Ең алғашқы адамдар

6-сынып. Ежелгі дүние тарихы. №1 сабақ.
Тақырыбы: §1. Ең алғашқы адамдар.
Мұғалімнің кілт нұсқасы.
| |I-кезең. |
|«Көпір» |Бос орынға қажетті сөзді жаз. |
|тапсырма |1.Шығыс африкадан қазба жұмыстары кезінде екі миллион жылдан |
|лары. |астам |
| |уақыт бұрын тіршілік еткен адамдардың бас сүйектері мен қаңқа |
| |сүйектері |
| |табылған. |
| |2. Археология ғылымын кейде күрекпен қаруланған тарих деп атайды.|
| |3. Археологтардың зерттеуінше алғашқы адамдар маймылға ұқсас |
| |болған. |
| |4. Халықтар мен мемлекеттердің ерте уақыттардан бері басынан |
| |өткендерін |
| |белгілі бір жүйе негізінде оқытатын пән – тарих деп аталады. |
|II кезең |
|«Білу» |Ежелгі адамдардың өмір сүрген дәуірі қалай аталады? |
|тапсырма |Ереже: археологтар адамзат дәуірін еңбек құралдарының |
|лары. Кім? |ерекшеліктеріне қарай бөледі. А).Тас Б). қола. Ә). |
|Не? |Темір. |
|Қалай? |Ежелгі адамдар жыртықыш аңдардан қорғану үшін топтанып жүріп |
|Қашан? |күнелткен. Бұл топтарды ғалымдар қалай атайды? Адамдар тобыры. |
|Қандай? |Ежелгі адамдар тобыры тамырлармен, жеміс- жидекпен, құстардың |
| |жұмыртқаларымен т.б табиғаттың дайын өнімдерімен қоректенді. |
| |Ол үшін немен айналысу керек? А) мал бағу Б) қолөнер Ә) |
| |терімшілік. |
| |Алғашқы адамдар не істей алды? |
| |Тастан еңбек құралын жасай алды. |
| |5. Ежелгі адамдардың ұлы жаңалығы: от алу немесе от жағу |
|«Түсіну» |Қалып кеткен сөзді жаз: |
|тапсырма |1. Ежелгі адамдар табиғаттағы тастан басқа қатты затты |
|лары. |білмегендіктен ең |
|Неліктен? |жақсы құралын тастан жасады. |
|Неге? |2. Археологтар ежелгі адамдардың бас сүйектеріне қарап , олардың|
|Не үшін? |кескін- |
|Не себепті? |келбетін маймылға ұқсаған деп дәлелдейді. |
|Сөйлемді |3.Адамдар төмендегі құралды не себепті жасады? |
|аяқтаңыз... | |
|Не білдіңіз...|А) тағы аңдардан қорғану үшін |
|Сөйлемді |Б) Өсімдіктердің тамырларын қазып алу үшін. |
|өзгертіңіз... |Ә) Барлық жауап дұрыс. |
|өзара |В) А жауабы Б жауабына қарағанда дұрысырақ. |
|байланысын | |
|түсіндір | |
|өз сөзіңмен | |
|айтыңыз... |4. От жағу ежелгі адамдар өміріне үлкен өзгеріс әкелді. |
|«Талдау» |1. Төмендегі әрекеттер қай адамдарға тән? |
|тапсырма |Жуыну, сөйлеу, өсімдік тамырларын теру, етті шикі жеу, оқу, |
|лары. |ұйықтау, |
|Құрылымы |үй соғу. |
|қандай |Ежелгі адамдар |
|Топтастырыңыз |Қазіргі адамдар. |
|Салдары не | |
|Салыстырыңыз |етті шикі жеу, ұйықтау, өсімдік тамырларын теру |
|Себебін |Жуыну, оқу, үй соғу, сөйлеу. |
|талдаңыз... | |
| |Қатемді тап: 1. Ежелгі адамдар етті шикідей жемеген. (жеген) |
| |Осыдан екі миллион жылдан астам бұрын Шығыс африкада өмір сүрген |
| |адамдардың қолдары тізесіне түсіп, еңкейіп жүрген және ағылшын |
| |тілінде сөйлескен. |
| |Алғашқы адамдардың жануарлардан айырмашылығы |
| |еңбек құралын жасай білуі болды. |
|«Жинақтау» |Сөйлемнің мағынасын толықтыратын сөздерді сәйкестендір. |
|тапсырма |«Саналы адамдардың»іс әрекеті мен ойлау дәрежесі |
|лары. |Тарих пәні оқытып үйретеді. |
|өз шешіміңізді| |
|табыңыз... |Адамзаттың даму процесін |
|алгоритм |Адамзаттың ұлы жаңалығы. |
|ұсыныңыз... | |
|баламасын |Адамды адам еткен |
|тап... |Бүгінгі адамдармен теңдес болды. |
|бөліктерден | |
|құраңыз... |Отты алу мен жағу |
|жүйелестіріңіз|Еңбек |
|... | |
|зерттеңіз | |
| |Төмендегі іс-әрекетті адамзат дамуына қарай алгоритмін жаса: |
| |Металды игеру 4 |
| |Терімшілік 1 |
| |Егіншілік 3 |
| |Тастан құрал жасау 2 |
|«Қолдану» |8 бет. 1,3,4,5 сұрақтарға жауап беріңдер. |
|тапсырма | |
|лары. | |
|Қолдану | |
|мақсатын | |
|түсіндір... | |
|Бірнеше | |
|тәсілін | |
|көрсет... | |
|Осы құбылысты | |
|қандай теория | |
|түсіндіреді...| |
|«Баға беру» |1. Егер сен «уақыт машинасымен» ежелгі адамдардың арасына |
|Қисынды ойды |түссең, оларға |
|бағала... |не үйретер едің? |
|Жетістіктерін |2. Оларға етті шикі жемеуді, аңды садақпен аулауды, жазуды |
|айтыңыз... |үйретуге болама? |
|Сәйкес | |
|келеме... | |
|Туралы не | |
|ойлайсыз... | |
|III кезең |
|«Кері»байланыс|1-деңгей. (5 балл) = «3» |
|Теория: «білу»|Бос орынға қажетті сөзді жаз. |
|Практика |1. Археологтар екі миллион жылдан астам уақыт бұрын |
| |тіршілік еткен адамдардың бас сүйектері мен қаңқа сүйектері |
| |шығыс африка мен Азиядан |
| |тапқан |
| |2. Археология ғылымы қазба жұмыстары арқылы табылған еңбек |
| |құралдарына қарап адамдардың шаруашылығының , деңгейін , түрін |
| |анықтайды. |
| |3. Археологтардың зерттеуінше алғашқы адамдардың беттері |
| |кескінсіз, танаулары жалпақ, жақ сүйектері алға шығыңқы, кем иек,|
| |маңдайлары тайқы келген.. |
| |4. Адамзаттың ежелден бүгінге дейінгі дамуын зерттеп, өткен |
| |кезеңдердегі кемшіліктер мен қателіктерді қайталамауға , |
| |отанымызды сүюге тәрбиелейтін ғылым-тарих |
|Теория: |2-деңгей. (5+4 балл)= «4» |
|«Түсіну» |Сөйлемдерді аяқта. |
|Неліктен? |Адамдар от жағу мен пайдалана білуінің арқасында жануарлар |
|Неге? Не үшін?|арасынан бөлініп шықты. |
|Не себепті? |Адамның тіршілігі өсімдіктер мен жануарлар әлемімен тығыз |
| |байланысты. |
| |Ежелгі адамдардың жетілген еңбек құралдары болмағандықтан |
| |терімшілікпен айналысты. |
| |Адамдардың жануарлардан айырмашылығы ойлай білуінде. |
|«Талдау» |Ежелгі адамдардың бір тобыры қазіргі заманға түссе, трактор |
|тапсырма |айдап, егін егіп, терімшікпен де айналысып, құрылыстар соғуға |
|лары |қатысып, тастан құрал жасап, етті пісіріп те, шикідейде жеп, |
| |адамдар арасында еркін өмір сүрген болар еді. (осы сөйлемнен |
|Құрылымы |ежелгі адамның дамуына сәйкес келмейтін қасиеттерді алып таста.) |
|қандай |Мына құралдардың қайсысы жетілген құралдар? Ретімен жаз. 1,2,3 |
|Топтастырыңыз | |
|Салдары не | |
|Салыстырыңыз | |
|Себебін | |
|талдаңыз... | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
|Практика |Ежелгі адамдар тобырының аң аулау тәсілі. Әңгіме жаз |
|Теория: |3-деңгей. (5+4+3 балл) = 12 балл.= «5» |
|«Жинақтау» |1. Суреттерді адамзат дамуының кезеңіне қарай ретімен белгіле. |
| |1,4,3, 5,1 |
|өз шешіміңізді|. |
|табыңыз... | |
|алгоритм | |
|сыныңыз... | |
|баламасын | |
|тап... | |
|бөліктерден | |
|құраңыз... | |
|жүйелестіріңіз| |
|... | |
|зерттеңіз | |
| | |
| | |
| | |
| | |
|Практика |Ежелгі адамдар табиғат пен тығыз байланыста өмір сүріп, бергенін |
|«Баға беру» |ғана алған. |
| |Ал қазіргі адамдар табиғаттың байлығын тартып алып жатыр. Содан |
| |келіп әртүрлі апаттар, аурулар тарап, адамзатқа қауіп төнуде. |
| |Ежелгі адамдарға арнап мақтау хат жаз. |

6-сынып. Ежелгі дүние тарихы.

6-сынып. Ежелгі дүние тарихы. №1 сабақ.

Сабақтың тақырыбы: §1. Ең алғашқы адамдар.

Сабақтың түрі: аралас. (I кезең- 5 минут; II кезең-25 минут; III кезең-
15 минут)

1. Сабақтың мақсаты:
- Білімділік:- Әртүрлі тапсырмалар мен дидактикалық құралдарды
пайдалана
отырып,кітаппен жұмыс жасату арқылы тарихи
білім негіздерін
қалыптастыру.
- Тәрбиелілік: - Өзіндік ізденіс ,материалдан негізгі
түсініктерді іздеу,талдау
әрекетіне тапсырмалар арқылы оқушыларды
өзіндік
әрекетке,ізденіске бағыттай отырып, тұлғалық
қасиеттерін
қалыптастыру.
-Дамытушылық: -Логикалық ойлауды қажет ететін проблемалық түйінді
мәселелі тапсырмалармен жұмыс жасау
арқылы,іздендіру және
ой-өрісін, қабілеттерін дамыту.

2.Сабақтың мазмұны: I- III кезеңдік тапсырмалар (оқушының жұмыс
дәптерінде және мұғалімге арналған жауаптар-
кілтінде
берілген.)

3.Сабақтың әдіс-тәсілі: I кезеңде сұрақ-жауап.
II кезеңде . А) Оқулықпен
өз бетімен жұмыс.
Б)
Әңгімелесу
В)
Практикада бекіту әдісі.

4. формасы: I кезеңде -фронтальды, жеке;
II кезеңде А) топтық
Б) фронтальды
В) ұжымдық
III кезеңде- жеке.

5. көрнекіліктер:

I кезеңде - жұмыс дәптері, тақтадағы «ашық журнал», мұғалім мен
оқушылардың жеке
журналдары
II кезеңде А) оқулық; слайд
Б) оқулық, жұмыс дәптері
В) оқулық, жұмыс дәптері, тақта, бор. Карта.
III кезеңде -жұмыс дәптері, тақтадағы «ашық журнал», мұғалім мен
оқушылардың жеке журналдары.

Сабақтың өту барысы:

I кезеңде -а) ұйымдастыру;
б) үй тапсырмасын тексеріп тақтадағы ашық журналға
белгілеу;
в) «көпір» тапсырмаларын тексеріу.
II кезеңде -А) оқушылардың топта өз бетімен жұмыс дәптерінде
берілген
жетелеуші тапсырмаларға оқулықтан жауап іздеуі.
Мұғалімнің
тақтадағы «ашық журналдағы» алдында өткен тақырып
бойынша
жиналған жалпы ұпай санын өзінің жеке
журналына және сынып журналына баға түрінде тіркеуі.
Б) мұғалімнің көмегімен ежелгі дүние кезеңінің
белгісіз қырларына
шолу жасау.
Адамның жаратылуы мен дамуы туралы аңыз
әңгімлер айту.
В) тақтамен, оқулықпен жеке жұмыс.

III кезеңде - дұрыс орындалған деңгейлік тапсырмаларды мұғалімнің
тексеруінен
кейін оқушылардың өзіне тақтадағы «ашық журналға»
белгілетіп отыру,
жиған алғашқы ұпайларын қорыту, оларды оқушылардың жеке
журналдарына тіркету және қалған тапсырмаларды үйде аяқтап
келуге
беру. Үш деңгейді толық орындаған оқушыға төртінші
деңгейдің
олимпиадалық немесе ғылыми жобадан тапсырмалар беру.
Логикалық
тапсырмалар беру немесе жасату.
Қосымша, келесі тақырыптың бірінші кезеңіндегі «көпір
тапсырмаларын»
орындап келуге.

-----------------------
2

1

3

2

3

4

5

1