттердің, графиктердің және анимация арқасында
көрнекті формаға ұсыну [23].
Оқу мекемесінің компьютерлік сыныбында немесе жатақханада оқушы дербес
жұмысы үшін сонымен қатар үйдегі арнайы компьютермен компьютерлік
пакеттердің (электрондық оқулық, құралдардың, тренажерлердің, тестілердің
және т.б.) жасау мамандандырылған дәрісханалар компьютерлік ортаны шарты
жанында қазіргі білім реформасы.
Электрондық оқулық - электрондық оқулық басылымы және электрондық
басылым ресми анықтамаларынан негізделген электрондық оқулық ұғымы кеңейту
және айқындау қажет.
Электрондық оқулық - оқу әдебиетіндегі жаңа жанры.
Электрондық оқулық - тіпті ең жақсы кітаптың орнын ауыстырмайды және
ауыстырмау тиіс. Әдеби туындыларды экранизациялау басқа жанрға жатады, дәл
осылай электрондық оқулықта тағайындау туындыларының жетілген жаңа жанрына
жатады. Электрондық оқулық барысы - оқулар және әдеттегі оқулық зерттеуінің
тек қана тиісті емес ауыстыру (барлық оқиғаларда біз кез келген жанр жақсы
үлгілерін түсінеміз), ал қарама-қарсы кітаптың артынан кірісу оқушыны
түрткі болады.
Электрондық оқулық жасауға арналған оқулық жеткіліктісіз алу,
навигациямен оның жабдықтау (гипермәтінді жасау) және бай көрнекті
материалмен (құрал мультимедисымен қоса) және компьютер экранында іске
асыру. Электрондық оқулық суреттермен мәтінге емес тиісті, анықтамаға
айналдырылмауы керек [12].
Электрондық оқулық түсіну және есте сақтауды жеңілдетуге барынша көп
тиісті (және де белсенді) маңызды ұғымдардың, бекітулердің және үлгілері
басқа оқу процесіне қатыстыра, әдеттегі оқулық, адамдық борыш
мүмкіншіліктері болғанмен, сонымен қатар, есту және қызу жад, сонымен қатар
компьютерлік түсіндірулер қолдана алады.
Мәтінді құрастырушы тиісті шек қойылған болар. Өйткені әдеттегі
оқулық, қағаз және тереңдету зерттеуге арналған болса, бұл электрондық
оқулық оқушылардың қызығушылығын арттырып, зейін қойып тыңдауы мен қатар,
түсінбей қалған сәттерін қайталап көруге, тыңдауға және алған мағлұматты
нақтылауға мүмкіндік береді.
Қазіргі ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктерін іске асыру оқу ісін
байытады информатиканы ғана емес, басқа да көптеген пәндерді оқытудың
жаңаша түрлері мен тәсілдерін жетілдіруге, жаңартуға мүмкіндік беретіні
дәлелденген.
1. Көрнекілік принциптер: әрбір тарау жаңа түсініктерді есте сақтау
мен түсінуін жеңілдету үшін визуация мен текстен кадр коллекцияларынан
құралатыны болу керек;
2.Тармақталу принципі: қолданушының кез келген тарауға өту таңдауы
үшін әрбір тарауда басқа тараулармен гипермәтінді сілтемелерімен байланысуы
керек;
3.Қалыптастыру принципі: студент немесе оқушы өздігінен кадрлар
ауысымын басқарады, экранға кез - келген мысал санын шақырту мүмкіндіктері
болады. Оқытушы есептің деңгейіне байланысты белгіленген есептерді шешеді.
Сонымен қатар, белгіленген күрделік деңгейіне байланысты бақылау
сұрақтарына жауап беру;
4.Үйренісу принципі:электрондық оқулық қолданушының оқу барысында
үйреніп жатқан материал күрделігі мен тереңдігін меңгеруін үйрету;
5.Комплекстік демеу принципі: кез келген уақытта қолданушы көп есеп
шығару мен көптеген мысалдарды қарастыру, үйреніп жатқан материалдарға
зейін қойғызуға комплекстік демеу алу керек. Компьютер тек қана ірі
өзгерістер, әртүрлі есептеулер мен графиктер құрастыру ғана емес, кез
келген күрделі деңгейдегі информатикалық операцияларды орындайды;
6.Жинақтылық принципі: электрондық оқулықты жаңа тармақталған
тақырыптарды қосуға және кеңейту жолымен қатар әр пән бойынша электрондық
кітапхана құрастыру және студенттің оқытушылық және зерттеушінің жеке
электрондық, бірікккен электрондық кешенге сыйғызуға мүмкіндік беретіндей
форматта орындалуы керек [34].
Қазіргі заманғы ақпараттық технологиялардың көмегімен оқытушы мен
оқушының, студенттің жедел қатынас жасауы болып табылады. Осындай қатынас
жасау барысында оқушы (студент) оқытушыдан кеңес алуына, жобаларды,
көрмелерді, бақылау сұрақтарын талқылауға болады. Бұл сонымен қатар,
оқытушыға оқушының материалды меңгеру барысын бақылауға және оқытуды
жекешелеп оқыту түрі негізінде ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

1.2 Электрондық оқулықтың тиімділігі, негізін жасау кезеңдері

Жаңа технология бойынша білім алушыларға компьютерді жетік меңгеру
жолдарының бірі сабақта электрондық оқулықтарды кеңінен қолдану болып
табылады.
Электрондық оқулық оқыту барысында білім алушының өзіндік жұмысына
керек, өйткені:
▪ білімді игерудегі барлық материалдардың сан – алуан түрлігі;
▪ әдебиет оқулығына қарағанда үйренетін материалды түсінуге
жеңілдетеді;
▪ қолданушының дайындау деңгейіне интелетуалдық мүмкіндігіне
сәйкес үйренісу жүргізіледі;
▪ көп ақпараттық теорияларды меңгеруге мүмкіндік беру арқылы
білімдерін жетілдіру
▪ барлық кезеңдегі жұмыстағы өзіндік тексерулерді кеңінен
мүмкіндігі қамтамасыз ету;
▪ шексіз түсіндіру мүмкіндігін шыдамды ұстаз ролін атқарады;
Оқулық студентке керек, өйткені онсыз сапалы және жан - жақты білім
мен біліктілікті берілген пәннен ала алмайды.
Электрондық оқулық арнайы аудиторияларда практикалық сабаққа пайдалы,
өйткені ол:
▪ оқушылардың логикалық және алгоритмдік ойлау қабілетін
жетілдіру;
▪ компьютерлік сауаттылықтарын қалыптастыру;
▪ оқушылардың коммуникативтік (тілдік) ойлау қабілеті мен
шығармашылыққа бейімділігін дамыту;
▪ оқушылардың әлемнің жүйелік - ақпараттық бейнесін, ақпараттық
мәдениетін қалыптастыру және олардың өзін – өзі жетілдіре
отырып қызмет субъектісі деңгейіне көтеруін қамтамасыз ету;
▪ оқытушыға өзіндік жұмыс ретінде компьютерде сабақты жүргізу
мүмкіндік береді;
▪ оқытушыға компьютер көмегімен бақылау жұмысының күрделілік
деңгейінен және мазмұнның тарау арқылы студенттің білімін
тиімді және тез бақылауға мүмкіндік береді.

Электрондық оқулық оқытушы үшін ыңғайлы. Өйткені:

▪ көлемі жағынан аз, бірақ мазмұны бойынша бірқанша түсінікті
дәрістер мен практикалық сабақта материалды өз көзқарасы
бойынша алып, қалғанын сабақтан тыс дәрістерді, электрондық
оқулықпен өзіндік жұмыс істеуге мүмкіндік береді;
▪ бақылау жұмысы мен бақылау сұрақтарын үй жұмысын
тексерулерден босату;
▪ мектеп мұғалімдері мен оқушыларғамен жекелендірілген жұмыс
істеу мүмкіндік әсіресе, үй жұмысы мен бақылау шаралары қатысты
бөлімінде [25].

Электрондық оқулықты жасау кезеңдері:

1. Әдебиеттерді таңдау
2. Авторлармен қайта өңдеу құқығы туралы шарт жасалуы
мазмұны
3. Тарауларды және басқа түсініктер жасау
4. Тараулардағы бөлім бойынша мәтінді өңдеу
5. Электрондық түрде гипермәтінді жүзеге асыру
6. Кешендік демеу жасау
7. Мультимедиялық айналу үшін материалды сұраптау
8. Материалдарды визуализациялау үшін дайындау
9. Материалдарды визуализациялау
Нәтижесінде осы сұраққа көп көңіл бөлуіміз керек. Білім реформасы
оқытушылар мен оқушылар үшін үйде және аудиторияда бір компьютерлік ортасын
қамтамасыз ететін электрондық оқулық басылымы талап етілуі керек. Мұнда
кітап басып шығаруды ойлап табуына байланысты еуропалық білім беру
реформасымен параллель жүргізуге болады [8].
Ортағасырларда оқушылар толықтай ұстазына бағынышты болды. Өйткені ол
ақпаратқа ие болды.
Гутенбергтің кітапты басып шығару тапқырлығы ақпарат көзіне барлығы
бірдей жеткілікті болды. Бұл білім жүйесіне көптеген өзгерістер әкелді.
Кітап, қағазды оқушылар мен мұғалімдерде де болды. Сол сияқты қазіргі білім
реформасы үшін барлығына ортақ жаңа ақпарат көзін жасау керек. Осы жағдайда
мұғалімдер кейде мектеп мұғалімдері мен оқушыларға қарағанда ыңғайсыз
жағдайлар көп болды [10].

Электрондық оқулықтарды пайдаланудың теориялық негізідері

Қазақстан Республикасындағы білімді ақпараттандыру жүйесін ары қарай
дамыту процесін оқып үйренудің ақпараттық ресурсы болып табылатын, оқытуға
арналған программалық құралдарды (ОАПҚ) дайындамай жүзеге асыру мүмкін
емес. Олардың атқаратын қызметтерінің де ауқымы кең, мысалы, бақылайтын
және тест жүргізетін программалар, компьютерлік ойындар, ақпаратық жүйелер,
оқыту орталары, электрондық оқулықтар және мультимедиалық программалар. Осы
оқытуға арналған программалық құралдардың әртүрлі нұсқауларын әзірлеу
Республикалық білім беруді ақпараттандыру ғылыми әдістемелік орталығының
(РБАО) негізгі жұмысы болып табылады.
Қазіргі кезде Республикалық білім беруді ақпараттандыру ғылыми
әдістемелік орталығының негізінен білім жүйесінің барлық сатылары үшін
электрондық оқыту программаларын жасаумен шұғылданып келеді. Электрондық
оқыту программаларын жасаумен құрастыру технологиясы (профессор
Г.Нурғалиева жасаған) оқыту процесіндегі заңдылықтарға негізделіп жасалып,
бір – бірімен тығыз байланыста болатын төрт бөліктен тұрады, олар:
мотивациялық мақсаттық, мазмұндық операциялық және нәтижелік бақылау
компоненттері [14].
Электрондық оқыту программаларының мотивациялық мақсаттық компоненті
модульдерді (микромодульдерді) құрастырудан тұрады. Модуль дегеніміз -
жергілікті (локальды), жүйелік және функционалдық білім жиындары. Ол
оқушының өз танымдық әрекетін ұйымдастыратын түйіні болып саналады.
Электрондық оқыту программаларының мазмұндық компоненті гипермәтін
арқылы жүзеге асырылады. Гипермәтін - терминдерден, ұғымдардан,
графиктерден және диаграммалардан тұратын мәліметтер базасы ретінде
берілген ақпараттық оқыту ортасы. Мәтіндерді қазақ, орыс, ал кейбір
жағдайда ағылшын тіліндегі дыбыстар арқылы айтуға болады.
Электрондық оқыту программаларын операциялық компоненті интерактивті
формада берілетін тапсырмаларды орындау арқылы іске асырылады.
Электрондық оқыту программаларының нәтижелік бақылау компоненті тест
алу жолымен жүргізіледі. Электрондық оқыту программаларында тест
сұрақтарыда берілген: бір дұрыс жауабы және бірнеше дұрыс емес, бірақ ұқсас
жауаптары бар. Тест соңында оқушы, өзі қателескен сұрақтарды тексеріп көре
алады, әрбір тестен соң сұрақтардың реттік орны ауыстырылып отырылады.
Жалпы алғанда тест, қазіргі кезде кеңінен қолданылады, ал оқушы мекеме
қызметкерлерінің білімін жоғарлату және тексеру мәселесіне байланысты
енгізілген [9].
Мектеп мұғалімдері мен оқушылар үшін электрондық оқыту программалары
жоғарғы оқу орнында (университет, институт), өздері толықтырып отыра алатын
мәліметтер базасы болып келеді. Электрондық оқыту программаларымен жұмыс
істеу, әрбір оқушы өз мүмкіндіктерін есепке ала отырып, оқып үйрену ісін
жеке дара, өздігінен жүргізуі болып саналады. Қазіргі талаптарға сай,
мектеп мұғалімдері мен оқушылардың білімді өздігінен, жеке дара жұмыс
жасауы, өзінің жұмысын өзі нәтижелеуі, осының барлығы электрондық
оқулықтардың кең пайдалануына байланысты болады. Әрбір пән бойынша
электрондық оқулықтардың бар болуы, олармен жұмыс жасауы, оқушының білімін
жоғарлауы бізге дәлел. Оның себептері өте көп, оның бірі электрондық
оқулықтардың қолайлығы және материалдардың жыл сайын өзгертіліп,
толықтырылып отырылуы яғни, мұғалім немесе оқушы үшін электрондық оқыту
программалары, бұл күнбе - күн дамытылып отыратын ашық түрдегі әдістемелік
жүйе. Оны әрбір оқытушы өз педагогикалық тәжірибесіндегі материалдармен
толықтыра отырып, ары қарай жетілдіре алады. Сол себепті электрондық оқыту
программаларын әзірлеп оны дамытудағы Республикалық білім беруді
ақпараттандыру ғылыми әдістемелік орталығының жұмысы да қайта оралып келіп
түсіп жатқан ұсыныстар мен пікірлер арқылы тиімділігін бірте-бірте
арттыратыны талас тудырмаса керек [3].
Қазіргі кезде білім процесінің әртүрлі тұлғалары арасында қашықтан
мәлімет алмасу ісі мүмкін болып, олар бір – бірімен ашық түрде компьютерлер
көмегімен өз пәндері айналасында пікірлесе алатын болды, мысалы:
мұғалімдер - мұғалімдермен, мұғалімдер – мектеп мұғалімдері мен
оқушылармен, мұғалімдер – оқулық жазушыларымен мектеп мұғалімдері мен
оқушыларға - оқулық жазушыларымен, т.б.
Республикалық білім беруді ақпараттандыру ғылыми әдістемелік
орталығының өз электрондық оқыту программалары жайлы әр жерден - Прагадағы
американ және ағылшын әріптестерінен, Ресейдегі Просвещение баспасынан,
А.И.Герцен атындағы Ресей мемлекеттік педагогикалық университетінен, Омбы
мемлекеттік педагогикалық университетінен көптеген қолдаған ұсыныстар,
Алматы мұғалімдерінен - 108 құптаушы пікірлер, Батыс Қазақстан облысы
мұғалімдер білімін жетілдіру институтынан оң көзқарас естіп, Ы.Алтынсарин
атындағы ҚБА – ның дамыта оқыту орталығынан және Шығыс Қазақстан облысы
білімінің жаңа технологиялары аймақтық орталығынан осы жұмысты қуаттаған
пікірлер алды.
Соңғы кезде Европадағы қашықтықтан оқыту жүйелерінде компьютерлік және
коммуникациялық технологиялар өте кең пайдаланылады. Осыған орай Солтүстік
Америкадағы және Еуропадағы қашықтықтан оқыту жүйелерінің арасындағы бұрын
айтылып жүрген кемшіліктер мен технологиялық айырмашылықтар толығынан
жойылды деп айтуға болады. Қазіргі кезде электрондық түрде компьютер
желілері арқылы оқытатын жоғарғы білім бағдарламалары 40-тан астам елдерде
зерттеліп, жүзеге асырылуда. Осы елдердің қатарында Азиядағы, Америкадағы
және жаңа дамып келе жатқан мемлекеттерде де бар [22].
Бүгінгі күні білім берудің осы нысаны Еуропа елдерінде, Ресейдегі,
сонымен қатар Қазақстанда дамуда.
Осы сияқты тиімділігі жоғары білім беру технологиясы Атырауда жүзеге
асырылып, оған республика мамандары жоғары баға берді. 1994 - 1998 жылдар
арасында Қазақстанның әрбір аймағында қашықтықтан білім беретін оқыту
орталықтарының жүйесі қалыптастырылды.
Қазақ мемлекеттік халықаралық қатынастар мен әлем тілдері
университетінде шет тілдерін игеру үшін электрондық оқыту программалары
жасалып компьютерлік кітапхана іске қосылған [23].
Электрондық оқыту программаларын операциялық компоненті интерактивті
формада берілетін тапсырмаларды орындау арқылы іске асырылады.

1.3 Электрондық оқыту құралдарымен жұмыс жасаудың тиімділігі, пайдасы

Қазіргі ақпараттандыру, білім беруді ақпараттандыру деген сөз
тіркестері біздің сөздік қорымызға еніп кетті. Олай болса, қоғамдағы
ақпараттандыру дегеніміз - ғылыми техникалық прогресс жетістіктерінің
күнделікті тұрмысқа ауқымды енуінің нәтижесі, яғни адам өміріне іс-
әрекеттің интеллектуалды түрлерінің жан - жақты әсер етуі мен ролінің
жоғарлауына байланысты объективті прогресс.
Электрондық оқыту программалары - дербес компьютерге жүктелетін арнайы
форматталған электрондық құжат немесе қағазға басылған кітапты толықтай
ауыстыратын мамандандырылған құрылғы.
Білім берудің кез–келген саласында Электрондық оқыту программаларын
пайдалану оқушылардың танымдық белсенділігін арттырып қана қоймай,
логикалық ойлау жүйесін қалыптастыруға шаруашылықпен еңбек етуіне жағдай
жасайды [7].
Осы уақытқа дейінгі білім беру саласында тек мұғалімнің айтқандарын
немесе бір ғана оқулықты пайдалану қазіргі заман талабын қанағаттандыр-
майды. Сондықтан қазіргі ақпараттандыру қоғамында бұл оқыту программа-ларын
пайдаланбай алға жылжу мүмкін емес.
Адамзат өркениетінің дамуындағы негізгі ерекшелік ақпаратты жинау,
өндеу және пайдалану болып табылады. Ақпараттық қоғамда бастапқы
компьютерлік сауаттылық болмайынша, белгілі бір міндетті немесе мәселені
шешуде компьютерлік құралдарды қолдана білмейінше қазіргі ғылымда,
мәдениетте, өндірісте, іскерлік және басқа да тіршілік салаларында адамның
шығармашылық күш – қуатын жүзеге асыру мүмкін емес. Білімді игерудегі
барлық материалдардың сан – алуан түрлігі; әдебиет оқулығына қарағанда
үйренетін материалды түсінуге жеңілдетеді; қолданушының дайындау деңгейіне
интелетуалдық мүмкіндігіне сәйкес үйренісу жүргізіледі; көп ақпараттық
теорияларды меңгеруге мүмкіндік беру арқылы білімдерін жетілдіру; барлық
кезеңдегі жұмыстағы өзіндік тексерулерді кеңінен мүмкіндігі қамтамасыздау;
шексіз түсіндіру мүмкіндігін шыдамды ұстаз ролін атқарады;
Методикалық қамтамасыздандыру жалпы және мектептердегі информатика
курсын жүргізу, бұл әдістемелік жүйенің қандай деңгейде екенін көрсетеді.
Қазіргі кезде Ресей мемлекетінде және басқа шет елдерде, информатика пәнін
жүргізудегі зерттеу облысы, Қазақстан ғалымдарының жұмысына үлкен әсер
етеді. Ең бірінші орта білімді ақпараттандыру мәселесі бойынша, Шварцбурд
С.И, Ершов, А.П., Кузнецов А.А., Монахов В.М деген Ресей ғалымдарының
зерттеу жұмыстары талқыланған. Компьютерлермен жұмыс жасау, оқыту жүйесінің
басты бағыты, бұл ЭЕМ және программалау негізін оқыту болып саналады [6].
Информатика курсының дамуы, еңдігі кезекте , екі бағытта жүреді:
1-ші ол, есептерді дайын программалар арқылы шешу (Житомирский В.Г.,
Каймин В.А., Кузнецов Э.И. жұмыстарында талқыланады), ал екінші жағы бұл
оқушыларды, ақпараттық қоғамдағы өндіріс саласымен таныстыру, яғни
информатиканы өндіріс мәселесімен сипаттау, бұл Бешенков С.А. және
ГригорьевС.Г. жұмыстарымен іске асады.
Оқу процесін есептеуіш техникамен және программалармен
қамтамасыздандыру мәселелері қарастырылады. Қазіргі кездегі көптеген
Қазақстан орта мектептерінің, IBM – сәйкестік техникамен компьютерлермен
және программалармен қамтамасыздандыру жұмыстары жүргізілуде. Осыған
байланысты, оқу процесін компьютерлермен жабдықтау және дұрыс оқыту
мәселелеріне арналған зерттеулер жүргізіле басталды, яғни бұл салада
жүргізілген зертеулер оқу процесінде, компьютерлермен жұмыс жасаудағы және
үйретудегі тиімді жолдарды табуда. Бидайбеков Е.Ы, Кариев С.А,
еңбектерінде, жаңа методика әдістері көрсетілген. Менің диплом жұмысымда,
мектеп мұғалімдері мен оқушыларға Internet – технологиялары мен жұмыс жасау
методикалары көрсетіледі [23].

Электрондық оқулықтың бағдарламалық қамтамасы

Оқытудың активтілігі. (Оқытудағы бағытты оқушының өзі таңдай алады;
Оқушы мулитимедиалық конструкторларды пайдалана отырып, оқу процесінің
қатысышусы болып табылады; Оқитын материалдарға, басқа материалдарды
қолдана отырып толықтыруларды жасай алады)
• Жеке оқыту (Тесттік модульде тәжірибелік қайта байланыс жасау,
материалдардың көп деңгейлілігі және анимациялық қосымшаларды, уақыт
маштабында көрсету жылдамдығын реттеу).
• Адаптивтілік (Өзінің білімін, әр бөлімдерді оқып үйрену барысында
тексеруі. Өзінің оқу процесі барысында көп деңгейлі оқытуды пайдалану).
• Эмоционалдық әсер ету (Қосымша психологиялық құрылымдардың бар болуы,
материалдарды қабылдап еске сақтауға атсалысады; Оқу материалдарын
полимодалдық формада көрініс алуы, яғни статикалық және динамикалық елестеу
және дыбыстық қамтамасыздандыру болып табылады).
Басқару мүмкіндіктері.
• Толық дидактикалық оқыту циклі (Оқу материалының оқудағы теориялық және
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.