Мәтінді пішімдеу. Абзац

Пән Информатика сынып 5 Күні 23.02.16 ж.
сабақ №: 23
Тақырып: Мәтінді пішімдеу. Абзац
Мақсат: Мәтінді пішімдеу. Абзац тақырыбы бойынша оқушыларға жалпы түсінік беру.
Білімділік - Word Pad бағдарламасында абзацпен дұрыс жұмыс істеуді үйрету. Мәтінді сол жақ шеті, ортасы, оң жақ шеті бойынша орналастыруды үйрету.
Дамытушылық - Ой - өрісін, есте сақтау қабілеттерін, білік- дағдыларын дамыту,
машықтандыру. Өз беттерінше жұмыс жасау қабілеттерінің дамуына ықпал ету
Тәрбиелік - Алғырлық пен білімділікке, өзара жолдастыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ типі: жаңа тақырыпты түсіндіру
Құрал-жабдықтар: ДК, оқулықтар, дәптерлер, тақта, тұсаукесер, (көзге арналған жаттығу), таратпа карточкалар, Word Pad мәтіндік редакторы.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің іс - әрекеттері
Оқушылардың іс - әрекеттері
І. Ұйымдастыру кезеңі
2 мин
Оқушылармен амандасып, тренинг өткізу. Оқушыларға доп лақтырамын, оқушылар кезекпен допты ұстап алып, бүгінгі сабаққа бір - бірлеріне сәттілік тілейді, тілектер айтады.
Амандасады, ортаға шығып шаттық шеңбер құрып тұрады, допты ұстап алып, тілектер айтады, сәттілік тілейді, орындарына отырады.
ІІ. Үй жұмысын тексеру
7 мин

Карточкамен жұмыс
1-тапсырма.
Лента. Бұл негізгі терезенің - - - - - - _______жағында орналасқан аумақ

2-тапсырма.
Дұрыс немесе бұрыс жауапты таңтаңыз.

Дұрыс
Бұрыс
WordPad - Windows - ке бірден - бір мәтіндік процесс.

Мәтіндік процессор - мәтіндік құжаттарды құруға, редакциялауға, қарауға және басып шығаруға мүмкіндік бередін бағдарлама.

WordPad - ты ашу үшін <<Пуск, Все программы, Стандартные>> батырмасын басыңыз және WordPad - ты таңдаңыз.

WordPad терезесі төрт негізгі бөліктен тұрады.

Панель быстрого доступа. Бұл панель <<лентаның>> үстіне орналастыруға болатын, жиі пайдаланылатын командаларға тез қол жеткізуге мүмкіндік береді.

3-тапсырма.
Төмендегі ұяшықтардағы сөздерді қою арқылы бос жерлерді толтырыңыз
Строка состояния - WordPad терезесінің ............... бөлігінде орналасқанмәтінді ............. мен жылжыту жолағының төменгі жағындағы аумақ. Бұл жолда .................. өзгертуге арналған жылжығыш бар. Онымен қозғалтуға, немесе <<плюс>> пен <<минус>> батырмасын басу арқылы маштабты ....................... пайызға ұлғайтуға немесе кішірейтуге болады.
енгізу, төменгі, маштабты, 10

Карточкамен жұмыс жасайды.
1-тапсырма.

2-тапсырма.
Дұрыс немесе бұрыс жауапты таңтаңыз.

Дұрыс
Бұрыс
WordPad - Windows - ке бірден - бір мәтіндік процесс.

V
Мәтіндік процессор - мәтіндік құжаттарды құруға, редакциялауға, қарауға және басып шығаруға мүмкіндік бередін бағдарлама.

V

WordPad - ты ашу үшін <<Пуск, Все программы, Стандартные>> батырмасын басыңыз және WordPad - ты таңдаңыз.

V

WordPad терезесі төрт негізгі бөліктен тұрады.

V
Панель быстрого доступа. Бұл панель <<лентаның>> үстіне орналастыруға болатын, жиі пайдаланылатын командаларға тез қол жеткізуге мүмкіндік береді.

V

3-тапсырма.
Төмендегі ұяшықтардағы сөздерді қою арқылы бос жерлерді толтырыңыз
Строка состояния - WordPad терезесінің төменгі бөлігінде орналасқанмәтінді енгізу мен жылжыту жолағының төменгі жағындағы аумақ. Бұл жолда маштабты өзгертуге арналған жылжығыш бар. Онымен қозғалтуға, немесе <<плюс>> пен <<минус>> батырмасын басу арқылы маштабты 10 пайызға ұлғайтуға немесе кішірейтуге болады.

IІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру
10 мин
Егер электрондық құжатта тасымалдау орнатылмаса, онда абзацта сол жақ шет бойынша түзеу анықталады. Автор құжаттың қандай принтерде, қандай әріппен және мөлшермен басып шығарылатынын білмейді. Сондықтан көбіне тақырып ортаға, ал авторға сілтеме немесе құжат құрылған мерзім - оң жақ шет бойынша түзеледі.
Абзац үшін келесі баптаулар анықталады:
түзеу;
жоларалық интервал;
шегінулер.
Түзеу
-Мәтін жолдың басында, сол жақта орналасады.
Негізгі мәтінді осылай жазады.
-Мәтін ортаға теріледі. Тақырыптарды осылай тереді.
-Мәтін жолдың соңынан, оң жақтан теріледі.
Мысалы, эпиграфты безендіргенде, шегініс беттің сол жақ шетінен және тузеу сол жак, шеті бойынша орнатылады.
Шегіністер
Сол сияқты абзацтың бірінші жолында шегініс - <<қызыл>> (азат) жол болуы мүмкін (102-сурет).
Шегіністерді Сызғыштағы жүгіргіштерді жылжытып та бекітуге болады (103-сурет).
Мәтіннің фрагменттерін дәл көрсетілген жерге орналастыруға мүмкіндік беретін құралдың бірі - Табуляция.
Эпиграф парақтың оң жақ бетіне
тырнақшаға алынбай жазылады.
Автордың аты-жөні тырнақшаға
алынбайды және нүкте қойылмайды.
(Құжаттарды рәсімдеу ережесі)
Бұл мысал эпяграфты дұрыс рәсімдеуге арналған. Эпиграф шрифтпен ерекшеленген, бірақ ерекшелеу айтарлыктай емес. Эпиграф жолдарынын ұзындықтары шамамен бірдей. <<Құжатты рәсімдеу ережесі>> жақшаға алынған.
102-сурет. Абзацтардағы шегіністер

Табуляцияның мәнін анықтай отырып, мысалы, мәтінді екі бағанға бөлуге болады (104-сурет).
Бұл мысалда Абзац => Тіркеме беттер (Вкладки) бұйрығы орындалған, Табуляция позицияларының өлшемі 6 см етіп алынған (104-сурет). Мәтін енгізгенде Tab пернесін басу жеткілікті. Абзацта бірнеше табуляция позициялары анықталуы мүмкін.

105-сурет. Қарапайым маркерленген тізім және жолдары айырылған тізім
Тізім
Егер оқушылардың тізімін басып шығару немесе дүкендегі тауарды санап шығу керек болса, не істейміз? WordPad мәтіндік редакторында мәтінді тізім түрінде ұйымдастыруға болады. Тізімде әрбір абзац бірдей пішімделген және нө- мірден немесе арнайы таңбашадан - маркерден басталады (105-сурет ). Тізімді бастау немесе аяқтау үшін Тізімді бастау батырмасын басыңдар.
Абзацты тізімдегі шегініспен құру үшін, Shift және Enter пернелерін бір мезгілде басыңдар. Осылай мәтінге абзац символы емес, жолды күштеп айыру символы кірістіріледі. Жолдың басында маркер пайда болмайды (105-сурет ).
!Түйін
Абзацты пішімдеудің негізгі параметрлері - шегіністер, түзеу, жоларалық интервал.
Абзацты пішімдеу бұйрықтарын лентаның Бас бөлімінен таңдауға болады.
Абзацтағы түзеу сол жақ шетімен, ортасымен, оң жақ шетімен орындалуы мүмкін.
Шегіністерді сызғыштың көмегімен тағайындайды. WordPad-те маркерленген тізімдер құру мүмкіндігі бар
ІV. Практикалық жұмыс
10 мин

ДК-де WordPad бағдарламасында тәжірибелік жұмысты орындайды. Оқулықтағы 177-178 б.б.
Компьютердегі тәжірибелік жұмыс
А деңгейі
1. WordPad программасын ашыңдар.
2. <<Мен мәтінді пішімдеуді үйренудемін>> мәтінін теріңдер және оны тағы да 10 рет көшіріңдер.
3. Пішімдеудің келесі параметрлерін тағайындаңдар (6-кесте).
6-кесте. Пішімдеу параметрлері
Жол
№
Гарнитура
Әріптің
мөлшері
Әріптің
пішіні
Түзеу
Бірінші жолдағы шегініс

1-2
Times New Roman
12
қара-
пайым
сол жақ шетіне

1 см
3-4
Courier New
14
жуан
ортасына
0 см
5-6
Comic Sans MS
16
курсив
оң жақ шетіне
5 см
7-8
Tahoma
18
жуан кур - сив
сол жақ шетіне
0 см
9-10
Arial
20
асты сы- зылған
ортасына
5 см
4. Әр жол үшін өзінің түсін таңдаңдар.
5. Файлды өз бумаларыңда Пішімдеу-А атауымен сақтаңдар.
В деңгейі
А деңгейінің тапсырмаларын орындаңдар.
Әрбір екі абзацты әртүрлі тізіммен безендіріңдер.
Өзгертулерді Пішімдеу-В файлында сақтаңдар.
С деңгейі
В деңгейінің тапсырмаларын орындаңдар.
Табуляция позицияларын, шегіністерді, әріптің параметрлерін анықтап, мәтінді теріңдер және оны мына үлгімен толты рыңдар:
ТҮСІНІКТЕМЕ
ХАТ
02.02.2013 Мектеп директорына
5-сынып оқушылары үшін
дайындалған <<ДК тұтынушы-сы>>
байқауын кейінге қалды -
ру туралы
Ауа райы күрт суытып, ауырып қалған мектеп оқушыларының басым көпшілігінің сабаққа катыса алмауына байланысты 5-сынып оқушылары үшін 02.02.2013 өткізілуге тиісті <<ДК тұтынушысы>> байқауы 2 аптаға шегеріледі.

Информатика пәні мұғалімі С.Тортаева
Өзгертулерді Пішімдеу-С файлында сақтаңдар.
V. Сергіту сәті
2 мин
Жаттығуды орындарында отырып орындау.
Көз жаттығуын орындайық.(презентация көрсетіледі) Көзге арналған жаттығулар.ppt
> Орнымызда отырып көзімізді алыс бір нүктеге қадап ұзақ қарау.
> Басымызды қозғамай көзімізбен оңға, солға қарау.
> Басымызды қозғамай көзімізбен жоғары, төмен қарау.
> Көзімізді қатты қысып немесе қолымызбен жауып тұру.
> Көзімізді жиі жыпылықтатып ашып жұму.
VІ. Бекіту
8 мин
Оқулықпен жұмыс, 178 бет бақылау сұрақтары мен тапсырмаларды орындайды, сұрақтарға ауызша жауап береді.
Бақылау сұрақтары мен тапсырмалар
Абзацты пішімдеудің негізгі параметрлерін атаңдар.
Сызғыш не үшін керек?
WordPad мәтіндік редакторында түзеудің қандай түрлеріне қол жетімді?
Табуляция не үшін керек?
Табуляцияның позицияларын қалай тағайындаймыз?
Маркерленген тізімді қалай құрамыз?
Тізімдегі маркердің түрін өзгертуге бола ма?
Абзац шегінісінің мәнін теріс мәнді етіп көрсетуге бола ма?
VІI. Кері байланыс
2 мин
Оқушыларға кері байланыс жасау үшін, мұғалім оларға толтыруға парақ таратылады.
Оқушылар бүгінгі сабақ бойынша өз ойларын, көңіл күйлерін параққа жазады.
Не білдім?

Не ұнады?

Не әлі үйрену керек?

Тілек

VІII.Бағалау
2 мин
Сабаққа белсенді қатысып отырған оқушыларды бағалау.
Бағаларын күнделіктеріне қойдыртады.
IX. Үй жұмысы
2 мин
V тарау. 23 оқу.
Күнделіктеріне үй тапсырмасын жазып алады.