Оқушыларға өлеңді мәнерлеп оқыту

Тақырыбы: Мағжан Жұмабаев <<Сүйемін>> өлеңі
Сынып 7
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Жазушының өмірі және шығармашылығы туралы мәлімет беру.
Дамытушылық: Мәнерлеп оқу дағдысын, өз пікірін еркін жеткізе алу, өз бетінше іздену, шығармашылық жұмыстарға баулу.
Тәрбиелік: Ақын өмірімен байланыстыру арқылы өз тілін, жерін, әдебиетті оқуға, азаматтық қасиеттерге тәрбиелеу.
Әдістері: ой қозғау, сұрақ - жауап, топтастыру, баяндау, сөздікпен жұмыс, проблемалық сұрақ.
Көрнекілігі: портрет, кластер, парақтар, оқулық, интербелсенді тақта.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ.
Сабақтың формасы: сынып ұжымымен жұмыс жүргізу.
Пәнаралық байланыс: тарих, музыка
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
- Оқушылармен сәлемдесу, оқу - құралдарын түгендеу
- Шаттық шеңбері тілектер айту (слайд №1)
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау. Зымыран сұрақтар
1.С.Сейфуллин кім?
2.Өмір жолы туралы айту.
3.Өткен сабақта Сәкеннің қандай өлеңімен таныстық?
4.Өлеңнің тақырыбы мен идеясы қандай?
5.Достық туралы мақал-мәтелдер айту. Көрмесіне шолу жасау(Слайд 2-3)

ІІІ.Жаңа сабақ (Слайд 4,5,6)
1) Аз сөзбен көп мағына беретін не?
2) Жылқы иесі кім?
3) Ешкі баласын қалай сүйеді?
4) Адам ойының ұшқырлығын танытатын не?
5) Түйенің баласы не?
6) Қой иесі не?
Сөзжұмбақ
1. МАҚАЛ
2. ҚАМБАР
3. ЛАҒЫМ
4. ЖҰМБАҚ
5. БОТА
6, ШОПАН
Мұғалім: Балалар, бүгін сабақта біз сіздермен қай жаушымен танысамыз?
Оқушылардың жауабы. - Иә, дұрыс айтасыңдар қазақтың көрнекті ақыны Мағжан Жұмабайұлымен танысамыз.
Мағжан Жұмабаев туралы не білесіңдер?

Мұғалімнің сөзі
Даналық ой
С. Мұқанов: Ақындық жағынан келгенде Мағжан, әрине, қазақтың талантты ақындарының бірі. Қазақ тілін байытуда, әдебиетіне жаңа түрлер енгізуде Мағжанның еңбегі көп. Абайдан кейін тіл өнегесінде Мағжаннан асқан ақын қазақта жоқ.
М.Әуезов: Мағжан - мәдениеті зор ақын. Сондықтан бүгінгі күн жазушылардың ішінен, келешекке бой ұрып, артқы күнге анық қалуға жарайтын сөз - Мағжанның сөзі деп білемін
ІV.

М. Жұмабаев 1893 жылы Солтүстік Қазақстан облысы, Булаев ауданында әулетті отбасында дүниеге келген. Әкесі Бекен болыс болған кісі. Мағжан өзінің зеректігі арқасында 4 жасында әкесінің мектебінде оқып, қазақтың өлең, жыр, дастандарын, ертегілерін түгелге дерлік жаттап алады. Мағжан Жұмабаев бес арыстың бірі. Жұбайының есімі - Зылиха.
Білімге құштар ол Уфадағы Ғалия медресесінде оқиды. Қаршадайынан орысша оқып, орыс әдебиетінің озық үлгілерімен танысады. Араб, парсы, орыс, түрік тілдерін жақсы меңгереді. Абай поэзиясын мектеп етеді.
Өлеңдері: <<Көкшетау>>, <<Мен кім?>>, <<Мен жастарға сенемін>>, <<Түркістан>> т. б.
Поэмалары: "Қойлыбайдың қобызы", "Батыр Баян", "Қорқыт", <<Жүсіп хан>>, <<Тоқсанның тобы>>, <<Ертек өтірік>>
Әңгімесі: <<Шолпанның күнәсі>>
Мақаласы: <<Бала тәрбиелеу жолдары>>
Педагогикалық еңбектері: "Педагогика"кітабы, "Сауатты бол" оқулығы
1938 жылы жазықсыз жазаның құрбаны болғаннан кейін Мағжан шығармашылығын оқуға, жариялауға тыйым салынды. Тек еліміз тәуелсіздік алар тұстағы арнайы үкімет шешімі арқылы ғана ақынның есімі мен шығармашылық мұрасы толық ақталды. 1989 жылы ақын шығармаларының бір томдығы, 1995 жылы үш томдық жинағы жарық көрді. (анимациялық слайдтар арқылы көрсету)

V.Сөздік жұмысы Дәптерлеріне жазғызу
Тасбиық - Діни адамдардың сиыну үшін қолданылатын тізбектері
Алаш - Ежелгі қазақ тайпаларының ең алғаш қауым боп біріккен одағы <<Қазақ>> сөзінің бұрынғы атауы
Кебін - Өмірден өткен адамды орайтын ақ матадан тігілген киім
Жұмақ - О дүниедегі жайлы жер
VI.Оқушыларға өлеңді мәнерлеп оқыту
Әр оқушы бір шумағын оқып түсіндіріп кетеді.
(Анасының, жарының, туған жерін (Сарыарқаны) слайд арқылы көрсету)
Тақырыбы Сүйемін
Идеясы Туған-туысын елін, жерін жақсы көру
Шумақ саны 4
Әр шумақтағы жол саны 9
Тәрбие негізі Туған жерін құрметтеу
Қорытынды Туған жердің мәртебесін көтеру

VII.Топтық жұмыс
Екі топтың оқушылары осы ұғымдарды Мағжан қалай сипаттағандығы жайлы ойларын ортаға салып, қорғау
1-топ 2-топ
АНА ЕЛ, ХАЛЫҚ
Екі топтың оқушылары осы ұғымдарды Мағжан қалай сипаттағандығы жайлы ойларын ортаға салып, қорғау
1-топ 2-топ
АНА ЕЛ, ХАЛЫҚ

VIII.Бекіту. Менен сұрақ, сізден жауап
1)Ақын кімдерді, нелерді сүйеді?
2) Ақынның анасына деген сүйіспеншілігін көрсететін өлең жолдарын тауып оқыңдар.
3) Ақын жары қай жолдарда суреттеледі?
4) Алашы жайлы ақын не айтады?
5) Ақын анасы, жары, елінен басқа тағы нені сүйеді?
6) Мағжан ақын қандай деп ойлайсыңдар?
ІX. Үй тапсырмасы
1.Ақынның өмірі туралы оқу, мазмұндау.(Қанат, Ербол,Жұпар)
2.Бір өлеңін жаттау. (Наурызбай, Баянғали, Ақжан, Мадияр)
3.<<Ана - өмірімнің мәні>> тақырыбына эссе жазу. (Назира, Үміт, Ақан, Аружан)
X. Бағалау оқушылармен бірлесіп. Тілек ұсыныс жазу
XII. Қорытынды.
Мұғалімнің сөзі:
Біз бүгін Мағжанның қысқа да болса өнегелі өміріне шолу жасадық. Мағжанның өмірі бәрімізге өнеге. Ол батылдыққа, адамгершілікке, ұлылыққа шақырды. Қазақтың дарабоз ақыны Мағжан өмірден өтсе де, оның өмірі, өлеңі мәңгілік жас ұрпақ жадында жатталып қала бермек.

Сабақты талдау
Сабақтың мақсаты мен міндеттері қойылды.
Мүғалімнің іс-әрекеті
Оқушылардың іс-әрекеті
Оқушылармен сәлемдесу
Балалар сәлемдесті
Шаттық шеңберіне шақырдым
Шаттық шеңберіне бір-бірінің қолынан ұстап тілектер айтты
Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін айттым
Оқу - құралдарын түгендедім
Оқушылар мұқият тыңдап екі топқа бөлініп отырды
Үй тапсырмасын пысықтадым сұрақтар қою арқылы
Балалар үй тапсырмасына белсенді түрде жауап берді
Жаңа тақырыпты ашу үшін сөзжұмбақ жасырдым
Оқушылар жауап берді
Мағжан Жүмабаев туралы білімдерін толықтырдық
Оқушылар өз ойларын айтты

Жаңа сөздерді жазғызу
Оқушылар дәптерлеріне жазады
Өлеңді мәнерлеп оқыту тақырыбы мен идеясын айтқызу. <<Сүйемін>> өлеңін тыңдаттым
Бірнеше оқушы өлеңді мәнерлеп оқыды тақырыбы мен идеясын ашты
Екі топқа сөз беріледі
<<АНА>> << ХАЛЫҚ>> деген сөздерді топ басшылары қорғайты

Сұрақ жауап арқылы сабақты бекіттім
Оқушылар жауап берді
Үй тапсырмасын деңгейлеп берді
Оқушылар күнделіктеріне жазды
1.Ақынның өмірі туралы оқу, мазмұндау.(Қанат, Ербол,Жұпар)
2.Бір өлеңін жаттау. (Наурызбай, Баянғали, Ақжан, Мадияр)
3.<<Ана - өмірімнің мәні>> тақырыбына эссе жазу. (Назира, Үміт, Ақан, Аружан)

Бағаладым
Сабақ жалпы уақытында аяқталды
Кейбір кезеідерде оқушылардан көбірек сұрау керек еді
Жалпы сабақ көңілімнен шықты
Оқушылармен бірлесіп бағалады
Аружан өте жақсы
Ақан өте жақсы
Үміт өте жақсы
Назира өте жаққсы
Баянғали жақсы
Мадияр жақсы
Ақжан жақсы
Жұпар жақсы
Наурызбай жақсы
Қанат қанағаттанарлықтай
Ербол жақсы