Жануарлардың жүйке жүйесінің типтерін анықтау

Барлығы: Жануарлардың жүйке жүйесінің типтерін білу.

Көпшілігі: Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың жүйке жүйе типтерін салыстыру.

Кейбіреулері: Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардағы жүйке жүйесінің күрделену себептерін анықтау.

• Жануарлардың жүйке жүйе типтерін түсіндіре біледі;
• омыртқасыз және омыртқалы жануарлардағы жүйке жүйе типтерін салыстырып көрсетеді;

күрделену жолдарын анықтай алады.

Оқушылар істей алады: жануарлардың жүйке жүйе типтерін, санатын эволюциялық реті бойынша түсіндіре алады;

Пәндік лексика және терминология: диффузиялы, жүке түйіні, жұтқыншақ үсті жүйке түйіні, ми, жүйке тізбегі, түтікшетәрізді жүйке жүйесі;

Диалогқа қажетті сөз тіркестері: алғаш пайда болған көпжасушалы ағзаларда (губкаларда) жүйке жүйесі қалыптаспайды, диффузиялық жүйке жүйесі ең қарапайым түрі болып табылады, сатылы жүйке жүйесі едәуір жетілген, сатылы жүйке жүйесі буылтық құрттарда бірінші рет пайда болды, түйінді жүйке жүйесі ұлулар мен буынаяқтылар типіне тән, түтікше тәрізді жүйке жүйесі барлық желілі жануарларға тән, ланцетник осы типтің ең қарапайым өкілі, барлық омыртқалылардың миы бес бөлімнен тұрады.

Физика - логикалық ойлау және дамуын жетілдіру

Бейнелеу - әртүрлі жануарлардың жүйке жүйесін салуға, түстердің сәйкетігін келтіруге үйретеді

Сәлемдесу

Сыныпты түгендеу

1) Ұйымдастыру кезеңі:

«Жақсы істің бастауы, жақсы сөзден басталады!», «Жүректен жүрекке» стратегиясы бойынша оқушылар бір-біріне жүрекше бере отырып, жақсы сөздермен көңіл-күй сыйлайды.

Топқа бөлу: қызыл, жасыл, сары түсті қағаздар арқылы 3 топқа бөлінеді.

1. Гидра- қызыл түс
2. Медуза- жасыл түс
3. Шұбалшаң - сары түс

Әр топ өзінің атауы бойынша қысқаша мәлімет береді. Оқушыларды мадақтау мақсатында смайликтер таратылады.

Миға шабуыл:

Үй тапсырмасын тексеру: «Таза тақта»

Тапсырма: өткен тақырып бойынша термин сөздер тақтаға ілінеді. Әр топ оқушыларына кезекпен сөз беріледі, олар термин сөздерге анықтама айтып тақтаны тазартады.

Қ. Б: «Бас бармақ» әдісі бойынша бірін-бірі бағалайды, сұрақтары болса, ортада талқылайды.

-түсіндім, - толық түсінбедім - түсінбедім

Жаңа сабақ

Ширату тәсілі: «Қазынаны іздеу жолында»

(М) сабақ тақырыбына қатысты ақпаратты жасырады. Оқушылардан оларға қажетті және қажет емес ақпаратты ажыратуды сұрайды.

Оқушыларға берілген ақпараттар: Қозғалғыш ішекқуыстыларда дифференциялы жүйке жүйесі күрделенеді, сатылы жүйке жүйесі буылтық құрттарда ең алғаш пайда болды, құрттарда алғаш рет дербес бұлшықет жасушалары пайда болды, ланцетниктің жүйке жүйесі жүйке түтігінен тұрады, қосжақтаулы ұлуларда бас түйіндері мүлде дамымаған, кірпікшелер - құрылысы талшықтарға ұқсас, бірақ едәуір қысқа әрі көп болады.

(О) алынған ақпараттан тақырыпқа қатысы жоқ мәліметтерді ажыратады.

Қ. Б:«Бағдаршам» әдісі бойынша оқушылардың «қазынаны» қаншалықты жылдам және дұрыс тапқандығы анықталады.

«Ой қозғау» (топтық жұмыс), тақырыпты түсініп оқып, талқылайды. «Денотатты граф» әдісі арқылы іске асады. Ақпараттағы негізгі ұғым түйінді сөз арқылы белгіленеді.

(М) әр топқа тақырыпқа байланысты түйінді сөздерді таратады:

1- Гидра тобына диффузиялы

2- Медуза тобына сатылы

3- Шұбалшаң тобына түйінді

(О) түйінді сөзді және оның қасиеттерін,

белгілерін, ерекшеліктерін сипаттайтын етістіктерді анықтайды, бастапқы түйінді сөзді тармақтарға жіктейді, тармақтар мен түйінді сөзді сәйкестендіреді. Мысалы:

- түйінді сөз - түйінді жүйке жүйесі ,

- қажетті етістіктер - дамыған, дамымаған, айналған, зерттелген.

- түйінді сөз тармақтарға жіктеледі -

дамыған (ұлуларда бас жүйке түйіндері мен аяқ бұлшық еттерін бақылайтын түйін жақсы дамыған, қорегін белсенді аулауға байланысты сегізаяқта көру мүшесі өте күшті дамыған) ;

дамымаған (устрица мен басқа қосжақтаулы ұлуларда бас түйіндері мүлдем дамымаған) ;

айналған (басаяқты ұлуларда жұтқыншақүсті түйіні жақсы дамыған миға айналған) ;

зерттелген (сегізаяқ интеллектісінің жетістігі зерттелген) .

«Сократ шеңбері» - «Ішкі шеңбер», «Сыртқы шеңбер»

(М) «Ішкі шеңбердегі» оқушыларға түтікшетәрізді жүйке жүйесі (ланцетник), омыртқалылардың ми бөлімдері тақырыпшасына бағыттаушы сұрақтар қояды. Мысалы: түтікшетәрізді жүйке жүйесі дененің қай бөлімінде орналасқан? Бұл жүйе қандай жануарларға тән? Барлық омыртқалылардың миы неше бөлімнен тұрады?

(О) «Ішкі шеңбердегі» оқушылар сұрақ - жауап арқылы талқылайды, «Сыртқы шеңбердегі» оқушылар тыңдайды, дәптерлеріне ескертпе жасап отырады және соңында өз пікірлерін айтады.

Қ. Б: «Екі жұлдыз-бір тілек» стратегиясы бойынша топтар бірін-бірі бағалайды.

Сабақты бекіту: «5-5-1»

Тапсырма: оқушылар сабақ кезінде нені меңгергендері жайлы 5 сөйлем жазады, оны 5 сөзге қысқартады, оны 1сөзге қысқартады. Оқушылар өзінің түйінді сөзін бүкіл сыныппен бөліседі.

«Blob tree» (Блоб ағашы) әдісі бойынша оқушылар тапсырманы қай деңгейде орындағандарын аттарын жазу арқылы көрсетеді.

Сабақ соңында кері байланыс «Бес саусақ» әдісімен оқушылар сабаққа деген ойларын түйіндейді.

Үйге Тапсырма: оқулықтағы 35 тақырыпты оқып, «Ағза үшін жүйке жүйесінің маңызы» жобалық жеке жұмыс жасауға жоспар құру.