Жамал мен Ғайша бейнесі

Кашкеева Алуа Әділқадірқызы.
Алматы облысы Балқаш ауданы
№2 Жамбыл атындағы орта мектеп
мектепке дейінгі шағын орталығымен
мемлекеттік мекемесінің қазақ тілі мен
әдебиеті пәні мұғалімі. Білімі жоғары.
Еңбек өтілі 18 жыл. Бірінші санатты ұстаз.

Сабақтың тақырыбы: <<Намысын бермеу үшін жатқа қолдан>>.
Әйел. Ана. Қоғам.
Сын тұрғысынан ойлау сабағы.
1. Мақсаты: Екі көркем туындыдағы ең өзекті мәселені сөз ете отырып, екі шығармаға да ортақ идеяны айқындау.
2. Тәрбиелік-танымдық мақсаты: Адамды сүю, әйел-ананы құрметтеу, олардың алдында қоғамдық жауапкершілік сезімдерін тәрбиелеу, адамгершілік қасиеттерге баулу.
3. Дамыту мақсаты: М.Дулатов пен С.Көбеевтің шығармашылығын таныту, тіл шеберлігін, ізденіс жолдарын айқындау, қосымша ғылыми зерттеулермен жұмыс істеуге үйрету, көркем шығармадағы ең басты мәселені ажырата білуге дағдыландыру, өзіндік ой-пікір қозғай білуге баулу.
4. Кіріспе сөз: Жер бетіндегі тіршілік атаулыдағы ең қасиетті дүниелерді Ана есімімен байланыстырады. <<Отан-Ана>>, Жер-Ана>>. Өйткені Ана-әйел- тіршілік көзі, жер бетіне өмір әкелуші. Қай ұлттың болмасын адамдық болмысы оның әйел-анаға деген қарым-қатынасы арқылы танылады.
Біздің қазақ халқы дүниеге небір аяулы арулар мен асыл аналарды әкеліп, олардың есімін ұрпақтан-ұрпаққа аңыз етіп жеткізген. Сондай арулар-даламыздың дарынды перзенті М.Дулатовтың және С.Көбеевтің қаламынан туған тұңғыш қазақ романының кейіпкерлері ару Жамал мен Ғайша еді. Жамал мен Ғайшаның өкінішке толы мұңды тағдырлары-өздері өмір сүрген қоғамдық ортаның іс-әрекеті еді.
Ендеше ,бүгінгі сабағымыздың тақырыбын Әйел.Ана. Қоғам деп алуымыздың өзі соған дәлел болса керек. Осылайша сын тұрғысынан ойлау сабағын бастаймыз.
Алдымен бұларға тоқталмас бұрын мынадай сұрақтарға жауап беруіміз керек.
1. Жамал мен Ғайша бейнесі.Олардың ғашықтары Ғани мен Қожаш бейнесіне.
2. Атастырылған адамдары Тұрлығұл мен Жұман бейнесі, әкелері Итбай мен Сәрсенбай бейнелеріне тоқталып кетсек.

Үзінді
Үзінді жайлы пікір
Мысал: Тоты құс едім бақшада,
Қара құсқа жем еттің.
Хан қызындай басымды,
Бір жаманға тең еттің.

1. Шығармадағы мақал-мәтелдерді салыстыру, оқушылардың ой-пікірлерін сұрау.
1. Мал бітпес жігіт болмас, құрарына қара,
2. Ұл таппас қатын болмас, тұрарына қара.
3. Анасын көріп қызын ал, аяғын көріп асын іш.
4. Қашқан жауға қатын ер.

5. Оқушылардың кейіпкерлермен кездесуі.
1. Егер қазіргі өмірде Итбаймен кездессең не дер едің?
2. Егер Серғазы өмірде болса, неге сіз екі жақты болып Ғайшаның өміріне қалдыңыз? Артынан ойлағаныңыз кеш болмады ма?
3. Тұрлығұлға былай дер едім: <<Бұл сіздің қызыңызбен жасты ғой, сіз қызыңызды өзіңіз сияқты шалға берер ме едіңіз?
4. 20 ғасырдың басындағы қоғам мен қазіргі өмірді салыстыру.
5. Әйел-Ана туралы пікір, көзқарас, мақал-мәтел.