8-сынып: Сандарды санау жүйелері арасында ауыстыру (ондықтан екілік, сегіздік және оналтылыққа)

№3 сабақ 8 сынып

Сабақтың тақырыбы: Сандарды бір санау жүйесінен басқа санау жүйесіне ауыстыру.

Сабақтың мақсаты:

Сандарды бір санау жүйесінен басқа санау жүйесіне ауыстыруды үйрету.
Оқушылардың пінге деген қызығушылықтарын және компьютермен жұмыс жасауды үйрету.
Оқушыларды ұқыптылыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі : жаңа сабақ. .

Әдісі: Түсіндіру, сұрақ- жауап.

Сабақ көрнекілігі: ДК, слайдттар, тапсырмалар.

Сабақтың барысы:

I) Ұйымдастыру.

II) Үй тапсырмасын тексеру.

III) Жаңа сабақ.

IV) Сарамандық жұмыс.

V) Үйге тапсырма.

VI) Қортындылау.

Сабаққа келмеген оқушыларды түгендеу, үй тапсырмасын пысықтау.

II) Үй тапсырмасын тексеру.

Санау жүйесі дегеніміз не?
Екілік санау жүйесі қандай сандардан тұрады?
Он алтылық сандар қандай сандардан тұрады?

Жаңа сабақ.

Сандарды бір санау жүйесінен басқа санау жүйесіне ауыстыру қажеттілігі туады.

Бүтін ондық сандарды екілік санау жүйесіне ауыстыру

Бүтін ондық санды екілік санау жүйесіне ауыстыру үшін санды 2-ге бөлу керек. Мысалы: 891 санын ондық жүйеден екілік санау жүйесіне ауыстыру.

Мысалы: 891:2 =445 қалдық 1

445:2=222 қалдық 1

222: 2=111 қалдық 0

111: 2=55 қалдық 1

55:2=27 қалдық 1

27:2=13 қалдық 1

13: 2=6 қалдық 1

6:2=3 қалдық 0

1:2=0 қалдық 1 / екілік санның үлкен цифры.

Жауабы: 891=110011 ₂

Ондық бөлшектерді екілік санау жүйесіне ауыстыру.

Ондық бөлшектерді екілік санау жүйесіне ауыстыру үшін оны 2- ге көбейтіп, бүтін бөлшектерді іздеу керек.

Мысалы: 0, 625 ондық бөлшегін екілік санау жүйесіне ауыстырамыз.

0, 625*2= 1, 250, бүтін бөлігі 1- ге тең.

0, 250*2= 0, 500, бүтін бөлігі 0- ге тең.

0, 500*2= 1, 000, бүтін бөлігі 0- ге тең.

Жауабы: 0, 625= 0, 101 ₂

Ондық сандарды сегіздік санау жүйесіне ауыстыру.

Ондық сандарды сегіздік санау жүйесіне ауыстыру үшін 8- ге бөлу қажет.

Мысалы: 891 санын сегіздік санау жүйесіне ауыстыру.

891: 8=111, қалдық 3-ке тең.

111:8=13, қалдық 7-ке тең.

13:8=1, қалдық 5-ке тең.

1:8=0, қалдық 1-ке тең сегіздік санның үлкені.

Жауыбы: 891 ₁₀ =1573 ₈

Ондық сандарды он алтылық санау жүйесіне ауыстыру.

Ондық санды оналтылық санау жүйесіне ауыстыру үшін санды 16-ға бөлу керек. Мысалы: 891 санын ондық жүйеден он алтылық санау жүйесіне ауыстыру.

891: 16 =55, қалдық 11- ге тең, он алтылық жүйеде «11 саны» латынның В әріпімен белгіленеді.

55:16 =13, қалдық 7- ге тең,

3: 16=0, қалдық 3- ге тең,

Жауабы: 891 ₁₀ =37В

Сарамандық жұмыс.

Ондық сандарды екілік санау жүйесіне ауыстырыңдар.

а) 322 ₁₀ ; б) 150 ₁₀ ; в) 203 ₁₀ ;

Ондық бөлшек сандарды екілік санау жүйесіне ауыстырыңдар.

а) 0, 322 ₁₀ ; б) 0, 428 ₁₀

Ондық сандарды сегіздік санау жүйесіне ауыстырыңдар.

а) 125 ₁₀ ; б) 229 ₁₀ ; в) 88 ₁₀ ;

Ондық сандарды сегіздік санау жүйесіне ауыстырыңдар.

а) 369 ₁₀ ; б) 428 ₁₀ ; в) 369 ₁₀ ;

Үйге тапсырма. Есептер шығару.

1) Ондық сандарды екілік санау жүйесіне ауыстыру.

а) 428 ₁₀ ; б) 181 ₁₀ .

2) Ондық бөлшек сандарды екілік санау жүйесіне ауыстырыңдар.

а) 37, 25 ₁₀ ; б) 4, 181 ₁₀

3) Ондық сандарды сегіздік санау жүйесіне ауыстырыңдар.

а) 322 ₁₀ ; б) 428 ₁₀ .

4) Ондық сандарды сегіздік санау жүйесіне ауыстырыңдар.

а) 88 ₁₀ ; б) 125 ₁₀ .