Компьютердің құрлымы және жұмыс істеу принципі. 8 сынып

Сабақтың тақырыбы: КОМПЬЮТЕРДІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ЖҰМЫС ІСТЕУ ПРИНЦИПІ. Микропроцессор (МП) Ішкі жад, Сыртқы жад. Жүйелік шина. Сыртқы құрылғылар. Қосымша құрылғылар. Өңдеу принциптері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Компьютердің құрылымы және жұмыс істеу принципі, дербес компьютердің

құрылымы және оның жұмыс істеу принципі, микропроцессор (МП) ішкі жад, сыртқы жад, жүйелік шина, сыртқы құрылғылар, қосымша құрылғылар, өңдеу принциптері туралы білімдерін қалыптастыру;

Тәрбиелілік: Жан-жақты болуға, өз бетімен жұмыс істеуге тәрбиелеу;

Дамытушылық : Оқушылардың есте сақтау және зейіндік қабілеттерін дамыту, пәнге деген қызығушылығьш арттыру.

Сабақтың түрі: Практикум элементтерінің көмегімен демонстрациялау,

баяндау арқылы түсіндіру.

Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар : компьютер, оқулық, практикум,

Сабақтың өту барысы:

Ұйымдастыру кезеңі.
Үйге берілген тапсырманы тексеру
Жаңа тақырыпты түсіндіру
Тапсырмаларды орындау

5. Үйге тапсырма

Өткен сабақтар бойынша қайталау сұрақтары:

Есептеуіш машиналарының түрлерін атап шығыңдар.
Есептеуіш машиналардың жалпы сипаттамаларын атаңдар.
ДК -дің қандай модельдері әлемде жетекші орын алады?
ДК-нің кең таралуына себепші болған сипаттамаларын атаңдар?
ДК-дің негізгі құрауыштарын атап шығындар.
Аналық (жүйелік) таңшаның құрауыштарьш атаңдар.
Монитор неге арналған?
Мақсатына қарай ДК-лер қандай топтарға бөлінеді?
Түрмыстық мақсаттағы ДК-ні сипаттаңдар.
Жалпы мақсаттағы ДК-ні кімдер, қайда пайдаланады?
Кәсіптік мақсаттағы ДК-ні сипаттаңдар.

Конструктивтік (құрылымдық) орындалуы бойынша ДК-лердің айырмашылығы неде?

МИКРОПРОЦЕССОР (МП)

Такт - Процессордың белгілі бір операцияны орындауына кететін уақыт бірлігі.

Тактілік жиілік - Бір тактіге неғұрлым аз уақыт кетсе немесе процессордың тактілік

жиілігі неғұрлым жоғары болса, ақпарат өңдеу соғұрлым тез өтеді.

Жад регистрлері - Ақпарат өңдеу барысында процессорға түскен деректерді сақтауға

арналған жадтың ішкі ұяшықтары.

Процессордың разрядтылығы - Бір тактіге процессор өңдей алатын байттар мөлшері.

Разрядтылық неғұрлым үлкен болса, компьютер бір такт ішінде соғұрлым көп ақпарат

өңдей алады.

Дербес пайдаланылатын компьютердің өнімділігі - ішкі жадтың көлеміне,

процессордың тактілік жиілігіне, процессордың разрядтылығына, кеңарна өңдеу соғұрлым тез өтеді.

ІШКІ ЖАД

СЫРТҚЫ ЖАД:

СЫРТҚЫ ЖАД

СЫРТҚЫ ЖАД:

Қатқыл магниттік дискілер (винчестерлер)

Иілгіш магниттік дискілер (флоппи-дискілер немесе дискеттер)

Лазерлік дискілер (СD-RОМ)

Магнит тік таспалар

(стример лер)

: МІНДЕТІ

СЫРТҚЫ ЖАД: Сақтау, жазу, оқу өшіру

: Сақтау, жазу, оқу өшіру

: Сақтау, жазу, оқу

Сактау, жазу, оқу

: КӨЛЕМІ

СЫРТҚЫ ЖАД: 20-180 Гбайт

: 1, 44 Мбайт

: 700 Мбайт

Таспа ұзындығ ымен

шектелге н

АҚПАРАТТЫ ӨЗГЕРТУ МҮМКІНДІГІ

СЫРТҚЫ ЖАД: Иә

: Иә

жоқ

ЖҮЙЕЛІК ШИНА

Ақпараттық кеңарна (шина)

Шинаның разрядтылығы ондағы сымдардың санына тәуелді.

Деректерді оқығанда процессор адрес шинасы бойынша ішкі жадқа ұяшық адресін береді, және деректер шинасы бойынша ұяшықтағыны алады. Дерек жазғанда процессор адрес шинасы бойынша ішкі жадқа адресін береді, ал деректер шинасы бойынша осы ұяшыққа жазылатын ақпарат жібереді.

Процессор:

Процессор

Ішкіжад:

Ішкі жад

Процессор:

Ішкіжад:

Процессор:

Деректер

Ішкіжад:

Процессор:

Ішкіжад:

Процессор:

Ішкіжад:

СЫРТҚЫ ҚҰРЫЛҒЫЛАР

Сыртқы құрылғы ДК-дің жалпы бағасының 50-80 пайызын құрайды. ДК-ның сыртқы құрылғылары машинаның қоршаған ортамен, пайдаланушылармен, басқару объектілерімен және басқа ЭЕМ-дермен қарым-қатынасын қамтамасыз етеді.

Пайдаланушының диалогтік қүралдарының құрамына бейнеманитор - ДК-ге енгізілген және одан шығарылатын ақпаратты бейнелеу құрылғысы және сөздік ақпарат енгізу-шығару құрылғылары кіреді.

Ақпарат енгізу қурылгыларына пернетақта, графиктік планшеттер. сканерлер, манипуляторлар, сенсорлық экрандар жатады.

Ақпарат шығару құрылғыларына принтерлер, графиксалғыштар (плоттерлер) жатады.

Байланыс және телекоммуникация құрылғыларына желілік контроллерлер атап айтқанда модем жатады.

ҚОСЫМША ҚҰРЫЛҒЫЛАР

Компьютердің жұмыс істеу принципін жалпы түрде алғашқы рет 1946 жылы американдық ғалым Джоно Фон Нейман жазған. Программалық басқару принципі мыналардан тұрады: