Өзен жүйесі

§35.Гидросфера туралы ұғым
§36. Дүниежүзілік мұхит және оның бөліктері

1. Гидросфера - бұл:
а. жердің тас қабығы
в. жердің су қабығы
с. Таулар
д. Жазықтар
2. Ең үлкен, ең терең мұхит:
а. Тынық мұхиты
в. Үнді мұхиты
с. Атлант мұхиты
д. Солтүстік мұзды мұхиты
3. Мантиядағы су мөлшері..........млрд км3
а. 25
в. 21
с. 20
д. 18
4. Дүниежүзілік су айналымы:
а. үлкен, кіші
в. биік, аласа
с. жел, тасқын
д. дауыл, толқын
5. Екі жағынан материктердің немесе аралдардың жағалары шектеп тұрған енсіз су айдыны:
A) Түбек
B) Шығанақ
C) Арал
D) Бұғаз
6. Мариан шұңғымасының тереңдігі:
а. 8848м
в. 6995м
с. 11022м
д. 6960м
7. Ең терең әрі кең бұғаз:
а. Дрейк
в. Гибралтар
с. Мозамбик
д. Магеллан
8. Архипелаг ол-
а. Маржан аралдар
в. Аралдар тобы
с. Түбектер
д. Шағын аралдар
9. Сумен қоршалып тұрған құрлықтың шағын бөлігі:
а. Бұғаз
в. Арал
с. Шығанақ
д. Түбек
10. Жер шарындағы ең үлкен түбек:
а. Үндістан
в. Скандинавия
с. Жаңа Гвинея
д. Арабия
11. Үлкен Тосқауыл рифі:
а. Ең үлкен теңіз
в. Ең үлкен маржан арал
с. Ең үлкен тау
д. Ең үлкен жазық
12. Гидросферадағы тұщы судың үлесі:
а. 2,5%
в. 1,5%
с. 2%
д. 3%
13. Мұхит бөліктері:
а. Материк, түбек, арал
в. Ағыстар, цунами, толысу
с. Бастау, саға, жайылым
д. Мұздық, өзен, бұғаз
14. Батыс және шығыс жарты шарда орналасқан елдерді бір - бірімен жалғастыратын маңызды кеме жолдары қай мұхит арқылы өтеді:
а. Тынық
в. Үнді
с. Атлант
д. Солтүстік Мұзды мұхит
15. Құрлық жағалауы жоқ, ашық мұхитта орналасқан теңіз:
а. Арабия
в. Кариб
с. Солтүстік
д. Баренц
16. Шеткі теңіздер:
а. Жерорта, Охот
в. Қара, Беринг
с. Жерорта, қара
д. Баренц, Охот, Жапон
17. Мексика шығанағы қай мұхиттың бөлігі?
а. Солтүстік Мұзды мұхит
в. Атлант
с. Үнді мұхиты
д. Тынық мұхиты
18. Атлант мұхитының шұңғымасы:
а. Зонд
в. Мариан
с. Пуэрто - Рико
д. Гренланд теңізі
19. Дүниежүзілік мұхиттың ауданы:
а. 361 млн км2
в. 510 млн км2
с. 149 млн км2
д. 180 млн км2
20. Мұхит суының қасиеті мен жануарлар дүниесі жөнінен оқшауланып тұратын бөлігі:
а. Түбек
в. Арал
с. Бұғаз
д. Теңіз

§37. Мұхит суының температурасы мен тұздылығы

1. Ең жоғарғы тұздылық қай теңізде:
а. Жерорта теңізде
в. Қара теңізде
с. Балтық теңізінде
д. Қызыл теңізде
2. Мұхит суының орташа тұздылығы:
а. 10 промилле
в. 21 промилле
с. 35 промилле
д. 47 промилле
3. Мұхит суы неше градуста қатады:
а. - 2º
в. - 8º
с. - 4º
д. 0º
4. Дүниежүзілік мұхит суының беткі қабатының орташа температурасы:
а. 28º
в. 17,5º
с. 19,4º
д. 16,5º
5. Экватор маңында температура:
а. 28-30º
в. 17,3º
с. 16,5º
д. -1º
6. Тұздылықтың өлшем бірлігі:
а. процент
в. промилле
с. кг
д. грамм
7. Жылу қорының жинаушысы:
а. Теңіз
в. Құрлық
с. Түбек
д. Мұхит
8. Тұщы су қорының тұрақты болу себебі:
а. Су айналымы
в. Үгілуден
с. Ағыстардан
д. Толысу
9. Қызыл теңіздің тұздылығы:
а. 40
в. 35
с. 42
д. 38
10. Мұхит суының басты қасиеті:
а. температура мен тұздылық
в. температура мен мөлдірлігі
с. еріген тұздар
д. тұздар мен микроэлементтер

§38. Мұхит суының қозғалысы

1. Толқындар пайда болуына қарай:
а. Ұзын және қысқа
в. Биік, аласа
с. Баяу
д. Жылдам
2. Толқынның күші неше баллдық шкаламен анықталады:
а. 7
в. 6
с. 9
д. 8
3. Су астында болатын күшті жер сілкіну мен жанартау атқылауынан пайда болатын толқындар:
а. Толысу
в. Қайту
с. Цунами
д. Ағыс
4. Ломоносов атты су асты жотасы бар мұхит:
а. Атлант
в. Үнді
с. Тынық
д. Солтүстік Мұзды мұхит
5. Мұхит кеңістігіндегі аса биік толқын:
а. 5 м
в. 15 м
с. 30 м
д. 35 м
6. Цунами толқындарының пайда болу себебі:
а. Жер сілкінісі
в. Температураның әсері
с. Қысымның әсері
д. Толысу
7. Дүниежүзілік мұхит суының толысуы мен қайтуы ненің әсерінен:
а. Жер сілкінісінен
в. Қысымның әсері
с. Желдің әсері
д. Айдың тартылыс күшіне байланысты
8. Жапонша - (қойнаудағы үлкен су) деген мағына береді:
а. Тайфун
в. Тасқын
с. Цунами
д. Толысу
9. Теңіздегі толысу мен қайту құбылысының себебін кім анықтады:
а. И. Ньютон
в. М. Бехаим
с. Х. Колумб
д. Ф. Магеллан
10. Ең биік 18 м толысу толқыны қай шығанақта болады:
а. Мексика
в. Бискай
с. Пенжина
д. Фанди

§39. Мұхит ағыстары

1. Мұхит суы массасының зор тасқын түрінде белгілі тұрақты жолмен горизонталь бағытта қозғалуы:
а. ағыс
в. Толысу
с. Цунами
д. Толқын
2. Жылы және суық ағыстардың пайда болу себебі:
A) Айсберг әсері
B) Тұрақты желдер
C) Циклондар
D) Антициклонлар
3. Еуразия климатына әсерін тигізетін ағыс:
а. Лабрадор
в. Батыс желдер
с. Куросио
д. Солтүстік Атлант ағысы
4. Ең қуатты суық ағыс:
а. Гольфстрим
в. Батыс желдер
с. Куросио
д. Лабрадор
5. Картада жылы ағыс қандай түспен беріледі:
а. Қызыл
в. Көк
с. Қара
д. Сары
6. Гольфстрим ағысы:
а. Бұғаздық ағыс
в. Шығанақтық ағыс
с. Суық ағыс
д. Аралдық ағыс
7. Оңтүстік Американың батыс жағалауындағы суық ағыс:
а. Гольфстрим
в. Бразилия
с. Перу
д. Куросио
8. Мұхиттағы ең ірі сүтқоректі:
а. Морж
в. Итбалық
с. Дельфин
д. Кит
9. Мұхит суында тіршілік ететін жануарлар саны:
а. 150 мың
в. 80 мың
с. 10 мың
д. 50 мың
10. Мұхитты ең көп ластайтын зат:
а. Өнеркәсіп
в. Мұнай
с. Жаңбыр, қар суы
д. Жануарлар

§41. Өзендер

1. Өзеннің ағып шығатын жері:
A) Суайрық
B) Сағасы
C) Бастауы
D) Саласы
E) Арнасы
2.Аңғардың өзен тасығанда су басатын бөлігі:
A) Шоңғал
B) Суайрық
C) Жайылма
D) Аңғар
E) Арна
3.Өзендегі су деңгейінің кенет көтерілуі:
A) Су тасуы
B) Режимі
C) Сабасына түсуі
D) Тасқын
E) Жайылуы
4. Өзеннің құяр жері:
А) Арна
В) Бастауы
С) Сағасы
Д) Сабасына түсуі
Е) Тасқын
5. Жер бедерінің өзен ағатын едәуір ұзынша алқабы:
А) Жайылма
В) Алап
С) Атырау
Д) Аңғар
E) Қазаншұңқыр
6. Өзен барлық салаларымен:
А) Өзен жүйесі
В) Өзен аңғары
С) Өзен арнасы
Д) Өзен алабы
Е) Жайылма
7. Жыл сайын белгілі бір маусымда қайталанып отыратын өзендегі су мөлшерінің көбеюін:
А. Сабасынан түсуі
В. Тасқын
С. Су тасуы
Д. Жайылым
Е. Атырау
8. Тар аңғар:
А. Шың
В. Құз
С. Шоңғал
Д. Тау - тас
Е. Шатқал
9. Жер шарындағы ең биік сарқырама:
А. Виктория
В. Анхель
С. Игуасу
Д. Ниагара
Е. Ливингстон
10. Виктория сарқырамасы қай өзенде орналасқан:
А. Замбези
В. Ніл
С. Конго
Д. Амазонка
Е. Парана
11. Бразилия мен Аргентинаның шекарасында орналасқан сарқырама:
А. Виктория
В. Анхель
С. Игуасу
Д. Ниагара
Е. Тугела
12. Үндістер тілінде *гүрілдеген су* деген мағына беретін сарқырама:
А. Игуасу
В. Анхель
С. Виктория
Д. Ниагара
Е. Тугела
13. Ең суы мол өзендер:
А. Амазонка, Конго
В. Конго, Меконг
С. Тигр, Ефрат
Д. Сырдария, Амудария
Е. Ніл, Амазонка
14. Іле өзенінде салынған СЭС:
А. Бұқтырма
В. Үлбі
С. Шардара
Д. Қапшағай
Е. Шүлбі
15. Сырдария өзенінде салынған СЭС:
А. Бұқтырма
В. Үлбі
С. Шардара
Д. Қапшағай
Е. Шүлбі
16. Ертіс өзенінде салынған СЭС:
А. Бұқтырма
В. Үлбі
С. Шардара
Д. Қапшағай
Е. Шүлбі

§42. Көлдер
1. Жер бетіндегі суға толған табиғи ойыс:
А. Өзен
В. Арна
С. Көл
Д. Сарқырама
2. Дүниежүзіндегі ең терең көл:
А. Байкал
В. Каспий
С. Арал
Д. Титикака
3. Каспийдің ең терең жері:
А. 1620 м
В. 1700 м
С. 1030 м
Д. 1025 м
4. Дүние жүзіндегі ең ірі көл:
А. Арал
В. Титикака
С. Каспий
Д. Ладога
5. Каспийді көлге жатқызатын белгілер:
А. Мұхитпен байланысының жоқтығы
В. Аумағының үлкендігі
С. Итбалықтардың болуы
Д. Тұздылығы
6. Қазақстанда көлемі жағынан үшінші орындағы көл:
А. Арал
В. Зайсан
С. Байкал
Д. Балқаш
7. Каспий теңізі арқылы Қазақстан неше елге шыға алады:
А. 4
В. 2
С. 3
Д. 2
8. Балқаш көлінің белгісін тап:
А. Бір бөлігі буланады, бір бөлігі буланбайды
В. Бір бөлігінің шығу тегі тектоникалық, ал бір бөлігі жанартаулық
С. Бір бөлігі ағынды, ал бір бөлігі - ағынсыз
Д. Бір бөлігі тұзды, ал бір бөлігі - тұщы
9. Жанартаулық көлдер дегеніміз -
А. Сөнбеген жанартаулардың кратерлерінде пайда болған көлдер
В. Сөнген жанартаулардың кратерлерінде пайда болған көлдер
С. Сөнбеген жанартаулардың магмасында пайда болған көлдер
Д. Тау жасалу үрдісі кезінде пайда болған
10. Өзінен өзен ағып шығатын көлдер:
А. Ірі көлдер
В. Тұйық көлдер
С. Ағынды көлдер
Д. Бөгендер
11. Тау жасалу үрдістері кезінде пайда болған көлдер түрі:
А. Жанартаулық
В. Тектоникалық
С. Қарасулар
Д. Қалдық көлдер

§43. Жер асты суы

1. Жер қыртысының жоғарғы бөлігіндегі сулар:
А. Жер асты суы
В. Минерал
С. Термальдық
Д. Артезиан
2. Жердің терең қабатындағы қысымды сулар:
А. Артезиан сулар
В. Сулы қабат
С. Еспе суы
Д. Минералды су
3. Су өткізгіш, су жинақталатын жыныстар қабаты:
А. Сулы қабат
В. Су өткізбейтін қабат
С. Термальдық
Д. Астыңғы қабат
4. Суды өткізетін тау жыныстарының қабаты:
А. Сулы қабат
В. Су өткізбейтін қабат
С. Еспе суы
Д. Су өткізгіш
5. Су өткізбейтін тау жыныстары:
А. Гранит, құмтас
В. Құм, тастар
С. Еспе суы
Д. Саз, құм
6. Ыстық жер асты суы:
А. Термальдық
В. Гейзер
С. Минерал
Д. Артезиан
7. Шипалы сулар:
А. Минералды су
В. Термальды су
С. Артезиан суы
Д. Еспе суы
8. Дүние жүзіндегі ең ірі үңгір Мамонт қай материкте:
А. Солтүстік Америкада
В. Оңтүстік Америкада
С. Еуразияда
Д. Африкада
9. ТМД елдерінің қанша пайызы тұщы су қорын пайдаланады:
А. 80
В. 70
С. 60
Д. 50
10. Жер асты суын ластайтындар:
А. Мұнай, химия қалдықтары
В. Жаңбыр, қар суы
С. Жануарлар
Д. Саз

Жауаптары
§35 §36
1-В; 2-А; 3-С; 4-А; 5-Д; 6-С; 7-А; 8-В; 9-В; 10-Д; 11-В; 12-А; 13-А; 14-С; 15-С;
16-Д; 17-В; 18-С; 19-А; 20-Д
§37
1-Д 2-С 3-А 4-В 5-А 6-В 7-Д 8-А 9-С 10-А
§38
1-А 2-С 3-С 4-Д 5-В 6-А 7-Д 8-С 9-А 10-Д
§39
1-А 2-В 3-Д 4-В 5-А 6-В 7-С 8-Д 9-А 10-В
§41
1-С 2-С 3-Д 4-С 5-Д 6-А 7-С 8-Е 9-В 10-А 11-С 12-Д 13-А 14-Д 15-С 16-А
§42
1-С 2-А 3-Д 4-С 5-А 6-Д 7-А 8-Д 9-В 10-С 11-В
§43
1-А 2-А 3-А 4-Д 5-А 6-С 7-С 8-А 9-А 10-А