Қонақжайлық

Күні: 28.09.15
Сынып: 10
Сабақтың тақырыбы: Қонақжайлық
Жалпы мақсат
Оқушыларға қазақтың салт-дәстүріндегі қонақ рәсімін тереңірек таныстырып білімдерін кеңейту, сөздік қорын молайту, ой-өрісін, логикалық ойлауын шығармашылық қабілетін дамыту, сауатты жазуға, мәнерлеп оқуға дағдыландыру, адамгершілікке, мәдениеттілікке, салт-дәстүрлерді қастерлеп құрметтеуге, қонақжайлылыққа баулу.
Оқытудың нәтижелері
Қонақтың түрлері, қонақжайлылық туралы толығырақ мәліметтер алады, ерекшеліктерімен танысады, мәтіннің мазмұнын түсініп, сұрақтарға жауап береді, қазақ халқының салт-дәстүріне деген сүйіспеншіліктері оянады.
Негізгі түйіндер
Қазақ қонақжай халық. Қонақты қарсы алу, шығарып салудағы ережелері мен наным-сенімдерін меңгеру. Қонақтың: <<арнайы>>, <<құдайы>>, <<қыдырма>>деген түрлерін ажырату.
Сабақ берудегі әдіс-тәсілдер:
<<Балық қаңқасы>> (фишбоун), жүректен-жүрекке, СТО стратегиясы, жеке, жұптық, топтық жұмыс.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі:
а) амандасу, сабаққа жағымды көңіл-күй тудыру
:: Балалар, бүгін аптаның қай күні?
:: Бүгін - дүйсенбі.
:: Сәрсенбі қазақ халқы үшін қандай күн?
:: Сәрсенбі қазақ халқы үшін сәтті күн деп есептеледі.
б) сынып ережесін құру: <<Бір-біріміздің тыңдаймыз!
Әркімнің пікірі құнды!>>;
в) сыныпты топқа бөлу
бағалаудың парақтарының критерийлерімен таныстыру:
Бағалау парағы
Оқушының аты-жөні:_____________________________
Тапсырма №1, 2, 4, 5, 6
3 ұпай - жоғарғы деңгейде
2 ұпай - орта деңгейде
1 ұпай - төменгі деңгейде
Тапсырма №3
А) мәтін бойынша - 5 ұпай
Б) өзі құрастырады - 10 ұпай
Тапсырма №7
І деңгей - 5 ұпай
ІІ деңгей - 10 ұпай
ІІІдеңгей - 15 ұпай
№
Тапсырманың түрі
Оқушының өзіндік бағасы
1.Топқа бөлу кезіндегі белсенділігі
2.<<Ассоциациялық карта>> толтыру кезеңі
3.Сұхбат құрастыру
4.<<Өзіңді тексер>>
5.<<Фишбоун>> стратегиясын орындаудағы белсенділігі
6.Деңгейлі тапсырмаларды орындау
Жалпы ұпай
<<5>> - 36-45
<<4>> - 26-35
<<3>> - 16-25
ә) Ассоциациялық карта толтыру ( тақтаға жазу):
<<ҚОНАҚ>> сөзін естігенде қандай ассоциациялар пайда болады?
арнайы қонақ --> официально приглашенный гость
бейтаныс қонақ --> незнакомый гость
құтты қонақ --> гость, приносящий счастье
сыйлы қонақ --> почетный гость
қонақ бөлме --> гостиная; комната для гостей
қонақ шақыру --> приглашать гостей; звать гостей
қонақ қылу --> угощать
құдайы қонақ --> случайный гость (прибывший нежданно, без приглашения)
Мағынаны ажырату: (5мин)
а) Оқулықтың 18,21,24 беттеріндегі (<<Қонақжай халық>>, <<Қонақ>>, <<Ізгі дәстүр>>) мәтіндерімен жұмыс. Мәтінді оқып, мәтін негізінде немесе өздері сұхбат құрастырады.
ә) сұхбатты жұп болып оқу
б) Тапсырма: <<Өзіңді тексер>>: (әр топ өз мәтіндері бойынша, сөйлемдердің сыңарын мағыналарымен сәйкестендіреді)
Өзіңді тексер
І топ:
:: Қазақ - ежелден
:: Үй иесі танысын-танымасын
:: Үй иесі қонақты қарсы алып,
:: Қазақ қонақты қарсы алу,
:: Бұл - қонақпен еріп келген "құт"
:: үйге кіргізеді
:: шығарып салуға ерекше мән берген
:: бірге кірсін дегені
:: қонақжай халық
:: келген қонақты жылы шыраймен қарсы алады
ІІ топ:
:: Үйге келген мейманды
:: Қазақ халқының әдет-ғұрпы бойынша
:: Ол сырттан дауыстап
:: Үйге келген қонақ
:: Қонақтар жасының үлкендігі мен мәртебесіне сәйкес
:: шаңыраққа сәлем беріп кіреді
:: төрден есікке қарай орналасады
:: үйдегілерге белгі береді
:: үйге келген адам ішке бірден кірмейді
:: қонақ деп атайды
ІІІтоп:
:: Қонақжайлылық-
:: Қазақ-үйіне келген қонақты құрмет тұтып,
:: Ауылға келген бейтаныс қонақтар пейілі кең,

:: дастарқаны мол, үйі таза, тәрбиелі ұл-қызы бар үйлерге түседі
:: қазақ халқының ата-бабадан ұрпақтан-ұрпаққа беріліп келе жатқан ізгі дәстүрі
:: сыйлайтын кеңпейіл халық
в) <<Балық қаңқасы>> (фишбоун) сызу.
А3 форматына әр топ өздерінің жұмыстарын салады)
топ мүшелері өз сызбаларын қорғайды
г) Сергіту сәті: <<Көңілді күн>> әуенінің сүйемелдеуімен
д) Деңгейлік тапсырмалар орындау:
І деңгей
Төмендегі сөздерді кестеге топтастыр:
Қонақ, қонақпен, қонақты, қонағы, дәстүрлер, дәстүрі, қонақтан, әулет, үй иесі, халқы, мейман, достар, достық, халқының, үлкені, қонағым, дастарқанға, қонақпын, доссың, үйлегілер, отырғандар.
жалғаулар
көптік
септік
тәуелдік
жіктік
ІІ деңгей:
Қонақ түрлері мен сипаттамасын жаз.
Қонақ түрлері
Сипаттамасы
ІІІ деңгей
Синквейн құрастыру:
:: Синквейн құрастырған оқушылар болса, оқыту
ІІІ. Қорытынды:
:: бағалау парақтарын жинау
:: үй тапсырмасы. (2мин) "Қонақ", "Қонақжайлылық" тақырыбы бойынша
сөзжұмбақ құрастыру
:: <<Жүректен жүрекке>> стратегиясы бойынша: сабақтың басында таратылған
жүрекшелеріне тілектерін жазып, бір-бірлеріне ұсыну.