Сандық есептер экзотермиялық жəне эндотермиялық реакциялар, реакциялардың жылу эффектісі, термохимиялық теңдеулер

23. 01. 16

8 сынып

Сабақ №37

23. 01. 16: Тақырыбы

8 сынып: Сандық есептер: экзотермиялық жəне эндотермиялық реакциялар, реакциялардың жылу эффектісі, термохимиялық теңдеулер.

23. 01. 16: Мақсаты

8 сынып: Оқушыларға экзотермиялық жəне эндотермиялық реакциялар, реакциялардың жылу эффектісі, термохимиялық теңдеулер бойынша сандық есептер шығару

23. 01. 16: Міндеттері

8 сынып:

23. 01. 16: Білімділік

8 сынып: Оқушылардың теориялық білімдерін қолдана отырып сандық есептерді шыаруды үйрену

23. 01. 16: Дамытушылық

8 сынып: Оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін дамыту

23. 01. 16: Тәрбиелік

8 сынып: Оқушыларды ұқыптылыққа, зейін қоюға тәрбиелеу.

23. 01. 16: Сабақтың түрі

8 сынып: Сандық есептер

23. 01. 16: Сабақтың әдісі

8 сынып: Есептер шығару

23. 01. 16: Сабақтың типі

8 сынып: аралас

23. 01. 16: Күтілетін нәтииже

8 сынып: экзотермиялық жəне эндотермиялық реакциялар, реакциялардың жылу эффектісі, термохимиялық теңдеулер бойынша сандық есептер шығара алу

23. 01. 16: Қөрнекіліктер

8 сынып: Д. И. Менделеевтің перодтық кестесі, презентация

23. 01. 16: Сабақтың барысы

23. 01. 16: І. Ұйымдастыру кезеңі

8 сынып: Оқушылармен амандасып, түгендеу, сыныптың сабаққа дайындығын тексеру

23. 01. 16: ІІ. Өткен материалды қайталау

8 сынып:

Аллотропия дегеніміз не?
Оттектің неше аллотропиялық түрөзгерісі бар?
Озонның формуласы қандай?
Озон қабатының Жердегі тіршілік үшін қандай маңызы бар?
Экзотермиялық теңдеу дегеніміз не?
Эндотермиялық теңдеу дегеніміз не?
Химиялық реакцияның жылу эффектісі дегеніміз не?
Термохимиялық теңдеу дегеніміз не?

23. 01. 16: ІІІ. Жаңа тақырыпты игеру

8 сынып: Химиялық реакциялардың жылу эффектісінің шамасы бірнеше факторларға тәуелді болады:
• 1. Әрекеттесуші заттардың табиғатына;
• 2. Температураға;
• 3. Реагенттердің мөлшеріне;
• 4. Реагенттер мен алынатын өнімнің агрегаттық күйіне.
1 кг отын толық жанғанда бөлінетін жылу мөлшері меншікті жану жылуы деп аталады. Ғылымда белгілі бір стандартты жағдай қабылданған Т + 25С (298К) қысым 1 атом (101, 325 кПа) тең жағдай. Химиялық реакцияның жылу эффектісі стандарттық жағдайда химиялық реакция кезінде 1 моль өнім алғанда бөлінетін немесе сіңірілетін жылу мөлшерімен анықталады.
Жанудың басталуы : 1) затты отынды тұтану температурасына дейін қыздыру
2 ) оттектің үздіксіз келіп тұруы . Өрттен сақтану шаралары : 1) қызуды отынның тұтану температурасынан төмендету 2 ) оттектің келуін тоқтату.
1-мысал : Әрекеттесуші заттардың біреуінің массасы арқылы жылу эффектісін есептеу жолдары
Реакцияның термохимиялық теңдеуі бойынша:
Ca +H2O=Ca(OH) 2+67кДж
1 кг кальций оксиді сумен әрекеттескенде қанша жылу бөлінетіндігін есептеңдер.
Шешуі. Mr(CaO) =40+16=56,
M(CaO) =56
56 г CaO әрекеттескенде 67кДж бөлінсе,
1000 г CaO х кДж бөлінеді; Х= 1196, 4 кДж
2-мысал :Массасы 4 г күкіртті жаққанда 37, 1кДж жылу бөлінді. Күкірт (IV) оксиді түзілу реакциясының термохимиялық теңдеуін құрыңдар.
Шешуі. 4 г күкірт жанғанда 37, 1кДж бөлінсе,
32г х кДж бөлінеді Х =297 кДж
Жауабы. Күкірт жанып, күкірт (IV) оксиді түзілу реакциясының термохимиялық теңдеуі:
S+O2=SO2+297кДж

23. 01. 16: ІҮ. «Үш тіл-тұғырым»

8 сынып:

Жылу бөліну-выделение тепла- heat generation

Әрекеттесу-взаимодействие- interaction

Жану-горение- combustion

Түзілу-образование- formation

23. 01. 16: Ү. ҰБТ-ға дайындық

8 сынып:

1. Оттекті көп мөлшерде өнеркәсіпте алу жолы

А) сынап (II) оксидінен В) ауаны сұйылту арқылы С) сутек пероксидінен

D) калий хлоратынан Е) калий перманганатынан

2. Орын басу реакциясы

А) CuO+H ₂ SO ₄ =CuSO ₄ +H ₂ O В) Zn+2HCl=ZnCl ₂ ++H ₂ С) 2Ca+O ₂ =2CaO

D) CaO+CO ₂ =CaCO ₃ Е) NaOH+HCl=NaCl+H ₂ O

3. Жану реакция-

А) заттардың айырылу реакциясы В) заттардың оттегімен әрекеттесуі С) оттегімен әрекеттесу еракциясы D) оксид түзілетін реакциясы Е) жарық пен жылу бөліне жүретін реакция

4. Сутек оттекпен белсенді әрекеттескенде түзілген заттың формуласы

A) H ₂ O B) NH ₃ C) H ₂ S D) NO E) Fe ₂ O ₃

5. Химиялық құбылыс

А) оттегінің кристалдануы В) сұйық ауадан ректификациялық айдау арқылы оттек алу

С) сұйық оттектің булануы D) бертолле тұзынан оттекті алу Е) оттегінің суда еруі