Көпжақтардың түрлері

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:
Көпжақтар
Мектеп: А.Молдағұлова атындағы №29 ЖОББМ
Педагогтің Аты,Тегі, Әкесінің аты
Еримбетова У.А
Күні:
24.12.24
Сыныбы: 11
Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:
Дұрыс көпжақтар

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты
11.1.6 - дұрыс көпжақтың анықтамасын білу, дұрыс көпжақтардың түрлерін ажырата білу;
Сабақтың мақсаты:
- дұрыс көпжақтың анықтамасын білу, дұрыс көпжақтардың түрлерін ажырата біледі;
Құндылықтарға баулу
1. БІРЛІК ЖӘНЕ ЫНТЫМАҚ: Ортақ мақсаттарға қол жеткізуге ықпал ете отырып, командада тиімді жұмыс істей білу
2. ЕҢБЕКҚОРЛЫҚ ЖӘНЕ КӘСІБИ БІЛІКТІЛІК: Отбасында,мектепте,туған өлкеде әлеуметтік маңызы бар еңбек қызметіне қатысуға дайынболу
3. ӘДІЛДІК ЖӘНЕ ЖАУАПКЕРШІЛІК : Кез-келген қызметтүріне немесе іс-әрекетке жауапкершілікпен қарау

Сабақтың барысы:
Сабақ кезеңі/Уақыты
Оқулықпен жұмыс.
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі:
- оқушылардың назарын шоғырландыру;
- оқушылармен бірге оқу мақсатын анықтау
- оқушылардың <<жақын арадағы дамуын>> анықтау.
Үй тапсырмасын тексеру.
Геометриялық денелердің модельдерімен жұмыс жасау.
Денелердің жиынтығына тетраэдрдің, октаэдрдің, кубтың, икосаэдрдің, додекаэдрдің, цилиндрдің, конустың, төртбұрышты пирамиданың, қиық пирамиданың, алтыбұрышты призманың, көлбеу параллелепипедтің және дөңес емес көпжақтардың модельдері кіреді.
Тапсырма.
Сіздердің алдарыңызда геометриялық денелердің модельдері жатыр. Көпжаққа жатпайтын модельдерді бөлек қойыңыздар. Көпжақтар дегеніміз не?

Дөңес емес көпжақтардың модельдерін алып тастаңыздар.
Қандай көпжақтар дөңес деп аталады?

Қалған көпжақтарды қалай классификациялауға болады?
(призмалар мен пирамидалар)
Призмалар мен пирамидалардың ішінен дұрыс призма мен дұрыс пирамидаларды таңдап алыңыздар. Қандай призма дұрыс призма деп аталады?

Қандай пирамида дұрыс пирамида деп аталады?
Мұғалім ұйымдастыру кезеңінде белсенділік танытқан оқушыларды <<Мадақтау сөз>> әдісіарқылы бағалайды: <<Жарайсың! Жақсы! Өте жақсы! Талпын!>>

Түрлі түсті қима қағаздар

Сабақтың ортасы

Жаңа материалды меңгеру.
Видеофильмді көру.
www.youtube.com/watch?v=KXm3xUGkLjw
Анықтама. Егер дөңес көпжақтың жақтары қабырғаларының саны бірдей дұрыс көпбұрыштар болса және көпжақтың әрбір төбесінен шығатын қырларының саны бірдей болса, онда оны дұрыс көпжақ деп атайды.
- Сіздер қандай көпжақтыларментаңыссыздар? (тетраэдр, куб)
Дұрыс көпжақтардың 5 түрі бар: дұрыс тетраэдр, гексаэдр, октаэдр, додекаэдр, икосаэдр.
Дұрыс тетраэдр - дұрыс үшбұрыштан құралған: әрбір төбесінде үш қыры тоғысады.
Куб - алты квадраттан құралған: әрбір төбесінде үш қыры тоғысады. Куб - жақтары тең тікбқрышты параллелепипед.
Октаэдр - сегіз дұрыс үшбұрыштан құралған: әрбір төбесінде төрт қыры тоғысады.
Додекаэдр - дұрыс бесбұрыштан құралған: әрбір төбесінде үш қыры тоғысады.
Икосаэдр - жиырма дұрыс үшбұрыштан құралған: әрбір төбесінде бес қабырғадан тоғысады.
Историялық материалы.
Дұрыс көпжақтардың қасиеттері туралы ең алғаш рет грек ғалымы Платон тапты. Сондықтан дұрыс көпжақтар <<Платон денелері>> деп аталады.

ІІІ. Кесте толтыру.
Тапсырма 1.Оқушылар кестені толтырады және жауаптарымен тексереді.
Дұрыс көпжақтардың негізгі элементтері.
Көпжақтардың түрлері
Саны

Геометрия
жақтары
төбелері
жақтары
қабырғалары
Тетраэдр

Куб (гексаэдр)

Октаэдр

Додекаэдр

Икосаэдр

Кестені толтырып, оны Эйлер теоремасымен (формуласымен) тексереді.
Т + Ж = Қ + 2, мұндағыҚ - қырлар саны, Т - төбелер, Ж - жақтар.

Тапсырма 2.
Оқушылар кестені үлгі бойынша толтырады және жауаптарымен тексереді.
Жақтары

Дұрыс n - бұрыштың ішкі бұрышы
Көпжақ бұрышының бар болу шарты
·n < 360º
Қорытынды

n=3
n=4
n=5
n=6

Дұрыс үшбұрыш
= 60º
60°·3 = 180°
180° < 360°
+

Квадрат
= 90º

Дұрыс бесбұрыш
= 108º

Дұрыс алты бұрыш
=120º

IV. Жұптық жұмыс.Оқушылар жазбаны қолданып, көпжақтың моделін құрастырады және оның түрін анықтайды.

1-ші оқушыға кесте

Көпжақтыңатауы
Қабырға ұзындығы
Толық бетінің ауданы
Дұрыс тетраэдр
а = 5 см
Sп.п.= см2
Дұрыс октаэдр
а = см
Sп.п.=323 см2
Дұрыс икосаэдр
а = 7 см
Sп.п.= см2
Дұрыс гексаэдр
(куб)
а = см
Sп.п.=24 см2
Дұрыс додекаэдр
а = 2 см
Sп.п.= см2

2-ші оқушыға кесте

Көпжақтыңатауы
Қабырға ұзындығы
Толық бетінің ауданы
Дұрыс тетраэдр
а = см
Sп.п.=253 см[2]
Дұрыс октаэдр
а = 4 см
Sп.п.= см[2]
Дұрыс икосаэдр
а = см
Sп.п.=2453 см[2]
Дұрыс гексаэдр
(куб)
а = 2 см
Sп.п.= см[2]
Дұрыс додекаэдр
а = см
Sп.п.=1225+105 см[2]

Дескриптор:
-1-ші сұраққа жауап береді.
1-балл
-2-ші сұраққа жауап береді.
1-балл
-3-ші сұраққа жауап береді.
1-балл

Әрбір дұрыс жауапка 1 балл қойылады

ДК экраны

Сұрақтар топтамасы.

Оқулық 11-сынып.

Сабақтың соңы
Үй тапсырмасы.
1.Дұрыс төртбұрышты пирамиданың биіктігі 7 см тең, ал табан қабырғасы 8 см. Бүйір қырын табыңыздар.
2. Тік призманың табандары катеттері 6см және 8см болатын тікбұрышты үшбұрыш. Гипотенузасыорналасқанжағыныңдиагоналі 26 см. Призманыңбиіктігінтабыңыздар.

Бағалау. Оқушылар бір-бірін ауызша критерий бойынша бағалайды.