Қонақжайлық

Күні: 28. 09. 15

Сынып: 10

Сабақтың тақырыбы: Қонақжайлық

Жалпы мақсат

Оқушыларға қазақтың салт-дәстүріндегі қонақ рәсімін тереңірек таныстырып білімдерін кеңейту, сөздік қорын молайту, ой-өрісін, логикалық ойлауын шығармашылық қабілетін дамыту, сауатты жазуға, мәнерлеп оқуға дағдыландыру, адамгершілікке, мәдениеттілікке, салт-дәстүрлерді қастерлеп құрметтеуге, қонақжайлылыққа баулу.

Оқытудың нәтижелері

Қонақтың түрлері, қонақжайлылық туралы толығырақ мәліметтер алады, ерекшеліктерімен танысады, мәтіннің мазмұнын түсініп, сұрақтарға жауап береді, қазақ халқының салт-дәстүріне деген сүйіспеншіліктері оянады.

Негізгі түйіндер

Қазақ қонақжай халық. Қонақты қарсы алу, шығарып салудағы ережелері мен наным-сенімдерін меңгеру. Қонақтың: «арнайы», «құдайы», «қыдырма»деген түрлерін ажырату.

Сабақ берудегі әдіс-тәсілдер:

«Балық қаңқасы» (фишбоун), жүректен-жүрекке, СТО стратегиясы, жеке, жұптық, топтық жұмыс.

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі:

а) амандасу, сабаққа жағымды көңіл-күй тудыру

• Балалар, бүгін аптаның қай күні?

• Бүгін - дүйсенбі.

• Сәрсенбі қазақ халқы үшін қандай күн?

• Сәрсенбі қазақ халқы үшін сәтті күн деп есептеледі.

б) сынып ережесін құру: «Бір-біріміздің тыңдаймыз!

Әркімнің пікірі құнды!»;

в) сыныпты топқа бөлу

бағалаудың парақтарының критерийлерімен таныстыру:

Бағалау парағы

Оқушының аты-жөні:

Тапсырма №1, 2, 4, 5, 6

3 ұпай - жоғарғы деңгейде

2 ұпай - орта деңгейде

1 ұпай - төменгі деңгейде

Тапсырма №3

А) мәтін бойынша - 5 ұпай

Б) өзі құрастырады-10 ұпай

Тапсырма №7

І деңгей - 5 ұпай

ІІ деңгей - 10 ұпай

ІІІдеңгей - 15 ұпай

№

Тапсырманың түрі

Оқушының өзіндік бағасы

1. Топқа бөлу кезіндегі белсенділігі

2. «Ассоциациялық карта» толтыру кезеңі

3. Сұхбат құрастыру

4. «Өзіңді тексер»

5. «Фишбоун» стратегиясын орындаудағы белсенділігі

6. Деңгейлі тапсырмаларды орындау

Жалпы ұпай

«5» - 36-45

«4» - 26-35

«3» - 16-25

ә) Ассоциациялық карта толтыру ( тақтаға жазу) :

«ҚОНАҚ» сөзін естігенде қандай ассоциациялар пайда болады?

арнайы қонақ → официально приглашенный гость

бейтаныс қонақ → незнакомый гость

құтты қонақ → гость, приносящий счастье

сыйлы қонақ → почетный гость

қонақ бөлме → гостиная; комната для гостей

қонақ шақыру → приглашать гостей; звать гостей

қонақ қылу → угощать

құдайы қонақ → случайный гость (прибывший нежданно, без приглашения)

Мағынаны ажырату: (5мин)

а) Оқулықтың 18, 21, 24 беттеріндегі («Қонақжай халық», «Қонақ», «Ізгі дәстүр») мәтіндерімен жұмыс. Мәтінді оқып, мәтін негізінде немесе өздері сұхбат құрастырады.

ә) сұхбатты жұп болып оқу

б) Тапсырма: «Өзіңді тексер»: (әр топ өз мәтіндері бойынша, сөйлемдердің сыңарын мағыналарымен сәйкестендіреді)

Өзіңді тексер

І топ:

• Қазақ - ежелден

• Үй иесі танысын-танымасын

• Үй иесі қонақты қарсы алып,

• Қазақ қонақты қарсы алу,

• Бұл - қонақпен еріп келген “құт”

• үйге кіргізеді

• шығарып салуға ерекше мән берген

• бірге кірсін дегені

• қонақжай халық

• келген қонақты жылы шыраймен қарсы алады

ІІ топ:

• Үйге келген мейманды

• Қазақ халқының әдет-ғұрпы бойынша

• Ол сырттан дауыстап

• Үйге келген қонақ

• Қонақтар жасының үлкендігі мен мәртебесіне сәйкес

• шаңыраққа сәлем беріп кіреді

• төрден есікке қарай орналасады

• үйдегілерге белгі береді

• үйге келген адам ішке бірден кірмейді

• қонақ деп атайды

ІІІтоп:

• Қонақжайлылық-

• Қазақ-үйіне келген қонақты құрмет тұтып,

• Ауылға келген бейтаныс қонақтар пейілі кең,

• дастарқаны мол, үйі таза, тәрбиелі ұл-қызы бар үйлерге түседі

• қазақ халқының ата-бабадан ұрпақтан-ұрпаққа беріліп келе жатқан ізгі дәстүрі

• сыйлайтын кеңпейіл халық

в) «Балық қаңқасы» (фишбоун) сызу.

А3 форматына әр топ өздерінің жұмыстарын салады)

топ мүшелері өз сызбаларын қорғайды

г) Сергіту сәті: «Көңілді күн» әуенінің сүйемелдеуімен

д) Деңгейлік тапсырмалар орындау:

І деңгей

Төмендегі сөздерді кестеге топтастыр:

Қонақ, қонақпен, қонақты, қонағы, дәстүрлер, дәстүрі, қонақтан, әулет, үй иесі, халқы, мейман, достар, достық, халқының, үлкені, қонағым, дастарқанға, қонақпын, доссың, үйлегілер, отырғандар.

жалғаулар

көптік

септік

тәуелдік

жіктік

ІІ деңгей:

Қонақ түрлері мен сипаттамасын жаз.

Қонақ түрлері

Сипаттамасы

ІІІ деңгей

Синквейн құрастыру:

• Синквейн құрастырған оқушылар болса, оқыту