Сырым датұлы бастаған қазақтардың ұлт-азаттық көтерілісі

Қыстаубаева Райса Жаңбырбайқызы

Маңғыстау облысы, Бейнеу ауданы, Бейнеу гимназиясының тарих пәнінің
мұғалімі

Сыныбы:___8_____
Пәні:___Қазақстан тарихы_
Сабақтың тақырыбы: §10. Сырым Датұлы бастаған қазақтардың ұлт-азаттық
көтерілісі

Сабақтың мақсаты : 1783-1797 жылдардағы көтерілістің алғышарттары,
себептері, мақсаты, көтеріліс барысы және жеңілу себептері туралы айта
отырып,осы кезеңдегі саяси оқиғалардың дамуына Сырым Датұлының тигізген
ықпалын ашып көрсету.
Сабақтың нәтижесі: Сырым Датұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалыс туралы толық
мәлімет алады. Сын тұрғысынан ойлау дағдылары мен біліктіліктерін
шыңдайды.Тарихи оқиғаларды,фактілерді салыстырып - талдауға және өз
көзқарасын дәлелдеуге үйренеді.
Сабақтың әдісі: Жеке, топтық жұмыс. СТО технологиясының әдістері
Сабақ барысы:
|Сабақ |Мұғалім әрекеті |Оқушы әрекеті |Ресурстар |
|кезеңдері | | | |
| |Оқушылармен амандасу. |Оқушылар жылдармен топқа | |
| | |бөлінеді.Әр топ өз топ | |
|Ұйымдастыру |Сыныпты жылдар арқылы топқа бөлу. |басшысын тағайындайды. | |
| |Топ жетекшісін тағайындау. |Әр топ топ ережесін | |
| |Бағалау парағын тарату. |ұстанады. | |
|Тұсаукесер |Мұғалім оқушылармен бірге |Сабақтың мақсатын |Оқулық, |
| |сабақтың мақсатын айқындайды. |анықтайды. |карта,инте|
| |«Ой түрткі салу» сәті | |-рактивті |
| |1. «Ұлт – азаттық қозғалыс» ұғымын| |тақта |
| |қалай түсінесіңдер? |Оқушылар сұрақтарға ойлана| |
| |2.Ұлт-азаттық қозғалыстың басты |жауап беріп, бүгінгі | |
| |мақсаты қандай? |сабақтың негізгі түйінді | |
| |3. Академик Манаш Қозыбаев |идеясын анықтайды. | |
| |Қазақстандағы ұлт-азаттық | | |
| |қозғалыстарды неше кезеңге бөледі?| | |
| | | | |
| |Сондай ұлт-азаттық қозғалыстардың | | |
| |бірі- Сырым Датұлы бастаған | | |
| |ұлт-азаттық көтеріліс. | | |
| |Сабақ төмендегідей жоспар | | |
| |негізінде жүргізілетінін айтып | | |
| |өту. | | |
| |1.Көтерілістің шығу | | |
| |себептері,қозғаушы күштері. | | |
| |2.Ұлт-азаттық қозғалыстың басталуы| | |
| |және Кіші жүздің ішкі жағдайы және| | |
| |оның көтеріліске әсері. | | |
| |3.1790 жылдардағы көтерілістің | | |
| |жаңа кезеңі. | | |
| |4. Көтерілістің жеңілу себептері, | | |
| |нәтижесі, тарихи маңызы. | | |
|Негізгі |Сұрақ: Сырым Датұлын кім ретінде |Топтастыру әдісі бойынша | |
|бөлім |танимыз? «Топтастыру» әдісін |Сырым Датұлына сипаттама | |
| |пайдаланады. |береді. | |
| | | | |
| | | | |
| |Топтық жұмыс: |Берілген тапсырмаға топ | |
| |1-топ: 1783-1797 жылдардағы |оқушылары ойлана отырып | |
| |көтерілістің алғышарты мен |жауап береді. | |
| |себептері | | |
| |2-топ: Көтерілістің қозғаушы күші | |Оқулық, |
| |және көтеріліске қатысқан Кіші жүз| |карта, |
| |рулары | |постер, |
| |3-топ: Көтерілістің мақсаты және | |маркер, |
| |сипаттамасы |Жұптық және топтық жұмыс |интерактив|
| | |Оқушылар сыни тұрғыдан |ті тақта |
| |Семантикалық картаны пайдалану |ойлана отырып, | |
| |арқылы көтеріліс барысына тоқталу.|семантикалық карта арқылы | |
| | |негізгі оқиғаларды жылдам | |
| | |белгілеп, айтады. | |
| |Картамен жұмыс. | | |
| | |Картадан Сырым Датұлы | |
| |Тапсырмалар: |көтерілісінің қамтыған | |
| |1-топ: «Тарихи сынақ хат» (негізгі|аумағын көрсетеді. | |
| |оқиғалар бойынша) | | |
| |2-топ: Көтерілістің жеңілу | | |
| |себептерін атап көрсетіңдер.Сырым |Топтық жұмыс | |
| |Датұлы бастаған ұлт-азаттық |Оқушылар берілген | |
| |көтерілісінің тарихи маңызы неде |тапсырманы орындап, | |
| |деп ойлайсыңдар? |ойларын ашық айтып, сыни | |
| |3-топ: «Ел жеңілмес ері бар» РАФТ |тұрғыдан ойлана отырып | |
| |әдісін пайдалану |жауап береді. | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | |. | |
|Қорытынды | |Венн диаграммасы бойынша: | |
| |Венн диаграммасы бойынша Сырым |1-топ: Сырым Датұлы | |
| |Датұлы мен Е.Пугачев бастаған |бастаған Кіші жүз | |
| |көтерілісті салыстыру, ортақ |қазақтарының 1783-1797 | |
| |белгілерін табу. |жылдардағы көтерілісінің | |
| | |ерекшелігін жазу. | |
| | |2-топ:Қазақтардың | |
| | |1773-1775 жылдардағы | |
| | |Е.Пугачев бастаған | |
| | |шаруалар көтерілісінің | |
| | |ерекшелігін жазу | |
| |Сабақ соңында тақырып бойынша |3-топ:Екі көтерілістің | |
| |тест тапсырмасын беру. |ортақ белгілерін табу. | |
| | |Тапсырманы постерге | |
| |Бағалау кезеңі. |түсіріп, сыныпта қорғайды.| |
| |Сабақ барысында өзінің білімін | | |
| |жақсы көрсете білген оқушыларды | | |
| |бағалау. |Жеке жұмыс | |
| | |Тест тапсырмаларына жауап | |
| | |береді. | |
| | | | |
| |Үйге тапсырма беру. | | |
| |1.Сырым Датұлы бастағын | | |
| |қазақтардың ұлт-азаттық |Топ жетекшілері | |
| |көтерілісінің қамтыған аумағын |дескрипторлар арқылы | |
| |кескін картаға түсіріп келу. |қорытынды ұпайды шығарып, | |
| |2.Қосымша материалдарды пайдалана |топ жұмысына баға береді. | |
| |отырып, қазақ фольклорынан Сырым | | |
| |Датұлының шешендік таланты туралы |Оқушылар кері байланыс | |
| |деректерді іздеп табу. |жасайды. | |
| | | | |