Үшбұрыштың бүйір қабырғаларын тап

Сабақтың тақырыбы: Пифагор теоремасы

Мақсаты: 1. Пифагор теоремасының тұжырымдамасын айта білу, есептер шығару барысында формуланы қолданып білу,

2. Ой-ұшқырлығын, таным қабілеттерін: зейінін, ойлауын дамыту, өрісін жетілдіру, белсенділігін таныту, сабаққа деген қызығушылықтарын арттыру;

3. Өздігінен жұмыс істеуіне ықпал ету, шапшаңдылыққа, жылдамдыққа баулу, көпшіл, ұйымшыл болуға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Білім, білік, дағдыларын бекіту

Сабақтың әдісі: тәжірибелік

Сабақтың тәсілі: сұрақ-жауап, есеп шығару

Сабақтың типі: аралас

Сабақтың формасы: жеке-дара

Көрнекілігі: интерактивті тақта, слайд, карточкалар, өзіз-өзі бағалау парағы, сызғыш, «баға» парақшасы

Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру

а) дайындығын тексеру

ә) назарын аударту

б) сабақ мақсатымен таныстыру

ІІ. Білімді бекіту

а) психологиялық дайындық

Пифагор деген кім?

/Пифагор жайында мәлімет/

Пифагор -б. д. д. VІ ғасырда өмір сүрген грек ғалымы.

Пифагор туындысы

/Пифагор теоремасын дәлелдеу/ тақтаға бір оқушы шығып теореманы дәлелдеп береді.

Ауызша есептеу

Мына үштіктердің қайсысы тікбұрышты үшбұрыш қабырғаларының ұзындықтары бола алады:

12; 16; 20 + 1; 2; $\sqrt{5}$ $\sqrt{5}$ + 10; 20; 26 -

9; 13; 14 - 7; 24; 25 + 6; 8; 10 +

Деңгейлік тапсырмалар

«3» - І деңгей

«4» ІІ деңгей

«5» - ІІІ деңгей

Т-1.

І-деңгей

Тікбұрышты үшбұрыштың катеттері 3см және 4см, гипотенузасын тап. (5см)

${Шешуі:с}^{2} =$ ${Шешуі:с}^{2} =$ 3 ² + 4 ² $=$ $=$ 25

с $= 5$ $= 5$ см

ІІ- деңгей

Теңбүйірлі үшбұрыштың биіктігі 15см, ал табаны 40см. Үшбұрыштың бүйір қабырғаларын тап. (25см)

Шешуі: 20 ² + 15 ² $=$ $=$ 400+225 $= \sqrt{625} = 25$ $= \sqrt{625} = 25$

ІІІ-деңгей

Тікбұрышты трапецияның табандары 5см және 8см, ал биіктігі 2см. Трапецияның бүйір қабырғасын тап. (2, 5см)

Т-2

І-деңгей

Тікбұрышты үшбұрыштың гипотенузасы 26см, ал катетінің үлкені 24см. Кіші катетін табыңдар. (10см)

Шешуі: b $= 26^{2\ } - 24^{2} = \sqrt{100} = 10$ $= 26^{2\ } - 24^{2} = \sqrt{100} = 10$ см

ІІ-деңгей

Ромбының қабырғасы 7дм, ал диагональдарының бірі 4 $\sqrt{6}$ $\sqrt{6}$ дм. Ромбының екінші диагоналін тап. (10дм)

Шешуі: АС және ВD-диагональдары

ВС ² $= 7дм$ $= 7дм$

АО $= ОС = \frac{4\sqrt{6}}{2} = \sqrt{24\ }$ $= ОС = \frac{4\sqrt{6}}{2} = \sqrt{24\ }$ дм

ВО ² $\ = ВС$ $\ = ВС$ ² - ОС ²

ВО ² $=$ $=$ 7 ² - $(\sqrt{24\ })$ $(\sqrt{24\ })$ ² $= 25$ $= 25$

ВО $= 5\ дм$ $= 5\ дм$

DB=5+5=10дм

ІІІ-деңгей

Теңбүйірлі үшбұрыштың периметрі 16дм, бүйір қабырғасы табанынан 1дм-ге кіші болса, биіктігін тап. (4дм)

Шешуі: а $= b = (х - 1)$ $= b = (х - 1)$ һ $= 5^{2} - (\frac{с}{2}$ $= 5^{2} - (\frac{с}{2}$ ) ²

с $= х$ $= х$

(х-1) +(х-1) +х $= 16$ $= 16$ һ ² $= 25$ $= 25$ -9 $= 16$ $= 16$

х $= 6$ $= 6$ һ $= 4дм$ $= 4дм$

с $= 6$ $= 6$ дм

а $= b = 5дм$ $= b = 5дм$

Т-3

І-деңгей

Қабырғалары 5см және 12см болатын тіктөртбұрыштың диагоналін тап. (13см)

Шешуі: с $=$ $=$ 5 ² +12 ² $=$ $=$ 25+144 $= \sqrt{169} = 13см$ $= \sqrt{169} = 13см$

ІІ-деңгей

Тікбұрышты үшбұрышқа диаметрі 10дм болатын шеңбер сырттай сызылған. Үшбұрыштың бір катеті 6дм. Екінші катеті неге тең? (8дм)

Шешуі: Диаметр - тікбұрышты үшбұрыштың гипотенузасы болады.

10 ² - 6 ² = 100-36= $\sqrt{64\ \ }$ $\sqrt{64\ \ }$ =8дм

ІІІ-деңгей

Теңбүйірлі үшбұрыштың табанына параллель және ұзындығы 6дм-ге тең орта сызық жүргізілген. Егер үшбұрыштың периметрі 32дм болса, онда биіктігін тап. (8дм)

Шешуі: Табаны - 6*2=12дм, 1\2 =6дм

Бүйір қабырғалары - 32-12=20дм:2=10дм

Биіктігі - 10 ² - 6 ² =100-36= $\sqrt{64}$ $\sqrt{64}$ =8дм