9-сынып: Күш, Ньютонның екінші заңы және масса

Сыныбы: 9 «а»

Сабақтың тақырыбы:

Күш. Ньютонның екінші заңы. Масса

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға механикалық күштер туралы, олардың формуласын, бағытын түсіндіру; сонымен қатар, динамиканың іргелі заңдарының бірі Ньютонның екінші заңын тұжырымдау; масса ұғымынығ физикалық мағынасын ашу;

Дамытушылық: жүйелі түрде ойлауға, ізденуге, өз ойын ашық түрде айта білуге үйрету; білімге деген құштарлығын ояту

Тәрбиелік: мұқияттылыққа, үйымшылдыққа, топпен жұмыс жасауға, өздерін еркін ұстауға
тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақты игерту, бекіту

Қолданылатын әдістер: оқулықпен жұмыс, кестемен жұмыс, есептер шығару, топтастыру стратегиясы

Көрнекіліктер: кесте, физикалық диктант, қарточкаға жазылған деңгейлік есептер

Пәнаралық байланыс: математика

Сабақ барысы:

Ұйымдастыру

амандасу, түгендеу, сабаққа қажетті құрал-жабдықтарын тексеру

Үй жұмысын тексеру

үйге берілген тапсырманы сабақ барысында тексеру

3. Жаңа білімді игерту

А) топтастыру стратегиясы

Анықтамасы

Қандай шама

Күш

Белгіленуі Өлшем бірлігі

түрлері

өлшейтін құрал

Жауаптары:

Анықтамасы:Дененің басқа денелер тарапынан болатын әрекеттің нәтижесінде үдеу алатынын сипаттайтын және осы әркеттің өлшемі болып табылатын физикалық шама.
Күш -векторлық шама
Өлшем бірлігі:Ньютон
Өлшейтін құрал:динамометр
Белгіленуі:F
Түрлері:Ауырлық күші, үйкеліс күші, серпімділік күші, тіректің реакция күші

Ә) кестемен жұмыс (оқулықпен жұмыс)

Р/с

Күштің түрлері

Белгіленуі

Формуласы

Анықтамасы

Бағыты

Р/с: 1

Күштің түрлері: Ауырлық күші

Белгіленуі:

Формуласы:

Анықтамасы:

Бағыты:

Р/с: 2

Күштің түрлері: Серпімділік күші

Белгіленуі:

Формуласы:

Анықтамасы:

Бағыты:

Р/с: 3

Күштің түрлері: Үйкеліс күші

Белгіленуі:

Формуласы:

Анықтамасы:

Бағыты:

Р/с: 4

Күштің түрлері: Тіректің реакция күші

Белгіленуі:

Формуласы:

Анықтамасы:

Бағыты:

Р/с: 5

Күштің түрлері: Теңәрекетті күш

Белгіленуі:

Формуласы:

Анықтамасы:

Бағыты:

§ 12. Ньютонның екінші заңы. Масса

Күштің өзінің алатын үдеуіне ықпал ететін қасиетінинерттілікдеп аталады.
Масса -дененің инерттілігінің өлшемі
Ньютонның екінші заңы:денеде туындайтын үдеу оған әрекет етуші күшке тура пропорционал.

$\mathbf{a =}\frac{\mathbf{F}}{\mathbf{m}}$

Ньютонның екінші заңының формуласын

$\mathbf{F = am}$

Бұл теңдеу динамиканың негізгі заңы деп аталады. Бұдан теңәрекетті күш үдеудің шамасы
мен бағытын анықтайтыны шығады.

Ньютонның ІІ заңының негізінде күш бірлігі енгізіледі.

Күш бірлігіне массасы 1 кг дене 1 м/с ² үдеу тудыратынын күш алынған. Си жүйесіндегі күш бірлігі Ньютон (Н) деп аталады. Сонымен,

1Н= 1 кг*м/с ²

4. Білімді бекіту

(карточкада жазылған тапсырмалар)

1 карточка

ДИНАМИКА НЕНІ ЗЕРТТЕЙДІ?
Күш әрекетінен массасы 1 кг дене 10 м/с2үдеу алады. Осы күш массасы 0, 5 кг денеге қандай үдеу береді?

2 карточка

ИНЕРЦИЯ ҚҰБЫЛЫСЫ
Ұшақтың массасы 60 т қозғалтқыштыңтарту күші 90 кН болса, ол ұшар алдындағы жолда қандай үдеу алады?

3 карточка

НЬЮТОННЫҢ БІРІНШІ ЗАҢЫ
Массасы 0, 2 кг тыныштықта тұрған денеге 5 с бойы 0, 1 Н күш әрекет етеді. Осы дене қандай жылдамдық алады және сол уақыт ішінде қандай жол жүреді?

4 карточка