Құрлық сулары,10 сынып

Сабақтың тақырыбы: Құрлық сулары
Сабақтың мақсаты: Құрлық суларының түрлері мен олардың жіктелуі және
айналымдағы маңызына тоқталу
Тәрбиелігі: Табиғат пен адам, жалпы тіршілік атаулының
тұтастығын түсіндіре
отырып, оқушыларға эстетикалық тәрбие беру, табиғатты
қорғауға, қолдауға баулу.
Дамытушылығы: Ой - өрісін, есте сақтау қабілетін дамыту, ойлау
қорытынды жасау
арқылы алған білімдерін іске жүзінде қолдана білуге
дағдыландыру.
Сабақтың көрнекілігі: карта, презентация
Сабақтың өтілу әдісі: Репродуктивтік әдіс, түсіндіру - суреттеу әдісі
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылар мен олардың оқу – құралдарын түгендеу

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау
1875ж – 1926ж – шекарасы – биофильдік элементтер – флора – фаура –
тропиктік ормандар – мұхиттағы тірі организмдер – зат және энергия айналымы
– үш үлкен топ – носфера – 1927 ж – биосфераны қорғау проблемалары.

ІІІ. Жаңа сабақ

Құрлық сулары

Беткі Жер асты

1. Құрлық суларына: өзендер, көлдер, мұздақтар мен батпақтар, жер асты
сулары, жасанды су көздері жатады.
2. Өзендер:
а) Оқушылардан өзендер жайлі не білетіндігін сұрау.
б) Өзен деп едәуір мөлшерде айқын қалыптасқан тұрақты арнасы бар,
өзінің су жинау алабына түсетін атмосфералық жауын – шашынмен әрі жер
асты суларымен қоректенетін ағын суды атайды.

3. Көлдер.
Дүниежүзілік мұхитпен тікелей байланысы жоқ, табиғи қазан шұңқырларда,
ойыста орналасқан су айдынын көл деп атайды.
Көлдер құрлық ауданының 2 пайызға жуық жерін алып жатыр.

Режиміне қарай

Ағынды Ағынсыз

4. Мұздықтар.
Құрлық мұздықтар

Жамылғы Тау мұздықтары

Қазіргі кезде құрлық ауданының шамамен 11 пайызға жуығын яғни, 16 млн км2
аумағы мұздықтармен жабылған.

11%, 16 млн км2, 24 млн км3, 70%, 160 м, 60 м, 12,5 млн км2, 4,5 км, 2 км,
90%, 1,7 млн км2, 2,5 км, 145 км.

Жаңа терминдер: фирнг, глечер, нунатак, трог сөздеріне түсініктеме беру.

5. Жер асты сулары.
Жер асты сулары

Артезиан суы Еспе сулар

Жер асты сулары жайлі қосымша әдебиеттерден алынған кітапша тарату

ІУ. Қорытынды
Тірек сызбалар құрастыру

У. Үйге тапсырма:
§13. сұрақтар мен тапсырмаларды орындау.
Қосымша әдебиеттерді және оқулық мәтінін пайдаланып, «Өзендер және
оларды қорғау мәселелері», «Көлдер мен олардың экологиялық жағдайы», «Жер
асты суларын пайдалану» деген тақырыптарда рефераттар әзірлеңдер.
-----------------------
Өзен

Су жинау алабы

Суайрық

Бифуркация

Су шығыны

Жылдық ағын

Қоректену көзі

Ежелгі өркениет орталықтары

Тектоникалық

Жанартаулық

Мұздық

Мұздық - тектоникалық

Қалдық

карст

Бөген көлдер

Шығыс Африка көлдері

Байкал

Ыстықкөл

Марқакөл

Альпі

Кавказ тауларында

Чад

Финоскондия көлдері

Каспий

Солт.Амер. ұлы көлдер

Көлдер шығу тегіне қарай

Кранодск өзені

Сарез өзені