Тұз қышқылының формуласы

7. 3. 4. 3. рН шкаласы негізінде әмбебап индикаторды қолданып, сілтілер мен қышқылдарды анықтай алу.

7. 3. 4. 4 -«антацидтік заттарды» қолдану мысалында қышқылдардың бейтараптануын түсіну.

Барлық оқушылар: рН шкаласы негізінде әмбебап индикаторды қолдана алады; рН шкаласы негізінде сілтілер мен қышқылдарды анықтай алады; бейтараптану реакциясының анықтамасын айта алады;

Оқушылардың көпшілік бөлігі : антацидті заттарды таниды;

Кейбір оқушылар: антацидтік заттар қышқылдармен әрекеттескенде бейтараптану реакциясы жүріп, бейтарап заттар түзілетінін біледі.

• Табиғи қышқылдар мен сілтілерді атайды және олардың қасиеттерін біледі.
• Әмбебап индикатор көмегімен қышқылдар мен сілтілерді анықтайды.
• антацидтік заттарды қолданады.
• Қышқылдар мен сілтілердің бір-бірін бейтараптау әрекетін түсіндіреді

Оқушылар

• Қышқылдар мен сілтілердің индикаторға әсерін, ортасын анықтайды, талдауға арналған сұрақтарға жауап береді, талдайды, тұжырымды ойларын айтады.
• рН шкаласы сілтілер мен қышқылдарды анықтайды, талдауға арналған сұрақтарға жауап береді, талдайды,
• Хлорсутек қышқылының бейтараптану реакциясы айтады, талдауға арналған сұрақтарға жауап береді.

Пәнге қатысты лексика және терминология

Индикаторлар - индикатор - indicator

Лакмус - лакмус - litmus

Фенолфталеин - фенолфталеин - phenolphthalein

Метилоранж - метилоранж - Methylorange

Ерітінді - раствор - solution

Бейтарап - нейтральный - neutral

Бейтараптау - нейтрализация - neutralization

Сілті - щелоч - alkali

Қышқыл - кислота - acid

Орта - среда - medium

Шаттық шеңберін құру. Жағымды ахуал қалыптастыру. Оқушылар бір-бірне тілек айтады .

«Ой қозғау» әдісі бойынша өткен тақырыпты еске түсіру.

1. Табиғи қышқылдарда қандай дәм болады?
2. Сілтілерді қайда кездестіруге болады?
3. Тұз қышқылының формуласы.
4. Күкірт қышқылының формуласы.
5. Фосфор қышқылының формуласы.
6. Азот қышқылының формуласы.
7. Көмір қышқылының формуласы.
8. Натрий гидроксидінің формуласы.
9. Калий гидроксидінің формуласы.
10. Кальций гидроксидінің формуласы.
11. Индикатор дегеніміз не?
12. Сулы ертінділердің неше түрлі ортасы бар?

«Миға шабуыл» жаңа тақырыпты ашу

Топтық жұмыс. №7 зертханалық жұмыс орындау. «Ертіндідегі қышқылдар мен сілтілердің ортасын анықтау».

Реактивтер: cy, натрий гидроксиді(NaOH), тұз қышқылы (HCl) .

Құрал-жабдықтар: сынауықтар, индикатор ерітінділері (лакмус, фенолфталеин, метилоранж), әмбебап индикатор қағазы.

Қауіпсіздік ережесі

Оқушыларға қауіпсіздік ережелері туралы ақпарат беріледі.

Жұмыстың барысы:

1. 2-3 мл қышқыл ерітіндісіне 1 тамшы индикатор (лакмус, метилоранж, фенолфталеин) қосып, кестені толтырыңыз.

2. 2-3 мл сілті ерітіндісіне 1 тамшы индикатор қосып кестені толтырыңыз.

3. 2 -3 мл суға 1 тамшы индикатор қосу арқылы кестені толтырыңыз.

Дескриптор

1. Қышқыл ерітіндісінің индикаторлар түсінің өзгеруін, pH мәнін, ортасын жазады - 1 балл

2. Сілті ерітіндісінің индикаторлар түсінің өзгеруін, pH мәнін, ортасын жазады - 1 балл

3. Судағы индикаторлар түсінің өзгеруін, pH мәнін, ортасын жазады - 1 балл

Басбармақ әдісі арқылы бағаланады.

- Индикаторлардың ерітінділерге әсерін зерттейді.

- pH мәнін анықтап, қорытынды жасайды.

- Ортаға байланысты сәйкес келетін түстерді анықтайды.

№ 8 зертханалық тәжірибе «Хлорсутек қышқылының бейтараптану реакциясы»

Құралдар мен реактивтер : сынауықтар, штатив, натрий

гидроксиді, тұз қышқылы, фенолфталеин, тамшуыр, сағат шынысы. .

Жұмыс барысы .

• сынауыққа 2-3 мл хлорсутек ерітіндісін құйыңыздар да, 1-2 тамшы фенолфталеин индикаторын тамызып, түсін анықтаңыздар.
• сол ерітіндіге натрий гидроксидінің 1 немесе 2 тамшысын тамшылатып түсінің өзгерісін бақылаңыздар.

Қорытынды жазыңыздар.

Бағалау критерийі:

Оқушылар хлорсутек қышқылының бейтараптану реакциясын орындайды

Бүгінгі сабағымыздың мақсаты жүзеге асырылды ма?

Рефлексия жүргізу

Сабаққа оқушылар өз бағасын береді, әр оқушы сәйкес смайликті таңдап, тақтадағы сәттілік жолына жабыстырады.

Үйге тапсырма:

Индикатор дайындау. Ол үшін майлық қағаз (салфетка), қарақат тосабы немесе орамжапырақ шырыны керек. Осы ерітінділерді қағазға тамызып, кептіріңдер. Кепкен қағазды бірнеше бөлікке бөліп, сірке суының, ас содасының ерітіндісіне және суға батырыңдар. Индикатор түсінің өзгеруін бақылаңдар.

Саралау - Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз?

Сіз басқаларға қарағанда қабілетті жоғары оқушыларға қандай

тапсырмалар бересіз?