Көшпелілер мәдениеті: материалдық, рухани және діни аспектілері

Скачать

Қазалы ауданы №91 Ғ. Мұратбаев атындағы мектеп

І-санатты тарих пәнінің мұғалімі: Жалимбетова Базар Қаршығақызы

10 сынып. Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: §14. Көшпелілер мәдениеті

Сабақтың мақсаты:

• Көшпелі тайпалар-сақ, сармат, скифтердің материалдық және рухани мәдениеті, діни наным сенімдері туралы білімдерін тереңдету. Олардың көшпелі өркениетке қосқан үлесін көрсету.
• Тарихи санасы қалыптасқан, пәнге қызығушылығы жоғары білімді азамат тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас

Әдісі: интерактивті

Сабақтың көрнекілігі:

1. карта
2. Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі

• Оқу құралын тексеріп түгелдеу
• Әнұран орындау, «Хабар»
• Оқушылар зейінін сабаққа аудару

Көрнекілік: карта, суреттер, сызба, кесте пайдалану.

Үй тапсырмасын сұрау:

• Көшпелі өркениет қай кезден басталады?
• Мал шаруашылығы дамуынының қандай кезеңдерін білесіңдер?
• Көшпелі мал шаруашылығының қандай түрлері бар? Көшпелі мал шаруашылығының пайда болуына не себеп болды?
• Көшпелі өркениеттің болғандығын қандай археологиялық ескерткіштерден білуге болады?

Сабақтың жоспары:

1. Материалдық мәдениет
2. Рухани мәдениет
3. Жартылай көшпелілердің діни наным-сенімдері

Материалдық мәдениет

• Обалар, күмбездер
• Тастан, шикі кірпіштер тұрғызылған үйлер
• Киім-кешектер
• Шеберлердің, әр түрлі материалдардан (алтын, күміс, қола, мыс, қыш, ағаш) жасаған бұйымдары
• Жазба деректер

Рухани мәдениетті құраушы салалар

• Әдеп -ғұрыптар
• Салт-дәстүр
• Зергерлік бұйымдар /аң стилі, бейнелеу өнері/

Дін

• Ислам діні
• Табыну
• Несториан діні
• Құрбандық
• Христиан діні
• Наным-сенім
• Будда діні
• Рух

Наным-сенімдер

• Ұмай анаға табыну
• Ата-баба аруағына табыну
• Күнге табыну
• Отқа табыну
• Жер-суға табыну

Қазақстанда тараған діндер

• Будда
• Несториан
• Ислам
• Христиан
• Зороастризм
• Манихей

Сабақты бекіту:

• Материалдық мәдениет деген не?
• Көшпелілердің материалдық мәдениетінің түрлерін атаңдар.
• Рухани мәдениеті дегеніміз қандай мәдениет?
• «Аң стилі» үлгісінде зергерлер нені көрсетуге тырысқан?
• Көшпелі тайпалардың қандай наным-сенімдерін білесіңдер?
• Әлемдік діндер көшпелілер арасына қалай ене бастады? Ислам діні көшпелілер арасына тез орныға бастауының себебі неде?

Бағалау:

Үйге тапсырма:§14.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс