Қала мемлекеттерді салыстыр

Ежелгі дүние тарихы
6 сынып
Тақырыбы:
<<Республика дәуіріндегі Рим>>
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Ежелгі Рим мемлекетінде республикалық құрылыс орнауының тарихи алғышарттары мен маңыздылығы туралы және соғыстардың сипаты, себептері мен нәтижелері жөнінде, қоғамдағы әлеуметтік топтар туралы және олардың тыныс тіршілігі, мәртебелері жөнінде оқушыларға ғылыми түсінік беру.
Дамытушылық: Рим республикасының әлеуметтік саяси құрылысындағы айырмашылықтар мен ұқсастықтарды, әлеуметтік топтар арасындағы өзгешеліктерді өзге мемлекеттермен салыстырып, ажырата білу.
Тәрбиелік: Республикалық билеу формасын, халықтық билікті сипаттай отырып, оқушыларды әділеттілікке, отансүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ.
Сабақтың көрнекілігі: Ежелгі Рим картасы, оқулықта берілген суреттер, тірек сызбалар.
Қосымша материалдар:
Ежелгі дүние тарихы ІІ бөлім. Алматы 1978, Корабаев И.П. Ганнибал.- М.,1976, Ботвинников М.Н.Рабинович М.Б. Страносский Г.Жизнеописание знаменитых греков и римлян. - М., 1987.

Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі.
а) амандасу;
б) оқушыларды түгендеу;
в) назарларын сабаққа аудару.
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.( жазбаша, жекелей, тест тапсырмасы арқылы)
Тест сұрақтары
І. Ежелгі Македония қай жерге орналасқан?
а) Вавилонда
б) Римде
в) Балқан түбегінде
ІІ. Македония жерінде өмір сүрген тайпаларды ата?
а) гректер
б) фракийліктер
в) парсылар
ІІІ. Македонияның бірінші ірі мемлекет қайраткері
а) Дарий
б) Перикл
в) ІІ Филипп
ІV. Македондықтардың әскери сап жүйесі қалай аталды?
а) фаланга
б) триба
в) курия
V.ІІ Филипптің маңызды істерінің бірі - ақша реформасы қай жылы жүзеге асты?
а) б.з.б. 382 ж
б) б.з.б. 356 ж
в) б.з.б. 334 ж
VI. Грек - македон әскерлері қай жылы Кіші Азия жеріне енді?
а) б.з.б. 382 ж
б) б.з.б. 356 ж
в) б.з.б. 334 ж
VII. Б.з.б.333 жылы парсылар мен македондықтар арасындағы шайқас қай жерде болды?
а) Исса қаласының түбінде
б) Граник өзенінің жағасы
в) Гавгамелы елді мекені түбінде

VIII.Александр Македонский Египетке қай жылы жорыққа шықты?
а) б.з.б. 382 ж
б) б.з.б. 356 ж
в) б.з.б. 332 ж
IX. Александр Македонский қай жылы Үндістанның солтүстік бөлігін жаулап алды?
а) б.з.б. 382 ж
б) б.з.б. 328 ж
в) б.з.б. 332 ж
X. Б.з.б. 325 жылы Александр Македонский қай қаланы астана деп жариялады?
а) Вавилон
б) Александрия
в) Библ
Дұрыс жауабы:
1-в, 2-б, 3-в, 4-а, 5-б, 6-в, 7-а, 8-в, 9-б, 10-а

ІІІ.Үй тапсырмасын дұрыс жауап парағы арқылы тексеріп, қорытындылау.
IV.Жаңа сабақ
Жаңа сабақ жоспары:
1. Рим республикасындағы басқару ұйымдары.
2.Римнің жаулаушылық соғыстары.
3.Қоғамдық - әлеуметтік топтар.

Класы: 6 <<Д>>
Сабақтың тақырыбы: Ежелгі грек мектебі мен ғылыми білімдер.
Пәні: Ежелгі дүние тарихы
Сабақтың мақсаты:
а) Білімділік: Грек мектептері, ғылым білімдері және тарихшылары мен философтары туралы түсіндіру.
ә) Дамытушылық: Оқушының қызығушылығын, ізденісін, логикалық, тапқырлық, танымдық ойлау дәрежесін дамыту.
б) Тәрбиелік: Әрбір баланың өз мүмкіндіктері мен қабілеттерін ашуына ерік беру, олардың болашақта білімді де өнерлі азамат болып қалыптасуына ықпал ету.
Сабақтың әдісі: Топтастыру, түсіндіру, әңгімелеу, сұрақ-жауап
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың көрнекілігі: Сілтемелер, бағалау парақтары, бағалау фишкалары, суреттер, ақ парақ, бояу қаламдар
Пәнаралық байланыс: Қазақ тілі, сурет.
Сабақтың барысы:
1.Ұйымдастыру
2.Үй тапсырмасын сұрау
3.Жаңа сабақ
4.Бекіту бөлімі
5.Үйге тапсырма
6.Оқушыларды бағалау.
Үй тапсырмасымен жұмыс.
1. <<Тірек-белгілер>> оқыта үйрету ойыны.
Шарты: Оқушылар топтарға бөлінеді. Әр топқа тақырып-мәтін беріледі. Мәтінді мұқият оқып, сөздерді қолданбастан тірек-сызба түрінде конспектілейді. Конспектіде сөздер немесе сөйлемдер болмауы тиіс. Тек қана суреттермен немесе шартты белгілермен беріледі. Тапсырмаларды кезекпен көрсетіп, түсіндіреді. Басқа топ оқушыларды тапсырманың тақырыпқа сай болуын, мазмұндылығын, әсемдігін, шығармашылық тұрғыдан келуін, тірек-сызбаны қорғауын бағалайды. Бағалау парағымен бағаланады.
1. <<Даналық ағашы>> ойыны.
Шарты: Берілген мәтін бойынша сұрақ құрап қағазға жазады. Сонан соң ағашқа апарып жапсырады. Екінші топ барып сұрақтарды алып оқып, жауап береді. Фишкалар арқылы сұрақ пен жауап бағаланады.
Жаңа сабақ:
Жоспары:
1.Грек мектептері.
2.Ғылыми білімдер.
3.Грек тарихшылары мен философтары
4.Грек мәдениеті.
1-кесте.
Ежелгі грек мектептері үш басқышты болған
Гимнасия 18 жастан бастап

7-12 жасар балалар

Мектеп жасына дейінгі тәлім-тәрбие беретін орын. 3-7 жасар

Оларда көбінесе ауқатты адамдардың балалары ғана оқыған. Мектептерде тек қана ер балалар білім алған. Қыз балаларға арналған мектептер болмаған. Оларды үйге анасы тәрбиелеген. Мектептерде тек қана ер балалар білім алған. Қыз балаларға арналған мектептер болмаған. Оларды үйде анасы тәрбиелеген.
2-кесте.
Ғылымдар
Қандай ғылым саласында жаңалық ашқан
1.Гомер
Әдебиетші, саясаттанушы
2.Гесиод
Әдебиетші
3.Пифагор
Математика білімінің дамуына үлес қосқан.
4.Фалес
Математика саласын дамытушы
5.Гиппократ
Медицина ғылымын зерттеуші
6.Геродот
Тарих саласының негізін қалаған.
7.Аристотель
Философия ғылымының
8.Демокрит
Философ, физика, математик, музыкант
9.Эмпедокы
Органикалық заттардың шығуы туралы зерттеп, дәлелдеген.
3-кесте.
Ғылымдар
Еңбектері
Гомер
<<Илиада>> және <<Одиссея>>
Пристотель
Саясат
Гиппократ
Анты
Геродот
Тарих
4-кесте.
Термин сөздер:
Гимнасия - Ежелгі Грек мектебінің үшінші баспалдағы.
Стиль - әріптерді салуға арналған ұщы үшкір темір біз.
Палестра - спорттық мектеп.
3. <<Рөлдік оқыта үйрену ойыны>>
Шарты: Оқушылар 4 топқа бөлінеді (<<Сенім>>, <<Өкіл>>, <<Таңдау>>, <<Бәрі>>) әр топқа тапсырмалар беріледі. Дайындалуға 5-7 минут уақыт беріледі. Дайындық уақыты аяқталған соң, әр топ жетекшілері мұғалімнің ролдер жазылған карточкаларды алады. Топқа <<Сенім>> ролі түссе, мұғалім бұл топқа сенім артады. Топқа <<Өкіл>> ролі түссе, онда топ мүшелері ортадан өкіл сайлайды. Топқа таңдау ролі түссе, мұғалім топ ішінен сабақ сұрайтын оқушыны өзі таңдайды. Ал топқа <<Бәрі>> ролі түссе, онда әрбір топ мүшесі жеке-жеке жауап береді.
4. <<Сынақ хат>> меңгерту ойыны.
Шарты: Топ оқушыларына тақырыпқа сәйкес жазылған <<Тарихи сынақ хат>> таратылады. Бос тұрған орынға тиісті сөздерді қойып, сөйлемдерді толықтырады. Жазып болған соң топтар бір-бірін тексереді. Топтар бағаланады.
6. <<Домино>> бекіту ойыны.
Шарты: Бір-біріне ұқсас сөздерді жазып, оны домино сияқты етіп қиып, оқушылардың алдына тастайды. Оқушылар топтасып сөздерді құрастырады. Мұғалім соңынан жауабын тексеріп, бағалайды.
Венн диаграммасы
Грек мектебі Қазіргі мектеп
Оқушыларды бағалау:
Үйге тапсырма: №24 Ежелгі Грек мектебі мен ғылыми білімдері. Венн диаграммасын құру. Ғұлама ғалымдары мен оның еңбектері туралы ізденіп келу.

Сыныбы: 6а Пәні: Ежелгі дүние тарихы
Тақырыбы: Герекия қала мемлекеті
Мақсаты: 1) Оқушыларға ежелгі Грекиядағы қала-мемлекеттердің қалыптасуын және Афины мен Спартаның дамуы туралы түсіндіру. 2) Оқушылардың грек қалаларының әрқайсысының қоғамдық құрлысы мен мемлекет болып қалыптасуындағы ерекшеліктеріне назарын аудару. 3) Оқушыларды елін, жерін сүйуге тәрбиелеу
Түрі: Аралас сабақ
Әдісі: баяндау
Көрнекілігі: Грекия туралы суреттер, сызбалар
Сабақтың жүрісі: IҰйымдастыру
ІІ Үй тапсырмасын сұрау
IIІ Жаңа сабақ
ІҮ Бекіту тапсырмалары
1Картамен жұмыс. 2Қала мемлекеттерді салыстыр . 3 Тест сұрақтары .4 Терминдермен жұмыс . 5 Акропольге сырттай саяхат . 6 Жұмбақ қалалар. 7Суретке қарап эссе жаз .8 Тарихи сынақ хат. 9 Мәтіндегі қатені тап. 10 Глоссарий . 11 Қосымша деректер. 12 Интерьвю сұрақтар.
Ү Бағалау
ҮІ Үйге тапсырма беру
Үй тапсырмасын сұрау

Жаңа сабақты түсіндіру
жоспары: Полис-қала мемлекет Афины мемлекті Ежелгі Спарта Оқушыларға сұрақ қоя отырып сабақты түсіндіру Бекіту тапсырмалары Картамен жұмыс

Қала мемлекеттерді салыстыр

Афины
Спарта
Орналасқан жері

Билік кімнің қолында болды

Шаруашылықтың мәдени дамуындағы ерекшеліктер

Тест сұрақтары 1 Ежелгі Грекиядағы Аттика аймағы қай жерде орналасқан а)Солтүстік Грекия ә)Орталық Грекия б)Шығыс Грекия
2 Спарта қала-мемлекеті қай ғасырда қуатты мемлекетке айналды а) б.з.б Vғ ә)б.з.б Viғ б) б.з.б Iғ 3) Грекия қай түбекте орналасқан? а) Апиенин түбегі ә) Сицилия аралы б) Балқан түбегі 4 Ежелгі Афиныдағы жоғарғы өкімет билігі а) Демос ә) Патша б) халық жиналысы 5 Ежелгі Грекиядағы Афины қаласының бас алаңы а)Агора б) Ратуша с) Марс алаңы 6 Спарта мемлекеті қай аймақта орналасқан? а) Пелопоннес ә) Аттика б) Крит 7 Әлемнің 7 кереметінің бірі? а) София соборы ә) Акрополь б) Зевс мүсіні 8 Ежелгі Грекиядағы Афины мен Спартаның арасындағы соғыстың себебі: а) Афины теңіз одағының күшейуі ә) Персияның араласуы б) Элладағы үстемдік үшін Спарта мен Афинының бұрыннан келе жатқан бәсекелестігі 9 Ежелгі Грекиядағы Крит патшалығының күйреуінің басты себебі: а) Ұзақ жылдарға созылған өзара қырқыстың соғыстың салдары ә) Үлкен жер сілкінісі-<<ұлы апаттың >>болуы б) Солтүстік шапқыншылықтардың жие болуы 10 Ежелгі Афины қаласындағы биік төбеге орналасқан <<жоғарғы қала>> а) Август кесенесіә) Акрополь б) Эрехтейон 11 Афины басты қала болған Грекияның аймағы а) Аттика ә) Пелопоннес б) Солтүстік Грекия 12 Микены қаласының орналасқан аймағы: а) Солтүстік Грекия ә) Крит аралы б) Пелопоннес 13 б.з.б Үғ Афиныдағы билік <<демократия>> деп аталу себебі: а) Афиныдағы жоғарғы билік халық жиналысының қолында болды ә) Халықтың барлық топтарының тең болуы б) Парламенттің болуы
Терминдермен жұмыс Полис Акрополь Илоттар Агора Олигархия Фреска Демос Акропольге сырттай саяхат

Афиныдағы төбенің биік басына салынған берік тас қорғаны бар қамал-акрополь деп аталған. Оның айналасында Афиналықтардың үйлері орналасқан. Афинының халқы жау шабуыл жасағанда берік қорған Акропольге келіп паналаған.Қазіргі уақытта бұны көруге көптеген туристер келіп кетеді.Оның қасына биік зәулім үйлер салуға ұлықсат етпейді .Өйткені ол жан-жағынан қарағанда көрініп тұруы керек Жұмбақ қалалар

Суретке қарап эссе жаз

Тарихи сынақ хат (Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып жазасыңдар) Спартада өкімет билігі ................ қолында болды. Ол...................болып есептелінді.Спарталықтар................. ....ақылы мен өмірлік тәжірибесін құрметтеді. Спарта мемлекетін................... тұрған аз ғана адамдар басқарған. Оны................. деп атайды. Олигархия - грек сөзі.................. билеуі.
Мәтіндегі қатені тап Афина егіншілері тау бөктерінде өмір сүрді.Оларға құнарлы және қалағанынша жер берді. Егіншілер осы жерден өнім алу үшін көп еңбек етті.Олардың жерді өңдеу үшін құрал-жабдықтары да жеткілікті болды. Қиыншылық басына түскен егінші көрші шонжарлардан қарызға ақша алған.Қарыз алғаны үшін егіншінің жеріне "қарыз тасын" қойған. Қарызын уақтылы төлей алмаса, шонжарлар егістік жерлер берген. Шаруа күн көру үшін шонжарларға жалданды. Олар шонжарлардың жерін жыртып,егінін егіп, жүзім мен зәйтүн ағаштарын суарып,олардың жемістерін жинады.Жалданушы осындай қыруар жұмысқа өте көп еңбекақы алды.
Глоссорий Берілген терминдер мен анықтамаларды дұрыс ретімен орналастырып және бір-біріне қандай қатысы бар екенін ауызша талдау.
Полистер
Аз адамдардың ел билеуі
Милет
Грекиядағы ең бай қала
Коринф
Сәулетті әсем қала
Агора
Спартадағы басыбайлы бағыныштылар
Олигархия
Дербес қала мемлекет
Грекия
Балқан түбегі мен Кіші Азияның батыс жағалауында
Спарта
Б.д.д 7-8 ғғ Пелопонестің Оңтүстігінде пайда болып XIғ қала-мемлекеттерін құрды
илоттар
Қаланың ішкі бөлігі, базар
Қосымша деректер Гректердің сәулет ескерткіштері

Интерьвю сұрақтар Оқушылар бүгінгі сабақ ұнадыма, несімен ұнады? Сендерді не қызықтырды? Бағалау Қорытындылау Үйге тапсырма: Грекия қала- мемлекеті

9 сынып Қазақстан тарихы Ашық сабақ
Сабақтың тақырыбы: 1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы
Мақсаты: Оқушыларды өз бетімен желтоқсан жайлы мағлұмат жинақтай отырып, оқиғаның маңыздылығын, тарихта алатын орнын анықтауға дағдыландырып, үйрету. Желтоқсан оқиғасының аз таныс жағын көрсете білуге, оқушыларды ұлтжандылыққа, елжандылыққа тәрбиелеу. Өз отанының батырларын мақтан тұта білуге тәрбиелеу. Бірігіп еңбек етуге, топпен жұмыс жүргізуге дағдыландыру.
Көрнекілік: Интерактивті тақта, суреттер
Сабақ түрі: Зерттеу сабақ
Сабақ барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі / сыныпты топтарға алдын ала бөлу
1-топ-тарихшылар, 2-топ- саясаткерлер, 3-топ- дәрігерлер, 4-топ- куәгерлер, 5-топ-әдебиетшілер, 6-топ- сарапшылар. Топтар өздеріне тиесілі тапсырмалар мен мұғалім нұсқауын алдын - ала жинақтайды.
Сабақ барысы: Ұйымдастыру кезеңі
Жаңа сабақ
Мұғалім оқушыларды сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстырып кетеді. Оқушылыр біз бүгін тарих сабағында Қазақстан мемлекетінің тарихында үлкен орын алатын тарихи оқиғаны өарастырғалы отырмыз. Ол Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне алғашқы қадам болған, өз елінің тәуелсіздігі, еркіндігі, өз халқы үшін 2986 жылғы 17-18 желтоқсанда Алматы қаласының Брежнев алаңына шыққан қазақ жастарының бейбіт шеруі. Бұл күні алаңға барған жастар оларды азаптап, соққыға салатындықтарын, оларға <<ұлтшыл>> деген атақ беретінін білген жоқ. Олар тек өздерінің Қазақстан жерін қазақ немесе Қазақстандық азаматының басқарғанын қалап, осы мәселе жайлы өз ойларын естіртпек болды. Міне сіздер өздеріңіз осы жөнінде ойларыңызды ортаға салсаңыздар:
1. Қазақ жастарын қандай күш айдап барды?
1. 1986 жылыдың 17-18 желтоқсанында Аламаты қаласының Брежнев алаңына шыққан жастардың ұрандары мен талаптары.
2. Қазақ жастары осы күнде қандай қианат, қиындықтар көрді?
3. Желтоқсан құрбандары және оның тағдырлары не болды?
4. Шетел өкілдерінің желтоқсан оқиғасына байланысты Горбачевқа жазған хаты...
5. Қазіргі таңдағы осы қайғылы оқиғаның орны қандай? - деген сұраққа өздеріңіз тапқан жауаптарыңызды ортаға салуға шақырамын.
Сонымен сөз кезегін тарихшыларға берсе
Тарихшылар:
1. Қазақ жастарын қандай күш айдап барды?
Саясаттанушылар:
2. 1986 жылыдың 17-18 желтоқсанында Аламаты қаласының Брежнев алаңына шыққан жастардың ұрандары мен талаптары.
Дәрігерлер:
3. Қазақ жастары осы күнде қандай қиянат, қиындықтар көрді?
Куәгерлер:
1. Желтоқсан құрбандары және олардың тағдырлары не болды?
Әдебиетшілер:
1. Шетел өкілдерінінің желтоқсан оқиғасына байланысты Горбачевқа жазған хаты...
Сарапшылар:
1. Қазіргі таңдағы осы қайғылы оқиғаның орны қандай?
Қорытынды: Сұрақ-жауап
Бағалау
Үйге тапсырма: Мен және желтоқсан жұлдыздары тақырыбында (Эссе жазу)
\s