Компьютер құрылғылары

Жүйелік блок.

Жүйелік блок ішінде ең маңызды құраушылары орналасқан негізгі торап болып табылады. Жүйелік блок корпустары әр түрлі пішінде болады.

Жүйелік блоктың алдыңғы панелінде - Қосу/өшіру батырмасы, қайта жүктеу батырмасы, USB порттары және CD-ROM орналасады;

Жүйелік блоктың артқы панелінде - Монитор порты, Микрофон мен колонкаларға арналған адаптерлер, Модемге арналған порттар, пернетақта мен тышқанға арналған адаптерлер және USB порттары орналасады;

Монитор.

Монитор мәтіндік және графикалық ақпаратты компьютер экранына шығаратын құрылғы. Ол компьютер жұмысы туралы барлық ақпаратты адамға жеткізіп отырады.

Монитор бейнелеу түсі бойынша: Монохромды және түрлі-түсті болып бөлінеді. Монохромды монитор ақ және қара түстерді ғана көрсете алады.

Монитор шығаратын ақпараты бойынша: символдық және графикалық болып бөлінеді. Символдық монитор мәтіндік ақпаратты ұсынады, ал графикалық монитор әр түрлі графиктер мен суреттерді кескіндейді. Мониторда кескін кішкентай нүктелерден тұрады. Бұл нүктелерді пиксельдер деп атайды.

Монитор сонымен бірге құрылысына қарай : электронды-сәулелі түтікшелі (ЭСТ) және сұйық кристалды болып бөлінеді.

Экран алдында көп отыруға болмайды, себебі - дисплей жұмысы кезінде электр магниттік және ультракүлгін сәулелері таратылады.

Пернетақта.

Пернетақта - компьютерге ақпарат енгізуге арналған құрылғы. Пернетақта 101 - 105 пернелі болады. Бұл пернелер бірнеше блокқа бөлінеді:

1. Символдық пернелер - әріптік, сандық, таңбалық пернелер;

2. Сандық пернелер - 1-9 цифрлары және «/», «*», «-», «+», «, » амал бергілері;

3. Функционалдық пернелер - Ғ1, Ғ2, . . . . . . Ғ12;

4. Арнайы операциялық - Enter, Esc, Tab, Ctrl, Alt, Backspace, Caps Lock, Shift, Windows;

5. Меңзерді экран бетінде

басқару және редакциялау - Insert, End, Home, PageUp, PageDown, Delete, ↑, ←, →, ↓;

Тышқан.

Тышқан - ақпарат енгізу және басқару құрылғысы. Батырмаларына қарай тышқан екі батырмалы және үш батырмалы болып бөлінеді.

Тышқан құрылысына қарай үшке бөлінеді:

1. Механикалық тышқандар - резинамен қапталған металл шары болады. Осы шар үстел үстінде домалау арқылы жоғары-төмен, оңға-солға жылжу сигналдарын береді. Мұндай тышқандардың арнайы кілемшелері болады.

2. Оптикалық тышқандар - арнайы жарық сәулелері көмегімен басқарылады. Сәуле үстелдің бетіне түседі де нәтижесінде жарық қабылдағышқа сигнал келіп түседі.

3. Сымсыз тышқандар - жүйелік блоктың портына сыммен емес, инфрақызыл сигналды қабылдаушы арқылы қосылады.

Принтер.

Принтер - басу құрылғысы. Ол экран бетіндегі деректерді қағаз бетіне шығаруға мүмкіндік береді. Әрекеттеріне қарай үшке бөлінеді:

1. Матрицалық принтер- қарапайым басу құрылғысы. Инелер боялған ленталарды қатты басу арқылы қағаз бетіне түсіреді.
2. Сия бүріккіш принтер- бояу тамшыларының қағазға түсуінің нәтижесінде пайда болады. Басу сапасы тамшы көлеміне, бояғыштың қоюлығына және қағаз сапасына тәуелді болады.
3. Лазерлік принтер- жоғары сапалы кескін алуға мүмкіндік береді. Бұл принтердің басу сапасы мен жылдамдығы жоғары. Мұнда қағаз ионизацияланады, яғни электр өрісінің әсерімен қатты қызған ұнтақ (тонер) қағаз бетіне жабысады.

Сканер көмегімен таңбалық ақпаратты да енгізуге болады. Бұл жағдайда алғашқы деректер графикалық түрде енгізіледі де, бейнетану бағдарламалары арқылы өңделеді.

Сканер - графикалық немесе символдық ақпаратты қағаз тасушыдан компьютер жадына енгізу үшін қолданылады.

Адам денесі.

Адам жанының мекені, дүниедегі тіршілігін атқаруға мүмкіндік беретін физикалық денесі. Жалпы құрылысы мен дамуы біртектес және ортақ қызмет атқаратын ағзалар - ағзалар жүйесіне біріктіріледі. Ағзалар жүйесі мен аппараттары адам организмін құрайды. Ағзалар бірнеше жүйеге бөлінеді

Жүйелік блок.

Дербес компьютердің негізгі электрондық құрылғылары (процессор, жедел жад, дискілер және контроллерлер) мен қоректендіру блогы орналасқан блок. Бұның құрамында сыртқы мәлімет жинақтауыш, дисплей мен пернетақта да орналастырылады; компьютердің орталық құрауыштары қондырылған аналық тақша орналасқан қорап.

Омыртқа жотасы.

Адамда омыртқа бағанасы денеге тірек болып, тұлға мен бас cүйектің қимыл - қозғалысына қатысып, жұлынды қорғайды. Омыртқа бағанасының атқаратын қызметіне байланысты әрбір омыртқаның өзіне тән құрамдық бөлімдері болады.

Аналық тақша.

Бүкіл жүйенің басты құрылғысы. Барлық құрылғылар осы аналық тақшаға қосылады. Сым арқылы қосылған басқа құрылғыларға тоқ беріледі. Аналық тақша компьютердің омыртқасы деуге болады, компьютердің жалпы мінездемесі аналық тақшаға байланысты.

Жүрек.

Жүрек жұмысы қанның үздіксіз қозғалуын қамтамасыз ететін жүрекшелер мен қарыншалардың жүйелі жиырылуы мен босаңсуынан тұрады. Жүрек біздің санамыздан тыс автоматты түрде жүреді. Жүрек автоматизмі жүректің өзінде пайда болатын импульс (серпін) әсерінен жиырылу қабілеті. Сонымен қатар жүрек бүкіл денеге таралатын әлсіз биоэлектрлік сигнал шығаратын ерекше қабілетке ие. Осы сигнальды жазып алу арқылы жүрек жұмысының ырғағын тіркейді.

Қорек блогы.

Қорек блогының басты міндеті - сырттан келген өзгермелі тоқты ДК-дің жұмыс жасауына жарамды етіп өзгерту. Қорек блогы тоқтың кернеу күшін өзгертіп ғана қоймай, кернеу күші шектен тыс көп болса, кернеу қалыпты жағдайға келмейінше ДК-дің қосылуына жол бермейді. Қорек блогы қосылар алдында өз ішіндегі кернеудің күшін тексерістен өткізеді. Содан кейін Аналық тақшаға белгі беріледі. Егер белгі аналық тақшаға келмесе ДК қосылмайды. Сырттан келген тоқтың кернеуі тым жоғары немесе тым төмен болуы мүмкін, сол кезде қорек блогының қалыпты жұмысы бұзылып, ысып кетуі ғажап емес. Сондай жағдайда ДК сөніп қосылады немесе мүлдем сөніп қалады.

Қан тамырлары.

Қан айналымының жалпы желісі. Қан өзіне тән физиологиялық қызметтерді бір ғана жағдайда - тоқтаусыз айналымда болғанда, атқарады. Ал оның қан тамырларымен тоқтаусыз қозғалуы қан айналым жүйесі мүшелерінің қызметіне байланысты.

Сымдар, шлейф, сата.

Сымдар - компьютер құрылғыларын өзара байланыстырып, ток жеткізіп, тұрады. Шлейф немесе сата - аналық тақша мен қатқыл диск арасындағы ақпарат алмасуға арналған.

Адам миы.

Сопақша ми мен көпірдің ядросы ас қорыту, тыныс алу, жүрек қызметін және басқа процестерді реттейді, сондықтан сопақша ми мен көпірдің зақымдалуы өмірге қауіпті. Шайнау, жұту, ему процестерінің реттелуі, сондай-ақ түшкіру, жөтелу сияқты қорғаныш рефлекстері мидың осындай бөлімдерінің қызметіне байланысты болады.

Процессор, қатқыл диск, жедел жад.

Орталық процессор немесе микропроцессор - компьютердегі басты құрылғылардың бірі. Процессор басты қызмет атқарады. Мәліметтер өңдейтін құрылғы болып табылады. Қарапайым тілмен айтқанда компьютердің "миы". Бүкіл қимыл, Экранның алдында көріп тұрған көріністердің барлығы процессердің өңделуінен өтеді. Сондықтан процессор неғұрлым шапшаң болса, компьютердің жұмыс істеу жылдамдығы соғұрлым жоғары болады. Процессор микросхема ретінде ұсынылған және аналық тақшаға орналастырылады.