Етістіктің шақтары. 11 сынып

Ұйымдастыру

Ой қозғау

Жаңа тақырып

Бекіту

Қайталау

Кері байланыс

Бағалау

Ұйымдастыру

Ой қозғау

Жаңа тақырып

Бекіту

Қайталау

Кері байланыс

Бағалау

Келер шақтың мағынасына қарай болжалды келер шақ, мақсатты келер шақ, ауыспалы келер шақ болып бөліну жолдарын білу, мысалдар келтіре отырып түсіндіру, өмірмен байланыстыра қолдану және талдау; сөздік қорын молайту,

Дұрыс сөйлеуге үйрету. /жақсарту, қалыптастыру, жүйелеу/

Ұйымдастыру

Ой қозғау

Жаңа тақырып

Бекіту

Қайталау

Кері байланыс

Бағалау

проектор, қалыптастырушы бағалау тапсырмалары, стикерлер, мұғалімдер үшін бағалау жаймасы, үлестірмелі кесінділер, кері байланыс

жаймасы/алма ағашы/, түрлі-түсті қағаз-қаламдар, желім, қайшы

Ұйымдастыру

Ой қозғау

Жаңа тақырып

Бекіту

Қайталау

Кері байланыс

Бағалау

Проектор, тақта, қалыптастырушы бағалау тапсырмалары, стикерлер, мұғалімдер үшін бағалау жаймасы, үлестірмелі кесінділер, кері байланыс

жаймасы

Ой шақыру

Үй тапсырмасын қайталау

"Кім жылдам?"

Мағынаны тану

Етістіктің шақ категориясы - іс -әрекет, жай-күйдің болу мезгілі мен сөйлеп тұрған уақыт арасындағы қарым-қатынасты білдіретін грамматикалық категория. Етістіктің 3 шағы бар: осы шақ, өткен шақ, келер шақ. Осы шақ сөйлеп тұрған сәтпен байланысты қимылдың, іс-әрекеттің болып жатқанын, не дағдылы түрде болып тұратынын білдіреді. Мысалы: "келе жатыр", "оқып отыр", "жел соғады". Осы шақтың екі түрі бар:

1. Нақ осы шақ

2. Ауыспалы осы шақ

Оқулықпен жұмыс. ІNSERT әдісі. Нақ осы шақ пен ауыспалы осы шақ туралы оқу. (дәптерлеріне жазып отыру, түртіп алу. ) Шартты белгілермен жұмыс. «v»- білемін, «+» - жаңалық ІNSERT әдісі., «-»- білмеймін, «?»- толығырақ білгісі келеді.

Мұғалім түсіндірмесі:

1. Нақ осы шақ - қалып етістіктің ("жүр", "жатыр", "отыр", "тұр") тікелей жіктелуі арқылы немесе негізгі етістіктерге осы қалып етістіктердің тіркесіп келуі арқылы жасалады. (мен жазып отырмын, сен жазып отырсың) . Мұнда нақ осы шақтық мәнді қалып етістіктердің семантикасы береді, сондықтан өзге түбір етістіктерден өзгеше тікелей жіктеледі.

2. Ауыспалы осы шақ -а, -е, -й көсемше тұлғалы етістіктің жіктелуі арқылы жасалады. (мен жүземін, сен оқисың) немесе дағдылы түрде болып тұратын құбылыстарды білдіреді: "жаңбыр жауады", "құс ұшады", "ит үреді". Бұл етістіктің осы шақ не келер шақты білдіріп тұрғаны сөйлемнен анықталады.

1-топ, нақ осы шаққа байланысты қалып етістіктің ("жүр", "жатыр", "отыр", "тұр") тікелей жіктелуі арқылы немесе негізгі етістіктерге осы қалып етістіктердің тіркесіп келуі арқылы сөйлемдер құрап жазады

2-топ, ауыспалы осы шақ -а, -е, -й көсемше тұлғалы етістіктің жіктелуі арқылы жасалатын (мен жүземін, сен оқисың) немесе дағдылы түрде болып тұратын құбылыстарды білдіретін сөйлемдер жазады

1. Тапсырма:Осы шаққа байланысты сурет салу

2. Суретті сөйлету

3. Мәтін бойынша сұрақтар қою

а/ кем дегенде 7 түс қолдану

ә/ 5-6 сөйлем болу

б/ осы шақтағы етістіктерін қолдану

Дәптермен жұмыс:

1. Мәтіннен осы шақ етістіктерді теріп жазады, жасалу жолын түсіндіреді.

2. Асты сызылған етістіктерді етістіктің осы шақ формасына айналдырады. (айналды - айналып отыр)

Оқушыларға арналған мәтін:

Су - тіршілік көзі, су - тіршілік негізі. Сусыз өмір жоқ.

Жер шарының көп бөлігін су алып жатыр. Бірақ сол судың тоқсан пайызы адам өмірі үшін, өсімдіктер мен жан-жануарлар әлемі үшін жарамсыз тұзды сулар. Оның тек 2, 5 пайызы ғана тұщы су. Жер бетінде таза су ресурстары көп емес.

Ата-бабамыз «Судың да сұрауы бар» деген екен. Ол - шындық. Біздің ғасырымызда су проблемасы аса өзекті мәселе. Қазір 1, 7 миллиард адам тұщы су тапшылығына ұшырап отыр. Бүгінде таза су тауарға айналды. Германия елі тұщы суды Швециядан сатып алады. АҚШ 1 текше метр су үшін Канадаға 5 центтен төлейді. Алжир мемлекеті де тұщы суды басқа елдерден сатып алады.

БҰҰ зерттеулеріне қарағанда, 2025 жылы бүкіл дүние жүзі халықтарының үштен екісі су тапшылығынан қиындық көреді екен. Бұл - ойланатын жағдай.

Біздің елімізде су қоймалары көптеп саналады. Бірақ өзіміздің экологияға жауапсыз қарауымыздан қаншама көлдер, өзендер, теңіздер ластанып жатыр. Балқаш көлі - жер бетіндегі ең таза су қоймасы. Ол оңтүстік шығыста орналасқан. Қазіргі кен-металлургия комбинатының қалдықтары Балқашты ластап жатыр. Көлдің деңгейі төмендеген. Балқаш жайында аз айтылып жатқан жоқ. Табиғатқа қауіптің бәрі адамнан келіп жатыр.

Біз судың тазалығын сақтауымыз керек. Ең бастысы, жауапкершілікті түсінуіміз керек.

Ой толғау

Кері байланыс. Жаңа сабақты талдау

Бағалау (формативті және суммативті)