Мәдениет пен тіл

Сабақ жоспары
Пән: Қазақ тілі
Мектеп: Атырау ХББ НЗМ
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні: Текеева Жанша Тажибаевна
Сынып: 5 Т1
Қатысқан оқушылар саны:
Қатыспағандар:
Бөлім:
Мәдениет: тіл және қарым-қатынас
Сабақтың тақырыбы:
Мәдениет пен тіл
Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары:
Т/А3 Мәтіннен ақпаратты анықтау.
Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау.
Т/А5 Тыңдалым материалы бойынша жауап беру және бағалау.
Тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру, көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіру.
Күтілетін нәтижелер:
> Оқушылардың көпшілігі: Тыңдаған мәтіннің мазмұнын анық түсінеді.Мәтін мазмұны негізінде қойылған сұрақтарға жауап береді.
Қандай ақпараттардың барын анықтай алады.
> Оқушылардың кейбірі: Мәтін мазмұнындағы ақпараттың негізгісі мен қосымшасын ажыратады.Мәтінде көтерілген мәселе бойынша өз ойын толық білдіре алады.
Жетістік критерийлері:
> Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсінеді;
> Негізгі және қосымша ақпаратты анықтай алады.
> Тыңдалған мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап береді;
> Көтерілген мәселе бойынша өз ойын білдіре алады.
Тілдік мақсаттар:
Оқушылардың грамматикалық, лексикалық нормаларды оқып білуі:
Тіл мәденеиті, сөз мәденеиті, ауызекі сөйлеу
Диалог және жазылым үшін қажетті сөз тіркестер;
Ұлттық құндылықтар:
Оқушылардың бойына топта бір-бірімен жақсы тіл табыса білетін, мәдениетті сөйлейуге дағдыланған, бір-біріне деген адал, ойларын ашық, еркін айтатын, бойларындағы жақсы қасиеттерді бағалап, көмектесе алатын дағдыны дарыту.
Пәнаралық байланыс:
Әдебиет, өнер, АКТ
Осыған дейін меңгерілген білім
Оқушылар 4-сыныпта алған білім, білік, дағдыларына сүйенеді.
Жоспар
Жоспарлана
тын уақыт
Жоспар бойынша орындалуы тиіс іс-әрекеттер
Дереккөздер
Сабақтың басы

5-8 минут

Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылардың белсенділігін арттыру.
<<Кім шапшаң?>> ойыны ойналады.
Бірнеше мақал сөздің алдыңғы бөлігін айтып, соңын жалғастыру керек. Оқушының шапшаңдығы бағаланады.
Бала тілі - бал. Өнер алды - қызыл тіл. Тіл тас жарады, тас жармаса, бас жарады. Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құметте!
Тіл мәртебесі - ел мәртебесі. Ана тілің арың бұл!
Тілі өлген ел - тірі өлген ел.
Оқушыларға смайлик жапсыру арқылы ынталандыру.
Сабақтың тақырыбы ашылады.
> Сабақтың мақсаттары мен жетістік критерийлерін таныстырылады.
С.
Тыңдалым алды тапсырма.
Оқушыларға бірнеше сұрақтар ұсынылады.
oo <<Мәдениет>> сөзін қалай түсінесіңдер?
oo <<Сөйлеу>> кімдерге тән қасиет?
oo Ауызекі сөйлеу және жазба тіл дегеніміз не? Оны бір-бірінен қалай ажыратамыз?
oo Осы екеуінің қайсысы бұрын пайда болған деп ойлайсыз?

> Ойыңызды дәлелді пікірлермен жеткізіп айтып қараңыздар.
(Балалар өз ойын жеткізіп айтуда олардың ойлау және сөйлеу мәдениетінің қаншалықты деңгейде екенін аңғаруға болады. Оларға мұғалім жетекші сұрақты қою арқылы ойларын еркін жеткізуге көмектесіп отырады.)
f Бағалау.
Өз ойын айтуда қысылмай еркін әрі әдемі жеткізуге тырысқан оқушыға мұғалім <<Керемет!>>, ал өзінің пікірін барынша жеткізгендерге <<Жарайсың!>> деп жазылған қағаздармен марапат жасайды. Оқушылар қол соғып жігерлендіреді.

МЖ = Мұғалім жасаған

Слайд.

Сабақтың ортасы

5 минут

2.04 минут

10 минут

3 минут

3 минут

7 минут

:: Мұғалім түсіндірмесі:
oo Мәтінде не туралы айталған. Мұқият тыңдап, мазмұнын біліп алу.
oo Мәтіннің мағыналық бөлігінде негізгі және қосымша ақпарат болады.
oo Мәтіндегі негізгі ақпарат - мәтіннің негізгі идеясы, негізгі фактілері.
oo Мәтіндегі қосымша ақпарат мәтінге қосымша берілген иллюстрациялар, кестелермен қатар, негізгі ойды қолдауға бағытталған цитаталар (дәйектемелер), ойды дәлелдеуге негіздейтін мысалдар жатады. Мұндай ақпараттар мысалы, себебі, көбіне т.б. деген сияқты сөздермен көрсетіледі.

Мағынаны тану
<<Тіл және сөйлеу>> тақырыбындағы бейнебаян тыңдатылады.

https://www.youtube.com/watch?v=W6lfYCpsuBo

* Тыңдалым бойынша тапсырма.
ЖЖ
1. Тыңдалым мәтіні не туралы екен?
2. Мәтіннен өзіңе ұнаған тұсын жұбымен ақылдаса отырып, дәптерлеріне жазады.
3. Мәтіннен негізгі және қосымша ақпараттарды тауып,кестеге толтырады.
Негізгі ақпарат
Қосымша ақпарат

Әр жұп мәліметтің неліктен қызықтырғанын 1-3 сөйлеммен, тапқан ақпараттарды ажыратып жазып, тақтаға жапсырады. Қағаз қиындыларын белгілі бір бейнеде орналастыруға болады.
Оқушылар аралап оқып, негізгі ақпаратты қосымшадан ажыратады.
Бағалау дескрипторлары
Егер оқушы тапсырмаларды толық орындаса ....... .... жетті
1
Мәтін мазмұнын толық түсінеді.

2
Мәтіннен негізгі,қосымша ақпараттарды таба алады.

3
Қызықтырған мәліметті 1-3 сөйлеммен жаза алады

* Оқушыларды бағалау үшін дескриптор құрылады.

Бағалау. <<Бес саусақ>>
Кері байланыс.Өз пікір,ойларын смайликтер арқылы білдіреді.

Тапсырма.
<<Тіл және сөйлеу>> тақырыбында бейнематериал мазмұнын оқушылар қаншалықты түсінгенін анықтау мақсатында топтар бір-біріне 3 сұрақ әзірлейді.
Жауабын 1 сөйлеммен ғана ауызша айтады.
Бағалау. <<Екі жұлдыз бір тілек>>.

Слайд.

Тіл және сөйлеу
www.youtube.com

Сабақтың соңы
2 минут
Рефлексия

Қосымша ақпарат
Дифференциация - Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз?
Бағалау - Оқушылардың ақпаратты қаншалықты меңгергенін қалай тексересіз?
Пәнаралық байланыс
Қауіпсіздік ережелері
АКТ-мен байланыс
Құндылықтармен байланыс (тәрбиелік элемент)

Ойлану
Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма?
Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы қандай болды? Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланғануақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?
Төменде берілген бөлімді осы сабақ туралы ойларыңызды жазу үшін пайдаланыңыз. Сол жақ бағанда берілген сабағыңызға қатысты ең маңызды сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы баға
Сәтті өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру және оқытуға қатысты)?
1:
2:
Қандай екі нәрсе сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (сабақ беру және оқытуға қатысты)?
1:
2:
Осы сабақ барысында сынып немесе жеке оқушылар туралы менің келесі сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым?

Тыңдалым мәтіні.
Сөйлеу адамға ғана тән қасиет.Ал жануарлар мен құстар тек дыбыстау арқылы ғана бір-біріне хабар береді. Ауызекі сөйлеу бұрын пайда болған. Ол кезде жазу, сызу жоқ болатын. Адамдар ауызекі тілде ғана сөйледі. Ол заманда адамдар ертегі айтты, өлең айтты. Батырлардың ерлігін де ауызша айтып келді. Кейін суреттер сала бастады. Алғашқы суретті тасқа қашады. Адамдар сурет арқылы алғаш рет жазбаша сөйлеуді ойлап тапты. Содан кейін сол суретті таңбалауға кірісті. Кейін таңбадан әріп пайда болды. Алғаш рет теріге жазу жазды. Енді адамдар өз ойын жазбаша жеткізетін жағдайға жетті. Бұдан кітаптар, газеттер, журналдар жарыққа шықты. Баспаханалар салынды. Сөйтіп жазбаша сөйлеу пайда болды.
Ал енді сөйлеу қалай жүзеге асады? Зерттеп көрейік. Сөйлеу адамның дене мүшесіндегі: өкпе, тамақ, тіл, тіс және жақтың қимылдауының арқасында жүзеге асады екен. Біз сөйлеп тұрғанда жағымыз бен ауыз қуысындағы тіліміз қозғалыста болып, тамағымыздан дыбыс шығып тұрады. Дыбыстың бәрін ретке келтіріп тұратын құрал - тіл. Сондықтан тіл сөйлеудің басты құралы болып саналады.
Есіңде сақта! Сөйлеу біреумен әңгімелескенде, сұрақ -жауап алғанда жүзеге асады.Тіл мен сөйлеу бір-бірімен тығыз байланыста болады. Тіл сөйлеусіз, сөйлеу тілсіз жүзеге аспайды. (170 сөз).

Керемет!

Жарайсың!