Монғолдардың Қазақстан жерін жаулап алуы. 7 сынып

Е. Ниетқалиев атындағы ЖББОМ

Мукатов Ринат Геннадиевич тарих пәнінің мұғалімі

7 класс

Монғолдардың Қазақстан жерін жаулап алуы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: оқушыларға монғол империясының құрылуы, қоғамдық құрылысы және басқынышылық саясаты, жаулап алудың зардаптары, оларға қарсы халықтар күресі жөнінде түсінік беру.

Дамытушылық: сатылай кешенді талдау технологиясын қолдана отырып, оқушылардың ойлау жүйесін жетілдіру, тарихи білімді шығармашылықпен қолдана білу дағдысын дамыту, оқиғалармен құбылыстарды талдау қабілетін қалыптастыру.

Тәрбиелік: оқушылардың өз еліне, жеріне деген сүйіспеншілігін арттыру, елін, жерін қорғау сезіміне тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ.

Сабақтың типі: жаңа материалды түсіндіру.

Пәнаралық байланыс: дүние жүзі тарихы, география, қазақ әдебиеті.

Көрнекілігі: карта, схема.

Техникалық құрал: белсенді тақта.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

№: №

ҒұламаларТуған жылдары:

Ғұламалар

Туған жылдары

870 - 950 жж.: 870 - 950 жж.

973 - 1050 жж.: 973 - 1050 жж.

1030 - 1090 жж.: 1030 - 1090 жж.

1021 - 1075 жж.: 1021 - 1075 жж.

1103 - 1167 жж: 1103 - 1167 жж

ШамаменХІІ ғ. с -ХІІІ ғ. б.:

Шамамен

ХІІ ғ. с -ХІІІ ғ. б.

№: 1

ҒұламаларТуған жылдары: Ахмет Иүгнеки

870 - 950 жж.:

973 - 1050 жж.:

1030 - 1090 жж.:

1021 - 1075 жж.:

1103 - 1167 жж:

ШамаменХІІ ғ. с -ХІІІ ғ. б.: +

№: 2

ҒұламаларТуған жылдары: Махмуд Қашғари

870 - 950 жж.:

973 - 1050 жж.:

1030 - 1090 жж.: +

1021 - 1075 жж.:

1103 - 1167 жж:

ШамаменХІІ ғ. с -ХІІІ ғ. б.:

№: 3

ҒұламаларТуған жылдары: Әбу Насыр әл - Фараби

870 - 950 жж.: +

973 - 1050 жж.:

1030 - 1090 жж.:

1021 - 1075 жж.:

1103 - 1167 жж:

ШамаменХІІ ғ. с -ХІІІ ғ. б.:

№: 4

ҒұламаларТуған жылдары: Жүсіп Баласағұни

870 - 950 жж.:

973 - 1050 жж.:

1030 - 1090 жж.:

1021 - 1075 жж.: +

1103 - 1167 жж:

ШамаменХІІ ғ. с -ХІІІ ғ. б.:

№: 5

ҒұламаларТуған жылдары: Ахмет Йасауи

870 - 950 жж.:

973 - 1050 жж.:

1030 - 1090 жж.:

1021 - 1075 жж.:

1103 - 1167 жж: +

ШамаменХІІ ғ. с -ХІІІ ғ. б.:

№: 6

ҒұламаларТуған жылдары: Әл - Бируни

870 - 950 жж.:

973 - 1050 жж.: +

1030 - 1090 жж.:

1021 - 1075 жж.:

1103 - 1167 жж:

ШамаменХІІ ғ. с -ХІІІ ғ. б.:

Сәйкестендіру тесті

“Данышпандықтың інжу-маржаны”

“Ақиқат сыйы”

“Асыл тастар”

“Даналық кітабы”

“Түрік тілдерінің сөздігі”

“Құт негізі - білік”

1. Әл - Бируни

2. Махмуд Қашғари

3. Жүсіп Баласағұни

4. Ахмет Иүгнеки

5. Ахмет Йасауи

6. Әбу Насыр әл - Фараби

1. Әл - Бируни

2. Махмуд Қашғари

3. Жүсіп Баласағұни

4. Ахмет Иүгнеки

5. Ахмет Йасауи

6. Әбу Насыр әл - Фараби

Отырар

Сайрам

Түркістанға қарасты қыстақ

Белгісіз

Баласағұн

Қашғар

ІІІ. Жаңа сабақ

Жоспар:

Монғол империясының құрылуы.
Монғол империясының қоғамдық құрылысы
Монғолдардың Қазақстанды жаулап алуы.
Жаулап алудың зардаптары.
Ұлыстардың құрылуы.

Қызығушылықты ояту.

Балалар, сендер Отан туралы, ел, туған жер туралы қандай мақал мәтел білесіңдер?
Иә, біздің тарихымыз ерлікке бай, еліміздің бостандығы үшін күрескен батырларымыз, бабаларымыз аз болған жоқ. Олар жерін, елін жаудан қорғап қалу мақсатында жан аямай күресті. Бүгінгі біздің ұлт болып қалыптасуымызды көздеген небір көсемдер ел қамы үшін, түн ұйқысын төрт бөліп, ат үстінен түспей, қолдағы найзасынан бір сәт ажырамаған.

Монғол- татар шапқыншылығы - бұл қазақ халқының өміріндегі сұмдық ауыр кезең болды.

Бүгінгі тақырып жөнінде жалпы не білесіңдер?

Оқушылар Шыңғысхан жөнінде білетіндерін айтады.

Көшпелі тайпаларға сатылай кешенді талдау.

1. Орхон, Керулен өзендері бойын мекендеген көшпелі тайпаларға талдау.

Керейт;

Найман;

Жалайыр;

Меркіт;

Қоңырат;

Татар;

Жалпы монғол;

Осы тайпалардың ішінде жалпы монғол тайпасы Шыңғысханның шыққан тегін білдіреді.

2. Монғол мемлекетінің құрылуы, хронологиялық талдау.

1155ж. (1162ж. ) Темучиннің тууы.

1189 - 1206ж. Көршілес тайпаларды бағындыру жорықтары.

1206ж. монғол мемлекетінің құрылуы. Темучиннің Шыңғысхан атануы.

Жеке басын қорғайтың жасауыл “кешіктен”

$C:\Documents and Settings\Администратор\Мои документы\Мои рисунки\Новая папка (2)\Изображение 053.jpg$

Монғол империясының қоғамдық құрылысы

Әскери аймақ

Оң қанат Сол қанат

(Барунгар) (Жоңғар)

Орталық қанат

(Кул)

Құқықтық негізі:

Хан

95 түмен

Әр түмен 10 мың әскерден тұрды

Мыңдық

Жүздік

Ондық

Заңдар жинағы

“ЖАСАҚ” (Яса)

ІІ - бөлім

І - бөлім

Құрылтай жылына

бір рет жазда

Әскери, азаматтық

жалпы заңдар

Айтқан нақыл сөздері

1207 - 08 жж. Жошы Енисей қырғыздары мен Сібір халықтарын

1207 - 09 жж. Тұрфан кінәздігін қаратып, ұйғырларды бағындырды

1211 - 15 жж. Қытайды басып алып, соғыс техникаларын қолға түсірді

1217ж. Шыңғысхан Күшліктің Жетісудағы иеліктерін басып алуға Жебе ноянды аттандырды

1219 жылы Шағатай мен Үгедей

150 мың әскерімен Отырарды қоршады

«Отырар опаты»

450 адам 500 керуен 1218

$C:\Documents and Settings\Администратор\Мои документы\Мои рисунки\Новая папка (2)\Изображение 061.jpg$ $C:\Documents and Settings\Администратор\Мои документы\Мои рисунки\Новая папка (2)\Изображение 062.jpg$

Қарсылық көрсеткен қалалар:

Отырар - 6 ай Баршынкент -

Сығанақ - 3 ай Үзкент -

Ашнас - 15 күн 1219 - 1224жж. Қазақстан мен Орта Азия

Ұлыстардың құрылуы

Шыңғысхан

Жошы ұлысы

Шағатай ұлысы

Үгедей ұлысы

Төле ұлысы

жерлері жерлері жерлері жерлері

Жаулап алудың зардаптары

Шапқыншылыққа дейін 200 - ден астам елді мекен болса, шапқыншылықтан кейін 20 - ға жуық қала қалды
Қалалық мәдениеттің дамуына кедергі болды
Отырықшылық мәдениет тоқырады, егін шаруашылығы бұзылды
Елдер арасында қарым - қатынас бұзылып,
Қазақ халқының қалыптасуын кешеуілдетті

Шыңғысхан Монғол мемлекетін құрғаннан бастап, өзі дүниеден өткенге дейін, 21 жыл ішінде 70 рет сыртқа соғыстар жүргізген. Шыңғысхан Македондық Александрдың басып алған жер көлемінен 2 есе, Корсикандық Наполеоннан 7 есе көп.

IV. Сабақты бекіту

Тест

1. Монғол империясының негізін қалаған:

А) Батый хан В) Жошы хан С) Шыңғыс хан Д) Торы хан Е) Берке

2. Монғол хандығы құрылды:

А) 1155 ж. В) 1205 ж. С) 1206 ж. Д) 1207 ж. Е) 1227 ж.

3. Темүжін дүниеге келді:

А) 1154 ж. В) 1154 ж. С) 1155ж. Д) 1156 ж. Е) 1157 ж.

4. Шыңғысхан өз империясын қанша түмен әкімшілік билікке бөлді?

А) 65 түмен В) 75 түмен С) 85 түмен Д) 95 түмен Е) 100 түмен

5. Шыңғысхан мемлекетінің Оң қанаты қалай аталды?

Ұқсас жұмыстар