Потенциалдық энергия

Қысқа мерзімді Сабақ жоспары
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:
7.1A- Физикалық шамалар және өлшемдер

Мектеп: Қарағанды қаласындағы химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі
Күні: 04.04.2025ж

Мұғалімнің аты-жөні: Жұмаділлә Жібек Ерболқызы
Сынып: 7Д

Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақ тақырыбы
Механикалық энергияныӊ сақталу заӊы.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)
7. 2.3.7 энергияның бір түрден екінші түрге өзгеруіне мысалдар келтіру және түсіндіру, механикалық энергияның сақталу заңын қолдану
Сабақ мақсаттары
энергияның бір түрден екіншісіне алмасуына мысалдар келтіреді;
механикалық энергияның сақталу заңын есеп шығаруда қолданады;
жұмыс, энергияның өзгеруіне тең екенін есептерді шығарғанда ескереді
Тілдік мақсаттар
Пән үшін арнайы лексика мен терминдер:
Толық механикалық энергия
Total mechanical energy
Полная механическая энергия
Механикалық энергияныӊ сақталу заӊы
Law of conservation of mechanical energy
Закон сохранения механической энергии

Механикалық энергияның екі түрі болады... және ....
Кинетикалық энергия...
Потенциалдық энергия...

Құндылықтарды дарыту
Сабақ бойында оқушыларда қалыптасады:
-бір-бірін сыйлау, ашықтық және бірігіп жұмыс жасай алу
-Академиялық әділдікке тәрбиелеу;
-Жауапкершілікті дамыту;
-Жаһандық құзыреттілікті білу және түсіну:
-Жаһандылық және тәуелсіздік;
-Сыни ойлау дағдылары;
-Қоршаған ортаға қамқорлық және орнықты дамуға ынта;
-Өз-өзіне сенімділік жіне рефлексия дағдылары

Пәнаралық байланыстар
Математика ,Химия
АКТ қолдану дағдылары
Интерактивті тақтада жазады және презентация.
Бастапқы білім

Механикалық энергия, потенциалдық энергия, кинетикалық энергия.

Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар
Сабақтың басы

0-5 мин

5-10мин

Мұғалім:
Ұйымдастыру кезеңі:
<<Сиқырлы қорап>> әдісі арқылы балардың зейінін сабаққа шоғырландыру.Қораптан әртүрлі заттарды(шарик,ойыншық машина,алма,)көрсетеді.Оқушылар бұл заттардың энергиямен байланысын табуға тырысады.Осы заттарға қатысты сұрақтар қойылады.
1. Сұрақ: Егер шарикті үстелдің шетінен домалатсақ, ол қандай энергия түріне ие болады?
2. Сұрақ: Ойыншық машинаны еңіс тақтай бойымен төмен қарай жіберсек, оның потенциалдық энергиясы қалай өзгереді?
3. Сұрақ: Алма ағаштың бұтағынан үзіліп түсіп бара жатқанда, оның энергиясы қалай өзгереді?
Қызығушылықты ояту:
Демонстрация: "Қайсысы бірінші түседі?"
Қажетті құралдар:
- Бірдей биіктіктен түсіретін екі зат: бір шарик (домалайтын) және бір алма (тік құлайтын).
- метр
- Таймер немесе секундомер
Демонстрация барысы:
1. Сұрақ
- "Егер біз шарик пен алманы бір биіктіктен бір уақытта жіберсек, қайсысы бірінші жерге түседі?"
- "Неліктен солай болады деп ойлайсыңдар?"
- "Қай заттың энергиясы көбірек?"

1 слайд

Қорапша, шарик,ойыншық машина,алма,метр

Сабақтың ортасы
11-15 мин

16-18 мин

19-25 мин

26-37 мин

Мұғалім:
- Оқушыларға бейнежазбаны көрсетеді:
(https://www.youtube.com/watch?v=-lLLDHsuhRE)
(3:20мин әрі қарай көрсетуге болады)
- Содан кейін сұрақ қояды <<Бұл бейнежазба бойынша қандай қорытынды жасауға болады?>> (потенциалдық энергия кинетикалық энергияға ауысады, энергия жоғалып кетпейді, ол бір қалпынан екіншісіне ауысады).
- <<Яғни балалар, біз бүгін не туралы сөйлесеміз? (энергия туралы). Ия, біз бүгін энергия туралы, сондай-ақ оның сақталуы туралы сөйлесетін боламыз >>.
- Сабақтың тақырыбын, оқу мақсаттарын, ұсынады

Мұғалім:
<<Енді, біздің допқа оралайық. Суретке қарап, келесі сұрақтарға жауап берейік:
Доптың h биіктігінде кинетикалық энергиясы неге тең? (0)
Потенциалдық энергия неге тең? (mgh).
Дене құлағанда оның потенциалдық энергиясымен не болады? (кемиді) Кинетикалық энергия ше? (артады)
Кинетикалық энергия потенциалдық энергияға қашан тең болады? (жолдың ортасында)
Толық механикалық энергия осы жағдайда неге тең? (олардың қосындысына)
Қашан кинетикалық энергия максималды? (доптың құлаған жерінде)

Мұғалім:
<<Осылай біз сендермен энергияның сақталу заңына келдік>>

Толық механикалық энергия

Энергияныӊ бір түрден екінші түрге ауысуына мысалдар:

Толық механикалық энергияның сақталу заңы
Бір-бірімен тартылыс және серпімділік күштері арқылы әсерлесетін денелердің тұйықталған жүйедегі толық механикалық энергиясы өзгермейді.
Үйкеліс күштерінің қатысуымен механикалық энергия сақталмайды.
, немесе
Тұйықталған жүйенің толық механикалық энергиясы сақталады.
Мысалы: немесе

Конспенкт жазғызу
Өмірден мысалдар көрсету
Сабақты бекіту үшін: теория,есеп секілді әртүрлі тапсырмалар
Массасы 400 г дене 2 м биіктіктен еркін құлайды. Жерге соғылған кездегі кинетикалық энергиясын табыңдар. (8 Дж)
Массасы 100 г денені вертикаль жоғары 10 м/с лақтырылған дененің ең жоғарғы нүктедегі потенциалдық энергиясын табыңдар. (5 Дж)
Дене вертикаль жоғары 20 м/с жылдамдықпен лақтырылған. Қандай биіктікте оның кинетикалық және потенциалдық энергиялары тең болады? (20м)
Массасы 200 г дене вертикаль жоғары 5 м/с жылдамдықпен лақтырылған. Оның жылдамдығы нөлге тең болатын биіктікті анықта. (1,25 м)
Винтовкадан 1000 м/с жылдамдықпен шыққан оқ жерге 500 м/с жылдамдықпен құлады. Ауаның кедергі күшімен қандай жұмыс жасалды? Оқтың массасы 10 г. (-3750 дж)

(https://www.youtube.com/watch?v=-lLLDHsuhRE)

2-5 слайд

Бағыттауыш карта

6-7 слайд

37-39 мин

39-40 мин
Рефлексия:
- нені білдім, нені үйрендім
- нені толық түсінбедім
- немен жұмысты жалғастыру қажет

Дифференциалды үй тапсырмасы: есептер шығару

10-слайд
Саралау - оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?
Бағалау - оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?
Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Оқушылардың барлығы

Оқушылардың жартысы

энергияның бір түрден екінші түрге өзгеруіне мысалдар келтіреді және түсіндіреді,

механикалық энергияның сақталу заңын қолдананды;

Партаны тазалық пен тәртіпте ұстап, керек емес заттарды алып тастау.
Шыныдан жасалған құралдармен жұмыс істегенде, оларды абайлап қолға ұстап, партаның үстіне қою
Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?
Жеткізбесе, неліктен?
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?
Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.
Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?
1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?
1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?