Ш.уалиханов - қазақтың көрнекті ғалымы

[pic]

[pic]

Сабақтын тақырыбы: Ш.Уалиханов - қазақтың көрнекті ғалымы

Мақсаты:

Білімдік мақсаты: Ұлы ғалым Шоқан Уәлихановтың өмір тарихы мен
шығармашылығы мен саяхаттары, зерттеулерімен таныстыру.
Дамытушылық:Оқушылардың тарихи ойлау, есте сақтау қабілетін жетілдіру,
өздігінен білім алуға, ізденулеріне жағдай жасау, ой қорытып, оны жеткізе
білуге дағдыландыру;
Тәрбиелік мақсаты: Оқушыларды рухани білімділікке, еңбексүйгіштікке,
мәдениеттілікке тәрбиелеу.

Көрнекілігі:Ойын түрлері, ұлы ғалымдар сөздері, карта,
кітаптар,суреттер,кесте,сызбалар

Сабақ түрі: аралас сабақ
Әдісі: СТО технологиясы.
Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, әдебиет, география
Сабақтың барысы:
І.Үйымдастыру кезеңі
2.Үй тапсырмасын тексеру.
«Ойлан тап» ойыны
|қашан? |қайда? |қандай оқиға болды? |
|1820 ж |Қазақ даласына |Әскери бекіністер |
| | |салынды |
|1841ж |Ұлытауда |Кенесарыны хан |
| | |көтереді |
|1847ж 45 жас |Алатау |қайтыс болады |
|1791ж |Атырауда. Исатай |Исатай дүниеге келді |
| |Ауылында | |
|1838ж 12 шілде |Ақбұлақ жерінде |Исатай |
| | |өлтіріліп. Махамбет |
| | |қоршауды бұзып |
| | |шығады |
|1844 ж |Оралда |Қозғалыс басшыларына |
| | |сот болады |
| | |Махамбет қайтыс |
|1846ж |Қараойда |болады. |

3.Үй тапсырмасын қорытындылау.
4. «Сиқырлы сандар» ойыны
|ш |о |қ |а |н |

34 20 15 1 18

5.Жаңа сабақ

Ш.Уалиханов 1835 ж қараша айында Қостанай облысы, Құсмұрын бекінісінде
дүниеге келген. Шоқан Абылай ханның ұрпағы. Азан шақырып қойған аты-
Мүхамедханафия. Әжесі Айғанымнан ертегі, қисса жырларды тыңдап өскендіктен
әжесі Шоқаным, шоқиып отырады да қояды деп еркелеткен. 5 жасында хат
таниды. Әкесі Шыңғыс орыс зиялыларымен дос болып, Шоқанның ғылымға жақын
болуына септігін тигізеді. Шоқан арабша жазуды, сурет салуды үйренеді. 1847
ж Шоканды әкесі Сібір кадет корпусына окуға түсіреді. Оны 1853ж бітіріп,
Атты әскер корнеті атағын алып шығады.1856ж - Ыстықкөлге, 1858-59ж
Қашқарияға сапар шегеді. «Манас» жырын қағазға түсіреді. Қазактың тұңғыш
ғалымы атанады. 1861 ж өкпе ауруы асқынып елге оралады. І865ж сәуірде
Алтынемел жотасының Кербұлақ деген жерінде 30 жасында қайтыс болады.

Сабақта сыныпты 2 топқа бөлеміз
I топ «Алғырлар» Ұраны: Іздеген табады, талапты ұтады.
II топ. «Тапқырлар» Ұраны: Оқыған озады, ерінген тозады.

I .Ой шақыру статегисы «Ассоциация» құру
ғалым саяхатшы
тарихшы Шоқан суретші
географ әдебиет танушы
ІІ.Мағынаны тану стратегиясы
1 -топ. «Текті білу тектілік» (Шоқан-Шыңгыс-Уәлихан-Уәли-Абылай)
2-топ. «Досы көпті жау алмайды» (Семенев Тянь-Шанский, Потанин,)
III. «Мағынаны ашу» стратегисы
Топтык жұмыс.Тест түрлері
ІҮ.Дәптермен жұмыс. Шығармаларын жазу.
VI. Картамен жұмыс.1855ж.Шоқан генерал
Гасфорттың сапарына қатысып, Жетісу, Тарбағатай Орталық Қазақстан, Іле
Алатауын аралайды. Карта көрсетіледі (слайд)

Кестенің ұяшықтарындағы сөздерді мағынасына қарай сәйкестендір.
1.Шоқанның шын аты 1.Шоқан….бекінісінде дүнеге келген
2.Шоқан-….. ұрпағы 2.Мұхаммед Ханафия
3.Құсмұрын 3.Абылайдың
4.Айғаным 4.Шоқанның өмір сүрген кезеңі
5.Шоқан…..оқыды 5.Шоқанның әжесі
6.1835-1865жж. 6.Сібір кадет корпусында

Терминдермен жұмыс:

• Ағартушы
• Декабристер
• Корнет
• Адъютант
• Кумир

ҮІІ.Үйге тапсырма
«Шоқан ғалым» тақырыбында шағын шығарма жазу
ҮШ.Бағалау.
Х.Қоштасу.

[pic]