Сөздердің байланысу түрлері

Қазақ тілі
7-сынып
Сабақтың тақырыбы: Сөздердің байланысу түрлері
Сабақтың мақсаты: а) білімділік - сөйлемдегі сөздердің байланысу түрлерінің жасалу жолдарынан түсінік бере отырып, бір-бірінен ажырата білуге дағдыландыру, олардың ерекшеліктерін меңгерту; дамытушылық - сөздердің байланысу тәсілдері мен түрлерінен алған білімдеріне сүйене отырып, талдау қабілеттіліктерін дамыту; тәрбиелік - оқушылардың белсенділігін, қызығушылығын арттыру, адамгершілікке, елін сүюге тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: түсіндіру, ойтолғау, танымдық ойын, шығармашылық, сұрақ-жауап.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Пәнаралық байланыс: әдебиет
Сабақтың көрнекілігі: презентациялар, электрондық кестелер мен сызбалар СD диск
Сабақтың техникалық құрал-жабдықтары: интерактивті тақта
Сабақтың барысы.
І. Ұйымдастыру.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1-тапсырма. Күрделі сөз, тұрақты тіркес, сөз тіркестерін бір-бірімен салыстыру.

2-тапсырма.

Сөздердің байланысу тәсілдері

3-тапсырма.
Тасбақа, Арал теңізі, ит арқасы қиянда, жаңбыр жауды, жаңбырлы түн, кітапты оқыды, жиырма сегізінші, қас қаққанша айтты, білімді бала
Төмендегі тіркескен сөздердің ішінен сөз тіркестерін ажырат.

1 Телефон арқылы сөйлесу орын тәртібі
2 Абай - ақын жалғау арқылы
3 Самал жел шылау арқылы
4 Адамзатты сүю орын тәртібі
5 Білу үшін оқу жалғау арқылы
6 Шоқан - ғалым шылау арқылы
7 Ғажайып әлем интонация
8 Еңбектің жемісі интонация
4-тапсырма. <<Сәйкестендіру>> жұмысы.

1. Қысқа жіп күрмеуге келмес.
2. Әкем атының жүгенін маған сыйлады.
3. Сыныпта отыз бес оқушы бар.
4. Осы жылқы жүйрік.
5. Абайдың әңгімесіне әкесі риза болды.
5-тапсырма. Сөйлемдегі сөздердің байланысу тәсілдерін ажырат.

ІІІ. Жаңа сабақ. <<Қазақ тілі>> Электрондық кестелер мен сызбалар арқылы сөздердің байланысу түрлері түсіндіріледі.
Интерактивті тапсырмалар орындау.№1 тапсырма
1. Матасу тіркесін жаса
.................... жемісі
....................озаты
....................малы
....................ағасы
...................кітабы
2. Меңгеру тіркесін жаса
.....................шығу
.....................түсті
.....................жазды
.....................дайындалды
.....................бару

№2 тапсырма.
Сөйлемдердегі сөздерді байланысу түрлеріне топта.
Құлпырған дала гүлдерінің жұпар иісі мұрынды жарады.
Бірлігі мықты елдің белін ешкім сындыра алмайды.
№3 тапсырма.
Шығармашылық жұмыс: <<Арайлы Астанам!>> тақырыбына шағын ойтолғау жазу. Мәтіндегі байланысу түрлерін ауызша ата.
№4 тапсырма.
Мысалдар
Матасу
Меңгеру
Қабысу
Жанасу
Қиысу
Алғашқы айлар

Халықтың еңбегі

Уақыттан озған

Жинақталған тәжірибе

Марат - студент

Білгенге маржан

Күмістей жылтырау

Оқулықпен жұмыс. 238-жаттығу.
Сөздердің байланысу түрлері мен тәсілдеріне әдебиет оқулығынан мысалдар тауып, кестені толтырыңдар.
Байланысу тәсілдері
1

2

3

4

Байланысу түрлері
1

2

3

4

5

ІV. Сабақты бекіту<<Миллион кімге бұйырады?>> ойыны
V. Үй тапсырмасы. 1) Оқулықтағы 240-жаттығу.
2) <<Сөз тіркесі>> тақырыбына сөзжұмбақ құрастыру.
Бағалау.