Компьютерлік оқыту мәселелері

Мазмұны

Кіріспе

Жұмыстың жалпы сипаттамасы. Дипломдық жұмыс арақашықтықта оқыту үшін «Алгебра және геометрия» электронды оқыту курсын даярлауға арналған.

Қазақстанның тәуелсіздік және егемендік алуына байланысты, өскелең ұрпаққа білім мен тәрбие беру мәселесін қоғам дамуының қазіргі кезеңінің талаптарынан туындап отырған міндет және мақсаттарға орай жан-жақты жетілдіру қажет болып отыр.

Әрине, бұл білім беру жүйесінің барлық буындарына, зор жауапкершілік жүктейді. Өйткені, білім мен тәлім-тәрбиенің негізі мектепте қаланады.

Осы бағытта біршама шаралар жүзеге асырылуда. Атап айтқанда: мектепте оқытылатын пәндерден жаңа мемлекеттік стандарт, бағдарламалар жасалып, оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың жаңа жүйесі мектептердің тәжірибесіне енгізілуде, яғни педагогикалық ғылымның озық идеяларымен жинақталған құнды тәжірибелердің нәтижелері өзгерген және жаңа жағдайларда өзінің қолданысын табуда.

Ғылыми - техникалық прогрестiң дамуы орта мектепте оқыту кезiнде берiлетiн бiлiм деңгейiнiң кеңейтiлуiн және адамдардың бiлiм дәрежесiнiң артуын талап етiп отыр. Жалпыға бiрдей орта бiлiм беру қажеттiлiгi туған кезде ең негiзгi мәселе оқытудың мазмұны мен әдiстерiн, оқытуды ұйымдастырудың түрлерiн жетiлдiру болған болса, қазiргi кезде ең негiзгi мәселе-оқушыларға тек қана ғылыми бiлiмдер жүйесiн беру ғана емес, оларды танымдылық және практикалық сипаттағы iскерлiк және дағды мен қаруландыру болып табылады. [1]

Орта білім беру, орта кәсіптік білім беру, жоғарғы оқу орындарының ақпараттандыру үрдісіне білім беру ортасын құру, яғни базалық арнайы пәндерді оқыту және білімді бақылау үдерісінің сапалы өзгерісі маңызды орын алады. Орта білім беру, орта кәсіптік білім беру, жоғарғы оқу орындарының ғылыми және оқу ақпараттық ресурстарын құру процесін автоматтандыру және дамыту нәтижесінде оқыту мүмкіндігін кеңейтуге болады. Барлық адамның жоғарғы білім алуын қамтамасыз ету қажет. Жоғарғы білім алу білімгердің қабілетін, мүмкіндігімен, табандылығымен, күшімен, табандылығымен анықталуы тиіс.

Білім берудегі оқыту үдерісін ұйымдастыру және қамтамасыз ету үшін материалды-техникалық және оқу әдістемелік база қажет. Соның ішінде ерекше атап өтуге болатын әдістемелік кешен-электронды оқулықтар болып табылады. Олар оқу үдерісін даралау мен дифференциялдауға, қатені тексеруді бақылау мен кері байланысты жүзеге асыруға, оқу барысында өзін-өзі бақылау мен өзін-өзі түзетуді, әртүрлі жағдайда тиімді шешім қабылдай білу ептілігін қалыптастыруға, ойлаудың белгілі бір типін дамытуға (көрнекті-бейнелі, теориялық), оқуға ынтасын күшейтуге, танымдық іс-әрекетінің мәдениетін қалыптастыруға мүмкіндік береді.

Дипломдық жұмыстың өзектілігі. Қазіргі уақытта электрондық оқулықтар мен оқу құралдарын жасау мәселесі өзекті болып табылады. Толық өңделген электронды оқулық лекция барысында-демонстрациялау құралы, компьютерлік кластарда өзіндік жұмыстарды орындау үшін-репетитор, компьютер, емтихан алушы алдында-тәжірибелі жұмыстарды орындауға арналған әдістемелік нұсқау ретінде қызмет атқара алады. Дегенмен, электрондық оқулық осы функциялардың барлығын орындау үшін оқулықты құрастырушы оқытушының педагогикалық шеберлігі, оқытылатын пәннің ерекшеліктерін ескертетін күрделі әдістемелік құрал болу қажет.

Олай болса, оқыту процесiн жетiлдiру жолдарын iздестiруде тек қана жаңа бiлiмдер беру әдiстерiн жетiлдiрудi ғана емес, сонымен қатар оқушыларда iскерлiк пен дағдыны қалыптастыру әдiсiн жетiлдiру iсiн де ескеру қажет.

Электрондық оқулықтың оқу процесінде алатын орны оны жасаудың әдіснамасын өңдеу қажеттілігі мен толық дамымағандығы арасында қарама-қайшылық тудырады, соның нәтижесінде зерттеу мәселесі айқындала түседі.

Осы мәселелерге байланысты “Арақашықтықта оқыту үшін «Алгебра және геометрия» электронды оқыту курсын даярлау” тақырыбындағы диплом жобасын студентетерге алгебра және геометрия ұғымдарын үйрететін электрондық оқулық жасауды ұйғардық. Бұл жобаны жоғарғы деңгейде программалау тілдерінің бірі Java Script және HTML тілің қолданып жасағанды жөн көрдік.

Дипломдық жұмысының мақсаты . Арақашықтықта оқыту үшін «Алгебра және геометрия» электронды оқыту курсын даярлау және Java Script программалау тілін, HTML гипермәтіндік беттерді белгілеу тілін меңгеріп, электронды оқыту курсын құруда пайдалану.

Қойылган мақсатқа жету үшін келесідегідей есептер беріледі:

• Компьютерлік оқытумен байланысты негізгі мәселелерді қарастыру;
• Компьютерлік оқытуды енгізу ерекшеліктерін көрсету;
• Электронды оқу курсының өңдеу этаптарын анықтау
• Электронды оқу курстың өңдемесін ұсыну

Дипломдық жұмыстың объектісі білім процессінде ақпараттық технологияларды қолдану және электрондық оқыту курстың процесстерін өндеу.

JavaScript және HTML программалау тілдерін қолданып «Алгебра және геометрия» пәні бойынша электронды оқыту курсты құру зерттеудің пәні болып табылады.

Ғылыми жаңашылдығы:

Ақпараттық технологиялардың дамуын және оқу үдерісін ұйымдастыруда оларды қолдану тәсілдерін есепке алу, бизнестің дамуы үшін экономикалық және заң шығаратын шарттардың өзгеруі және олардың оқыту практикасында көрінуі, тұтынушының, яғни студенттің жаңа сұраныстарының тууы себепті, сәйкес оқу курсы модулін, әдістемелік материалдарды дайындау осы іс-әрекеттермен байланысты ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету мен оқытушыларды дайындауға байланысты болады. [2]

Қазақстандағы білімді модернизациялау кезеңіндегі өзекті мәселелердің бірі - ол жеке тұлғаны қалыптастыру, қоғамда өзінің позициясын еркін және жауапты түрде анықтауға қабілетті, интеллектуалдық сипаттағы дәстүрлі емес тапсырмаларды шешу мақсатында инновациялық технологияларды енгізу болып табылады. Білімді модернизациялаудың міндеттерін студенттердің креативтілігі, белсенділігі және дербестігімен байланысты жеке тұлғалық қасиеттерінсіз шешу мүмкін емес. Жоғары оқу орындарында қашықтықтан оқыту жүйесі жеке тұлғаға бағытталған акцентпен құрылуы керек.

Қазіргі таңда адамдар білімінің жоғары деңгейін талап ететін әлемдегі интеграциялық үдерістерге байланысты, Қазақстанның жоғары оқу орындарының Болондық үдеріске кіруіне байланысты, жаңа білім беру ақпараттық жүйелерін қолдану деңгейі мен оқыту нәтижелерінің сәйкессіздігіне және жалпы әлемдік өркениеттің тәжірибесіне байланысты кадрлардың кәсіби дайындығына қойылатын қоғам талаптары толығымен қанағаттандырылмаған.

Жоғарыда айтылғандар инновациялық оқытуды қашықтықтан оқыту жүйесінің оқытудың мазмұнын, әдістерін, формаларын, құралдарын шеңберінде барынша көп жүзеге асыру қажеттілігін растайды.

Зерттеудің теориялық және практикалық құндылығы. Жаңа ақпараттық технологиялардың қарқынды дамуына байланысты мультимедиа және гипермедиа құралдарын кӛптеген дербес компьютерлерге орнату айтарлықтай арзандауда. Сонымен қатар аппараттық құралдардың қуаттылығы мен күші жоғарыда аталған инструментальдық құралдарды қолдануға мүмкіндік береді.

Дипломдық жұмысының теориялық негізі . Ақпараттық қызмет көрсету жүйелерін қазіргі заманғы ақпараттық технологиялар көмегімен құру және олардың тиімді жұмыс жасауын қамтамасыз ету.

Жұмыстың құрылымы. Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады.

Бірінші бөлімінде ақпараттық қызмет көрсету жүйелері, түрлері, қойылатын талаптар, негізгі ерекшеліктері, электронды оқулық және оның тиімділігі туралы түсініктер мен компьютерлік технологияны білім беруде қолдану мәселесі қарастырылған.

Екінші бөлімінде электрондық оқу курстың құрылған орталар туралы қысқаша мағлумат, HTML гипермәтіндік беттерді белгілеу тілі, Java Script программалау тілі туралы қарастырылған.

Үшінші бөлімінде «Алгебра және геометрия» пәнінен электронды оқыту курстың программасын жасау алгоритмі көрсетілген.

1 Ақпараттық қызмет көрсету жүйелері мен компьютерлік технологияны білім беруде қолдану мәселесі

1. 1 Ақпараттық қызмет көрсету жүйелері

Адамзат баласы барлық тарихи кезеңдерінде есептеу жұмыстарын жүргізіп отыруға әрқашанда мұқтаж болды. Алғашқы кезеңдерде оған аяқ-қол саусақтары секілді қарапайым құралдар жеткілікті болды. Ғылым мен техника дамуына байланысты есептеу жұмыстарының қажеттілігі артып, оны жеңілдету үшін арнайы құралдар - есепшот, арифмометр, арнаулы математикалық кестелер шығарыла бастады. Бірақ үстіміздегі ғасырдың 40- жылдарында, ядролық физиканың даму ерекшеліктеріне байланысты, қолмен есептеу істері көптеген материалдық ресурстарды және адамның тікелей араласуын талап ете бастады.

ХХ ғасырдың ортасында информацияны өңдеуді автоматтандыру ісінің қажеттілігі (көбінесе әскери талаптарға сай) электрондық техника мен технологияның қарқынды дамуына себепші болды.

Ақпарат - дәл анықтамасы жоқ кең ұғым. Қарапайым түрде айтқанда, түрлі объектілер, құбылыстар мен процестер тағы басқалар жөніндегі мағлұматтар.

Мысалы, айналадағы кеңістіктер жер жағдайы, өсімдіктер жөнінде көп информация аламыз. Ауада найзағайдың ойнауы, күннің бұлтты екені және жауын жауу мүмкіндігін тағы басқаларды білдіретін информация . Көшеге ілінген бағдаршамның көк не қызыл түсте жануы - жолды кесіп өтуге болатын не болмайтынын білдіретін информация. Радио, телевизор арқылы берілетін хабарлар мен ғылыми-техникалық жаңалықтар да информация түрлерінің бірі.

Ақпаратты сандық, кесте, сурет, құжат (мәтін) сияқты түрлі түрде көрсету, жинастыру мүмкін. Мысалы, өсімдіктің биологиялық қасиетін зерттеп, нәтижесін кесте түрінде дайындау; рентген сәулелер арқылы адам организмі кескінін суретке түсіру; мәліметтік информацияны газет, журнал беттерінде басып шығару тағы басқалар.

Жаңа технологияның маңыздылығы - оның көптүрлілігінде және барлық саланы қамту сипатында. ”Ақпараттық экономика теория ғана емес, өндірістер немесе қызмет көрсету аясында экономикаға бет бұрмаған бірде бір сала жоқ, “ - дейді американдық экономист П. Хауке. 70-ші жылдар шамасында Батыс елдеріндегі ғылыми және техникалық прогрестің көш басшылары (М. Порет, Е. Масуда, А. Тоффлер т. б) шын мәнінде “Ақпараттық қоғам” туралы бірауыздан айтқан еді. Бүгінгі пайда болған сол қоғамның қазіргі талабы мен ұраны: ”Неғұрлым көбірек және тезірек информация алу!” болып отыр. [3]

Өмір ағымының жылдамдауы, автоматтандыру нәтижесінде өндіріс процесін идентификациялау, білімді жылдам жинақтау - осының барлығы А. Тоффлердің айтуынша жіберіп алған уақыттың экономикалық маңызын арттырады. Бұл белгілі футуролог “Келешекпен бетпе-бет келу” атты кітабында: “Ақпарат пульсі бұрынғыға қарағанда анағұрлым жылдамырақ соғуы керек ” дейді.

“Ақпараттық жаңа әлемде” бәрінен бұрын екі кезең нақты болып шықты. Біріншіден, қоғамның бұрын болмаған дәрежеде Ақпараттық техникаға қол жеткізуі. Бұл қозғалыс барлық салада: өкіметтік мекемелерде жеке іскерлік кеңселерде, аурухана мен кітапханаларда, зауыттар мен ғылыми-зерттеу институттарында, мектептер мен университеттерде, банктер мен дүкендерде, аэропорт пен полиция бөлімшелерінде жүріп жатыр. Екіншіден, мұның қызмет етушілері мен адаптерлердің саны көп есе өсіп кетті. Дерек көздердің көрсетуінше, 1975-ші жылдан бастап-ақ жалданып істеген американдық азаматтардың жартысынан көбі негізінен информацияны өңдеумен немесе соған байланысты жұмыстармен айналысады.

Әлем қазір ақпараттық қоғам табалдырығында тұр. Осындай қоғамда информацияны тарату, сақтау және өңдеу жүйесі аса маңызды роль атқарады. Уақыты келгенде әлемдік байланыс жүйесі сияқты әлемге ортақ ақпараттық орта пайда болып, олар азамат баласы жинаған ақпараттан кез келген адамның өзіне қажетті информацияны алуын қамтамасыз етеді. Компьютердің интелектуалдық роботтармен қатар адам іс-әрекетінің барлық саласына енуі адамдар тіршілік ететін дәстүрлі ортаны түбегейлі өзгеріске ұшыратады. Информацияларды жинақтау, өңдеу, қорғау және сақтаумен кәсіби тұрғыда айналысатын адам саны өсуде. Информация аса бағалы тауар болып, информация индустриясы болашақ қоғамда өте маңызды құбылыс болмақ. [4]

Ақпараттық қоғамға көшу перспективалары әлеуметтік, құқықтық және техникалық сипаттағы көптеген мәселелерге қозғау салуда. Мысалы, өндірістік роботты пайдалану адамның қатысуна бағдарланған бүгінгі технологияны толық өзгертуге әкеледі. Мұндай технологияны жасау ісі басталып та кетті. Жаңа қоғам мүшесін өз бетінше өмір сүруге дайындау да күрт өзгерді. Оқытудың жаңа түрлерін жасаудағы ізденіс жұмыстары да басталып келеді. Олар келешекте бүгінгі дәстүрлі түрлердің орнын баспақ. Мамандар, кәсіпкер номенклатурасы мен еңбекті ұйымдастыру әдістері де толығынан өзгерістерге ұшырамақ.

Дүниежүзілік тарихтың мойнағына үш ірі ағым тоғысатындай:

• Технология ағыны;
• Информация ағыны:
• Осының бәрін жасаған және олардың бәріне қызмет етуші адамдар ағыны.

Белгілі мөлшерде Ақпараттық тұрғыда бұрынғы жаңа, анағұрлым зор өркениет туралы айтуға болады. Бұл өркениеті мыңжылдық тарихы мен дәстүрі бар кәсіптер көз алдымызда жойылып бұрын белгісіз жаңа мамандықтар пайда бола бастайды. Адамзаттың қызметі мен міндеттері де, олардың еңбектерінің сипаты да өзгеруде. Адамдар қатынасында, басқару мен ұйымдастыру түрлерінде де үлкен өзгерістер болып жатыр.

50 жылдың бас кездерінен бастап көптеген жарыққа шыға бастаған электронды есептеуіш машиналарды (ЭЕМ-дерді) осы жұмыстарға пайдалану оларды өңдеудің шапшаңдылығын күрт арттыруға мүмкіндік туғызады.

ЭЕМ-ді компьютер деп, автоматты құрылғының не адамның өңдеуіне бейімделіп дайындалған сандық, символдық, мәтіндік тағы басқа информация берілгендер деп аталады. [5]

Мақсатқа жету үшін информацияны ЭЕМ-де арнайы ережелер бойынша түрлендіру оны өңдеу деп аталады. ЭЕМ арқылы берілгендерді өңдеу машинаға түсінікті нұсқаулар тізбегі (программа ) арқылы жүргізіледі.

Түрлі салаларда жиі пайдаланатын берілгендер мен программалар көп болғандықтан, әр түрлі материалдардан тұратын магниттік таспаларға, дискілерге (тасымаушыларға) жазылып, сақталып қойылатын болады.

Сақтаулы ақпаратты іздеп, оны тұтынушыларға жеткізіп беру тық қызмет көрсету (АҚК) делінеді. Қазақстан республикасы мен ТМД елдерінде тек ғылыми-техникалық АҚК-мен айналысатын кітапханалар ғана бар. Олардың анықтамалық-Ақпараттық қорында екі миллиярдтан аса Ақпараттық мәліметер жинақтап, көп мәліметтер компьютер дискілеріне жазылып қойылған. Осылардың арасында қажеттісін іздеп, тауып беру көп еңбекті талап етеді. Бірақ бұл жұмысты орындап шығудың маңыздылығы сөзсіз. АҚК-ның маңыздылығына бір ғана мысал: егер өндіріс басқармасын қажетті ақпаратпен, түрлі ғылыми-техникалық жаңалықтармен дер кезінде қамтамасыз етіп отырмаса, ол жаңа техниканы пайдалануға жоспарлауға, өндірісте еңбек өнімділігін арттыруға үлкен кедергі келтірер еді.

Қазіргі кезде информацияны тиімді пайдалану дүние жүзінде негізгі орынға шығып келеді. Қазір біз Ақпараттық қоғамда өмір сүріп жатырмыз.

Жүйе - деп элементтері бір-бірімен қандай да бір заңдылықпен байланысқан жиында түсінеміз. Мұндай жиынның элементі ретінде құбылыстарды, әдістерді, білімдерді т. с. с. алуға болады. Мысалы, санау жүйесі, транспорт жүйесі, экономикалық, химиялық элементтер жүйесі, нерв жүйесі т. с. с.

Ақпараттық қызмет көрсету жүйесі түсінігі кең таралған және түрлі мағыналық мәнге ие. Компьютердің ақпараттық бөлігі де жүйе деп аталады. Жүйе деп сондай-ақ нақты қолданбалы мәселелерді шешу процесіне қажетті құжатты жүргізу процедурасымен толықтырылған көптеген программаларды да атауға болады.

Жүйе түсінігіне ақпараттық қызмет көрсету сөзін қосу оның құрылуы мен қызмет етуінің мақсатын бейнелейді. Ақпараттық қызмет көрсету жүйелері кез-келген облыста шешім қабылдау процесіне қажетті ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу, іздеу және ақпаратты берумен қамтамасыз етеді. Олар мәселелерді талдап, жаңа өнім жасауға көмектеседі.

Ақпараттық қызмет көрсету жүйесі - қойылған мақсатқа жету үшін қажетті ақпаратты сақтау, өңдеу, іздеу, беру үшін қолданылатын құралдар, әдістер мен олардың жұмыстарын үйлестіріп отыратын пайдаланушылардың жиынтығы.

Алғашқы Ақпараттық қызмет көрсету жүйелері 50-жылдары пайда болды. Бұл жылдары олар жалақы есебін есептеу мен есептерді өңдеу үшін бағытталып, электромеханикалық бухгалтерлік есептеу машиналарында орындалды. Бұл кейбір шығындарды қысқартып, қағаз құжаттарды даярлауға қажетті уақытты азайтты.

60-жылдары ақпараттық қызмет көрсету жүйесіне деген қатынас өзгерді. Олар информацияны көптеген параметрлер бойынша есептеп, айлықты ғана есептейтін ғана емес, сонымен бірге көптеген қосымша қызметтерді орындайтын компьютерлік жабдықтар ретінде ұйымдастырыла бастады.

70-80 жылдардың бас кезінде шешім қабылдау процесін тездететін Ақпараттық қызмет көрсету жүйелері басқаруды бақылау құралы ретінде кеңінен қолданыла бастады.

90 жылдың соңғы кезінде Ақпараттық қызмет көрсету жүйелерін қолдану концепциясы қайтадан өзгеріске түседі. Олар Ақпараттық стратегияның бастауына айналып, кез-келген профильді ұйымдастырудың барлық деңгейінде қолданылады. Бұл кезеңнің Ақпараттық қызмет көрсету жүйелері пайдаланушыға қажетті информацияны дер кезінде, ыңғайлы түрде ұсынып, ұйымдардың жұмысын ұйымдастыруда жетістіктерге жетуіне, жаңа тауарлар мен қызмет түрлерін құруға, тауарлар өткізудің жаңа рыноктарын табуға, өзіне лайықты серіктер табуға, өнімді төмен бағада шығаруға және т. б. көмектесе алады.

Қазіргі Ақпараттық қызмет көрсету жүйесінің негізгі техникалық құралы ретінде дербес компьютерді қолданады. Ірі ұйымдарда Ақпараттық қызмет көрсету жүйесінің техникалық базасына дербес компьютерлермен бірге майнфрейм немесе суперЭЕМ енеді. Сондай-ақ, Ақпараттық қызмет көрсету жүйесі адамның рөлінсіз іске аспайды. [6]

Ақпараттық қызмет көрсету жүйелерінде компьютерді пайдалану салалары көп. Мысалы,

• электронды оқулықтар жасап шығару;
• кітапханалар жұмысын автоматтандыру (кітаптарды жылдам іздеп табу, олар жайлы мәліметтер беру т. с. с. ) ;
• абоненттік телефор номері сұралған кезде компьютерде жазулы телефондар анықтамалығын пайдаланып жауап беру;
• қалааралық транспорт билеттерін сатуды ұйымдастыру (әр рейске сатылған және бос орындар компьютерге тіркелгендіктен, оларды пайдаланып, билет сатуды ұйымдастыру қиын емес) ;

Жалпы информацияны ЭЕМ-де өңдеп, нәтижесін талдауды ұйымдастыру үшін орындалатын әрекеттер мынадай:

• информация талдап, оны өңдеуге мүмкіндік туғызатын үлгісін дайындау; информацияны тиімді өңдеу үшін нұсқаулар тізбегін (алгоритмін) жинақты түрде құру; мәшине түсіне алатын командаларды (командалар жүйесін) пайдаланып программалау тілдерінің бірінде алгоритмнің программасын жазып шығу; программаны ЭЕМ-де орындап, нәтижені алу; нәтижені зерттеу. Егер құрылған үлгіде, алгоритмде не программада қате кеткен болса, оны дұрыстау; дұрысталған программаны сақтау; пайдаланушыға программаны пайдалану жайлы нұсқаулар беру.

1. 1. 2 Ақпараттық қызмет көрсету жүйелеріне қойылатын талаптар

Күрделі информацияны әмбебап компьютерде ғана өңдеуге мүмкіндік бар. Сондықтан информатикаға қатысты мәселелер информацияны өңдеу тәсілдерін зерттеу мен компьютерде түрлі есептерді шешу ғана емес. АҚК үшін ЭЕМ-ді тиімді түрде пайдаланудың жаңа жолдарын іздестіру, осыған сәйкес компьютердің дамытылған үлгілерін құрастыру және АҚК дамуының алғышарттары болып табылады.

Компьютерлер мен ақпараттық қызмет көрсету жүйесі арасындағы айырмашылықты дұрыс түсіну қажет. Арнайы бағытқа негізделіп құрылған программалармен жабдықталған компьютерлер ақпараттық қызмет көрсету жүйесінің техникалық базасы және құралы болып табылады. Ақпараттық қызмет көрсету жүйесі компьютермен және телекоммуникациямен бірлесіп әрекет қылатын пайдаланушысыз жұмыс жасай алмайды.

Ақпараттық қызмет көрсету жүйелеріне қойылатын талаптар құрылып жатқан салаға байланысты түрліше болуы мүмкін. Бірақ Ақпараттық қызмет көрсету жүйелеріне қойылатын жалпы талаптар да бар:

• кез-келген Ақпараттық қызмет көрсету жүйесі талданып, жүйені құрудың жалпы принциптері негізінде құрылып, басқарылуы тиіс;
• Ақпараттық жүйе динамикалық әрі жан-жақты дамып отыруы керек;
• Ақпараттық жүйені құру кезінде жүйелік тәсілді қолдану керек. ;
• Ақпараттық қызмет көрсету жүйесін информация өңдеудің адам-компьютерлік жүйесі ретінде қарастыру керек. [7]

Қазіргі кезде Ақпараттық қызмет көрсету жүйелерін компьютерлік техниканың көмегімен іске асқан жүйе ретінде қарастыру көзқарасы қалыптасқан. Алайда Ақпараттық қызмет көрсету жүйесін компьютерлік емес вариантта түсінуге де болады.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс