Рационал бөлшектерді қысқарту туралы

№6 орта мектебі

А Ш Ы Қ С А Б А Қ

Тақырыбы: Рационал бөлшектерді қысқарту

Сыныбы: 7А

Өткізген Әлжанова Бақыт
Қонысбайқызы

2011-2012 оқу жылы

Күні: 22.02.2012 ж.
сыныбы: 7 А
пәні: математика
мұғалімі: Әлжанова Бақыт Қонысбайқызы

Сабақтың тақырыбы: Рационал бөлшектерді қысқарту
1. Сабақтың мақсаты:
1.Білімділігі: Оқушыларға теңбе-теңдік және теңбе-тең түрлендіру
ережелерін тұжырымдап, рационал бөлшектердің негізгі қасиетін меңгерту
және рационал бөлшектерді қысқартуға үйрету.

2.Дамытушылығы: Өрнектің мүмкін мәндер жиынын (ММЖ) және бөлшектің
қасиетін қолдана отырып, оқушылардың білім және білік дағдысын дамыту,
өз бетінше есеп шығару, іздену, шығармашылықпен еңбек ету қабілеттерін
дамыту.

3.Тәрбиелілігі: Оқушыларды шапшаңдыққа, сұрақтарға нақты жауап беруге,
алған білімдерін практикамен ұштастыруға, өз білімін көрсете алатын
қасиеттерін ашуға тәрбиелеу
2. Сабақтың мазмұны:
І –Ш кезеңдік тапсырмалар (төменде оқушының жұмыс дәптерінде және
мұғалімге арналған жауаптар-кілтінде берілген)
3. Сабақтың әдіс-тәсілдері:
І кезеңде – сұрақ- жауап;
ІІ кезеңде – а) оқулықпен өз бетімен іздену әдісі;
б) дискуссия;
в) практикада бекіту әдісі.
Ш кезеңде –үшдеңгейлік тапсырмаларды өз бетімен біртіндеп орындату
арқылы бағалау әдістері.
4. Формалары:
І кезеңде – фронтальды, жеке;
ІІ кезеңде – а) топтық;
б) фронтальды;
в) ұжымдық.
Ш кезеңде – жеке.
5. Көрнекіліктері:
І кезеңде – жұмыс дәптері, тақтадағы «ашық журнал», мұғалім мен
оқушылардың жеке журналдары
ІІ кезеңде – а) оқулық; слайдтар, On-line тақтасы
б) оқулық, жұмыс дәптері;
в) оқулық, жұмыс дәптері, тақта, бор
Ш кезеңде – жұмыс дәптері, тақтадағы «ашық журнал», мұғалім мен
оқушылардың жеке журналдары
Сабақтың
өту барысы:
І кезеңде – а) ұйымдастыру; б) үй тапсырмасын тексеріп тақтадағы ашық
журналға белгілеу;
в) «көпір тапсырмаларын» тексеру.
ІІ кезеңде–а) оқушылардың топта өз бетімен жұмыс дәптерінде берілген
жетелеуші тапсырмаларға оқулықтан жауап іздеуі. Мұғалімнің тақтадағы
«ашық журналдағы» алдында өткен тақырып бойынша жиналған жалпы ұпай
санын өзінің жеке журналына және сынып журналына баға түрінде тіркеуі.

б) мұғалімнің көмегімен дискуссия жүргізу;
в) тақтамен, оқулықпен жеке жұмыс.
Ш кезеңде – дұрыс орындалған деңгейлік тапсырмаларды мұғалімнің
тексеруінен кейін оқушылардың өзіне тақтадағы «ашық журналға» белгілетіп
отыру, жиған алғашқы ұпайларын қорыту, оларды оқушылардың жеке
журналдарына тіркету және қалған тапсырмаларды үйде аяқтап келуге беру.
Үш деңгейді толық орындаған оқушыға төртінші деңгейдің олимпиадалық
немесе ғылыми жобадан фрагмент тапсырмаларын беру. Қосымша, келесі
тақырыптың бірінші кезеңіндегі «көпір тапсырмаларын» орындап келуге беру.
Мұғалімге арналған кілті
|«Көпір» |I кезең |
|тапсырмалары |1. Қандай өрнекті бөлшек өрнек деп атайды? |
| |Құрамында айнымалысы бөлімінде кездесетін бөлшектері бар өрнектер |
| |бөлшек өрнектер деп аталады. |
| |2. Айнымалының мүмкін мәндері деп нені айтады? |
| |Өрнектің мағынасы бар болатындай оның құрамындағы айнымалылардың |
| |барлық мәндері жиынын осы өрнектің мүмкін мәндер жиыны (ММЖ) деп |
| |атайды. |
|«Білу» |II кезең |
|тапсырмалары |Бос орынға қажет сөзді жаз: |
|Кім? Не? |1. а, b және с рационал өрнектері үшін (1) теңбе-теңдігі |
|Қалай? Қашан?|орындалады. Мұнда |
|Қандай? |. (1) теңбе-теңдікті рационал бөлшектердің негізгі қасиеті деп |
| |атайды. |
| |2. Анықтама: Құрамындағы барлық айнымалылардың мүмкін мәндері |
| |жиынында ақиқат болатын теңдікті теңбе-теңдік деп атайды. Өрнекті |
| |оған теңбе-тең өрнекпен алмастыруды теңбе-тең түрлендіру деп атайды. |
| |3. Егер бөлшектің алымының (немесе бөлімінің) таңбасын өзгертсек, |
| |онда бөлшектің де таңбасы өзгереді. |
| | |
|«Түсіну» |Бос орынға қажет сөзді жаз. |
|тапсырмалары |1.Не себепті өрнегін оған теңбе-тең өрнегімен ауыстыруға|
|Неліктен? |болады? Себебі, (1) теңбе-теңдікті пайдаланып, бөлшегін с |
|Неге? Не |көбейткішіне қысқартуға болады. |
|үшін? Не | |
|себепті? | |
|«Талдау» |Айырмашылықты тап: |
|тапсырмалары | |
| |1) өрнегінің өрнегінен айырмашылығы неде? |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |...... |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |...... |
| | |
| |2) өрнегінің өрнегінен айырмашылығы неде? |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |...... |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |...... |
| |Блок-схеманы толтыр: |
|«Жинақтау» | |
|тапсырмасы | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
|«Қолдану» |Оқулықтан төмендегі тапсырмаларды орында : |
|тапсырмалары |№486 (2, 4, 6, 8); № 488 (1-4). |
|«Баға беру» |Сен қалай ойлайсың? Рационал бөлшектер мен жай бөлшектердің |
| |айырмашылығы неде? |
| |.....................................................................|
| |................................................................ |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |....... |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |....... |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |....... |
|«Кері |III кезең |
|байланыс» |1-деңгей (5 балл) «3» |
|Теория: |1. Көп нүктенің орнына тиісті сөзді жаз: |
|«Білу» | теңбе-теңдігі рационал бөлшектердің негізгі қасиеті деп |
| |аталады. |
| |2. Құрамындағы барлық айнымалылардың мүмкін мәндері жиынында ақиқат |
| |болатын теңдікті теңбе-теңдік деп атайды. |
| |3. Оқулықтағы: № 486 (5, 7) есепті шығар. |
|Практика |4. Оқулықтағы: № 487 (5,7) есепті шығар. |
|Теория: |2-деңгей (5+4 балл) «4» |
|«Түсіну» |Бос орынға тиісті қажет сөзді жаз: |
|Неліктен? |1. Өрнекті оған теңбе-тең өрнекпен алмастыруды теңбе-тең түрлендіру |
|Неге? Не |деп атайды. |
|үшін? Не | |
|себепті? |2. Егер бөлшектің алымының (немесе бөлімінің) таңбасын өзгертсек, |
|Практика |онда бөлшектің де таңбасы өзгереді. |
| |3. Оқулықтағы № 488 (1,3) есепті шығар. |
|«Жинақтау» , |3-деңгей (5+4+3 балл) «5» |
|«Талдау» |1. Бөлшектің мәнін табыңдар: |
| | |
| |2. Оқулықтан № 490 (1,3) есепті шығар. |
|Практика | |

Оқушыға арналған жұмыс дәптері
Күні:
_______________________________________________________________________
Аты-жөні:
___________________________________________________________________
Сабақтың тақырыбы:
_________________________________________________________

|«Көпір» |I кезең |
|тапсырмалары |1. Қандай өрнекті бөлшек өрнек деп атайды? |
| |Құрамында айнымалысы ......................... кездесетін бөлшектері |
| |бар өрнектер бөлшек өрнектер деп аталады. |
| | |
| |2. Айнымалының мүмкін мәндері деп нені айтады? |
| |Өрнектің ....................... бар болатындай оның құрамындағы |
| |айнымалылардың барлық мәндері жиынын осы өрнектің мүмкін мәндер жиыны|
| |(ММЖ) деп атайды. |
|«Білу» |II кезең |
|тапсырмалары |Бос орынға қажет сөзді жаз: |
| |1. а, b және с ...................... өрнектері үшін (1) |
| |теңбе-теңдігі орындалады. |
| |Мұнда . (1) теңбе-теңдікті рационал бөлшектердің |
| |................................... деп атайды. |
| |2. Анықтама: Құрамындағы барлық айнымалылардың мүмкін мәндері |
| |жиынында ақиқат болатын теңдікті ................................ деп|
| |атайды. Өрнекті оған теңбе-тең өрнекпен алмастыруды |
| |.................................................... деп атайды. |
| |3. Егер бөлшектің алымының (немесе бөлімінің) таңбасын өзгертсек, |
| |онда бөлшектің де таңбасы өзгереді. |
| | |
| |Бос орынға қажет сөзді жаз. |
|«Түсіну» |1. Не себепті өрнегін оған теңбе-тең өрнегімен |
|тапсырмалары |ауыстыруға болады? |
| | |
| |Себебі, (1) теңбе-теңдікті пайдаланып, бөлшегін ........... |
| |көбейткішіне |
| | |
| |.......................... болады. |
|«Талдау» |Айырмашылықты тап: |
|тапсырмалары | |
| |1) өрнегінің өрнегінен айырмашылығы неде? |
| | |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |....... |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |....... |
| | |
| | |
| |2) өрнегінің өрнегінен айырмашылығы неде? |
| | |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |...... |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |...... |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |...... |
| |Блок-схеманы толтыр: |
|«Жинақтау» | |
|тапсырмалары | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
|«Қолдану» |Оқулықтан төмендегі тапсырмаларды орында : |
|тапсырмалары |№486 (2, 4, 6, 8); № 488 (1-4). |
|«Баға беру» |Сен қалай ойлайсың? Рационал бөлшектер мен жай бөлшектердің |
| |айырмашылығы неде? |
| |.....................................................................|
| |................................................................ |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |....... |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |....... |
| |.....................................................................|
| |.....................................................................|
| |....... |
|«Кері |III кезең |
|байланыс» |1-деңгей (5 балл) «3» |
|Теория: |1. Көп нүктенің орнына тиісті сөзді жаз: |
|«Білу» | теңбе-теңдігі .......................... бөлшектердің негізгі |
| |қасиеті деп аталады. |
| |2. Құрамындағы барлық айнымалылардың мүмкін мәндері жиынында ақиқат |
| |болатын теңдікті ....................................... деп атайды. |
|Практика |3. Оқулықтағы: № 486 (5, 7) есепті шығар. |
| |4. Оқулықтағы: № 487 (5,7) есепті шығар. |
|Теория: |2-деңгей (5+4 балл) «4» |
|«Түсіну» |Бос орынға тиісті қажет сөзді жаз: |
| |1. Өрнекті оған ............................... өрнекпен алмастыруды |
| |теңбе-тең түрлендіру деп атайды. |
| | |
|Практика |2. Егер бөлшектің алымының (немесе бөлімінің) |
| |.......................... өзгертсек, онда бөлшектің де таңбасы |
| |өзгереді. |
| |3. Оқулықтағы № 488 (1,3) есепті шығар. |
|«Жинақтау» , |3-деңгей (5+4+3 балл) «5» |
|«Талдау» |1. Бөлшектің мәнін табыңдар: |
| | |
| |2. Оқулықтан № 490 (1,3) есепті шығар. |
|Практика | |

АШЫҚ ЖУРНАЛ
Күні : 22.02.2012 жыл
Сабақтың тақырыбы: Рационал бөлшектерді қысқарту

№ |Оқушының аты-жөні |1деңгей
(5 балл) |2 деңгей
(4 балл) |3 деңгей (3 балл) |Сыныпта жиналған балы |Үйде |Барлық балл |Баға
| | | |1 |2 |3 |4 |1 |2 |3 |1 |2 | | | | | |1 |Анапин Абылай |+ |+ |+ |+ |
| | | | |5 |1 |6 |3 | |2 |Бертілеуов Муса |+ |+ |+ |+ |+ |+ |+ | | |9 |1
|10 |4 | |3 |Абажанова Шынар |+ |+ |+ |+ |+ |+ |+ | | |9 |1 |10 |4 | |4
|Сембаев Ернұр |+ |+ |+ |+ | | | | | |5 |1 |6 |3 | |5 |Қуанышова Шынар |+
|+ |+ |+ | | | | | |5 |1 |6 |3 | |6 |Жақсылықова Аружан |+ |+ |+ |+ |+ |+
|+ | | |9 |1 |10 |4 | |7 |Алдияров Ақжол |+ |+ |+ |+ | | | | | |5 |1 |6 |3
| |8 |Айнадинов Айдос |+ |+ |+ |+ |+ |+ |+ | | |9 |1 |10 |5 | |9 |Қорғанов
Досберген |+ |+ | | | | | | | |2 |1 |3 |3 | |10 |Қуантаева Назгүл |+ |+ |+
|+ | | | | | |5 |1 |6 |3 | |11 |Мұқанбетқали Баян |+ |+ |+ |+ | | | | | |5
|1 |6 |3 | |12 |Дауылбаева Жансая |+ |+ |+ |+ |+ |+ |+ | | |9 |1 |10 |4 | |

«Рационал бөлшектерді қысқарту» тақырыбы бойынша
оқушыларды бағалау мониторингісі

ХАТТАМА №

№ 6 орта мектебі
Шалқар қаласы
Жиналыс төрағасы:
_______________
Хатшысы:
_______________
“______” ______________ 200 __ жыл
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
__________

Қатысқаны
________
Қатыспағаны
________
Күн тәртібінде:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
___________________________________

Тыңдалды:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
________________________________________

Шығып сөйлеушілер:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
________________________________________

Қаулы:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_________________________

Жиналыс төрағасы:
Хатшы:
-----------------------