Жеке тұлғаның қалыптасуындағы сынып жетекшінің рөлі

Боранова Болған Махмутқызы – Маңғыстау облысы
Ақтау қаласы, №14 о/м ағылшын тілі пәні мұғалімі

Жеке тұлғаның қалыптасуындағы сынып жетекшінің рөлі.
Тәрбие – тәртіптің құлы деп
Бауыржан Момышұлы айтқандай

Тәрбие - халықтың ғасырлар бойы жинақталған ізгі қасиеттерін жас
ұрпақтың бойына сіңіру, балалардың қоршаған ортадағы қарым-қатынасын,
өмірге деген көзқарасын қалыптастыру. Ал тәрбиенің негізгі мақсаты - дені
сау, ұлттық сана-сезімі, рухани ойлау дәрежесі биік, мәдениетті, ар-ожданы
мол, іскер, бойында игі қасиеттер қалыптасқан адам тәрбиелеу. Жалпы
оқушылардың өмірінде мектептегі тәрбиенің ролі зор. Мектептегі басты тұлға
ұстаздың міндеті тек білім беру ғана емес, сонымен қатар әрбір оқушының
жүрегіне жол тауып, оларды тәлім - тәрбиемен сусындату болып табылады.
Оқушыға әрдайым сын көзбен қарап, пікір айта білсек, талап қойып, болашаққа
ұмтылуға сендірсек, келешекте абзал азамат шығары сөзсіз. Сондай-ақ
оқушының қоршаған ортасы, дос- жарандары, құрбы құрдастары иманды,
адамгершілігі мол, ізгілікті, елжанды болуы керек. Әрбір баланың бойында
еліктеушілік басым келеді, сондықтан әрдайым баланың жанында жүрген
жеткіншектерге назар аударуымыз керек. Жалпы мәдениетті тұлғаны
қалыптастыруда адамгершілік, эстетикалық, патриоттық, экологиялық, саяси
бағыттарды ұстанамыз.
Оқушының бойында осындай қасиеттерді қалыптастыруда сынып
жетекшісінің ролі зор. Бүгінгі күні сынып жетекшісі оқушы мен қоғамның
арасындағы рухани жалғастырушы, түрлі іс- шаралар барысында оқушылар
арасында ынтымақтастық қарым- қатынасты қалыптастырушы, олардың жеке тұлға
ретінде дамуын бақылаушы, оқушының күнделікті өміріне кеңес берер көмекші,
сыныпта қолайлы ахуал тудырушы, үйлестіруші.
Қазіргі кезде сынып жетекшісі болу ауыртпашылығы бар, жауапкершілігі
мол, қиын да қызықты жұмыс.Оқушылар ұжымын қалыптастыру, оқушының
психикалық ахуалын, әлеуметтік тұрмысын жете білу, балаға сенім білдіру
және оның көзқарасымен санасу, жаңашыл, ізденімпаз ұстаз - тәрбиеші бола
білу сынып жетекшісінің міндеті. Оқушы тәрбиесінде әрбір сынып жетекшісі
сыныпта психологиялық- педагогикалық тұрғыдан зерттеу жұмысын жүргізуі
қажет. Ол психологтың көмегімен мониторинг, сауалнама, диагностика, тест
түрінде оқушының адамгершілік, интеллектуалдық, эстетикалық құзырлылығын,
белсенділік деңгейін анықтайды.
Сынып жетекшісі ата - анамен тығыз байланыста болуы керек. Оларды
мектепте, сыныпта өткізілетін түрлі іс- шараларға шақырып, жан- жақты әсер
етуіміз керек. Жеке, топтық, ұжымдық жұмыстар арқылы бала мен ата-ана
арасындағы шынай қасиетті қалыптастыруға болады.
Оқушы - қоғамның белсенді мүшесі, жарқын келешек кепілі. Оқушы
мәдениетін қалыптастыру арқылы біз жеке тұлға қалыптастырамыз. Жеке
тұлғаның мерейінің асқақтауына отбасы және мектептегі тәрбиенің маңызы
ерекше.
Осы қасиеттерді негізге ала отырып ата- аналар, мектеп, ұстаз бірігіп
жас ұрпақтың ұлттық сана сезімін, қоғамдық саяси ой- өрісін байытып, тұлға
бойында мәдени құндылықтарды дамытуға тиіспіз. Тәрбие кезеңдеріндегі өзіне
тән заңдылықтарын сәтті пайдалану ұрпақ тәрбиесінің жемісті болуының кепілі
болмақ.
Қазіргі таңда әрбір баланы ең алдымен, өз ұлтына, мемлекетіне, тіліне
деген құрметінің өзі де тәрбиеден басталады. Тәрбие болмаса адам өз
келешегіне балта шапқандай. Себебі, сол тәрбие арқылы үлкенді құрметтеуге,
кішіге ізет көрсете білу, жақсы мен жаманды, ақ пен қараны ажырата аламыз.
Тәрбие бірінші отбасынан басталады.
Әкеге қарап ұл өсер,
Шешеге қарап қыз өсер – деп бекер айтылмаса керек.
Осы әке мен шешенің және ұстаздың берген тәрбиесін ой-санасына бағындырған,
сол сөздерден нәтиже шығарған бала ерекше болып саналады.
Біз отбасында да, жұмыста да жақсы, қатаң тәртіп болуын тілейміз деп
Макаренко айтқандай екі жақтан жақсы тәрбие алса тәртіп болады деп
ойлаймын.