Сиқырлы сөздер аялдамасы

Шығыс Қазақстан облысы
Семей қаласы

Шәкәрім атындағы облыстық

үш тілде оқытатын мамандандырылған

дарынды балаларға арналған мектеп

Бастауыш сынып мұғалімі

Исабекова Ляззат Сұлтанмұратқызы

Ана тілі.

Сыныптан тыс сабақ.

3-сынып

Тақырыбы: «Ойланбақтар» әлеміне саяхат

Мақсаты: Оқушылардың білімділік дағдыларын байқау; олардың ойлау қабілетін,
ой ұшқырлығын, оқуға ынтасын арттыру, дүниетанымын кеңейту;
сөздік қорын молайту, қосымша ізденуге баулу; туған елін, жерін
сүюге, елжандылыққа тәрбиелеу.

Әдісі: сұрақ-жауап

Пәнаралық байланыс: дүниетану, қазақ тілі

Сабақтың түрі: саяхат сабақ

Көрнекілігі: суреттер, топ аттары, ертегілерден үзінді суреттер,
интерактивті тақта

Барысы: I Ұйымдастыру.

- Балалар, біз бүгін сендермен «Ойланбақтар» әлеміне саяхат жасаймыз.

- Қандай әлемді (планетаны) білесіңдер?

- Дұрыс, ал енді «Ойланбақтар» әлемін естіп көрдіңдер ме?

-Жоқ.

- Ендеше ол әлемге ойша, қиялдап саяхат жасаймыз. Бірақ ол планета бізді
тектен текке кіргізе салмайды. Оған өту үшін бізді ойландыратын әр түрлі
жұмбақтар шешіп, тапсырмаларды орындауымыз керек екен. Ол үшін 3 топқа
бөлініп, жарыса отырып саяхат жасаймыз. Саяхатымызда әр түрлі аялдамалар
болады.

I топ – Ойшылдар

II топ – Ойсақтар

III топ – Алғырлар

I. «Сиқырлы сөздер» аялдамасы

«Сиқырлы сөздер» аялдамасының ханшайымы келеді, балалар сәлемдеседі.

Ханшайым:

-Балалар, «сәлем-сөздің анасы» дегендей кез келген адамның әдептілігі оның
иіліп сәлем бергенінен басталады. Тағы қандай сәлемдесу түрлерін
білесіңдер?

- Сәлем!

- Ассалаумағалейкум!

- Амансыз ба?

-Басқа тілде сәлемдесуді білесіңдер ме? (орыс және ағылшын тілінде
сәлемдесу). Әлемнің басқа елдерінде қалай амандасады екен? Экранға қарайық.

Қытай – нехао, Турция – мираба, Франция – бонжур

Поступишь ты вежливо и мудро,

Если, проснувшись, скажешь:

Доброе утро!

Днем говорить

Совсем не лень.

При встрече людям:

Добрый день!

Ханшайым:

- І-аялдамадан сүрінбей өттіңдер, жолдарың болсын!

ІІ. «Басқатырғы сөздер» аялдамасы.

Бұл аялдамада тапсырмаларды орындау барысында өзі айтып тұрғандай жұмбақ
сөздерді табу керек.

І-топқа: Алғы жеке бөлікте

«Жалғыз» деген ұғыммын.

Барлық санға тұғырмын.

Соңғы екі бөлікте

Ескіше ай атымын,

Не ас қамдар затыңмын.

Қос екеуін, анықта

Құспын тоймас балыққа

(бір + қазан)

ІІ-топқа: Ең алғашқы бөлікте

Су үңгіген табанын,

Терең де тік жағамын.

Соңғы екі бөлікте

Құстың көкте қағатын

Қауырсыны, тап атын

Қос екеуін, дәлдікпен,

Түнде ұшар жәндікпін. (жар + қанат)

ІІІ-топқа: Алғашқы бір бөлікте

Бір аптаны атқардым

Көп қолданар тақ санмын

Ал екінші бөлікте –

Бармын бұлақ, өзенде –

Нәрмін, балмын мен елге.

Қос екеуін дұрыстап,

Жермін – қонған ырыс, бақ.

(Жеті + су)

ІІІ. «Қас-қағым сәт» аялдамасы

Сендердің мақал-мәтелді қаншалықты меңгергендеріңді көреміз.

«Отан», «Еңбек», «Оқу-білім» жайлы мақал-мәтелдерді кезектесіп айтып
отырады.

Сергіту сәті ән «Кел, балалар, ойнайық».

ІV. «Аукцион» аялдамасы.

-Ана тілі пәнінен өткен шығармаларды өз білімдеріңнен «сатып аласыңдар».
Ол үшін мен интерактивті тақтаға шығарманың бірінші сөзін шығарамын. Содан
кейін екінші сөзін, ары қарай шығарманың аты мен авторын тапқанша рет-
ретімен сөздерді шығарып отырамын. Сөз саны бойынша қай топ аз сөз санынан
табады, сол топ жеңімпаз атанады.

Шығарманың авторын, тақырыбын айту керек. 1-ден 10-ға дейін ғана
сөздерді шығару.

1 2 3 4 5
6 7 8

І-топ. «Шыңғыс, балам Шығыс әдебиеті мен тарихынан хабардар болсын»

9 10 11

деп Әубәкір молданы ... (Шоқан. Сапарғали Бегалин)

1 2 3 4
5 6 7 8

ІІ-топ. «Жолдастарының сеніміне кіру үшін оған қанша уақыт қажет

9 10 11

боларын кім білсін». (Күмән. Машқар Гумеров)

1 2 3 4
5 6 7

ІІІ-топ. «Қазақтан келген жолаушыларды аралап, жансыз байқап, ішінде

8 9 10 11 12 13 14 15
16 17

бітім алып қайтуға тұрарлық кісі болса, сынап маған алып кел».

(Қазақ, қалмақтың тыныштығы болсын. Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы)

1 2 3 4 5

І- топ. Отан дейміз от жаққан жерімізді

6 7 8 9

Отан дейміз өсірген елімізді. (Отан. Өтебай Тұрманжанов)

1 2 3 4 5

ІІ- топ. Бақытым бар үшінші Отан деген

6 7 8 9 10 11 12

Кім мықты? – десе біреу – Отан дер ем. (Үш бақытым. М.Мақатаев)

1 2 3 4 5

ІІІ- топ. Даналық - өшпес жарық, кетпес байлық,

6 7 8 9 10

Жүріңдер, іздеп тауып алалық та! (Оқуға шақыру.
А.Байтұрсынов)

V. «Шытырман ертегілер» аялдамасы.

Интерактивті тақтада өздері ана тілі пәнінен өткен ертегілердің үзінді
суреттері көрсетіледі. Бірақ ертегінің үзінді суреттері ретсіз шашыраңқы
түрде берілген. Ертегілердің мазмұнына қарай суреттерді жүйелеп қоямыз.

І-топ. «Туған топырақ» ертегісі

ІІ-топ. «Жапалақ пен тоқылдақ» ертегісі

ІІІ-топ. «Бай мен жалшы» ертегісі

VI. «Оймақтай ой» аялдамасы.

Оқушылар бағыт сызықтармен рет-ретімен жүріп отыру керек. Сонда қазақтың
нақыл сөзі шығады. Ол қандай нақыл сөз? Оның мағынасын түсіндір.

Жауабы: Ұқыпты – ұтар,

Іздеген – табар.

Қорытынды. Әр топтың ұпай саны есептеледі.

Үш топтың оқушылары жинаған ұпай санына байланысты білімдері
бағаланады.

-----------------------
Ұ

Ы

Т

А

Р

Д

Е

Т

А

Қ

Ы

П

Ұ

І

З

Г

Е

Н

Б

А

Р