Абай Ескендір поэмасы

Батыс Қазақстан облысы Бөрлі ауданы Ақсай қаласының № 4 ЖОББМ-нің
қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Габдуллина Галия Гимеденовна
Сабақ атауы
Абай <<Ескендір>> поэмасы.
Поэманың тақырыбы мен көркемдік-идеялық маңызы
Жалпы мақсаттар
<<Ескендір>> поэмасы, тақырыбы мен идеялық-көркемдік маңызын білу. Поэмадағы шығыстық сарын, адами қасиеттер турасында сыни ой қозғап, өз көзқарастарын дәлелдеу.
Оқыту нәтижелері
1. <<Ескендір>> поэмасындағы шығыстық сарын, адами қасиеттер турасындағы ойлары кеңейеді;
2. Абайдағы Ескендірдің келбеті туралы біледі;
3. Поэманың мазмұнын талдай отырып, негізгі тақырыбы мен идеясын біледі;
4. Жаман мінез-құлықтар ме адамгершілікке тән қасиеттерді айыра біледі.
Негізгі идеялар

- Абай поэмалары:"Ескендір", "Масғұт", "Әзім әңгімесі".
- "Поэма" - грек сөзінен шыққан, "туынды" деген мағынаны береді, өлеңмен жазылады.
<<Ескендір>> поэмасы 1900 - 1902 жылдар аралығында жазылған.
- "Ескендір" поэмасының сюжетін алғаш рет неміс романтикалық әдебиетінің көрнекті ғалымы болған француз Альберт фон Шамиссо Талмудтан алады. Шамиссодан В. А. Жуковский 1844 жылы аударады.
Мұнда А. Македонскийдің қырып-жоюы туралы жырлайды. Бұл сюжет Абайды да қызықтырады. Абай сюжетінде өзгеріс бар. Поэмада Ескендірдің аты-жөнін, әкесін, тұрған жері мен патшалығын, Ескендірдің ұстазы - Аристотельді қосады. Абай шығармасы тұпнұсқаға ұқсас. "Ескендір" поэмасы 4 тармақты 42 шумақтан тұрады
Сілтеме
1. <<Қазақ әдебиеті>> Т.Ақшолақов, Т.Жұмажанова,С.Қалиев, С.Дүйсебаев
9-сынып оқулығы. Алматы <<Мектеп>> 2013 жыл
2.К.Ә.Қылышбаева <<Әдебиет пәнін тірек сигналдары
арқылы оқыту>>, электронды оқулық.
Ресурстар
Интерактивті тақта, маркер, постер.
Жылы атмосфера тудыру
<<Шаңырақ құру>> арқылы оқушылармен танысу. Түстеріне байланысты топқа бөлу
Ойға түстім толғандым
Өз мінімді қолға алдым...
Бойдағы мінді санасам,
Тау тасынан аз емес,- деп өз бойымыздағы қасиеттерімізді де таразылайық.
Ой қозғау

1.Өтілген тақырыпбойынша сәйкестендіру тесті
Мағынаны тану.

Ойлаудың "6 телпек"әдісі. Жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсаты.
1. Проблемаға шығу:
- Жыр мазмұнымен танысу .
- Ақынның поэмасындағы негізгі арқау болған тақырып не?
Негізгі тақырыбы:
- Ескендір Зұлқарнайын туралы.
- Әділдік пен жауыздық арасындағы тартыс.
2. Поэма желісі бойынша жоспар құру.
1- топ. Жоспар:
1. Ескендірдің тегі, патшалығы, жорықтары
2. Жорықтағы бұлаққа кездесуі
3. Ескендірдің бұйрығы
4. Күзетшінің сыйлығы
5. Аристотель шешімі
6. Ақын өсиеті
2-топ.Аристотель мен Ескендірді салыстыру
Ғұлама, байсалды, әділ
Ғалым, ақыл иесі, қазы
3-топ.Абай ақынша талдасам...

I топ Ақ телпек - Статистикалық (деректерді талассыз келтіреді)
Ескендір кім?
Сары телпек - Сәттілік (сәтті кезеңдерді айтады)

II топ Қара телпек - Сәтсіздік (поэманың сәтсіз тұстарын айтады)
Көк телпек - Аналитикалық (талдау жасайды)

III топ Жасыл телпек - Шығармашылық (идеялар мен болжамдар айтады)
Қызыл телпек - Сезімтал (поэманы оқу барысында бастан кешірген
сезімдерін тұжырымдайды)
Ой толғаныс

РАФТ стратегиясы
Р - оқушы
А - бүгінгі заманның тойымсыздарына, Ескендірге
Ф - хат, үндеу
Т - Қанағатсыздық қайда апарады?
"Автор орындығы " стратегиясы
1. Абайдың ойынша халықты қандай адамдар басқару керек?
2. Осы поэмалардан қандай қорытынды шығаруға болады?
3. Бүгінгі күннің өзекті мәселесімен байланыстыруға бола ма?
Бағалау
Ақылсыз өзін мақтап былжырайды,
Бойыңа өлшеп сөйлесең, нең құрайды?
Жақсы болсаң, жарықты кім көрмейді,
Өз бағаңды өзіңнен кім сұрайды?!
Бағалау парағы арқылы бағалау.