Мақал - сөздің маржаны

Тақырыбы: Мақал - сөздің маржаны

Мақсаты:

1. Оқушыларды «Сөз мәйегі - мақал» дегендей, ата-бабамыздан қалған өсиет сөздері арқылы адамгершілікке, ойын нақты, дұрыс жеткізуге, тапқыр сөйлеуге үйрету.

2. Сөз өнері арқылы оқушылардың дүниетанымын кеңейтуге тәрбиелеу.

Көрнекілігі: қанатты сөздер жазылған плакаттар, шарлар, слайдтар, суреттер

Өтілу барысы:

Құрметті оқушылар! Бүгін мектеп-гимназиямыздың туған күніне орай «Мақал - сөздің маржаны» тақырыбында өтетін сайысқа қош келдіңіздер!

Бұл сайысқа 4топ қатысады. Сайысымыз 4 айналымнан тұрады.

Құрметті ұстаздар сіздердің іштеріңізден әділ-қазыларды сайлап алсақ.

Алдымен мақал-мәтел дегеніміз не? Қысқаша тоқталып өтсек: Мақал-мәтел - ата бабамыздан қалған өшпес мұра. Көлемі жағынан шағын болғанмен, уақыт өткен сайын мағынасы тереңдеп, құны артып, қымбат қазынаға айналып келеді. Мақал-мәтел - тәрбиелік мәні зор, рухани байлық. Осы тұста мен осы мақал мен мәтел айырмашылығын түсіндіріп өткім келіп отыр.

Мысалы: Мақалда қорытынды, тұжырымды түйін айтылады. Айтылар ой нақты толық жеткізіледі. Мысалы: «Ер жігіт елі үшін туады, елі үшін өледі» деген мақалда елді қорғау, жерді қорғау нағыз жігіттің ісі екендігі айтылып тұр.

Ал, мәтелде ой тікелей білдірілмей тұспалдап, жанамалап айтылады.

Мысалы: «Көппен көрген ұлы той». Мұнда не көрсең де халықпен бірге көр, өз басыңның ғана қамын ойлама деген сөз тұспалдап айтылып тұр.

Ендеше біз бүгінгі сайысымызды бастайық.

1-айналым: «Кім көп біледі?» Қатысушы топтар мақал - мәтел айтудан жарысады. (1 минут уақыт беріледі, сол уақыттың ішінде топтар қанша мақал жазып шықса, ұпай саны да соған қарап қойылады)

2-айналым: «Мақал - сөздің мәйегі»

(8 ұяшық берілген, ұяшық таңдайды, сол ұяшықтағы мақалды жалғастыру керек, дәл тапса, сол ұяшықтағы ұпай қоржынына түседі)

1. Балапан ұяда не көрсе . . . (ұшқанда соны іледі)

2. Өнер - ағып жатқан бұлақ, . . . (Білім - жанып тұрған шырақ)

3. Жақсының аты өлмейді . . . (Ғалымның хаты өлмейді)

4. Ақыл-тозбайтын тон . . . (Білім таусылмайтын кен)

5. Өнерлінің қолы алтын, . . . (өлеңшінің сөзі алтын)

6. Білегі күшті бірді жығады . . . (Білімі күшті мыңды жығады. )

7. Білгенің бір тоғыз . . . (Білмегенің тоқсан тоғыз)

8. Қына тасқа бітеді . . . (Білім басқа бітеді. )

3-айналым: «Даналық ойдан дән ізде» сайысы

Шарты: Топтар сандарды таңдау арқылы өздері мағынасын түсіндіретін мақал-мәтелді таңдап, талдайды.