Көшпелілер мәдениеті

Қазалы ауданы №91 Ғ. Мұратбаев атындағы мектеп
І-санатты тарих пәнінің мұғалімі: Жалимбетова Базар Қаршығақызы
10 сынып. Қазақстан тарихы
Сабақтың тақырыбы: §14. Көшпелілер мәдениеті
Сабақтың мақсаты:
* Көшпелі тайпалар-сақ, сармат, скифтердің материалдық және рухани мәдениеті, діни наным сенімдері туралы білімдерін тереңдету. Олардың көшпелі өркениетке қосқан үлесін көрсету.
* Тарихи санасы қалыптасқан , пәнге қызығушылығы жоғары білімді азамат тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас
Әдісі: интерактивті
Сабақтың көрнекілігі:
- карта
- Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі
* Оқу құралын тексеріп түгелдеу
* Әнұран орындау, <<Хабар>>
* Оқушылар зейінін сабаққа аудару
Көрнекілік: карта, суреттер, сызба, кесте пайдалану.
Үй тапсырмасын сұрау:
* Көшпелі өркениет қай кезден басталады?
* Мал шаруашылығы дамуынының қандай кезеңдерін білесіңдер?
* Көшпелі мал шаруашылығының қандай түрлері бар? Көшпелі мал шаруашылығының пайда болуына не себеп болды?
* Көшпелі өркениеттің болғандығын қандай археологиялық ескерткіштерден білуге болады?
Сабақтың жоспары:
* Материалдық мәдениет
* Рухани мәдениет
* Жартылай көшпелілердің діни наным-сенімдері

Материалдық мәдениет
* Обалар, күмбездер
* Тастан, шикі кірпіштер тұрғызылған үйлер
* Киім-кешектер
* Шеберлердің, әр түрлі материалдардан (алтын, күміс, қола, мыс, қыш, ағаш) жасаған бұйымдары
* Жазба деректер
Рухани мәдениетті құраушы салалар
* Әдеп - ғұрыптар
* Салт-дәстүр
* Зергерлік бұйымдар /аң стилі, бейнелеу өнері/
Дін
* Ислам діні
* Табыну
* Несториан діні
* Құрбандық
* Христиан діні
* Наным-сенім
* Будда діні
* Рух
Наным-сенімдер
* Ұмай анаға табыну
* Ата-баба аруағына табыну
* Күнге табыну
* Отқа табыну
* Жер-суға табыну
Қазақстанда тараған діндер
* Будда
* Несториан
* Ислам
* Христиан
* Зороастризм
* Манихей

Сабақты бекіту:
* Материалдық мәдениет деген не?
* Көшпелілердің материалдық мәдениетінің түрлерін атаңдар.
* Рухани мәдениеті дегеніміз қандай мәдениет?
* <<Аң стилі>> үлгісінде зергерлер нені көрсетуге тырысқан?
* Көшпелі тайпалардың қандай наным-сенімдерін білесіңдер?
* Әлемдік діндер көшпелілер арасына қалай ене бастады? Ислам діні көшпелілер арасына тез орныға бастауының себебі неде?
Бағалау:
Үйге тапсырма:§14.