Доңғалақтарды теңгерімдеу

Сабақтың тақырыбы: Басқарылатын доңалақтардың өзара келіспеушілігін диагностикалау
Топтар
Асл 9-182

Сабақ өтетін күн
16.04.2021

САБАҚ БАРЫСЫ
І Ұйымдастыру бөлімі:
А) <<Топтық>> ашылған чатқа кіру;
Б) Чатқа оқытушы өзінің пәнін кесте бойынша жариялау;
В) Оқушылардың чатқа қосылғанын тексеру, қадағалау;
Г) Өтетін сабақтың тақырыбын чатқа жазу;
ІІ Үй тапсырмасын тексеру
А) Өткен тақырып бойынша үй тапсырмасын сұрау;
Б) Орындалған үй тапсырмаларын чат арқылы электронды қабылдау
В) Студенттерге үй тапсырмасынан сұрақтар қою;
Шиномонтаждық жабдықтар атқаратын қызметіне өандай түрлерге бөлінеді?
Шиномонтаждық стенд қызметі қандай?
Көмекші жабдықтарға нелер жатады?
Г) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
ІІІ Жаңа оқу материалын баяндау (Электронды түрде: мәтін, сурет, видео):
Доңғалақтарды теңгерімдеу. Доңғалақты жөндеген соң, оны
Теңгерімдеу керек. Теңгерімдеуді доңғалақтарды пайдалану кезінде олардың тозуына қарай жүргізу керек, себебі теңгерімсіздіктен болатын вибрациядан көпір жамылғысының проекторы, рөлддік басқару бөлшетері тез тозады, автомобиль басқару қиынға соғады.теңгерімсіздікті жою теңгерімдік жүкшілермен жүзеге асырады. Теңгерімдеу алдында доңғалақ пен көпір жамылғысын кірден жəне бөгде заттардан тазарту керек. Бір доңғалаққа бесеуден аспайтын теңгерімдік жүкшілерді орнатуға рұқсат етіледі.

Автокөлiктердiң доңғалақтарының теңдеуiшi үшiн стендтер. Автокөлiк шинасы әртүрлi құрамдардан әртүрлi элементтердiң үлкен санынан резеңке араластыруға тұратын күрделi технологиялық бұйым болады, сонымен бiрге болды, кездеме, синтетикалық материалдар. Демек, материалдардың бiр қалыпты үлестiрiлуiн жасалсын, және масса - протектор бөлiгiндегi шинаның ауыр орындарының пайда болуына және жақтауда күрделi және сөзсiз алып келедi.
Бұдан басқа, жиындағы доңғалақ автокөлiктi күпшек, диск туралы ортаға дәл келтiрудi бұзылысымен анықталуға шұра, өзiмнiң шұрасына саңылау алатын бола алады кейбiр массасы болады.
Тепе-теңдiктi сақтау стендтiң әрекет ету қағидаты келтірілген стендiнiң мысалында қарап шығамыз. (12.4-шi сурет). Тұрақсыз массалардың доңғалағындағы шама және қоныстың анықтауларын негiзде - орталықтан тепкiш күштердi айырымның пайда болуын қағида. Бекiтiлген 6-шы доңғалағымен онда тарқатадыдан нақтылы айналу жиiлiгiне дейiн 5 стендiнiң бiлiгiн динамикалық теңдеуiшiнiң жанында. Доңғалақтың ұшқалақ массасы 4-шi олардың электр импульс өте құрастыр индукция датчиктерiне 3тен тербелмелi жүйе арқылы берiлген бiлiктiң механикалық тербелiстерi шақырады. Соңғысы 8-шi өлшегiш аспап берiлетiн кернеулерге қалыптасатын 7-шi электронды-өлшеу блокке түседi. Құрал (граммдардағы) ұшқалақ массалардың шамасын көрсетедi, массалардың жағдайы 1 және синхронды доңғалақпен айналмалы бөлiктелген дисктiң стробоскопиялық шамы көмегiмен 2 анықталады: шамның жарқ етуiн момент доңғалақтың ұшқалақ орынының шеткi төменгi жағдайына сәйкес келедi.
Стендтiң бiлiгiн доңғалақтарды статикалық теңдеуiштiң жанында ерiксiз келтiрумен үлестіреді.
Датчиктерге доңғалағына консолды орналастырылуы бар тепе-теңдiктi сақтау стендтердiң қашықтықтың доңғалақтарына әр түрлi. Доңғалақтың дисбалансының түзетуi өйткенi тетiктiң заңы бойынша болады, және датчиктердiң көрсетіледі.
Берілген конструкцияда (12.4-шi сурет) 11-шi жылжымайтын рамаға 12 9-шы датчик арқылы арқа сүйейтiн қатты қосалқы рама қолданылар едi. 13-шi тепе-теңдiктi сақтау бiлiк 10-шi екiншi датчик арқылы рамаға арқаланады. Екiсi датчиктерде болады, сайып келгенде, бiр ортақ тiрек жазықтықта. Конструкцияның арқасында қосымша рама тұратын тетiктер және топсалардың жүйелерiмен, доңғалақтың сырт болатын виртуалды тiрек нүктесi көрiнiп қалады. Iшкi тiрек нүктесi бұрышпен бiр-бiрiне орналасқан тiрек тетiктер көмегiмен сонымен бiрге құрастырыла алады. Мұндай конструкция емес тербелiстердiң өлшемi өндiрiп алуға мүмкiндiк бередi, датчиктердiң қоюын орын емес, датчиктердiң өсi және бiлiктiң өстерi проекциялардың қиылысуы нүктеге. Сайып келгенде, (датчиктермен ) екi тiректердiң арасындағы доңғалағы бар бiлiктiң (лабораториялық ) виртуалды орналастырылуын пiшiндейдi. Сонымен бiрге, салдар қалай, стендтiң көрсетулерiн жоғарылатылған дәлдiк және орнықтылықтар қамтамасыз етiледi.

12.4-сурет. Теңестіргіш стендтердің сұлбасы:а -- К-121 мод.доңғалақтардың консольды орналасуы; б -- сезгілердің консольды емес; 1 -- стробоскопиялық шам; 2 -- градуирленген диск; З -- тербеліс жүйесі; 4, 9, 10 -- сезгілер; 5, 13 -- теңестіргіш біліктер; 6 -- теңестірілетін доңғалақ; 7 -- электронды-өлшеуіш блок; 8 -- өлшеуіш аспап; 11 -- қосымша рама; 12 -- жылжымайтын рама; А -- ішкі тірек нүктесі; В -- виртуальды тірек нүктесі.
Автокөлiктегi доңғалақтардың теңдеуiшi үшiн стендтер оператор үшiн жылжымалы отыруға арналған позиция болып табылады. Стендтер автокөлiктi доңғалақтың жақтау қысылатын айдаушы диск 180 км/саг дейiн автокөлiктi қозғалыстың имитациясы мақсаттарындағы алдын ала салмақталған доңғалақтың айналуы үшiн ерiксiз келтiрудi түйiнi бар бiртұтас корпуста жылдамдықпен орындаған.
Келтiрiлген доңғалақтың айналуына дисбалансының бағасын доңғалақтарының динамикалық тәртiбiнде теңдеуiшiнiң жанында автокөлiктi аспа тербелiсісінің амплитудасының мәнi бойынша анықтайды.
Доңғалақтың теңдеуiшiнiң дәлдiгiне өлшеу жүйесiнiң әбден жетiлуiғана емес, стендтiң тепе-теңдiктi сақтау бiлiгiндегi доңғалақтың ортаға келтiруiн дәлдiк те ықпал етедi. Кең таралғандарды доңғалақтың ортаға келтiруi үшiн базасы ретiнде (12.5-шi сурет) дисктiң орталық саңылауын қолданылатын доңғалақтың ортаға келтiруiн әдiс болып табылады. Доңғалақтың бекiткiшi осы жағдайда 3 және тiреу гайканың 2, конусты фландығының конусты адаптерi көмегiмен 4 жүзеге асырады.
Конусты адаптер құрыштан жасалған дағдылы доңғалақтар және орталық саңылауды бет коррозия және тозудың iздерiн алмайтында жағдайда үшiн қолданады.

12.5. - сурет. Теңестіргіш стенд білігіне доңғалақты орналастыру сұлбасы: а -- конустық адаптер көмегімен; б -- фланецтік адаптер көмегімен; 1 -- стенд білігінің фланеці; 2 -- конусты адаптер; З -- конусты фланец; 4 -- бекітуші сомын; 5 -- фланtцті адаптер
Ылғи бiр конус арқасында конусты адаптер кең таратылған доңғалақтың белгiлеу уақыты қысқартатын орталық саңылауды әр түрлi өлшемдерi бар доңғалақ орнатуға мүмкiндiк бередi. Бұл әдiс дегенмен орталық саңылауды жасауды аласа дәлдiк, артынан ортаға келтiрудi жоғарғы дәлдiк қамтамасыз ете алмайды.

IV. Бағалау
А) Студенттерге жаңа тақырып бойынша сұрақтар қою;
Б) Студенттерден ауызша түрде қабылдау;
Сұрақтар мен тапсырмалар
Доңғалақтарды теңгерімдеу қалай жүргізіледі ?
Доңғалақтарды теңгерімдеуде қандай стендтер қоланылады?
Теңестіргіш стенд білігіне доңғалақты орналастыру қалай жүргізіледі?
В) Студенттердің тапсырма жауаптары бойынша баға қою.
V. Үй тапсырмасын беру
Үй тапсырмасы
Жаңа сабақты оқып, пысықтау.
Сұрақтар мен тапсырмаларға жазбаша және электронды түрде жауап беру.