Химиялық элементтердің периодтық кестелерін құру тарихы

Сабақ жоспары
Мектеп: Қостанай облысы Амангелді ауданы Ы.Алтынсарин атындағы жалпы білім беретін орта мектебі
Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:
Бектасбай Жанар Мейрамбекқызы
Сынып:
7
Қатысқандар:
Қатыспағандар:
Сабақтың тақырыбы:
Химиялық элементтердің периодтық кестелерін құру тарихы
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)
7.2.1.1 -И. Дёберейнер, Дж. Ньюлендс, Д.И. Менделеевтің еңбектерінің мысалында элементтердің жіктелуін білу және салыстыру
Сабақтың мақсаты:
Оқушылар:
-Барлық оқушылар: И. Дёберейнер, Дж. Ньюлендс,
Д.И. Менделеевтің еңбектерін біледі
-Оқушылардың көпшілігі: Периодтық жүйенің периодтық заңға тәуелді екенін түсінеді
-Кейбір оқушылар:
Д.И.Менделеевтің периодтык заңында элементтердің қасиеттері атом ядро зарядына периодты тәуелділікте болатынын дәлелдейді
Оқу дағдылардың деңгейі:
Білу, түсіну.
Бағалау критерийі:
-Периодтық кестенің құрылу принципін және әрбір теорияның артықшылығы мен кемшілігін салыстырып түсінді. -Д.И.Менделеевтің еңбектерінің мысалында периодтық заңды, химиялық элементтердің жіктелуін білді. -Д.И. Менделеевтің периодтык заңы бойынша химиялық элементтердің қасиеттері атомдық массаларына периодты түрде тәуелді болатынын дәлелдеді.
Тілдік мақсаттар:
Пәнге қатысты лексика мен терминология:
Металдар,бейметалдар,триада, октава,атомдық масса,периодтык кесте
Оқытудың тілдік мақсаты: :И. Дёберейнер, Дж. Ньюлендс, Д.И. Менделеевтің еңбектерін салыстыра отырып топта жұмыс істей /айтылым, тыңдалым және жазылым дағдылары\ алады.
Диалог құруға жазылымға қажетті сөздер топтамасы:
Кейбір қасиеттері ұқсас .......
Ұқсас элементтердің нөмірлері ереже бойынша бір-бірінен бүтін жеті ...........
Химиялық элементтердің және олар түзетін.......... периодты түрде тәуелді
Құндылықтарға баулу:
<<Мәнгілік ел>> жалпыұлттық идеясының маңыздылығы, бесінші құндылық, бұл - Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы. Адал еңбекке ынталандырудың жолын табу, еңбек табыстарын қоғамдық ынталандырудың жүйесін құру. Қазақстандағы әлеуметтік жаңғыртудың аса маңызды мәселелерінің бірі.Әркім атқарған еңбегіне орай және көрсеткен нәтижесіне қарай бағалануы заңдылық.Сынып оқушыларының бір-бірімен ынтымақтастықта болуы, өмір бойы білім алу және еңбек пен шығармашылық қабілеттерін дамыту
Пәнаралық байланыс:
Тарих-мәтінмен жұмыс кезінде
Физика,математика- элементтердің атомдық массаларының арифметикалық ортасын есептеу кезінде

АКТ қолдану дағдылары:
Ғаламтор желісі,флипчарт,интербелсенді тақта
Алдыңғы білім:
7.2.2.4 -кейбір карбонаттардың сұйылтылған қышқылдармен реакцияларын зерттеу және көмірқышқыл газының сапалық реакциясын жүзеге асыру

Сабақ барысы :
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
Сабақтың жоспарланған жаттығу кезеңдері
Ресурстар
Сабақтың басы

5 мин
Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды түгендеу.Сыныпта ынтымақтастық атмосферасын құру. Оқушылар бір-біріне жақсы тілектерін, лебіздерін білдіреді.

Қобдишадан И. Дёберейнер, Дж. Ньюлендс, Д.И. Менделеевтің фотосуреттерін таңдау арқылы оқушылар 3 топқа бөлінеді.

Сабақтың ортасы

5 мин

10 мин

10 мин

5 мин

1-тапсырма: <<Миға шабуыл>> әдісі
1.Сірке қышқылының қолданылу аймағын атаңыз
2.Лимон қышқылы туралы не білесің
3.Сүт қышқылы қайда қолданылады
4.Көмір қышқылы қайда қолданылады
5.Сұйытылған қышқылдармен жұмыс жасау кезінде қандай қауіпсіздік ережелерін сақтау қажет

Дескриптор:

берілген қышқылдардың қолдану салаларын атайды және мысал келтіреді.

Кері байланыс: <<Екі жұлдыз бір тілек>>

2.Тапсырма: <<Дана үкі>> әдісі
Мәтінмен жұмыс
И.Дёберейнер, Ньюлендс, Д.И. Менделеевтің теорияларының артықшылығы мен кемшілігін салыстырыңыз. Химиялық элементтердің периодтық кестесінің жаңашыл түрін жасау үшін әрбір ғалымның қосқан үлестерін постерлеріңізге сипаттап жазыңыздар.

1-топ. И. Дёберейнердің қосқан үлесі
2-топ. Дж.Ньюлендстің қосқан үлесі
3-топ. Д.И. Менделеевтің қосқан үлесі

Критерий:
Химиялық элементтердің жіктелу принциптерін анықтайды.
Дескриптор:
1.И.В. Дёберейнердің элементтерді жүйелеу принципін атайды
2.Әрбір теорияның артықшылығы мен кемшілігін салыстырып айта алады

Оқушылардан:
Мен.....Есте сақтай аламын
Мен......түсінемін
Мен......білемін кері байланысы алынады.

3.Тапсырма: Ортадағы қаламсап әдісі
И.Дёберейнер триадаларындағы:
1. Li - Na - К;
2.S - Se - Те;
3.Na, Se, Br-ның массаларын анықтаңыз.
4Ньюлендс октавасы бойынша 1-қатар элементтерін жаз
5.Д.И.Менделеев химиялық элементтерді жіктеуде нені негізге алды?
6.Периодтық кестеден белгілі ғалымдардың атымен аталған элементтерді тап және таңбаларын жаз.
7.Мемлекет, қалалар құрметіне аталған элементтерді тауып, олардың атауларын және таңбаларын жаз.
8.Ғаламшарлардың атымен аталатын элементтерді ата және таңбаларын жаз

Дескриптор:
1.И. Дёберейнер триадаларындағы элементтердің массаларын есептей алады.
2.Д.А. Ньюлендстің октавасы бойынша элементтердің қасиеттеріне қарай ретпен орналасуын анықтайды.
3.Д.И.Менделеевтің химиялық элементтерді жіктеуде нені басшылыққа алғанын біледі.

Оқушылардан смайликтер арқылы кері байланыс алынады.

4.Тапсырма:Адасқан әріптер әдісі

Элементтердің атауларын дұрыс тауып, кестені толтырыңдар
Элементтің атауы
Металл немесе бейметалл
амйгин

фсрфоо

рітме

үткірк

Суект

Акльицй

сеткт

Дескриптор:

1.Периодтык кестеден металдарды және бейметалдарды анықтай алады.
2.Элементтердің атауларын есте сақтайды.

Оқушылардан <<тазалық ойыны>> кері байланысы алынады

Интербелсенді тақта

Ғаламтор желісі Плакаттар,түрлі-түсті маркерлер, стикерлер

Флипчарт

Сабақтың соңы

5 мин
Оқушылардан бүгінгі сабақтан алған білімдерін бекіту мақсатында <<Бас бармақ>> тәсілі арқылы рефлексия алынады.

Оқушыларға стикерлер таратылады
Саралау-Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?
Бағалау- Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?
Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау.
Сабақ мақсатымды саралай келе мен бұл сабақта 4 тапсырма орындатуды жоспарладым.Бұл тапсырмалардың ішінен 1,4 тапсырмалар барлық оқушылар үшін жеңіл әрі қызықты болады деп ойлаймын.2-тапсырма (джигсо әдісі) мәтін беріледі сол бойынша оқушылар постер құрып, қорғайды.Постер қорғау барысында оқушыларды бақылап,кері байланыстар арқылы саралап отырамын. 3-тапсырмада ортадағы қаламсап әдісі сұрақтар беру арқылы тақырып бойынша білім-білік дағдысын қалыптастырамын деген ойдамын.

Миға шабуыл әдісі
Дана үкі әдісі
Ортадағы қаламсап әдісі
Адасқан әріптер әдісі
Кері байланыстар
Рефлексия
Мұғалімнің мадақтамасы.

1.СанПин ережесіне сай оқу бөлмесінің таза,жарық әрі желдетілген болуы
2.Химия кабинетіндегі қауіпсіздік-техникалық ережелерінің сақталуы
3. Пайдаланатын оқу құралдары қажетті ресурстардың болуы