Потенциалдық энергия

Сынып: 7Д

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

• энергияның бір түрден екіншісіне алмасуына мысалдар келтіреді;
• механикалық энергияның сақталу заңын есеп шығаруда қолданады;
• жұмыс, энергияның өзгеруіне тең екенін есептерді шығарғанда ескереді

Пән үшін арнайы лексика мен терминдер:

Механикалық энергияның екі түрі болады… және ….

Кинетикалық энергия…

Потенциалдық энергия…

Сабақ бойында оқушыларда қалыптасады:

-бір-бірін сыйлау, ашықтық және бірігіп жұмыс жасай алу

-Академиялық әділдікке тәрбиелеу;

-Жауапкершілікті дамыту;

-Жаһандық құзыреттілікті білу және түсіну:

-Жаһандылық және тәуелсіздік;

-Сыни ойлау дағдылары;

-Қоршаған ортаға қамқорлық және орнықты дамуға ынта;

-Өз-өзіне сенімділік жіне рефлексия дағдылары

Мұғалім:

Ұйымдастыру кезеңі:

« Сиқырлы қорап» әдісі арқылы балардың зейінін сабаққа шоғырландыру. Қораптан әртүрлі заттарды(шарик, ойыншық машина, алма, ) көрсетеді. Оқушылар бұл заттардың энергиямен байланысын табуға тырысады. Осы заттарға қатысты сұрақтар қойылады.

1. Сұрақ: Егер шарикті үстелдің шетінен домалатсақ, ол қандай энергия түріне ие болады?

2. Сұрақ: Ойыншық машинаны еңіс тақтай бойымен төмен қарай жіберсек, оның потенциалдық энергиясы қалай өзгереді?

3. Сұрақ: Алма ағаштың бұтағынан үзіліп түсіп бара жатқанда, оның энергиясы қалай өзгереді?

Қызығушылықты ояту:

Демонстрация: "Қайсысы бірінші түседі?"

Қажетті құралдар:

- Бірдей биіктіктен түсіретін екі зат: бір шарик (домалайтын) және бір алма (тік құлайтын) .

- метр

- Таймер немесе секундомер

Демонстрация барысы:

1. Сұрақ

- "Егер біз шарик пен алманы бір биіктіктен бір уақытта жіберсек, қайсысы бірінші жерге түседі?"

- "Неліктен солай болады деп ойлайсыңдар?"

- "Қай заттың энергиясы көбірек?"

Мұғалім:

- Оқушыларға бейнежазбаны көрсетеді:

(https://www. youtube. com/watch?v=-lLLDHsuhRE)

(3:20мин әрі қарай көрсетуге болады)

- Содан кейін сұрақ қояды «Бұл бейнежазба бойынша қандай қорытынды жасауға болады?» ( потенциалдық энергия кинетикалық энергияға ауысады, энергия жоғалып кетпейді, ол бір қалпынан екіншісіне ауысады ) .

- «Яғни балалар, біз бүгін не туралы сөйлесеміз? (энергия туралы) . Ия, біз бүгін энергия туралы, сондай-ақ оның сақталуы туралы сөйлесетін боламыз ».

- Сабақтың тақырыбын, оқу мақсаттарын, ұсынады

Мұғалім:

«Енді, біздің допқа оралайық. Суретке қарап, келесі сұрақтарға жауап берейік:

1. Доптың h биіктігінде кинетикалық энергиясы неге тең?(0)
2. Потенциалдық энергия неге тең?(mgh) .
3. Дене құлағанда оның потенциалдық энергиясымен не болады?(кемиді) Кинетикалық энергия ше?(артады)
4. Кинетикалық энергия потенциалдық энергияға қашан тең болады?(жолдың ортасында)
5. Толық механикалық энергия осы жағдайда неге тең?(олардың қосындысына)
6. Қашан кинетикалық энергия максималды?(доптың құлаған жерінде)

Мұғалім:

«Осылай біз сендермен энергияның сақталу заңына келдік»

Толық механикалық энергия

Энергияныӊ бір түрден екінші түрге ауысуына мысалдар:

Толық механикалық энергияның сақталу заңы

Бір-бірімен тартылыс және серпімділік күштері арқылы әсерлесетін денелердің тұйықталған жүйедегі толық механикалық энергиясы өзгермейді.

Үйкеліс күштерінің қатысуымен механикалық энергия сақталмайды.

, немесе

Тұйықталған жүйенің толық механикалық энергиясы сақталады.

Мысалы: немесе

Конспенкт жазғызу

Өмірден мысалдар көрсету

Сабақты бекіту үшін: теория, есеп секілді әртүрлі тапсырмалар

1. Массасы 400 г дене 2 м биіктіктен еркін құлайды. Жерге соғылған кездегі кинетикалық энергиясын табыңдар. (8 Дж)
2. Массасы 100 г денені вертикаль жоғары 10 м/с лақтырылған дененің ең жоғарғы нүктедегі потенциалдық энергиясын табыңдар. (5 Дж)
3. Дене вертикаль жоғары 20 м/с жылдамдықпен лақтырылған. Қандай биіктікте оның кинетикалық және потенциалдық энергиялары тең болады?(20м)
4. Массасы 200 г дене вертикаль жоғары 5 м/с жылдамдықпен лақтырылған. Оның жылдамдығы нөлге тең болатын биіктікті анықта. (1, 25 м)
5. Винтовкадан 1000 м/с жылдамдықпен шыққан оқ жерге 500 м/с жылдамдықпен құлады. Ауаның кедергі күшімен қандай жұмыс жасалды? Оқтың массасы 10 г. (-3750 дж)