Көптік жалғау

Сабақ №______
Урок №______

Тақырыбы: Көптік жалғау. Жыл мезгілдері. Күз. Қыс.
Тема: Аффиксы множественности. Времена
года.Осень.Зима.

Сабақтың мақсаты : Жаңа тақырыппен танысу.
цель урока: Ознакомить с новой темой.

міндеті:
задачи:

білімдік : Көптік жалғаулықтар дұрыс пайдалану білу.
учебная: Уметь правильно образовать множественное число на казахском
языке.

тәрбиелік: Оқушыларды өз еліне, мәдениетіне, тарихына патриот –

тық сезімін тәрбиелеу.

воспитательная: Воспитывать чувство патриотизма к своему краю,
истории, культуре.

дамытушылық: Есіне сақтау қабілетін, тіл қорын және бір-біріне бақылау
жасау білу.
развивающая: Способствовать развитию памяти, разговорной речи,
взаимоконтроля
у учащихся.

пәнаралық байланыс: Қазақ әдебиеті, орыс әдебиеті..
межпредметные связи:

сабақтың түрі: Жаңа сабақ.
тип урока:

сабақтың формасы: Аралас
форма урока:

қолданылатын
құрал – жабдықтар : Интерактивтік тақта, дидактикалық материал,
карточкалар.
наглядные пособия:

әдебиет: Қазақ тілі Ақбаева К.
литература:

САБАҚТЫҢ БАРЫСЫ:
ХОД УРОКА:

| | |
|I. Ұйымдастыру кезеңі. |Сабақтың мақсаты: |
|Организационный момент. |Цель урока: |
|1. Амандасу; | |
|Приветствие. |Оқушылардың білімдерін толтыру. |
|2. Әнұран айту. | |
|3. Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру; | |
|Проверка посещаемости. | |
|4. Оқу құралын тексеру; | |
|Проверка принадлежностей. | |
|5. Сабақтың мақсатын жариялау; | |
|Постановка целей урока. | |
|II. Үй тапсырмасын сұрау. | |
|Опрос домашнего задания. | |
|Сөздік диктант. |1. Взаимоконтроль. |
|«Қазақша ай аттары.»мәтін бойынша жұмыс |2. Выразительное чтение, |
|істеу. |перевод, |
|Өздік жұмысы: |пересказ. |
| |3. Найти потерянное слово. |
|III. Жаңа тақырып түсіндіру. | |
|Объяснение новой темы. | |
|Жыл мезгілдері: «Күз. Қыс.» | |
|Сұрақтарға жауап беру: | |
|Балалар, сендер не көрдіңдер? (Күз және |Просмотреть слайды и ответить на|
|қыс суреттерін) |вопросы. |
|Күзде және қыста қандай өзгерістер |Запись новой темы. |
|болады? |Рассказ учителя с сопровождением|
|Күз мезгілімен және қыстың қандай |иллюстраций. |
|айырмашылығы бар? | |
|Қандай жылы келе жатыр? | |
|6. Жаңа сөздер. |Запись новых слов. |
|- оқу, айту, жазу. | |
|6. Көптік жалғауларды қайталау: (ауызша) |Записать таблицу. |
|1. Ережені жазу. |Найти в новых словах 2 |
|2. Ереже бойынша жаңа сөздерден зат есім |существительных на выбор и |
|сөздерді теріп, көптік жалғауларды қосу. |перевести во множественное |
|3.Мәтінді мәнерлеп оқу және аудару. |число. |
| | |
|IV. Жаңа материалды бекіту. | |
|Закрепление нового материала. | |
|1. Диалог . | |
|2. Фильм көру. |1. Берілген фильм бойынша |
|V. Сабақтың қорытындысы. |сұрақтарға жауап беру. |
|Итог урока. | |
| | |
|VI. Үйге тапсырма. | |
|Домашнее задание. | |
|Қоянның суретінде. | |
| |Ережені, жаңа сөздерді қайталау.|
| | |

I. Ұйымдастыру кезеңі.
Организационный момент.
1. Амандасу;
Приветствие.
2. Әнұран айту.
3. Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру;
Проверка посещаемости.
4. Оқу құралын тексеру;
Проверка принадлежностей.
5. Сабақтың мақсатын жариялау;
Постановка целей урока.
II. Үй тапсырмасын сұрау.
Опрос домашнего задания.
1. Сөздік диктант.1 слайд Желтоқсанның сегізі. Сәрсенбі.
2 слайд. Закрыть вариант на казахском языке

времена года - жыл мезгілдері первый месяц – алғашқы айы
начало года – жыл басы последний месяц – соңғы айы
январь - қаңтар декабрь – желтоқсан
ноябрь - қараша февраль – ақпан
июль - шілде август – тамыз
сентябрь – қыркүйек июнь – маусым
март - наурыз май – мамыр
апрель - сәуір понедельник –
дүйсенбі
среда – сәрсенбі суббота – сенбі
пятница – жұма четверг – бейсенбі
воскресенье - жексенбі вторник – сейсенбі

Критерии оценок:
22 – 18 – «5»
17 – 13 – «4»
12 – 8 – «3»
7 – 3 – «2»
3 слайд
1. Мәтін бойынша жұмыс істеу.(керекті сөздерді қой)
Наурыз, қаңтар, ақпан, мамыр, жылда, айы, желтоқсан, күннен,
шілде, басы, үш жүз алпыс, наурыз.
9 – 8 – «5»
7 – 6 – «4»
5 – 4 – «3»
Қазақша ай аттары
Бір .............. он екі ай бар. Олар: ............., ақпан,
..............., сәуір, ............., маусым, ..............., тамыз,
қыркүйек, қазан, қараша, желтоқсан.
........... – жылдың алғашқы айы. Қаңтар – жылдың соңғы .........
Қазақша жыл ......... – наурыз.
Қаңтар, наурыз, мамыр, шілде, тамыз, қазан, ..................
айларында отыз бір күн бар.
Сәуір, маусым, қыркүйек, қазан айларында отыз ............ болады. Ал
............ айында жиырма сегіз не жиырма тоғыз күн бар. Бір жылда
.................................. бес күн болады.

4 слайд:
Дұрыс жауабы
Қазақша ай аттары

Бір жылда он екі ай бар. Олар: қаңтар, ақпан, наурыз, сәуір, мамыр,
маусым, шілде, тамыз, қыркүйек, қазан, қараша, желтоқсан.
Наурыз – жылдың алғашқы айы. Қаңтар – жылдың соңғы айы. Қазақша жыл
басы – наурыз.
Қаңтар, наурыз, мамыр, шілде, тамыз, қазан, желтоқсан айларында отыз
бір күн бар.
Сәуір, маусым, қыркүйек, қазан айларында отыз күннен болады. Ал ақпан
айында жиырма сегіз не жиырма тоғыз күн бар. Бір жылда үш жүз алпыс бес күн
болады.
Прослушать запись
2. Мазмұндау.

III. Жаңа тақырып түсіндіру.
Объяснение новой темы.
5 слайд две загадки вместе
Жұмбақтарды шешу: «Күз. Қыс.»
Ағайынды бәрі:
Шықса – көк,
Түссе –сары.
(Жапырақтар)
Ақ көрпесін тұйықтап,
Қыстай жатар ұйықтап.
(Қар)
6 слайд картинки про осень и зиму
1. Слайдтарды көріп, сұрақтарға жауап беру:
- Балалар, сендер не көрдіңдер? (Күз және қыс суреттерін)
- Күзде және қыста қандай өзгерістер болады?
- Күз мезгілімен және қыстың қандай айырмашылығы бар?
- Қандай жыл келе жатыр?
7 слайд
Өлеңдерді мәнерлеп оқу:

Қарлы боран
Буря мглою
көкті жапты.
небо кроет.
Қарлы құйын
Вихри снежные
қуалай,
крутя,
Кейде ұлыған То
как зверь
аң сияқты
она завоет,
Кейде жылайды То,
заплачет как
баладай.
дитя.
Абай
А.С.Пушкин
8 слайд

Тақырыбы: Көптік жалғау. Жыл мезгілдері. Күз. Қыс.
Аффиксы множественности. Времена года.Осень.Зима.

Жаңа сөздер:
жаңбыр жиі жауады – часто идут дожди астық – зерно(хлеб)
суытты – стало прохладно жеміс –
фрукт
жылы жаққа – в теплые края еңбекші –
труженник
оқу жылы басталды – начался учебный год қалың – толстый
мұз – лед
қатты – замерз
аппақ – белый
қар – снег
сырғанады, тепті – катаются салқын -
прохладно

9 слайд
Көптік жалғау
(Аффиксы множественности)

|Соңғы дыбыс |Гласные и |Звонкие з, ж и |Глухие и звонкие|
|(Конечный звук) |сонорные р, й, у|сонорные л, м, н, ң |б, в, г, д |
|Алдыңғы буын | | | |
|(Передний слог) | | | |
|Жуан (Твердый) |-лар | |-тар |
| |балалар |адамдар |жұмыстар |
|Жіңішке (мягкий) |-лер |-дер |-тер |
| |бөлмелер |көлдер |есіктер |

2. Ереже бойынша жаңа сөздерден зат есім сөздерді теріп, көптік
жалғауларды қосу.
(Работа у доски 3 уч - ка)
10 слайд
Мәтінді мәнерлеп оқу және аудару.
Жыл мезгілдері.
Күз айлары: қыркүйек, қазан, қараша.
Күз түсті. Оқу жылы басталды. Оқушылар жазғы демалыстан келді. Аспанды
бұлт қаптады. Күн суытты, жаңбыр жиі жауады. Құстар жылы жаққа кетті.
Еңбекшілер астықтарын, жемістер мен көкөністерін жинап алды.
Күз бітті, қыс басталды. Қыс айлары: желтоқсан, қаңтар, ақпан. Қар
қалын жауады, өзендер мен көлдердің суы мұз болып қатты. Александр мен Әлия
коньки тепті. Жәнебек пен Бекен шаңғы теуіп, шанамен сырғанады. Қыста шаңғы
тебу қандай тамаша!
11 слайд
IV. Жаңа материалды бекіту.
Закрепление нового материала.
1. Диалогты қайталау.
- Бүгін ауа райы қандай?
- Бүгін ауа райы салқын.
(- Бүгін ауа райы өте жақсы.)
( - Бүгін қар жауып тұр, жаңбыр жауып тұр.)
- Бүгін ауаның темпиратурасы қандай?
- Бүгін он алты градус суық болды.
(- Бүгін жиырма градус жылы болды.)
(- Бүгін қатты жел болып тұр.)
2. Фильм көру. «Прогноз погоды»
V. Сабақтың қорытындысы.
Итог урока.
VI. Үйге тапсырма.
Домашнее задание.
Қосымша материал

времена года -
первый месяц –
начало года –
последний месяц –
январь -
декабрь –
ноябрь -
февраль –
июль -
август –
сентябрь –
июнь –
март -
май –
апрель -
понедельник –
среда –
суббота –
пятница –
четверг –
воскресенье -
вторник –

Мәтін бойынша жұмыс істеу.(керекті сөздерді қой)
Наурыз, қаңтар, ақпан, мамыр, жылда, айы, желтоқсан, күннен,
шілде, басы, үш жүз алпыс, наурыз.

Бір .............. он екі ай бар. Олар: ............., ақпан,
..............., сәуір, ............., маусым, ..............., тамыз,
қыркүйек, қазан, қараша, желтоқсан.
........... – жылдың алғашқы айы. Қаңтар – жылдың соңғы .........
Қазақша жыл ......... – наурыз.
Қаңтар, наурыз, мамыр, шілде, тамыз, қазан, ..................
айларында отыз бір күн бар.
Сәуір, маусым, қыркүйек, қазан айларында отыз ............ болады. Ал
............ айында жиырма сегіз не жиырма тоғыз күн бар. Бір жылда
.................................. бес күн болады.

Жыл мезгілдері.
Күз айлары: қыркүйек, қазан, қараша.
Күз түсті. Оқу жылы басталды. Оқушылар жазғы демалыстан келді. Аспанды
бұлт қаптады. Күн суытты, жаңбыр жиі жауады. Құстар жылы жаққа кетті.
Еңбекшілер астықтарын, жемістер мен көкөністерін жинап алды.
Күз бітті, қыс басталды. Қыс айлары: желтоқсан, қаңтар, ақпан. Қар
қалын жауады, өзендер мен көлдердің суы мұз болып қатты. Александр мен Әлия
коньки тепті. Жәнебек пен Бекен шаңғы теуіп, шанамен сырғанады. Қыста шаңғы
тебу қандай тамаша!

- Бүгін ауа райы қандай?
- Бүгін ауа райы салқын.
(- Бүгін ауа райы өте жақсы.)
( - Бүгін қар жауып тұр, жаңбыр жауып тұр.)
- Бүгін ауаның темпиратурасы қандай?
- Бүгін он алты градус суық болды.
(- Бүгін жиырма градус жылы болды.)
(- Бүгін қатты жел болып тұр.)