Темір. түсті металдар. 3 сынып. дүниетану пәні

Сабақтың мақсаты:

Білімдік:

Ұйымдастыру

кезеңі.

1. «Шаттық шеңберіне» шақыру

Сәлем саған күн нұры,
Сәлем саған жер-ана.
Сәлем саған, достарым,
Сәлеметсіз бе, мұғалім!

1. Топқа бөлу(қима сөздер арқылы)
2. Сабақтың мақсатымен таныстыру.

1. темір және түсті металдар туралы алған білімдерін еске түсіреді, қайталайды;

2. пайдалы қазбалар ерекшелігіне қарай қандай түрлерге бөлінетінін пысықтайды;

3. кенді, кенсіз, жанғыш пайдалы қазбалардың қасиеттерінің ерекшілігін түсінеді.

- Сыныпта кім кезекші?

- Сабақта кім жоқ?

Балалардан көңіл-күйлерін сұрау.

- Олай болса, үйге қандай тапсырма берілді, кім айтады?

- Жақсы. Олай болса, үй тапсырмасына бәріміз әзірміз бе?

Балалар өлең жолдары арқылы бір-біріне жылы қатынастарын көрсетеді.

Қима сөздер арқылы 6 топқа бөлінеді.

І-топ - Таскөмір.

ІІ-топ - Әктас.

ІІІ-топ - Мәрмәр.

IV-топ - Гранит.

V-топ - Саз.

VI-топ - Мұнай.

Кезекші сабақта кім жоқ екенін айтты.

Балалардың жауаптары тыңдалады.

Топ ережелері:

1. Уақытты үнемдеу.
2. Әркімнің пікірі құнды.
3. Бір-бірімізді сыйлаймыз.
4. Айтқан сөзді тыңдаймыз.
5. Тыныштықты сақтаймыз.

Қызығушылықты

ояту.

«Топтастыру» стратегиясы арқылы жаңа тақырыпты ашу.

• Балалар, «пайдалы қазбалар» дегенде ойға не келеді?
• Ал, енді ортаға салайық.

Мұғалім интерактивті тақтада жазып тұрады.

Оқушылар жеке, жұппен, топпен жұмыс істейді.

Өз білгендерін, көршілестердің білгендерін ортаға салады.

Оқушылар білгендерін айтады.

Мұнай

Көмір Темір

Газ Тұз

Ас тұзы Гранит

Әктас

Үй тапсыр-масын

тексеру.

Тест жұмыстарын таратады.

Тест №3-5-8. І-нұсқа.

1. Жанғыш пайдалы қазбаларды ата?

А) . қатты, сұйық, газ түрінде

В) . мұнай, газ, көмір

С) . темір, мыс, қорғасын

2. Жанғыш пайдалы қазбалардың басты қасиеті қандай?

А) . қызиды В) . жылу береді

С) . жанады

3. Мұнайдан өңдеу арқылы не алынады?

А) . жанармай, жермай, тыңайтқыш, ермексаз

В) . қоңыр түсті, айрықша зат

С) . табиғи газ

4. Қоңыр түсті, айрықша иісі бар майлы пайдалы қазба?

А) . мұнай В) . керосин С) . бензин

5. Суға құйғанда, ол еріп кетпейді, бетін жауып тұрады.

А) . айран В) . сүт С) . мұнай

6. Газ . . .

А) . құбырмен тасылады В) . өңделеді

С) . мұнаймен бірге ілесе жүреді

Әр топ сол сұрақтар бойынша жұмыс істейді.

Бір-бірін тексереді.

Тест кілттері

Тест №3-5-8. І-нұсқа.

1. В

2. С

3. А

4. А

5. С

6. С

сұрақ-жауап,

өзін-өзі

тексеру

Тест №3-5-8. ІІ-нұсқа.

1. Қандай қазба суда ерімейді және судан жеңіл?

А) . мұнай В) . құм С) . гранит

2. Жақсы жанады, жылуды көп береді, күл қалдырмайды?

А) . таскөмір В) . мұнай С) . ағаш отын

3. Мұнайды өндіру үшін не қазады?

А) . құдық В) . шұңқыр С) . шахта

4. Мұнайды жердің терең қабатынан алу үшін не орнатады?

А) . станция В) . бұрғы мұнарасын

С) . Зауыт

5. Мұнайды теңіз, өзен, көлдерде не арқылы тасиды?

А) . танкермен В) . кемемен С) . қайықпен

6. Мұнаймен бірге не ілесе жүреді?

А) . бензин В) . керосин С) . газ

Тест №3-5-8. ІІ-нұсқа.

1. А

2. В

3. С

4. В

5. А

6. С

Тест №3-5-8. ІІІ-нұсқа.

1. Мұнай ненің бойымен көтеріледі?

А) . карьер В) . құбыр С) . бұрғы

2. Газды үй-үйге тарату үшін неге құяды?

А) . банкаға В) . бидонға С) . балонға

3. Мұнай мен бірге ілесе газ алынатын орын қалай аталады?

А) . карьер В) . мұнай-газ кені С) . газ кені

4. Жанғыш пайдалы қазбаларды ата?

А) . қатты, сұйық, газ түрінде

В) . мұнай, газ, көмір

С) . темір, мыс, қорғасын

5. Жанғыш пайдалы қазбалардың басты қасиеті қандай?

А) . қызиды В) . жылу береді

С) . жанады

6. Мұнайдан өңдеу арқылы не алынады?

А) . жанармай, жермай, тыңайтқыш, ермексаз

В) . қоңыр түсті, айрықша зат

С) . табиғи газ

Тест №3-5-8. ІІІ-нұсқа.

1. В

2. С

3. В

4. В

5. С

6. А

Тест №3-5-8. ІV-нұсқа.

1. Ілеспе газ . . .

А) . құбырмен тасылады

В) . өңделеді

С) . мұнаймен бірге ілесе жүреді

2. Қара түсті болады, жақсы жанады және жылуды көп береді?

А) . таскөмір В) . әктас С) . гранит

3. Тек қана газ кездесетін орынды не деп атайды?

А) . карьер В) . мұнай-газ кені С) . газ кені

4. Құрамында металдар бар қатты тау жыныстары қалай аталады?

A) . жанғыш B) . кенді C) . кенсіз

5. Тау жынысының құрамында темір болса, ол қалай аталады?

A) . мыс кені B) . газ кені C) . темір кені

6. Құрамында металдар жоқ қатты тау жыныстары қалай аталады?

A) . кенді B) . кенсіз C) . метал

Тест №3-5-8. ІV-нұсқа.

1. С

2. А

3. С

4. С

5. С

6. В

• Тест тапсырмалардың орындалу нәтижелерімен танысып алайық. Кім қандай баға алды екен смайликтер арқылы көрсетейік.

Жанұя топ-тарына

бөліну.

Сандар арқылы 4 топқа бөлінеді.

І-топ - Темір.

ІІ-топ - Алюминий.

ІІІ-топ - Мыс.

IV-топ - Алтын.

Сергіту

сәті.

Жаттығу-

лар

Мәтінмен

жұмыс.

Жаңа тақырыппен таныстыру.

І-топ.

Темір - жердегі ең көп таралған металл. Осы металдың арқасында біз тіршілікке қажетті көптеген заттарды иеленеміз. Адамның, жануарлардың және көптеген өсімдік организмінде темір бар. Егер ол аз болса, организм ауруға шалдығады. Егер адам организімде темір жетіспейтін болса, дәрігер құрамында темір бар дәрі жазып береді. Сол сияқты құрамында темір бар жеміс-жидек - алма, алмұрт, шабдалы, қараөрік, таңқурай, жүзім жеуді ұсынады.

Темір - темір кенінен алынады. Темір кені тастай қатты, қоңыр қызыл түсті келеді. Ол әртүрлі тереңдікте жатады.

Егер темір кені өте тереңде жатса, ашық әдіспен карьерден өндіреді. Кенді жарылыс арқылы жеке кесектерге бәлшектейді. Одан кейін экскаватор арқылы өзі аударғыш машинаға немесе вагонга тиеп, зауытқа алып барады. Зауытта кенді орасан зор