Қимақ қағанаты (IX ғ. аяғы - XI ғ. басы): құрылымы, саяси тарихы және мәдениеті

Сабақтың тақырыбы: «Қимақ қағанаты (ІХғ. аяғы - ХІ ғ басы) »

Күні:

Сабақтың мақсаты :

Білімділік: Оқушыларды қимақ қағанатының тарихымен таныстыру;

Дамытушылық: Оқушының танымдық білімі мен білігін дамытудың қайнар көзі - түрік дүниесі тарихының даму ерекшеліктері және маңызын ашып көрсету;

Тәрбиелік: Түрік халықтарының шаруашылығы мен рухани мәдениетінің жаңа беттерін ашу.

Сабақтың типі: аралас сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілдері: топтық, оқулықпен жұмыс, сұрақ-жауап, баяндау

Сабақтың көрнекілігі: Қазақстан тарихынан топтамалар

С А Б А Қ Т Ы Ң Б А Р Ы С Ы:

Ұйымдастыру бөлімі

Оқушылармен амандасу, оқу-құралдарын тексеру, түгендеу, сабаққа назарын аудару

Қызығушылықты ояту

Үй тапсырмасын тексеру сұрақтары:

Оғыз мемлекетіне тарихи анықтамалық құрастырыңдар
Оғыз мемлекетіне қатысты термин сөздер мағынасын ажыратыңдар
Мемлекеттің саяси тарихына қатысты хронологиялық кесте құрастыру
Оғыз тайпалары туралы мәлімет қалдырған ғұламалар және олардың тұжырымдары туралы не білесіңдер?

ҰБТ әлеміне саяхат:

Жабғудың “Инал” атты мұрагерін тәрбиелеуші
965ж. оғыздар хазарларға қарсы әскери одақ құрды
Оғыз мемлекетінің күшеюіне үлес қосқан
Оғыздардағы тайпалар саны
Әл-Идриси “ондағы шеберлер темірден ғажайып әдемі бұйымдар жасайды”-деп қай тайпалар туралы жазған?

Мағынаны тану

Жоспар:

Қимақ тайпасының тайпалық құрамы, құрылуы
Қағанаттың қоғамдық құрылысы
Қағанаттың саяси тарихы
Шаруашылығы, қолөнері, мәдениеті

Негізгі мәлімет

Хронологиялық кесте толтыру

Мерзімі

Болған оқиғалар

Мерзімі: ҮІІғ басы

Болған оқиғалар: Қимақтар Моңғолияның солтүстік-батысын мекендеді

Мерзімі: ҮІІғ ортасы

Болған оқиғалар: Алтайдың солтүстігі мен Ертіс өңіріне көшті

Мерзімі: 766-840жж

Болған оқиғалар: Батыс Алтайға, Тарбағатай мен Алакөлге қоныстанды

Мерзімі: 840жж

Болған оқиғалар: Эймур, ланиказ, ажлар, баяндур, татар, имек, қыпшақ тайпалары қосылды

Мерзімі: Хғ басы

Болған оқиғалар: Шығыс Түркістандағы Жамлекес қаласын басып алды

Мерзімі: Хғ ІІ жартысы

Болған оқиғалар: Қарахандар шапқыншылығынан ыдырай бастады

Мерзімі: Хғ

Болған оқиғалар: Ислам дінін қабылдады

Терминдермен жұмыс

Қаған - қимақ қағанатының билеушісінің титулы

Ябғу- қағаннан екі саты төмен атақ

Шад-түтік - жеке тайпа көсемдері

Қимақтар туралы деректер:

Парсы тарихшысы Гардизи: «Құрамында 7 тайпа болды, ең атақтылары қимақтар мен қыпшақтар», «Шаруалар өз мырзаларының малын бақты, қысқа арнап әрқайсысы өздерінің шама шарқына қарай қой, жылқы, сиыр етін сүрлеп алады»

Махмұд Қашқари: «Малы аз, көшіп-қонуға мүмкіндігі жоқтар қарапайым халықты жатақтар деп атаған. олар қолөнерді, балық аулауды кәсіп еткен»

Жазба деректер: «Қимақтар қамыс қаламмен жазған»

Ойтолғаныс