Ауданымыздағы таулардың тарихы

Сабақтың тақырыбы: Ауданымыздағы таулардың тарихы

Сабақтың мақсаты: Сабақтың тақырыбы: Қазақстан облыстары:құрылу тарихы
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:туған өлке туралы оқушылардың білімдерін толықтыру.
Дамытушылық:түрлі тапсырмалар арқылы оқушылардың тілін дамыту, ауызекі сөйлеу дағдыларын жетілдіру, топпен жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру
Тәрбиелік:туған жеріміздің тарихын танып, біліп, ардақтап, табиғатын аялауға үйрету, Отанға деген патриоттық сезімдерін ашу.
Сабақтың түрі:танымдық ойын
Сабақтың әдістері: ойландыру, сұрақ-жауап, іздендіру, әңгімелеу,
Сабақтың көрнекі-құралдары:интерактивті тақта, презентациялар, Батыс Қазақстан картасы, тапсырмалар парағы, ойындар.
І. Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу

Мұғалімнің сөзі:Бүгінгі сабақта біз бірнеше ойындар арөылы туған өлкеміз туралы тағы да білу арқылы жұмыс жасаймыз. Топ ішінде түрлі тапсырмалар арқылы өтілген тақырыптарды қайталаймыз.
ІІ. Қызығушылықты ояту
1. «Кім тапқыр» ойыны бойынша өтілген тақырыптарды қайталаймыз Ойын ережесі бойынша бірнеше сұрақтар қойылады және кесте бойынша толтырып отырамыз.

1 Орталық көше қалай аталады? 2. Тасқала ауданындағы ауылдың аты 3. Ауданымыздағы халықтық әжелер ансамблі қалай аталады? 4. Ұлы Отан соғысында қаза тапқандарға арналған ескерткіш атауы. 5. Батырдың атымен аталатын ауыл? 6. Маметова көшесіндегі мектеп кімнің атында?

А: А

Аудан орталығы

Ауылымыздағы КО батыры кім?

Бұлағымен мақтанатын ауыл

Ауылдағы өзен

Тасқаланың бұрынғы атауы

Шекаралас ел

Т:

: А

Т:

: У

Т:

: Л

Т:

: а

Т: р

2. «Адасқан әріптер» ойыны

Е: ш

г: к

л: қ

а: т

з: а

и: у

с: д

т: ы

Е: к

г: а

л: с

а: м

з: н

и: л

с: ж

т: й

Е: і

г: р

л: а

а: у

з: д

и: ы

с: қ

т: Т

Е: т

г: т

л: н

а: е

з: р

и: с

с: т

т: а

Е: а

г: а

л: д

а: ы

з: қ

и: т

с: а

т: у

Е: у

г: ш

л: о

а: в

з: т

и: а

с: у

т: ы

Ешкітау, Сандықтау, Глазистый тауы, Карташов тауы

Қандай Қазақстандағы тауларды білесіңдер? Алатау, Көкшетау, Тянь Шань, Алтайтауы т, б

Ал ауылымызда қандай таулар бар екен ?

СЛАЙД

ІІ. Мағынаны тану .
Мұғалім сөзі: «Жері байдың елі бай» дейді қазақ халқы. Өз өлкемізді білу оның тарихымен танысу әр адамға парыз Сабақтың тақырыбы; Ауданымыздың тауларының тарихы Тақырып бойынша қосымша мәлімет. (презентациялар)

«Қызықты әріптер»ойыны

әріптер

Жер атауы

Өзен атауы

Таудың атауы

Көше атауы

ескерткіш

Өсімдік атауы

Жануар атауы

әріптер: К

Жер атауы:

Өзен атауы:

Таудың атауы:

Көше атауы:

ескерткіш:

Өсімдік атауы:

Жануар атауы:

әріптер: А

Жер атауы:

Өзен атауы:

Таудың атауы:

Көше атауы:

ескерткіш:

Өсімдік атауы:

Жануар атауы:

әріптер: Е

Жер атауы:

Өзен атауы:

Таудың атауы:

Көше атауы:

ескерткіш:

Өсімдік атауы:

Жануар атауы:

әріптер: С

Жер атауы:

Өзен атауы:

Таудың атауы:

Көше атауы:

ескерткіш:

Өсімдік атауы:

Жануар атауы:

әріптер: Ж

Жер атауы:

Өзен атауы:

Таудың атауы:

Көше атауы:

ескерткіш:

Өсімдік атауы:

Жануар атауы:

әріптер: Ш

Жер атауы:

Өзен атауы:

Таудың атауы:

Көше атауы:

ескерткіш:

Өсімдік атауы:

Жануар атауы:

әріптер: Т

Жер атауы:

Өзен атауы:

Таудың атауы:

Көше атауы:

ескерткіш:

Өсімдік атауы:

Жануар атауы:

Толғаныс

Тасқала ауданындағы таулар

Тасқала ауданындағы таулар, қорғандар, өзендер, кен орындары және басқалары

Үлкен Ешкітауы - Жаңа өзен мен Орал қалалары арасындағы Өзен-Ешкі қырқасы сілеміне енеді. Эрозиялық жолмен пайда болған. Абстракты биіктігі 259 метр. Шоқылары күмбез тәрізді, беткейлері тік. Етектері сай, жыралармен тілімделген. Ешкітауынан Жайықтың кіші бір саласы Деркөл өзені бастау алады.
Облыстық маңыздағы ескерткіштер қатарына нгізілген, ең биік саналатын бұл таудың көлемі 175 гектар.

Сандық - Жалпы сырт қыратының оңтүстігіндегі шағын тау. Тасқала ауылынан оңтүстікке қарай 8 шақырым жерде орналасқан. Абстракты биіктігі 196 метр. Жоғары бор дәуірінің мергелінен, палеогеннің құм тасынан, әк тастан, саздан түзілген. Таудың етегін антропогеннің элювий және делювий шөгінділері жапқан. Тау басы күмбез тәрізді доғаланып келеді. Төменгі беткейі сай, жыралармен тілімделген төбелерден тұрады. Қызыл, қоңыр және сортаңды топырағында бетеге, боз, жусан, еркекшөп, тағы басқа дала өсімдіктері өседі.

Түйетау -Жалпы Сырт қыратының оңтүстік -батыс бөлігінде орналасқан тау жұрнағы. Ауданымыздың Ресейдің Саратов облысымен шекаралас тұсында. Теңіз деңгейінен биіктігі 168 метр. Бор кезеңінің борлы тау жыныстарынан. Пішіні күмбез тәрізді. Беткейлерін Шежін өзенінің салалары тілімдеген. Бауырайында бетеге, жусан, тағы басқалары өседі. Алабы мал жайылымы.

Карташов - Теңіз деңгейінен 193 метр биік бұл тау Карташов елді мекенінен 3 шақырымдай жерде. Өсімдік әлемі әр түрлі, арасында Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілгендері де бар.

Жалпы сырт -Орал тауының оңтүстігінде, Жайық өзенінің батысында жатқан аласа тау алқабы, қырат, Ешкітауының сілемі. Еділ мен Жайықтың аралығын алып жатқан қазақстандық бөлігі Тасқала, Зеленов аудандары жерінде оңтүстік батыстан солтүстік шығысқа қарай 150 шақырымды алып жатыр, ені 30-35 шақырым. Жер бедері тегістелген қыраттардан тұрады, оңтүстігі мен оңтүстік батыс беткейлері тіктеу, тереңдігі 50-70 метр сай-жыралармен тілімденген. Өзендерге таяу жерлеріне күмбез пішінді денудацияланған тау жұрнақтары тән. Жер қыртысы мезокайнозой кезеңінің бор -мергелді жыныстарынан түзілген. Кейбір тұсын палеогеннің құмды-саздақты шөгінділері жапқан. Қазіргі жер бедері неогендегі шағын көтерілімде түзілген және ағын судың эрозиялық әрекеттерінен құралған.
Климаты тым континентті. Қаңтар айының орташа температурасы 150С, шілдеде 22, 50С, жауын-шашынның жылдық орта мөлшері 350-400 мм. Жайық, Деркөл өзендері кесіп өтеді. Оңтүстік жағының сортаңдау келген қара және күңгірт қызылқоңыр, шымды топырағында бетегелі -боз және жусан аралас астық тұқымдас шөптесін өсімдіктер өскен құрғақ дала өңірі қалыптасқан. Жалпы сырттың 65 пайызы жыртылған. Өңір жайылым мен суармалы егнішілікке пайдаланылады. Табиғи өсімдіктер қауымдастығы өзен-көл, сай -жыраларда ғана сақталған.

Жалпы сырт өңірі -республиканың дала белдеуінде жатқан кең аумақты қырат. Облысымыздың Орал қаласынан батыста жатқан Зеленов, Тасқала аудандарының солтүстік-шығыс бөлігі кіреді. Жалпы сырт өңірі қара және бор жыныстарынан түзілген. Қазіргі жер бедері неогендегі шағын көтерілімдерде түзілген және ағын судың эрозиялық әрекеттерінен құралған. Жайықтың салалары, Деркөл, Шаған, Быковка, тағы басқа өзендер өңірдің осы бөлігін ұсақ сырттарға, үстірт тәрізді қалдық шоқыларға бөліп тұрады. Топырағы күңгірт-қызылқоңыр. Онда бетегелі-бозды дала қалыптасқан.

Ақкүшік -Ақтау ауылы маңындағы қорғандар тобы. Оларды шартты түрде «1-Аққұдық» (төрт қорғаннан тұрады) және «2-Аққұдық» қорғандары (3 қорғаннан тұрады) деп бөледі. Ақкүшіктің ұзындығы 12-40 метр, биіктігі 0, 8-3 метр топырақ үйінділерінен құралған. Ең үлкен үйіндіге тригонометриялық мұнара орнатылған. Қорғанды Б. Райымқұлов басшылық жасайтын Батыс Қазақстан облыстық мұражайдың археологиялық экспедиция тобы ашқан. Ғалымдардың болжауынша қорған ежелгі темір дәуіріне жатады.