Сұрақтарға жауап жазыңдар

Педагогтің әрекеті

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі

1. Сәлемдесу

2. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару

3. Үй тапсырмасын пысықтау.

6-тапсырма, ереже

4. Жаңа сабақ

Кіріспе.

-Судың түсі қандай болады?

-Дәмі бола ма?

-Иісін сезуге бола ма?

Оқушы жауабын тыңдай отырып, тапсырмаға назар аударту.

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу.

1-тапсырма. Жұппен жұмыс. Мәтінді оқып, негізгі ақпаратты анықтаңдар. Сұрақтарға жауап жазыңдар.

Жауап:

1. Судың түсі болмайды.
2. Иісі де, дәмі де болмайды.
3. Оларды бір бірінен ажырату үшін және саяз суларда «қызыл»сөзін, жерасты суларына «қара» сөзін қосып атаған.

2-тапсырма. Көк және ақ түстермен байланысты жер-су атауларын жаз.

Үлгі:

Ақ- Ақкөл, Ақтас, Ақтөбе

Көк- Көктөбе, Көкшетау, Көксу

ӘТН

Деңгейлік тапсырма.

І деңгей : Сұрау есімдіктерін кірістіріп, оқылым мәтініне қатысты 5 сұрақ жазыңдар.

Үлгі: Кім Қазақстанның жер-су атауларын зерттеді ? Судың дәмі қандай болады?

ІІ деңгей: Мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстырып, диалог құрыңдар. Өздік есімдігін қолданыңдар.

Үлгі:

• Судың дәмі бола ма?
• Өзойым болатын сияқты. Бірақ ғалымдардың зерттеуі бойынша судың дәмі де, түсі де болмайды екен.

ІІІ деңгей. Картадан Қазақстандағы өзен-көл атауларында басқа қандай түр-түсті білдіретін сөздер кездесетінін анықтаңдар.

Үлгі: Қаратау, Қаратал, Ақсу, Қаражал, Ақбұлақ, Сарытұмсық т. б

4-тапсырма. Суға қатысты атаулардың ішінен көпшілікке таныс емес кәсіби сөздерді бөліп жазыңдар.

Үлгі: Ақаба су, ақпар су, ауан су, ботана сел, иман су, мойын су, шығанақ.

Мағынасы:

1. Ақаба су - пайдаланылған немесе лас су. Әдетте өндірістен, тұрмыстық қолданудан кейін ағып шығатын су.

2. Ақпар су - жоғары жылдамдықпен ағатын су немесе тасқын су. Жайылымдар мен далаларды шайып өтіп, ақпарат тасымалындай таралу қасиеті болуы мүмкін.

3. Ауан су - тұрақсыз, шашырап, ауытқып ағатын су немесе бір бағытта ұзақ тұрмайтын су ағыны.

4. Ботана сел - батпақтанған немесе лайланған сел тасқыны, құрамында топырақ, батпақ элементтері араласқан су.

5. Иман су - адамды сергітетін, дәмі жағымды, қасиетті деп есептелетін таза, мөлдір бұлақ немесе су көзі.

6. Мойын су - қарық немесе егістікке арналған, арық бойымен ағып келетін су. Арықтың негізгі арнасы деп те түсіндіріледі.

7. Шығанақ - теңіз, көл, мұхиттың құрлыққа еніп жатқан бөлігі. Әдетте үлкен су айдынының кішігірім қолтығы.

5-тапсырма. «Судың түсі көк бола ма, әлде түссіз бола ма?» тақырыбында пікір алмасыңдар.

/Судың түсі көк болып көрінуінің себебі - ол жарықтың көк спектрін жақсы сіңіріп, шағылыстырады. Бұл құбылыс