Қысқарған сөздер

24.11.2015 Қазақ тілі факультатив (ашық сабақ)
Сабақтың тақырыбы: Қысқарған сөздер.
Сабақтың мақсаты:
1.Оқушыларға қысқарған сөздерді таныту. Сөздердің лексикалық мағынасын байқату.
2.Оқушылардың ойлау қабілетін, сөздік қорын дамыту, сөйлеу, әңгімелеу дағдысын жетілдіре отырып, мәнерлеп сөйлеуге, әдемі жазуға, өз бетінше жұмыс орындауға дағдыландыру.
3. Ұжымда өзін-өзі ізгілікке тәрбиелеуге дағдыландыру. Зеректікке, ұқыптылыққа, адалдыққа баулу. Көркем жазу арқылы әсемдікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Оқушылардың жаңа білімді пысықтау сабағы.
Әдіс-тәсілдері: топтық жұмыс, түсіндіру, сұрақ-жауап, топтастыру, жарыс, ойын.
Көрнекілік: слайдтар, постерлер,
Жұмыс түрлері:
+ Ұйымдастыру б
+ Топқа бөліну
+ Топтастыру (өткен сабақты пысықтау)
+ Ребус шешу
+ Жаңа ақпарат блогы
+ "Кім тапқыр?>>
+ Сергіту сәті
+ Мәтінмен жұмыс
+ <<Әріп сыры>>
+ <<Дүкенде>>
+ Қорытынды (есеп шығару)
Сабақтың барысы:
Ӏ. Ұйымдастыру кезеңі: а) Сәлемдесу , оқушыларды түгендеу,психологиялық дайындық.
Мейірімді жүрекпен,
Ақпейілді тілекпен,
Амандасып алайық,
Бір жадырап қалайық!
Топқа бөлу: <<Білім>> тобы, <<Еңбек>> тобы, <<Талап>> тобы. (әр топ өздеріне ұран шығарады)
ӀӀ. Өткен сабақты пысықтау. Топтастыру

Сөз мағынасы

Жаңа сабақтың тақырыбын ребус шешу арқылы табу: (Қысқарған)

III Жаңа ақпарат блогы
Бірнеше сөзден тұратын атаулар қысқартылып айтылады: АҚШ, ҚР, педкеңес, кг. Бұларды қысқарған сөздер дейміз.
Қысқарған сөз төрт түрлі жолмен қысқарады:
1. Күрделі атаудың әр сөзінің басқы дыбысы алынады: АҚШ, БҰҰ, ҚР
Бұған тек өлшем атаулары бағынбайды: м, кг, мм, г
2.Күрделі атаудың бірінші сөзінің алғашқы буыны және қалған сөздерінің басқы дыбысы алынады:
ҚазМУ-Қазақтың мемлекеттік университеті.
ҚарМУ- Қарағанды мемлекеттік университеті
3. Күрделі атаудың әр сөзінің алғашқы буындары алынады: ауатком-аудандық атқару комитеті.
4. Күрделі атаудың алғашқы сөзінің бірінші буыны алынып, келесі сөз түгел айтылады: педучилище, мединститут.

Қысқарған сөздердің емлесі
Қосымша дефис арқылы жазылады
Қосымша бірге жазылады
Қосымша дефис арқылы жазылады
БҰҰ - ға
АҚШ - тың
ТУ - 154 - пен
педколледжге
кг - ның

IV Жаттығу блогы:
1 тапсырма: <<Кім тапқыр?>> ойыны
"Білім" тобына: Сөздердің бастапқы дыбыстарынан жасалған қысқарған сөз жазу
"Еңбек" тобына: Бірінші сөздің алғашқы буыны мен қалған сөздердің бастапқы дыбыстарынан жасалған қысқарған сөз жазу
"Талап" тобына: Өлшем атауларын жазу
Сергіту сәті (видеосымен)
2 тапсырма: Мәтінмен жұмыс (Мәтін ішінен қысқарған сөз табу)
Алматы әуежайында бұрыннан бар <<Ил−18>>, <<Ту−134>>, <<Як−40>> сияқты ұшақтарға қоса алыс шетел компанияларының әйгілі ұшақтары да жиі қонатын болды. Айгүлдің әпкесі ҚХР−ге туристік жолдамамен барып қайтты. Дарханның ағасы АҚШ−та оқып жүр. Біздің мектепте пединституттың студенттері практикада болды.
3 тапсырма: <<Әріп сыры>> (қосымша мәлімет беру)
"Білім" тобына: МАБ, мм
"Еңбек" тобына: БҰҰ, г
"Талап" тобына: ТМД, т
4 тапсырма: <<Дүкенде>> тақырыбына шағын әңгіме құрау. (ұзындық, салмақ өлш.қосу)

Қорытынды: Есеп шығару: Айнұр дүкеннен 2 кг құмшекер, 400 г сары май, 1 кг кәмпит, 500 г сүзбе сатып алды. Айнұрдың алған затының жалпы салмағын тап.
Марапаттау: дипломдармен марапаттау