Алғашқы қоңырау. Ашық сабақ

Пән аты: Әдебиет.

Сабақ тақырыбы: Ғафу Қайырбеқов.
Алғашқы қоңырау.

Сабақ тақырыбы: 1.Өлеңмен таныстыру, өлең мазмұнын ашу, өлеңдегі
негізгі ойды ұғындыру, оқушыларға қазақтың ұлы
ағартушы-педагогы
Ы. Алтынсариннің өмірі мен шығармашылығы туралы
мағлұмат беру.
2. Өз беттерінше жұмыс жасауға бағыт-бағдар бере
отырып, талдау және жинақтау, өз ойларын ашық әрі
жүйелі айта білу машықтарын дамыту, мәнерлеп оқу
дағдысын арттыру.
3. Өлең мазмұны арқылы оқушыларды білім алуға шақыру,
қызығушылығын арттыру, кітапты қастерлей білуге және
ұстазды құрметтеуге тәрбиелеу.

Сабақ типі: Жаңа сабақ.

Сабақ түрі: Аралас сабақ.

Сабақ әдісі: дамыта оқыту, ақпараттық технология, сын тұрғысынан ойлау.

Сабақ әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру, талдау, жинақтау, топпен
жұмыс, мәнерлеп оқыту, қызығушылығын ояту.
Сабақ көрнекілігі: Ғ. Қайырбеков, Ы. Алтынсариннің суреттері, сызбалар,
кітап, қоңырау, кітап суреттері, ұран, интерактивті
тақта,
үнтаспа.

Пәнаралық байланыс: музыка пәні.

Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру бөлімі.
Психологиялық сәт.
Сабақтың ұраны: слайд.
Жақсылардың үлгісі,
Жанып турған шамдай.
Шешендердің сөздері,
Ағып тұрған балдай.

II. Үй тапсырмасын тексеру.
145-147 бет, Ж. Тұрлыбаев «Раиымбек бастауы» мәтінді түсініп оқу,
мазмұнын айту.
Шығармашылық тапсырма: Раиымбек туралы мәнжазба, тақырып
бойынша сурет салу.
Үй тапсырмасы: 3-4 баладан ауызша, 4-5 баладан дәптер бойынша
сұралап, бағаланады. Мадақтау.

III. Жаңа сабаққа дайындық.
Қызығушылығын ояту. Ой қозғау.

1 слайд. Интерактивті тақтада қазақтың жазық даласы, киіз үй, жайылып
жүрген малдары бар көрініс көрсетіледі. Кенет бәрі тыныштала

қалады. Бір кезде күмбірлеген қоңырау үні естіледі.
М. – Балалар, көргендерің мен естігендеріңді әңгімелеп беріңдерші?

О. – Оқушылар өз ойларын жеткізеді.
- Қазақтың күйін естідік, қазақ даласын көрдік. Қоңырау үнін естідік.

2 слайд. – Тақтада қоңырау суреті көрсетіледі.

М. - Мынау ненің суреті ?

О. – Қоңыраудың.

М. - Қоңырау не үшін қажет?

О. – Сабақ басталарда, сабақ аяқталғанда соғылады. Бірінші қыркүйекте,
соңғы қоңырауда соғылады, т.с.с.

М. - Яғни, бір сөзбен айтқанда қоңырау тікелей мектепте байланысты екен.
Мен сіздерге қонырауды бекер көрсеткен жоқпын.

IV. Жаңа сабақ.
М. - Бүгінгі тақырыбымыздың аты «Алғашқы қоңырау» деп аталады.
Авторы Ғафу Қайырбеков. Бұл өлең ақынның «Дала қоңырауы» атты
поэмасынан берілген үзінді.

3 слайд. Тақтада Ғ. Қайырбековтың суреті көрсетіледі. Өмірбаяны туралы
айтылады.

М. - Ғ. Қайырбеков Қостанай облысы, Торғай қаласында 1928 жылдың 15
тамызында дүниеге келген. Алғашқы жинағы «Құрдастар» 1954 жылы,
«Дала қонырауы» поэмасы 1956 жылы, «Жер астындағы жұлдыздар»
өлені 1965 жылы жарық көрген.
Ғ. Қайырбеков – қазақтың халық жазушысы, Мемлекеттік сыйлықтың
лауреаты, көрнекті ақын.

М. - Автормен таныстырған соң өленді мәнерлеп оқып беремін.
- Өлең мазмұнын баяндау.
- Өлендегі жаңа тіркестердің мағынасын ашу.

4 слайд. Сөздік жұмыс.

қалың ел қара қазан сары
бала
↓ ↓
↓

халқы, елі, жұрты отбасы, жанұясы ұрпағы

М. - Өлеңдегі қоңыраушының аты кім?

О. – Ыбырай.

М. - Алғаш қазақ даласына білім есігін ашқан кім деп ойлайсыңдар?

О. – Ыбырай Алтынсарин.

М. - Ыбырай есімі бізге таныс па?

О. – Таныс.

М. – Олай болса, Ыбырай Алтынсарин – кім?

О. – Оқушылар жауап береді.
- Ұстаз, мектеп ашты, жазушы, педагог, ағартушы, т.с.с.
Оқушылар жауаптарынан соң тақтада слайд көрсетіледі.
5 слайд

педагог ұстаз ағартушы
↑
Ыбырай
↓
мектеп философ, қоғам
ашушы жазушы қайраткері

6 слайд.
- Тақтада Ы. Алтынсариннің суреті мен қысқаша өмірбаяны
көрсетіледі.
Ыбырай Алтынсарин 1841 жылы Қостанай облысы, Қостанай ауданы,
Арқарағай ауылында дуниеге келген.
Ыбырай қазақ балаларына арнап алғаш рет мектеп ашып, ұстаздық еткен.
Балаларды оқуға шақырып, оларға арнап көптеген өлең, ертегі, әңгіме
жазған.
Ыбырай Алтынсарин – қазақтың аса көрнекті ағартушы – педагогы, жазушы,
этнограф, қоғам қайраткері.
1889 жылы дүниеден өткен.

V. Оқулықпен жұмыс.

М. – Кәне, балалар, енді өлеңді әрқайсымыз 1 шумақтан, содан соң бәріміз
бірге оқып шығайық.

О. – Оқушылар тізбектеп, одан соң хормен оқиды.

Сергіту сәті
- Дәптерімізді ашайық,
Қолға қалам алайық.
Түп-түзү боп отырып,
Көркем етіп жазайық.

VI. Дәптермен жұмыс.

Ақпанның бесі.
Класс жұмысы.

7 слайд.
Ғафу Қайырбеков.
Алғашқы қонырау.
Ыбырай Алтынсарин – қазақ даласына тұңғыш білім есігін ашып, алғашқы
қоңырау үнін күмбірлеткен ағартушы – педагог.

VII. Ой қозғау. Ой тамыздық.

М. – Ыбырай атамыз бізге мектеп ашумен қатар тағы не ұсынады?

О. – Оқулықтар жазды, өлең, әңгіме, ертегі т.б.

М. – Ал, білім көзі неде деп ойласыңдар?

О. – Кітапта.

М. – Олай болса, кітапқа байланысты мына тапсырмаларды орындайық.

VIII. Шығармашылық тапсырма.

Топпен жұмыс.
8 слайд.
- I топ. Мақал-мәтел.
- II топ. Тыйым сөздер.
- III топ. Жұмбақ.
- Үш топтың жауаптары тексеріліп, бағаланады, мадақтау.

IX. Ой тамызық.

М. – Өздерің айтқандай, «білім көзі – кітап» екендігін түсінгендерің
көрініп тұр. Осы кітапқа деген журектеріңнен шыққан сөздеріңді
тілекше түрінде жазып, «кітапшаға» жапсырамыз.

О. – Әр оқушы өз ойын, тілегін оқып, іледі.

М. – Оқушылар мадақталады.

X. Бекіту.

М. – Бүгінгі сабағымыздың тақырыбын айтыңыздар?

О. – Ғафу Қайырбеков. Алғашқы қоңырау.

М. – Өлеңде кім туралы айтылған?

О. – Ыбырай Алтынсарин.

М. – Ы. Алтынсарин кім? Неге ақын оны алғашқы қоңыраушы деп атады?

О. – Өйткені ол алғаш мектеп ашушы, ұстаз, педагог, жазушы.
М. – Өте жақсы, бүгінгі сабаққа барлығыңда өте жақсы қатыстыңдар.
Мадақтау.

XI. Үйге тапсырма.

9 слайд.
М. – Олай болса, үйге тапсырма алайық.
Күнделікті ашып жазайық.
147 бет, өлеңді мәнерлеп оқу, мазмұнын түсін.
Шығармашылық тапсырма. Ы. Алтынсарин (мәнжазба), «Менің
болашақ мектебім» тақырыбына әңгіме.

XII. – Бағалау.

М. – Балалар, бүгінгі сабағымыз қазақ даласын дүр сілкіндіріп,
қоңыраулатып білім есігін ашқан Ыбырай Алтынсарин аталарына
арналғандықтан, болашақта сіздерде осы Ыбырай аталарың сияқты
қазақ елін дүр сілкіндіретіндей жаңалық ашатын үлкен ғалым
болуларыңа тілек білдіре отырып, өз жаңалықтарыңның алғашқы
қоңырауы болыңдар дей келе, бүгінгі көрсеткен білімдеріңізді
мынадай әсем қоңыраулармен бағалаймын.

10 слайд.

М. – Ал енді сабағымызды Ыбырай атамыздың білімге шақырған «Кел,
балалар, оқылық» өлеңімен аяқтайық.

О. – Өлеңді хормен орындайды.

М. – Сабақ аяқталды. Сау болыңыздар!

О. – Сау болыңыздар!

№30 мектеп

Ашық сабақ

Тақырыбы: «Алғашқы қоңырау»

Өткізген: Қобландина М.Ж.
Класы: 3 «Б»

2009-2010 оқу жылы